МЧС России 29 страница

МНОГОЛЕТНИЙ гзаф йисарин.

МНОГОЛЮДНЫЙ гзаф инсанар авай; инсанар къалин тир.

МНОГОМИЛЛИОННЫЙ гзаф миллионрикай ибарат тир, гзаф миллионралди авай.

МНОГОМЕСТНЫЙ гзаф чкаяр авай.

МНОГОНАЦИОНАЛЬНЫЙ гзаф миллетрин (нацийрин), гзаф миллетрикай ибарат тир, гзаф миллетар авай.

МНОГООБЕЩАЮЩИЙ 1. гзаф (еке) умудар гузвай, вичик еке умудар кутаз жедай. 2. умудлу ийидай, гаф гудай хьтин.

МНОГООБРАЗИЕ мн. нет гзаф жуьреба-жуьревал.

МНОГООБРАЗНЫЙ гзаф жуьрейрин, гзаф тегьеррин; лап жуьреба-жуьре.

МНОГОПОЛЬЕ мн. нет ччил гзаф паяриз пайи-паярна магьсулар дегишриз цунин къайда.

МНОГОРЕЧИВЫЙ яргъи рахунар ийидай, гзаф рахадай.

МНОГОСЛОВИЕ мн. нет гафарин гзафвал, гафарин кьадардилай артухвал.

МНОГОСЛОВНЫЙ кьадардилай артух гафар квай, гзаф яргъи гафар квай; гзаф яргъи гафар ийидай.

МНОГОСЛОЖНЫЙ гзаф слогар авай, гзаф слогрин.

МНОГОСТОРОННИЙ 1. гзаф патарин, гзаф терефрин. 2. гьар терефдихъай, гьар жигьетдихъай, вири терефрихъай (тир, авай, ахтармишдай). 3. гьар патахъай малумат авай, чирвал авай.

МНОГОСТРАДАЛЬНЫЙ гзаф азабар-зиллетар чIугур (чIугвазвай, акур, аквазвай, авай).

МНОГОСТРУННЫЙ гзаф симерин, гзаф симар алай (музык. алат).

МНОГОТИРАЖНЫЙ еке (гзаф) тираж авай (яни санлай гзаф экземплярар акъатзавай, мес. газет).

МНОГОТОМНЫЙ гзаф томрикай ибарат тир (мес. ктабар).

МНОГОТОЧИЕ гзаф точкаяр (кхьинра).

МНОГОТЫСЯЧНЫЙ гзаф агъзуррикай ибарат тир, шумудни са агъзурралди авай.

МНОГОУВАЖАЕМЫЙ гзаф гьуьрметлу, гзаф гьуьрметдиз лайихлу.

МНОГОУГОЛЬНИК мат. гзаф пипIеринди.

МНОГОУГОЛЬНЫЙ мат. гзаф пипIерин.

МНОГОЧИСЛЕННЫЙ гзаф кьадардин; гзаф авай; гзаф кьадарралди авай.

МНОГОЭТАЖНЫЙ гзаф мертебайрин, гзаф гьавайрин (кIвалер).

МНОГОЯЗЫЧНЫЙ гзаф чIалар авай.

МНОЖЕСТВЕННЫЙ гзаф; гзафвилин.

МНОЖЕСТВО мн. нет гзаф, гзаф кьадар.

МНОЖИТЬ несов., см. умножить и помножить.

МНОЖИТЬСЯ несов. гзаф хьун, артух хьун.

МОБИЛИЗАЦИОННЫЙ мобилизациядин.

МОБИЛИЗАЦИЯ мобилизация; мобилизоватун (см. мобилизовать).

МОБИЛИЗОВАТЬ сов. и несов. мобилизоватун (1. кьушун дяведиз гьазур тир гьалдиз гъун, кIватIун. 2. пер. такьатар, инсанар са кардал кIватIун, абур активный кардик кутун).

МОБИЛИЗОВАТЬСЯ 1. сов. и несов. жув мобилизовать хьун; кIватI хьун; гьазур хьун. 2. см. мобилизовать.

МОГИЛА сур.

МОГИЛЬНИК къадим замандин сурар.

МОГИЛЬНЫЙ сурун; сурарин.

МОГИЛЬЩИК 1. сур атIудайди. 2. лекьерин са жинс къуш.

МОГУЧИЙ гужлу; къуватлу; къудратлу.

МОГУЩЕСТВЕННЫЙ къудратлу; къуватлу; гзаф гужлу.

