Вариировать несов. , см. Варьировать. 11 страница

ВОЛОКИТА² разг. арвадбаз, папарин гуьгъуьна гьатдайди.

ВОЛОКИТЧИК разг. кар галчIурдайди.

ВОЛОКНИСТЫЙ чIунар-чIунарин, чIичI хьтин гъалар-гъаларин, гъал-гъал хьайи.

ВОЛОКНО чIун, чIичI, гьал (мес. канабдин, кушун, пекдин ва мсб. звер тагай шуькIуь гъал хьтин чIичI).

ВОЛОКОМ нареч. ччиляй галчIуриз-галчIуриз, галчIурна (са затI тухун, гваз фин).

ВОЛОНТЕР волонтёр, гуьгьуьллу аскер.

ВОЛОС чIар. ♦ краснеть до корней волос см. корень; притянуть за волосы см. притянуть.

ВОЛОСАТЫЙ чIар алай, чIарчIи кьур, гзаф чIар алай.

ВОЛОСОК 1. бицIи чIар. 2. чIар (сятинин ва масабрун). 3 назик муфтул, чIар (электрический лампада). 4. чIичI (ччиляй экъечIдай затIарин, хамунин). ♦ быть на волоске от смерти рекьиз са жизви кIамукьун, текьена са жизви къакъатун; на волоске гъиргъирдал алаз хьун.

ВОЛОСТНОЙ волостдин.

ВОЛОСТЬ ж волость (виликди уезддик квай паярикай сад тир чка, мес. гила лап гъвечIи район хьтин).

ВОЛОСЯНОЙ 1. чIарчIин, чIар алай. 2. чIарчIин, чIарар ттур; чIарарикай авур (месела, мес ва мсб).

ВОЛОЧИТЬ несов. 1. галчIурун, ччиляй галчIурун, галчIуриз-галчIуриз тухун. 2. чIугун, чIугуна расун (мес. ракьукай сим).

ВОЛОЧИТЬСЯ несов. 1. галчIур хьун. 2. разг. гуьгъуьна гьатун (дишегьлидин).

ВОЛОЧЬ несов. разг. галчIурун.

ВОЛХВ уст. фалчи.

ВОЛЧАНКА мн. нет, мед. мубарак (азар).

ВОЛЧИЙ 1. жанавурдин; жанавуррин. 2. жанавурд хамарин. ♦ волчий паспорт ва я билет уст. виликди гьукуматдиз ихтибарсузди хьунухь къейд авунвай паспорт. билет.

ВОЛЧИЦА, ВОЛЧИХА кач жанавур, диши жанавур.

ВОЛЧОК кIепIербан (кIапIажул, гикIербан, кьепIербан).

ВОЛЧОНОК жанавурдин шараг.

ВОЛШЕБНИК суьгьуьрчи.

ВОЛШЕБНЫЙ 1. суьгьуьрдин; суьгьуьрда твадай; суьгьуьрда ттун квай. 2. пер. гьейран ийидай гуьзел.

ВОЛШЕБСТВО мн. нет суьгьуьр; суьгьуьрда ттун.

ВОЛЫНИТЬ несов. разг. къастуналди кар галчIурун, яргьал ракъурун.

ВОЛЫНКА 1. волынка (целцикай расай зуьрне). 2. мн. нет, пер. кар галчIурун₁ яргъал ракъурун, ленг авун.

ВОЛЬГОТНЫЙ разг. азад, асайиш; жить вольготно асайишдик азадвилелди яшамиш хьун.

ВОЛЬНАЯ ист. азадвилин чар, азад авунин чар (куьгьне заманда помещикди азад ийизвай лежбердиз гудай).

ВОЛЬНИЧАТЬ несов. кефиниз кIандайвал авун, садни гьисаба кьан тийиз вичиз кIандайвал авун.

ВОЛЬНО 1. нареч. азаддиз, жуваз (вичиз) кIандайвал. 2. воен. вольно! (азаддиз акъвазунин команда).

ВОЛЬНО разг. ваз гьакI кIан хьана ман, тахсир вид я, ваз вуч кIанзавай; вольно тебе было лазить по деревьям ваз вуч кIанзавай ттарариз акьахиз, тахсир вид я (мес. ттарай аватайдаз).

ВОЛЬНОДУМЕЦ ист. азад фикир ийидай кас (яни диндихъ ва авазвай идеяйрихъ инанмиш туширвилин фикир ийидайди).

ВОЛЬНОДУМСТВО мн. нет, ист. азад фикир авун.

ВОЛЬНОЛЮБИВЫЙ азадвал кIандай.

ВОЛЬНОНАЁМНЫЙ штатдик квачир вичин гуьгьуьлдалди гьакъидихъ кIвалахал акъвазнавай кас; разивилелди гьакъидихъ кьунвайди.

ВОЛЬНООТПУЩЕННИК азаднавай лукI; азаднавай крепостной лежбер.

ВОЛЬНОСЛУШАТЕЛЬ м азаддаказ яб акализ кIелдайди (студентвилиз кхьин тавуна гьакI лекцийрихъ яб акализ кIелдайди).

