Матэматычных клубах

МАТЭМАТЫЧНЫ ВУГАЛОК ствараецца вучнямі пад кіраўніцтвам настаўніка. У ім могуць быць:

v партрэты вядомых матэматыкаў і метадыстаў;

v матэматычная газета і наборы цікавых гульняў;

v выстаўкі лепшых работ вучняў па матэматыцы;

v зборнікі складзеных вучнямі задач і заданняў;

v заданні для конкурсаў і алімпіяд, вынікі алімпіяд.

МАТЭМАТЫЧНЫ ГУРТОК ствараецца для работы вучняў 2-4 класаў, якія цікавяцца матэматыкай. Право-дзіцца па плану, складзенаму па жаданню членаў гуртка. Наведванне заняткаў членамі гуртка пастаяннага саставу праводзіцца 1-2 разы ў месяц і фіксуецца ў журнале.

МАТЭМАТЫЧНАЯ ГАЗЕТА выпускаецца раз у месяц з удзелам членаў гуртка пад кіраўніцтвам настаўніка. Па-

вінна быць маляўніча-цікавай, акрамя артыкулаў змяш-чаць матэматычныя задачы і гульні, рэбусы і загадкі.

МАТЭМАТЫЧНЫЯ КОНКУРСЫ І АЛІМПІЯДЫ пра-водзяцца для выяўлення лепшых матэматыкаў пасля аб’-яўлення настаўнікам матэматычных мэт і задач спаборні-

цтва сярод вучняў класа (конкурсы) і паралельных класаў школы (алімпіяды). Заданні алімпіяд выконваюцца пісьмова і ацэньваюцца баламі. Пазашкольныя алімпіяды звычайна праводзяцца ў 3 туры: 1-ы і 2-і тур - завочна, а 3-і – вочна. Гарадскія (раённыя) і абласныя алімпіяды можна праводзіць праз дзіцячыя газеты, праз тэлебачанне

МАТЭМАТЫЧНЫЯ ВЕЧАРЫ І РАНІШНІКІ праводзяцца ў формах, адрозных ад урочных, у выглядзе:

v сустрэч з віднымі матэматыкамі і інфарматыкамі;

v матэматычных і камп’ютэрных гульняў з папярднімі гутаркамі аб ЭВМ, аб матэматыцы і матэматыках;

v матэматычных конкурсаў знаходлівых і кемлівых;

v дэманстрацыі фільмаў аб матэматках і матэматыцы.

Структуру вучэбнай дзейнасці пакажам на схеме:

Пазн. Вучэб. Дзеянні, Метад Сп. праверкі і

матыў задача аперацыі рашэння ацэнкі рашэн.

Дзейнасць –гэта актыўнае ўзаемадзеянне чалавека з асяроддзем па дасягненні мэты як мяркуемага выніку, зыходзячы з патрэбнасці. Калі патрэбнасць пераходзіць у актыўны стан, то вызывае ў чалавека стымул- матыў.

Матывы у школьнікаў могуць рознымі: атрымаць новыя веды, адкрыць новы спосаб рашэння задачы або быць першым у класе, пазбегнуць пакарання за дрэнную адзнаку і інш. У першым выпадку матывы накіраваны на авалоданне новымі ведамі і ўменнямі, якія з’яўляюцца галоўнай мэтай для вучня. Пазнавальныя матывы звязаны з вучэбнай дзейнасцю вучня. У другім выпадку авалоданне ведамі з’яўляецца пабочнай мэтай і звязана з невучэбнай дзейнасцю (атрымаць пахвалу бацькоў і інш.). Вучэбная дзейнасць накіравана на авалоданне ведамі і ўменнямі, якія з’яўляюцца галоўнай мэтай навучання малодшых школьнікаў. Такая дзейнасць змяняе самога вучня, развівае яго разумовыя і пазнавальныя здольнасці, стымулюе цікавасць да навучання не ў выніку завучвання ведаў, а ў працэсе самастойнага рашэння вучэбных задач. Яны адрозніваюцца ад практычных матэматычных задач, дзе патрабуецца толькі знайсці пэўны лікавы адказ, а не спосаб рашэння ўсіх задач дадзенага класа (метад іх рашэння). Напрыклад, прапануецца вучням рашыць задачу на сустрэчны рух:

З двух сёл адначасова насустрач адзін аднаму вышлі два пешаходы і сустрэліся праз 2 гадзіны. Першы пешаход рухаўся са скорасцю 5 км у гадзіну, а другі -- 4 км у гадзіну. Якая адлегласць паміж сёламі? Канкрэтны адказ на пытанне гэтай задачы (18 км) можна падабраць або вылічыць: (5+4)•2=18(км). Пры рашэнні падобнай задачы на сустрэчны рух двух рыб у акварыуме вучань часам становіцца ў тупік, калі ён не асэнсаваў раней агульныя прыметы такіх задач, спосабаў іх рашэння. Таму яго дзейнасць не можна назваць цалкам вучэбнай. У працэсе вучэбнай дзейнасці школьнік, па-першае, павінен засвоіць прыметы такога віду задач (адначасова, насустрач адзін аднаму, скорасці рухаючыхся цел (V_1,V₂), час іх руху (t), адлегласць (S), па-другое, навучыцца рабіць чарцёж да такіх задач, па-трэцяе, зрабіць вывад аб агульным спосабе рашэння ўсіх задач гэтага класа – метадзе іх рашэння: (V₁+V₂) • t=S. У гэтым выпадку гавораць,што вучань рашыў вучэбную задачу ў працэсе выканання вучэбнай дзейнасці. Ён не толькі знайшоў адказ на пытанне прапанаванай задачы, але і спосаб рашэння ўсіх задач дадзенага класа, не толькі атрымаў новыя веды, але і павысіў свае інтэлектуальныя здольнасці.

Каб дзейнасць школьніка стала вучэбнай, настаўніку патрэбна сфарміраваць вучэбна-пазнавальныя матывы. У тых выпадках, калі з’яўленне новага матыва не адпавядае рэальным магчымасцям дзіцяці, гэтая дзейнаць не можа ўзнікнуць у якасці вядучай. Яна можа развівацца эпізадычна па пабочнай лініі. Эфектыўнасць такога навучання будзе неаптымальнай.

Азінкай вучэбнай дзейнасці з’яўляецца дзеянне як элемент дзейнасці, у працэсе якой дасягаецца канкрэтная, не раскладаемая на больш простыя, асэнсаваная мэта.

Мэту, якая зададзена ў пэўных умовах, называюць задачай. Патрэбна размяжоўваць практычную і вучэбную задачы. Практычная задача – гэта задача, пры рашэнні якой асноўнай мэтай з’яўляецца атрыманне шукаемага выніку. Вучэбная задача – гэта такая задача, пры рашэнні якой асноўнай мэтай з’яўляецца засваенне зададзенага ўзору дзеянняў або агульнага спосабу рашэння задач дадзенага віду.

Важнымі элементамі вучэбнай дзейнасці з’яўляюцца вучэбна-даследчыя дзеянні. Яны ўключаюць у сябе вучэбныя аперацыі, якія ўваходзяць у склад спосаба дзеяння, карыстаючыся якімі вучань рашае вучэбную задачу.

В.В Давыдаў выдзяляе наступныя вучэбныя дзеянні:

1) пераўтварэнне ўмовы вучэбнай задачы з мэтай выдзялення ўсеагульных адносін вывучаемага матэрыялу;

2) мадэліраванне выдзеленай адносіны ў прадметнай, графічнай або літарнай форме;

3) пераўтварэнне мадэлі адносіны для вывучэння яе ўласцівасцей у “чыстым выглядзе”;

4) пабудова сістэмы прыватных задач, якія рашаюцца агульным спосабам;

5) кантроль за выкананнем папярэдніх дзеянняў, ацэнка засваення агульнага спосаба як выніку рашэння дадзенай вучэбнай задачы.

Вучэбная дзейнасць таксама ўключае ў сябе дзеянні па кантролю за працэсам рашэння вучэбнай задачы; па ацэнцы ступені засваення спосаба і правільнасці рашэння вучэбнай задачы.

Прыёмы вучэбнай работы характэрызуюць спосабы здзяйснення вучэбнай дзейнасці. Яны падпарадкаваны вучэбным задачам, якія патрабуюць прымянення таго або іншага прыёма, ужо засвоенага вучнямі або новага.

Усеагульнымі ў матэматыцы як навуцы з’яўляюцца адносіны “больш”, “менш”, “роўна”. На аснове іх В.В.Давыдаў прапануе наступную паслядоўнасць вывучэння рацыянальных лікаў у падручніках па матэматыцы для пачатковых класаў.

1. Параўнанне канкрэтных велічынь (даўжыні, плошчы, аб’ёму) спачатку “на вока”, а затым накладаннем, прыкладаннем, пераліваннем і г. д.

2. Мадэляванне велічынь адрэзкамі. Параўненне велічынь з дапамогай адрэзкаў. Напрыклад:

А Б В Параўнанне

Ёмкасці адрэзкаў як мадэлей вады А ёмкасцей вады

Дата добавления: 2014-01-15