МОГУЩЕСТВО мн. нет къуват, къудрат; къуватлувал, къудратлувал.

МОДА мода (1. деб, адет, къайда. 2. парталдин чешне, форма).

МОДЕЛЬ ж модель (чешне, кIалуб).

МОДЕЛЬНЫЙ моделдин; моделрин.

МОДЕЛЬЩИК моделар расдайди.

МОДЕРНИЗАЦИЯ мн. нет. см. модернизировать.

МОДЕРНИЗИРОВАТЬ сов. и несов. гилан замандин шикилдиз (тегьердиз) гъун, цIийи къайдада туьхкIуьрун.

МОДИСТКА модистка (дишегьлийрин модадин парталар, гзафни-гзаф шляпаяр цвадай устIар паб).

МОДИФИКАЦИЯ 1. модификация, шикил дегишрун; шикил дегиш хьун. 2. шикил дегишнавайди.

МОДИФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. шикил дегишрун, форма дегишрун.

МОДИФИЦИРОВАТЬСЯ сов. и несов. шикил дегиш хьун, форма дегиш хьун.

МОДНИК разг. модачи, мода кIевиз хуьдай кас, модадихъ гзаф гелкъведай дамахчи.

МОДНИЧАТЬ несов. разг. модадалди алукIун, модадиз гзаф фикир гун.

МОДНЫЙ 1. сейли, мода тир, мода хьанвай, деб хьанвай. 2. модайрин.

МОЖЖЕВЕЛЬНИК цIирицI ттар (цIирицIар хьтин куьлуь, нен тийир емишар жедай са ттар, кул).

МОЖЕТ см. мочь; он может читать адавай кIелиз жеда.

МОЖНО в знач. сказ. жеда; мумкин я; виже къведа.

МОЗАИКА мозаика (бицIи къванцин кикIалар, шуьшедин, минадин ва мсбрун кIусар сад садак кукIурна расай шикил, нехиш).

МОЗАИЧНЫЙ мозаикадин; мозаика тир.

МОЗГ 1. мефтI. 2. пер. акьул; бейни.

МОЗГОВОЙ мефтIедин.

МОЗЖЕЧОК гъвечIи мефтI.

МОЗОЛИСТЫЙ къабарламиш хьайи, хивер акъатай (гъилер).

МОЗОЛИТЬ несов.: мозолить глаза гьамиша виликай хкис хьана зегьле тухун.

МОЗОЛЬ ж, къабар (чекмеди чуькьвена кIвачин тупIарал, кIвалахуникди гъилин хивера жедай).

МОЙ зи. ♦ по-моему 1) заз кIандайвал; 2) заз чиз, зи фикирдалди.

МОКНУТЬ несов. кьежин.

МОКРЕЦ пчиргъац (балкIанрин кIвачериз акъатдай хер).

МОКРИЦА лам (ламу кIвалера жедай пепе).

МОКРОТА мн. нет балгъан.

МОКРОТА мн. нет кьежейвал; ламувал.

МОКРЫЙ кьежей; ламу.

МОЛ¹ мол (гьуьлуьн къерехда гимияр лепейрикай хуьн латал портуниз гьахьдай сивин къерехра зурба яргъи банд хьтин кьантIар).

МОЛ² ввод. сл. лагьана; гуя; а не спрашивал он, на что, мол, отцу нужен топор? ада, бубадиз якIв вучиз герекзава лагьана, жузуначирни?

МОЛВА мн. нет ван; хабар; тIвар (халкьдин арада гьатай).

МОЛВИТЬ уст. лугьун; рахун.

МОЛЕБЕН, МОЛЕБСТВИЕ рел. ибадат, дуьаяр.

МОЛЕКУЛА молекула (затIунин, материядин лап куьлуь пай, зерре).

МОЛЕЛЬНЯ рел. ибадатхана, капI-тIят ийидай чка.

МОЛЕСКИН молескин (яцIу памбаг парча).

МОЛИБДЕН хим. молибден (лацу цIарцIар гудай кIеви са металл).

МОЛИТВА рел. 1. дуьа. 2. ибадат, капI.

МОЛИТВЕННИК рел. дуьаяр авай ктаб.

МОЛИТВЕННЫЙ рел. 1. ибадатдин; ибадат ийидай. 2. дуьадин; молитвенно дуьа ийидай тегьерда.

МОЛИТЬ - несов. тIалабун; минетун, ялвармишун.