ВОЛЬНОСТЬ ж 1. мн. нет азадвал. 2. мн. кьетIен ихтиярар. 3. эдеб хуьн тавун, саймиш тавун, гьаясузвал. 4. къайдадай къерехдиз экъечIун.

ВОЛЬНЫЙ 1. азад. 2. ихтияр авай (жуван, вичин) кIан хьуналди, кефиналди, хушуналди тир; ты волен поступать по-своему жуваз кIандайвал ийиз ихтияр ава ваз. 3. кефиниз кIандайвал ийидай, эдеб хуьн тийир. ♦ на вольном воздухе чуьлда (шегьердивай къерехда, ачух гьавадал); вольный перевод азад перевод (вири авайвал хуьн тавуна авур перевод); вольная гавань азад гавань (аниз гъидай тухудай малдилай, ппарарилай пошлина, яни харж къачун тийир гавань).

ВОЛЬТ физ. вольт (электрический токдин гужлувал уьлчмишдай тек).

ВОЛЬТАЖ вольтаж (электричесский токдин гужлувилин дережа).

ВОЛЬТАМЕТР вольтаметр (электрический ток уьлчмишдай прибор).

ВОЛЬТЕРЬЯНЕЦ вольтерчи, Вольтеран фикирдал алай кас (яни француз философ Вольтеран учениедин эсердик кваз политикада ва диндин месэлайра азад фикирдин терефдар тир кас).

ВОЛЬТЕРЬЯНСТВО мн. нет вольтерчивал, Вольтеран фикиррин терефдарвал.

ВОЛЬТИЖЁР спорт. вольтижёр (катзавай балкIандал гьунарар ийидай, эвичIиз акьахдай, кIвачел акъваздай кас).

ВОЛЬТОВА ДУГА Вольтан дуга (чпяй электричестводин ток ракъурзавай кьве пипIен арада экв гудай дуга).

ВОЛЬФРАМ хим. вольфрам (четиндиз цIрадай кIеви са металл).

ВОЛЯ мн. нет. 1. къаст; мурад. 2. ихтияр. 3. азадвал. ♦ выпустить на волю азад авун, ахъаюн; письмо товарищам на волю къеце авай (дустагъда авачиз, дуьзда, ачухда авай) юлдашриз чар; твоя воля ва я твоя добрая воля ихтияр вид я; волей-неволей кIанзни-такIанзни; последняя воля эхиримжи мурад, веси (рекьидайла авур).

ВОН 1. нареч. къецихъ, къецел (акъатун, экъечIун; экъечIна; акъатна). 2. квахь; вон отсюда! квахь инай! ♦ из рук вон плохо см. рука; из ряда вон выходящий см. ряд.

ВОН частица 1. атIа; атIангье; ангье. 2. ингье; агьан; вон какой! агьан, гьахьтинди я ман.

ВОНЗАТЬ несов., см. вонзить.

ВОНЗИТЬ сухун.

ВОНЗИТЬСЯ сух хьун.

ВОНЬ ж мн. нет пис ни, пис ял.

ВОНЮЧИЙ пис ни къведай, пис ни галай.

ВОНЯТЬ несов. 1. пис (нагьакьан) ни атун. 2. ни авун, ни акъудун.

ВООБРАЖАЕМЫЙ 1. хиял ийизвай, хиялдиз гъизвай. 2. хиялда авай, хиялда кьунвай, рикIе (фикирда) авай.

ВООБРАЖАТЬ несов., см. вообразить.

ВООБРАЖАТЬСЯ уст. 1. хиялдиз атун. 2. хиялдиз гъун.

ВООБРАЗИТЬ 1. хиялдиз гъун, фикирдиз гъун. 2. фикир авун, хиял авун. 3. вич екез кьун, екез гьиссун, вич еке кас хьиз хьун.

ВООБРАЖЕНИЕ мн. нет хиял; хиялдиз гъунин алакьун.

ВООБЩЕ нареч. 1. умуман, умуми гьалда. 2. гьамиша; он вообще такой ам гьамиша гьахьтинди я. 3. гьич, эхирки; я вообще сегодня не поеду зун къе эхирки (гьич) фидач. ♦ вообще говоря ввод. сл. дуьз лагьайтIа; эхирки.

ВООДУШЕВИТЬ ашкъилу авун, руьгь кутун, руьгь хкажун, ашкъиламишун.

ВООДУШЕВИТЬСЯашкъилу хьун, руьгь хкаж хьун.

ВООДУШЕВЛЕНИЕ мн. нет 1. ашкъилу авун, руьгь хкажун. 2. ашкъилувал, руьгь хкаж хьунухь.

ВООДУШЕВЛЯТЬ несов., см. воодушевить.

ВООДУШЕВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) воодушевиться; 2) воодушевить.

ВООРУЖАТЬСЯ несов., см. 1) вооружиться; 2) вооружить.

ВООРУЖЕНИЕ 1. яракьламишун; яракьламиш хьун. 2. яракьар.