МОЛИТЬСЯ несов. 1. ибадат авун; капI авун. 2. дуьа авун. 3. пер. гзаф кIан хьун, лап кьилел кьун.

МОЛКНУТЬ несов. кисун, секин хьун; акъвазун, атIун (ван-сес).

МОЛЛЮСК моллюск (юкьван ттар авачир хъуьтуьл гьайван, мес. шкьуьнт).

МОЛНИЕНОСНЫЙ цIайлапан хьтин зарб; йигин.

МОЛНИРОВАТЬ сов. и несов. разг. молния телеграмма ракъурун.

МОЛНИЯ цIайлапан. ♦ телеграмма-молния молния телеграмма (яни виридалай вилик, фад фидай телеграмма).

МОЛОДЁЖНЫЙ жегьилрин.

МОЛОДЁЖЬ ж мн. нет жегьилар,

МОЛОДЕНЬКИЙ разг. лап жегьил.

МОЛОДЕТЬ несов. жегьил хьун.

МОЛОДЕЦ 1. кьегьал, къуччагъ. 2. аферин!

МОЛОДЕЦКИЙ разг. къуччагъдин; кьегьалдин; къуччагъди хьиз, къуччагъвилелди.

МОЛОДИТЬ несов. жегьилдаказ къалурун, жегьил авун.

МОЛОДИТЬСЯ несов. жегьилрун, вич жегьилдаказ къалурун.

МОЛОДИЦА обл. жегьил паб (хуьруьн).

МОЛОДНЯК мн. нет 1. таза гьайванар. 2. тазар, таз ттарар авай там. 3. жегьилар.

МОЛОДОЖЁНЫ ед. нет цIийиз (гъа мукьва) эвленмиш хьанвайбур (пабни гъуьл).

МОЛОДОЙ 1. жегьил. 2. жегьилвилин. 3. таз; молодое дерево таз ттар. 4. таза; молодой сыр таза ниси. 5. цIийи; молодой месяц цIийи варз.

МОЛОДОСТЬ ж мн. нет 1. жегьилвал. 2. жегьил вахт, жегьилвилин вахт.

МОЛОДЦЕВАТЫЙ къуччагъ. къуччагъдин хьтин; молодцевато къуччагъди хьиз, къуччагъвилелди.

МОЛОДЧИНА разг. 1. къуччагъ, кьегьал. 2. аферин!

МОЛОЖАВЫЙ жегьил яз аквадай, жегьилдаказ аквадай (вичин яшдилай).

МОЛОЖЕ 1. жегьил (мадни, масадалай). 2. жегьил я (мадни, масадалай).

МОЛОЗИВО мн. нет булама, тIан.

МОЛОКО мн. нет нек.

МОЛОКОСОС разг. чиг аял, тежрибасуз жегьил (тежриба авачир, кар тийижир жегьилдаз ягьанат патал).

МОЛОТ кIаш, зурба кIута.

МОЛОТИЛКА молотилка, юг гатадай машин.

МОЛОТИЛО техил (юг, цуьл) гатадай лаш.

МОЛОТИЛЬНЫЙ юг гатадай.

МОЛОТИЛЬЩИК юг гатадайди (кас).

МОЛОТИТЬ несов. гатун (юг, техил), югарар авун.

МОЛОТОБОЕЦ кIаш ядайди (чатун устIар, рабочий).

МОЛОТОВИЩЕ кIашунин ттум; кIутадин ттум.

МОЛОТОК кIута. ♦ с молотка продавать тулкIунай маса гун, тулкI авун.

МОЛОТЫЙ регъвей.

МОЛОТЬ несов. 1. регъуьн (гъуьр авун). 2. пер. разг. лагълагь авун, пичIи гафар рахун, буш рахун; молоть вздор буш пичIи гафар рахун.

МОЛОТЬБА мн. нет. 1. гатун (юг, техил); техилар гатун; йигарар. 2. техилар гатадай вахт.

МОЛОЧНАЯ нек ва некIедин затIар гудай туьквен, некIедин туьквен.

МОЛОЧНИК 1. нек цадай къаб. 2. нек маса гудай кас.

МОЛОЧНИЦА 1. нек маса гудай паб. 2. мед. сивер акъатун, некIед азар (аялрин).

МОЛОЧНЫЙ 1. некIедин; молочная каша некIедин хапIа. 2. нек квай, нек гудай (ккал).

МОЛЧА нареч. чуькьни тавуна; чуькьни тийиз; кисна.,

МОЛЧАЛИВЫЙ 1. кисай, рахан тийир. 2. чуькьни тийир, рахун тавуна гьакI жедай (мес. разивал).