ВООРУЖЁННЫЙ 1. яракьламишнавай; яракь (яракьар) гвай; гъиле яракь аваз ийидай, яракьлу. 2. яракьламиш хьанвай; къачунвай; вооружённый знаниями чирвилеривди яракьламиш хьанвай, чирвилер къачунвай.

ВООРУЖИТЬ1. яракьламишун. 2. пер. (чирвилер) гун, яракьламишун; вооружить знаниями чирвилер гун, чирвилеривди яракьламишун. 3. пер. ччина акъвазрун, душманрун (сад садаз).

ВООРУЖИТЬСЯ1. яракьламиш хьун. 2. пер. къачуна гьазур хьун (лазим тир малуматар, чирвилер ва мсб).

ВООЧИЮ нареч. жуван вилералди, жуваз акуналди; убедиться воочию вилералди акуна якъин хьун.

ВО-ПЕРВЫХ сад лагьайди, сад лугьуниз.

ВОПИТЬ несов. кIевиз гьараюн; ав ацалтна шехьун.

ВОПИЮЩИЙтежер хьтин пис, эх тежер, акьалтIай пис.

ВОПЛОТИТЬгьакъикъи шикилда ттун, гьакъикъи формада ттун; къалурун, шикилда аваз къалурун; кьилиз акъудун.

ВОПЛОТИТЬСЯгьакъикъи шикилда гьатун, гьакъикъи формада гьатун; шикилда аваз дуьздал акъатун, гьакъикъатда кьиле фин.

ВОПЛОЩАТЬ несов., см. воплотить.

ВОПЛОЩАТЬСЯ несов., см. 1) воплотиться; 2) воплотить.

ВОПЛЬ м кIеви шел, гьарай, кIеви шелин ван.

ВОПРЕКИ предлог килиг тавуна, аксина; вопреки его желанию адан мураддиз (кIан хьуниз) килиг тавуна, мураддин аксина.

ВОПРОС 1. суал. 2. месэла. ♦ вопрос жизни и смерти яшайишдин ва кьиникьин месэла (яни кьадарсуз еке метлеб авай месэла); риторический вопрос риторикадин суал (жаваб герек тушир, вичи факт тестикь ийизвай суал); под вопросом шубгьалу, шаклу (хьун, авун).

ВОПРОСИТЕЛЬНЫЙсуалдин; суал квай.

ВОПРОСИТЬ уст. суал гун, хабар кьун.

ВОПРОСНИК суалар авай чар.

ВОПРОСО-ОТВЕТНЫЙ суал-жавабдин (форма, метод).

ВОПРОШАТЬ несов., см. вопросить.

ВОРугъри.

ВОРВАНЬ ж мн. нет гьуьлуьн гьайванрикай (тюлендикай, китдикай) цIурурай ягъ, гъери.

ВОРВАТЬСЯ гьахьун; гужалди гьахьун, садлагьана гьахьун, сухмиш хьун; гьатун.

ВОРКОВАТЬ несов. 1. къу-къу ягъун, къу-къу авун (лифери). 2. пер. ашукьвилелди милиз-милиз суьгьбет авун.

ВОРОБЕЙхуьруьн нуькI. ♦ старый воробей, стреляный воробей куьгьне сикI, гъавурда авай кас (алцурриз тежер).

ВОРОБЬИНЫЙ хуьруьн нуькIрен; хуьруьн нуькIверин.

ВОРОВАТЫЙ разг. лутувал квай, ламатIвал квай, гъил квай, гъил михьи тушир; амалдар.

ВОРОВАТЬ несов. чуьнуьхун, угъривал авун.

ВОРОВКА угъри дишегьли.

ВОРОВСКОЙ угъридин; угърийрин; угъривилин.

ВОРОВСТВО мн. нет угъривал, чуьнуьхун.

ВОРОЖБА мн. нет фал; фал вигьин, килигун; суьгьуьр, ицитIун.

ВОРОЖЕЯ фалчи паб, килигдай паб.

ВОРОЖИТЬ несов. фал вигьин, килигун; ицитIун.

ВОРОН кIвагь (як недай къуш, пехъерин, чIагъарин жинсиникай).

ВОРОНА 1.пехъ, къаргъа. 2. пер. разг. сив ахъа пехъ, фикир чкIай ментеш.

ВОРОНЕНОК1. пехърен шараг. 2. кIвагъран шараг.

ВОРОНЁНЫЙ тех. савад авур, цагъадалди (рахулдалди) чIулаварнавай (металл, мес. гьулдан).

ВОРОНИТЬ несов. тех. савад авун, цагъадин (рахулдин) яд гана чIулаврун (металл).

ВОРОНКА 1. къиф (нафт цадай). 2. тупунин гуьлледи авур фур, чухур, легъв.

ВОРОНОЙ чIулав, къара-кегьер (балкIан).

ВОРОНЬЁ мн. нет пехъер: кIвагъар.

ВОРОТ^I 1. хуру. 2. хев (парталдин).

ВОРОТ² тех. къуйдин чарх (къуйдай яд авай къаб виниз акъуддай ва я маса залан затI, ппар виниз акъуддай еб, цIил ва я зунжур галай чарх).

ВОРОТА ед. нет вар, варар, къапу.

ВОРОТИЛА м разг. кардин кьил гвайди; ампа; леле; як-пайдайди.

ВОРОТИТЬ несов. 1. элкъуьрун (рекьелай, санай кьулухъ). 2. вахкун, элкъуьрна вахкун (къачур затI). 3. къерехдиз акъудун, алчудрун (мес. араба рекьяй).

ВОРОТИТЬСЯ несов. элкъуьн, хтун (элкъвена хъфин).

ВОРОТНИК хев (парталдин).

ВОРОХ хара, гьамбар.

ВОРОЧАТЬ несов. 1. элкъуьрун; юзурун; алчудрун; ворочать камни къванер юзурун. 2. кьиле тухун, идара авун, серенжемар гун.

ВОРОЧАТЬСЯ несов. элкъуьн; алчуд хьун (муькуь къвалахъ).

ВОРОШИТЬ несов. 1. алчудрун, элкъуьрун (векьер). 2. юзурун; акадрун (мес. гару чарар).

ВОРС мн. нет чIичI (парчадин, халичадин ва мсб ччина авай).

ВОРСИНКА1. са чIичI. 2. назик чIичI. 3. цак.

ВОРСИСТЫЙ1. чIичI авай; чIичI акъатай. 2. цак алай, цак акъатай.

ВОРСИТЬ несов., см. ворсовать.

ВОРСОВАЛЬНЫЙ тех. чIичI акъуддай, чIичI расдай; ворсовальная машина чIичI расдай машин (мес. парчадин ччиникай чIичI авайди ийидай).

ВОРСОВАТЬ несов. чIичI акъудун, чIичI расун, чIичI авайди авун (парча ва мсб).

ВОРСОВКА мн. нет. см. ворсовать.

ВОРЧАНЬЕ мн. нет 1. см. ворчать. 2. гъургъур; мурмур.

ВОРЧАТЬ несов. 1. гьугъ авун. 2. гъургъур авун; мурмур авун, хъел кваз рахун.

ВОРЧЛИВЫЙгъургъур ийидай; гьамиша гъургъур ийидай; хъел кваз рахадай.

ВОРЧУН разг. гьамиша гъургъурдай кас, гъургъурдайди; мурмурдайди, хъел кваз рахадайди.

ВОРЧУНЬЯ разг. гъургъурдайди, гьамиша гъургъурдайди; мурмурдайди, хъел кваз рахадайди (дишегьли).

ВОСВОЯСИ нареч. разг. кIвализ, вичин кIвализ; отправиться восвояси вичин кIвализ хъфин.

ВОСЕМНАДЦАТЫЙцIемуьжуьд лагьайди.

ВОСЕМНАДЦАТЬцIемуьжуьд.

ВОСЕМЬмуьжуьд.

ВОСЕМЬДЕСЯТкьудкъад.

ВОСЕМЬСОТмуьжуьд виш.

ВОСЕМЬЮ нареч. муьжуьдра, муьжуьд сеферда, муьжуьд гъилера; восемью восемь муьжуьдра муьжуьд.

ВОСК мн. нет мум.

ВОСКЛИКНУТЬкIевиз лугьун; гьараюн.

ВОСКЛИЦАНИЕ гьарай; ван, сес; радостные восклицания шад (шадвилин) гьараяр. ♦ знак восклицания см. восклицательный знак.

ВОСКЛИЦАТЕЛЬНЫЙ ЗНАК эверунин лишан.

ВОСКЛИЦАТЬ несов., см. воскликнуть.

ВОСКОВКАмум ягъай чар (чертежар чIугвадай).

ВОСКОВОЙ 1. мумадин; мумадикай авур. 2. пер. мумадикай авур хьтин, хъипи.

ВОСКРЕСАТЬ несов., см. воскреснуть.

ВОСКРЕСЕНИЕ1. ччан хкун; ччан хтун. 2. пер. цIийи хъхьун, цIийиз (мад) арадал хтун

ВОСКРЕСЕНЬЕгьяд (югъ), базардин югъ.

ВОСКРЕСИТЬ1. ччан хкун, дири хъувун. 2. пер. мад цIийиз туьретмиш хъувун, цIийи хъувун.

ВОСКРЕСНИК воскресник (ял ядай юкъуз коллективдаказ гуьгьуьллу кIвалах).

ВОСКРЕСНУТЬччан хтун, дири хъхьун.

ВОСКРЕСНЫЙ1. гьяддин, базардин (югъ). 2. гьяд йикъан, гьяд юкъуз (гьяд йикъара) жедай.

ВОСКРЕШАТЬ несов., см. воскресить.

ВОСПАЛЕНИЕ мед. куьлуь тварар акъатна дакIуна яру хьун, тIа хьун. ♦ воспаление лёгких сталжем (жигеррин тIал).