МОЛЧАНИЕ мн. нет кисун; чуькьни тавун; рахун тавун; в молчаньи чуькьни тавуна, чуькьни тийиз.

МОЛЧАТЬ несов. кисун; чуькьни тавун; чуькьни тийиз акъвазун.

МОЛЧКОМ нареч., разг. чуькьни тавуна.

МОЛЧОК разг. 1. киса! чуькьмир! 2. кисна, чуькьни авунач.

МОЛЬ ж мн. нет гъуьчI (сун парталриз зиян гудай).

МОЛЬБА минет, ялвар.

МОЛЬБЕРТ мольберт (художникди шикил чIугвадайла рамкада авай ших эцигдай кьакьан куьсруь).

МОМЕНТ 1. момент, вахт; лап са тIимил вахт. 2. момент, гьал; агьвалат, шартI.

МОМЕНТАЛЬНО нареч. гьасятда, вил акьална ахьайдалди, лап тадиз.

МОМЕНТАЛЬНЫЙ вили лупIдалди жедай, вил акьална ахъайдалди жедай, гзаф фад жедай, гьасятдин.

МОНАРХ монарх, пачагь.

МОНАРХИЗМ мн. нет монархизм (пачагьлугъ идара авунин форма анжах монархия я лугьуз тестикьзавай политический реакциядин рехъ).

МОНАРХИСТ монархист, монархиядин терефдар.

МОНАРХИСТСКИЙ 1. монархистрин. 2. монархиствилин, монархизмдин.

МОНАРХИЯ монархия (пачагьлугъдин гьукум, ихтияр, власть вири тек са касдин, пачагьдин гъиле хьунин къайда; гьахьтин идарадин къайда авай паччагьлугъ).

МОНАСТЫРЬ ж монастыр (1. монахар гьамиша санал, са жемят яз яшамиш жедай, вичихъ мулкар авай клиса. 2. гьана яшамиш жезвай монахрин вири жемят).

МОНАХ монах (1. диндин, клисадин къайдаяр кIевиз хуьз, дуьньядин крарикай, мес. эвленмиш хьуникай ва ихьтин масабрукай пегьриз акъвазна монастырда яшамиш жезвай кешиш. 2. пер. пIир).

МОНАХИНЯ монахиня, дишегьли монах.

МОНАШЕСКИЙ монахрин; монахвилин, монахдин хьтин (ва я монахиняйрин).

МОНАШЕСТВО мн. нет 1. монахвал. 2. монахар.

МОНЕТА пул, монет (металлдин, мес. гимишдин, цурцун, къизилдин пул, пулар). ♦ принимать за чистую монету инанмиш хьун, чIалахъ хьун; платить той же монетой жуваз авур кар хъувун.

МОНЕТНЫЙ 1. пулунин. 2. пул (атIудай (расдай).

МОНИЗМ мн. нет монизм (дуьньядин ва ана жезвай вири гьаларин асул бине са диб -материя ва я руьгь яз кьабулзавай философиядин рехъ, фикир).

МОНИСТ монист, монизмдин терефдар.

МОНИСТО яха, гарданда твадай хтар ва пулар.

МОНОГАМИЯ мн. нет моногамия (итимдиз санал са папалай артух тахьунин къайда).

МОНОГРАММА монограмма (кьве ва са шумуд гьарфуникай расай нехиш).

МОНОГРАФИЯ монография (са месэладикай кхьей илимдин шей).

МОНОКЛЬ м монокль (са вилел гьалдай тек чешмег, айна).

МОНОЛИТ монолит (сагъ битев къван; гьахьтин битев къванцикай яна расай затI).

МОНОЛИТНЫЙ 1. монолит, монолит тир, монолитдин. 2. пер. сагъ битев сад тир.

МОНОЛОГ монолог (сегьнеда актёрди вичи-вичиз кьилди рахадай гафар).

МОНОПЛАН моноплан (са жуьт лувар квай аэроплан).

МОНОПОЛИЗАЦИЯ мн. нет. см. монополизировать.

МОНОПОЛИЗИРОВАТЬ сов. и несов. монополламишун, монополия эцигун.

МОНОПОЛИСТ монополист (монополия гвай, монополиядикай менфят къачузвай кас).

МОНОПОЛИСТИЧЕСКИЙ монополиствилин; монополиядин бинедал эцигнавай.