ВОСПАЛЁННЫЙ1. мед. яру хьанвай, дакIур, дакIуна яру хьанвай. 2. пер. къизмиш хьанвай.

ВОСПАЛИТЬСЯ 1 мед. ярувал алаз дакIун кваз тIа хьун, яру хьун. 2. пер. уст. къизмиш хьун, туьнт хьун, акатун, атун (мес. пис хъел).

ВОСПАЛЯТЬСЯ несов., см. воспалиться.

ВОСПЕВАТЬ несов., см. воспеть.

ВОСПЕТЬманийралди, шиирралди тариф авун, тарифдай манияр туькIуьрун (лугьун).

ВОСПИТАНИЕ мн. нет тербия. 2. тербияламишун, тербия гун.

ВОСПИТАННИК1.тербияламиш хьайи кас, тербия къачурди. 2. тербияламишиз, хуьз къачунвай аял, веледвилиз кьабулнавай аял. 3. ученик, кIелзавайди; кIелайди, тербия къачурди (са школада).

ВОСПИТАННЫЙ1. тербияламишнавай, тербия къачур. 2. тербия авай, тербиялу.

ВОСПИТАТЕЛЬ м тербия гудай кас, тербияламишзавай кас; воспитатель.

ВОСПИТАТЕЛЬНЫЙтербияламишунин, тербия гунин, тербиядин.

ВОСПИТАТЬ1. тербияламишун, тербия гун. 2. тербияламишна (тербиядалди) кутун; воспитать привычку к труду зегьмет чIугваз вердишвалкутун. 3. авун; воспитать из себя коммунистов жувакай тербияламишна коммунистар авун.

ВОСПИТЫВАТЬ несов. см. воспитать.

ВОСПИТЫВАТЬСЯ несов. 1. см. воспитать. 2. тербияламиш хьун, тербия къачун.

ВОСПЛАМЕНИТЬ1. цIай куькIуьнрун, цIай кьаз тун. 2. пер. къизмишрун; ашкъилу авун, ашкъи кутун, гьевес хкажун.

ВОСПЛАМЕНИТЬСЯ1. цIай кьун, цIай куькIуьнун. 2. пер. къизмиш хьун; ашкъилу хьун, ашкъи акатун, гьевес хкаж хьун.

ВОСПЛАМЕНЯЕМЫЙфад цIай кьадай.

ВОСПЛАМЕНЯТЬ несов., см. воспламенить.

ВОСПЛАМЕНЯТЬСЯ несов., см. 1) воспламениться; 2) воспламенить.

ВОСПОЛНИТЬахцIурун, тамамрун.

ВОСПОЛНИТЬСЯахцIун, тамам хьун.

ВОСПОЛНЯТЬ несов., см. восполнить.

ВОСПОЛНЯТЬСЯ несов., см. 1) восполниться; 2) восполнить.

ВОСПОЛЬЗОВАТЬСЯменфят къачун, хийир къачун.

ВОСПОМИНАНИЕ1. рикIел хкун. 2. рикIел хкайбур; рикIел хкунар; рикIел аламайбур; воспоминания детства аял чIаван крар рикIел хкунар.

ВОСПРЕПЯТСТВОВАТЬманийвал авун, рехъ тагун.

ВОСПРЕТИТЬкъадагъа авун.

ВОСПРЕЩАТЬ несов., см. воспретить.

ВОСПРЕЩАТЬСЯ 1. къадагъа хьун; вход воспрещается гьахьун къадагъа я. 2. см. воспретить.

ВОСПРЕЩЕНИЕ мн. нет. 1. къадагъа авун. 2. къадагъа.

ВОСПРИИМЧИВЫЙ1. фад кьатIудай, фад гъавурда гьатдай, фагьум авай, зигьин авай, лагьайди кьадай. 2. фад эсер жедай, фад эсердик акатдай, вичихъ фад галукьдай; восприимчивый к заболеваниям ребёнок фад азар галукьдай, фад-фад азарлу жедай аял.

ВОСПРИНИМАТЬ несов., см. воспринять.

ВОСПРИНЯТЬкьатIун, кьиле гьатун, гъавурда гьатун, чир хьун.

ВОСПРИЯТИЕкьатIун, чирхьун.

ВОСПРОИЗВЕДЕНИЕ1. мн. нет. см. воспроизвести. 2. копия, суьрет, ччин (са шикилдай, кхьенвай затIарилай ва мсб къачур).

ВОСПРОИЗВЕСТИ1.цIийиз гьасил хъувун; мад цIийиз арадал гъун. 2. рикIел хкун, фикирдиз хкун. 3. копия акъудун; ччин къачун; копия, (суьрет, шикил) къалурун (чIугуна, кхьена са кардин).

ВОСПРОИЗВОДИТЬ несов., см. воспроизвести.

ВОСПРОИЗВОДСТВО мн. нет, эк. воспроизводство, цIийиз гьасил хъхьун, мад арадал хкун.

ВОСПРОТИВИТЬСЯаксина акъвазун, аксивал авун.

ВОСПРЯНУТЬ1. уст. къудгъунна къарагъун, хкаж хьун. 2. пер. руьгь хкаж хъхьун, шад хъхьун; кефи къунбар хъхьун; воспрянуть духом руьгь хкаж хьун, шад хьун.

ВОСПЫЛАТЬччанда цIай гьатун; воспылать любовью ччанда ашкъидин цIай гьатун; воспылать гневом ччанда ажугъдин цIай гьатун, гъазабламиш хьун.

ВОССЕДАТЬ несов., см. воссесть.

ВОССЕСТЬ уст. ацукьун.

ВОССОЕДИНЕНИЕсм. воссоединить.

ВОССОЕДИНИТЬцIийиз сад хъувун, мад гилиг хъувун.

ВОССОЗДАНИЕ мн. нет. см. воссоздать.

ВОССОЗДАТЬцIийиз (мад) яратмиш хъувун; цIийи хъувун, цIийиз арадал хкун.

ВОССТАВАТЬ несов., см. восстать.

ВОССТАНАВЛИВАТЬ несов., см. восстановить.

ВОССТАНАВЛИВАТЬСЯ несов., см. 1) восстановиться; 2) восстановить.

ВОССТАНИЕвосстание, къарагъун (гъиле яракь аваз гьукуматдин аксиниз къарагъун).

ВОССТАНОВИТЕЛЬНЫЙгуьнгуьна хутунин, кIвачел акьалдар хъувунин, гуьнгуьна хутадай, кIвачел акьалдар хъийидай; восстановительный период гуьнгуьна хтунин девир.

ВОССТАНОВИТЬ1.гуьнгуьна хтун, виликан гьалдиз хкун, кIвачел акьалдар хъувун, туькIуьр хъувун. 2. эхцигун; восстановить в должности къуллугъдал эхцигун. 3. вахкун, элкъуьр хъувун; восстановить в правах ихтиярар вахкун. 4. ччина акъвазрун, такIанрун, душманрун; он восстановил против себя всех ада вич виридаз такIанарна. 5. пер. рикIел хкун; восстановить в памяти рикIел хкун.

ВОССТАНОВИТЬСЯ1.гуьнгуьна гьат хъувун, виликан гьалдиз хтун; цIийи хъхьун. 2. гьат хъувун (къуллугъдал, партияда ва мсб); восстановиться в правах ихтиярар гьат хъувун. 3. рикIел хтун; восстановиться в памяти рикIел хтун.

ВОССТАНОВЛЕНИЕ. мн. нет. см. восстановить и восстановиться.

ВОССТАТЬ1. къарагъун; восстание авун; народ восстал против царя халкь пачагьдин аксиниз къарагъна; восстать на врага душмандин винел къарагъун. 2. акси хьун, аксиниз экъечIун, зид хьун.

ВОСТОК мн. нет рагъэкъечIдай пад. ♦ Восток Восток (Азиядин уьлквеяр, Африкадин кефердинни-рагъэкъечIдай патан уьлквеяр).

ВОСТОКОВЕДвостоковед (востоковедениедин специалист алим).

ВОСТОКОВЕДЕНИЕ мн. нет востоковедение (рагъэкъечIдай патан уьлквеяр чирдай илим).

ВОСТОРГлап еке шадвал; еке ашкъи; еке хвешивал; гзаф хуш хьунухь.

ВОСТОРГАТЬ несов. зурбаз шад авун, зурбаз хвеши авун; ашкъилу авун, лезет гун.

ВОСТОРГАТЬСЯ несов. зурбаз шад хьун, хвеши хьун; зурбаз лезет хьун; гзаф бегенмиш хьун.

ВОСТОРЖЕННЫЙ1.фад ашкъида гьатдай; фад хвеши жедай. 2. еке ашкъидив ацIай, еке шадвилив ацIай.

ВОСТОРЖЕСТВОВАТЬвинел пад къачун, гъалиб хьун, винел акьалтун.

ВОСТОЧНЫЙ1. рагъэкъечIдай патан. 2. рагъэкъечIдай патан уьлквейрин; рагъэкъечIдай патан уьлквейриз талукь тир.

ВОСТРЕБОВАТЬистемишун, истемишна къахчун, тIалабна къахчун; письмо до востребования вичиистемишна къахчудалди почтуна амукьдай (маса адрес алачир) чар.

ВОСТРО: держать ухо востро разг. япар хкажна акъвазун, мукъаят хьун, игьтиятлу хьун.

ВОСХВАЛИТЬ тариф авун.

ВОСХВАЛЯТЬ несов., см. восхвалить.

ВОСХИТИТЕЛЬНЫЙ гзаф гуьзел, гьейран ийидай.

ВОСХИТИТЬ гьейран авун (са гуьзелвили).

ВОСХИТИТЬСЯ гьейран хьун, шадвилелди гьейран хьун.

ВОСХИЩАТЬ несов. см. восхитить.

ВОСХИЩАТЬСЯ несов., см. 1) восхититься; 2) восхитить.

ВОСХИЩЕНИЕ мн. нет. хуш гьейранвал; еке шадвал.

ВОСХОД экъечIун; восход солнца рагъ экъечIун.

ВОСХОДИТЬ несов., 1. экъечIун. 2. хкаж хьун; виниз акъатун. 3. вичин сифте кьил къачун, вичин сифте кьил башламиш хьун (са шейинилай, са кардилай).

ВОСХОДЯЩИЙ 1. экъечIзавай. 2. виниз акъатзавай, хкаж жезвай; восходящая линия виниз акъатзавай (мес. несилрилай атабубайралди) цIар.

ВОСХОЖДЕНИЕ экъечIун, хкаж хьун.

ВОСЬМЕРКА муьжуьд.

ВОСЬМИГРАННЫЙ муьжуьд синен, муьжуьд пад авай.

ВОСЬМИДЕСЯТЫЙ кьудкъад лагьай.

ВОСЬМИКРАТНЫЙ муьжуьд сефердин, муьжуьд гъилерин; муьжуьдра.

ВОСЬМИЛЕТНИЙ 1. муьжуьд йисан. 2. муьжуьд йиса авай.

ВОСЬМИСОТЫЙ муьжуьд виш лагьай.

ВОСЬМИУГОЛЬНИК муьжуьд пипIенди (геометрияда муьжуьд пIип авай фигура).

ВОСЬМИЧАСОВОЙ муьжуьд сятинин.

ВОСЬМОЙ муьжуьд лагьай.

ВОСЬМУШКА асмушка, муьжуьдай са пай.

ВОТ частица 1. ингье; ангье. 2. ингье гьа; вот тебя-то мне и надо ингье гьа вун заз герек я. 3. аку; вот какой плут! аку, гьихьтин луту ятIа гьа! 4. вагь; вот какI вагь, гьакI я ман! ♦ вот-вот гьа гила-мад, исятда; вот-вот упадёт гьа гила-мад аватда.

ВОТИРОВАТЬ несов. сесина эцигун, сес гун (са кардин терефдар яз са я аксина).

ВОТКНУТЬ сухун.

ВОТУМ вотум (сесина эцигна сес гуналди, месела парламентди правительстводин ва я министрдин кIвалахдал разивилин ва я рази туширвилин гьакъиндай фикир, къарар малумрун).

ВОТЧИНА ист. вотчина, мулк (куьгьне Московский Русда чIехи мулкудардин -княздин, хандин, бубадилай хцел гьалтай мулк, имение).

ВОТЧИННИК ист. вотчинадин иеси, чIехи мулкдар.

ВОЦАРЕНИЕ см. воцариться.

ВОЦАРИТЬСЯ, 1. тахтуна ацукьун, пачагь хьун. 2. пер. гьатун; хьун; арадал атун; воцарилась тишина секинвал гьатна.

ВОШЬ ж нет.

ВОЩАНКА 1. мушанбакь, мум янавай парча; мум ягъай чар. 2. мум, мумадии кIус (гъалариз, епериз ядай). 3. ичIи регъ (куьнуьдин вирт авачир мумлах).

ВОЩЁНЫЙ мум янавай, мум гуьцIнавай (мес. гъал, еб, чар, кIвалин ччиле авай тахта).

ВОЩИНА 1. буш рекъер (чIижерин). 2. мумлахар, михьи тавур мум.

ВОЩИТЬ несов. мум ягъун. мум гуьцIун, мумадалди цIалцIамрун.

ВОЯКА м разг. ирон. дявечи, дявекар, куьшкуьндар, кукIунал рикI алайди.

ВПАДАТЬ несов. 1. акахьун, авахьун (мес. са вацI масадаз ва я гьуьлуьз). 2. см. впасть.

ВПАДЕНИЕ 1. см. впадать 1-манада. 2. акахьзавай чка, авахьзавай чка (са вацI масадак ва я гьуьлуьк), вацIун сив.

ВПАДИНА легъв (хъуькъвен); хъалхъам (вилин); чухур.

ВПАИВАТЬ несов., см. впаять.

ВПАЙКА 1. см. впаять. 2. луьгьуьмдалди кукIурай чка ва я затI.

ВПАЛЫЙ къениз хъфенвай, хъалхъамдиз хъфенвай (вилер); сад-сада акIанвай (хъуькъвер); чухур гьатнавай (хур).

ВПАСТЬ 1. хъалхъамдиз хъфин, чухурда гьатун (яхун хьана, вилер; хъвехъ хъуькъве акIун). 2. пер. гьатун; акатун; впасть в бедность кесибвиле гьатун. ♦ впасть в противоречие вичин фикирар сад садаз акси хьун, вичиз вич акси атун.

ВПАЯТЬ луьгьуьмдалди кукIурун (са затIун къене са затI).

ВПЕРВЫЕ нареч. сифтени-сифте, сифте яз.

ВПЕРЕБОЙ нареч. разг. сада садав мажал тагуз; сада садан гаф атIуз.

ВПЕРЕВАЛКУ нареч. разг. галтад жез-галтад жез, пIатI хьиз (къекъуьн).

ВПЕРЕГОНКИ нареч. сада садалай алудиз, сад садалай алатиз (чукурун).

ВПЕРЕД нареч. 1. вилик, виликди (фин). 2. см. впредь. 3. виликамаз. 4. разг. сифте; вперёд подумай, а потом скажи сифте фикир ая, ахпа лагь.

ВПЕРЕДИ нареч. 1. вилик. 2. вилик пата; вилик кваз; виликай. 3. идалай кьулухъ, гележегда.

ВПЕРЕМЕЖКУ нареч. ара-ара, сад садан гуьгъуьнлай, нубатдалди.

ВПЕРЕМЕШКУ нареч. сад садак акахьна, къарма-къаришдаказ.

ВПЕРИТЬ акIурун, алкIурун (вилер); кIеви дикъетдалди элкъуьрун (са кардал фикир, вилер); вперить взгляд вилер алкIурна (дикъетдалди) килигун, вилер алуд тийиз килигун.

ВПЕЧАТЛЕНИЕ таъсир, эсер, кьиле (фикирда) гьатай шикил (са карди, чкади, затIуни эсер авуникди). ♦ он производит хорошее впечатление ам акунрай хъсан аквада.

ВПЕЧАТЛИТЕЛЬНЫЙ фад эсер жедай, рикIив кьадай, назик рикI авай.

ВПИВАТЬ несов., см. впить.

ВПИВАТЬСЯ несов., см. впиться.

ВПИСАТЬ 1. кхьин, кхьин хъувун, ттун (сиягьда). 2. арадай хтун, къвалавай кхьин хъувун. 3. чIугун; вписать треугольник в окружность элкъвей цIарцIе пудпипIенди чIугун.

ВПИСЫВАТЬ несов., см. вписать.

ВПИТАТЬ вичик чIугун, кужумна къачун.

ВПИТАТЬСЯ кужум хьун, чIугун, акатун (са куьник кьеж).

ВПИТЫВАТЬ несов., см. впитать.

ВПИТЫВАТЬСЯ несов., см. 1) впитаться; 2) впитать.

ВПИТЬ чIугун, къачун (са ккуьни яд).

ВПИТЬСЯ 1. сарар сухун, кIевиз къармахар кутун, сарар (къармахар) кутуна алкIун. 2. сух хьун, акьахун (раб). 3. пер. алкIурун, алкIурна алуд тавун (вилер са ккуьнлай).

ВПИХНУТЬ разг. чуькьуьн, чуькьвез-чуькьвез (ччимна) ттун.

ВПЛАВЬ нареч. сирнавна, сирнав ийиз-ийиз.

ВПЛЕСТИ 1. хурун, акадарна хурун, кутуна хурун. 2. кутун.

ВПЛЕТАТЬ несов., см. вплести.

ВПЛОТНУЮ нареч. 1. агатна; агудна, сигъдиз; лап мукьув; лап мукьувай. 2. пер. рикIивай.

ВПЛОТЬ: вплоть до 1. лап… кьван; вплоть до вечера лап нянал кьван; вплоть до краёв лап къерехрив кьван. 2. -ни кваз; снять всё, вплоть до рубашки перемни кваз вири хтIунун.

ВПОВАЛКУ нареч. къвал-къвалав, сад садан къвалав агатна.

ВПОЛГОЛОСА нареч. явашдиз, аставилелди, ван акъуд тийиз.

ВПОЛЗАТЬ несов., см. вползти.

ВПОЛЗТИ 1. галчIуржез-галчIуржез гьахьун. 2. акьахун.

ВПОЛНЕ нареч. лап, михьиз, тамамвилелди.

ВПОЛОБОРОТА нареч. зур паюнин элкъвена; са къвалахъ элкъвена хьиз.

ВПОЛОВИНУ нареч. зур пай, зур паюнин.

ВПОПЫХАХ нареч. разг. 1. тади кваз, ял ялцихъ текъвез, нефес нефесдихъ текъвез. 2. тадивиляй, тади кваз, пара тадидик (рикIелай алатун).

ВПОРУ нареч. разг. 1. вахтунда; не впору вахтунда туш, вахтсуз вахтунда я. 2. лап кьур хьиз, лап кьадар я (мес. партал жендекдиз).

ВПОРХНУТЬ 1. лув гана гьахьун. 2. пер. лув гайиди хьиз чукурна гьахьун, атун.

ВПОСЛЕДСТВИИ нареч. гуьгъуьнлай.

ВПОТЬМАХ нареч. 1. мичIивилик, мичIи чкада. 2. пер. гъавурдик квачиз, тийижиз, гъафил яз.

ВПРАВДУ нареч. разг. дугъриданни, керчек, гьакъикъатда.

ВПРАВЕ в знач. сказ. ихтияр ава, гьахъ ава, гьахълу я.

ВПРАВИТЬ хтун; вправить вывихнутую руку акъатай гъил хтун.

ВПРАВЛЯТЬ несов., см. вправить.

Дата добавления: 2014-01-11