МОНОПОЛИЯ монополия (мал акъудунин ва я маса гунин, алишверишдин ихтияр кьилди са касдин, са группадин ва я гьукуматдин гъиле хьун, са кар, са шей кьуна кьилди садан ихтиярда хьун).

МОНОПОЛЬНЫЙ монополия тир; кьилдин; монопольный.

МОНОТОННЫЙ сад хьтин ванцин (сад хьтин ванцелди лугьудай); дегишвал авачир, гьамиша сад хьтин, куьлягь ийидай, кагьулардай.

МОНПАНСЬЕ нескл. монпасияр (панпасияр).

МОНТАЖ монтаж (1. машиндин, машинрин паяр сад садахъ гилигна туькIуьрун. 2. жуьреба-жуьре паяр, кIусар, мес. литературадин ва я музыкадин шейэрин кIусар, паяр гилигна сад авун. 3. гьа жуьреда туькIуьрай шей).

МОНТАЖНЫЙ монтаждин, монтаж ийидай.

МОНТЕР монтёр, (1. машин, аппаратар монтаж ийидай кас. 2. электрикдин, телефондин симер чIугвадай, расдай кас).

МОНТИРОВАТЬ несов. монтаж авун.

МОНУМЕНТ монумент (чIехи памятник, са касдиз гьуьрмет яз, са вакъиа рикIел хуьз эцигнавай чIехи ядигар имарат).

МОНУМЕНТАЛЬНЫЙ зурба, гьейбатлу; чIехи.

МОПС мопс (маски, элкъвей еке кьил, хъуьтуьл чIар алай, кIвале хуьдай кицI).

МОР тIегъуьн.

МОРАЛИЗИРОВАТЬ несов. несигьат гун, несигьатар гунал машгъул хьун.

МОРАЛИСТ моралист (несигьатчи, эдеб хуьнин патахъай несигьатар гудай кас).

МОРАЛЬ ж мн. нет 1. мораль, эдеб, марифат; тербия. 2. нетижа, несигьат квай нетижа. 3. несигьат.

МОРАЛЬНЫЙ моралдин, тербиядин, эдебдин.

МОРГ гурхана, мейитар эцигдай чка, мейитхана.

МОРГАТЬ несов. 1. вилери лупI-лупI авун. 2. вилербур авун.

МОРГНУТЬ однокр. 1. (вили) лупI авун. 2. вил акьалун, вилив ишара авун.

МОРДА суфат, ччин; тIиш.

МОРЕ гьуьл.

МОРЕНА геол. морена (дагълара юзадай муркIари, абрун ятари гъайи къванерин кIватIалар).

МОРЕПЛАВАНИЕ мн. нет гьуьлерал къекъуьн.

МОРЕПЛАВАТЕЛЬ м гьуьлерал сиягьатчи, гьуьлерал къекъведай кас.

МОРЕПЛАВАТЕЛЬНЫЙ гьуьлерал къекъведай, гьуьлерал къекъуьнин.

МОРЕХОДНЫЙ см. мореплавательный.

МОРЕХОДСТВО мн. нет. см. мореплавание.

МОРЖ морж (нек хъвадай гьуьлуьн гьайван).

МОРИЛКА морилка (кIарасдин винел пад ранг авун патал ишлемишдай кудай жими затI).

МОРИТЬ¹ несов. кьиникь (каш ва я агъу гана). 2. ччан акъудун, аман атIун.

МОРИТЬ² несов. морилкадалди ранг авун.

МОРКОВЬ ж мн. нет газар; газарар.

МОРОЖЕНОЕ морожни (шекердикайни къаймахдикай, емишрин цикай ва мурк кваз авур недай ширин затI).

МОРОЖЕНЩИК морожничи, морожни маса гудайди.

МОРОЖЕНЫЙ 1. муркIади кьур; муркIадив кьаз тур. 2. къаю тухвай, муркIади кьур (чIур хьайи).

МОРОЗ аяз, пис мекьивал.

МОРОЗИТЬ несов. 1. аяз гун, къай гун; къаюв вугун; къаюв кьаз тун. 2. аяз хьун, аяз аваз хьун.

МОРОЗНЫЙ аяздин; аяз авай; гзаф мекьи.

МОРОЗОСТОЙКИЙ аяздиз дурум гудай, макьивилиз дурум гудай (мес. магьсулар).

МОРОСИТЬ несов. чиг къун; куьлуьз (марф) къун.

МОРОЧИТЬ несов. кьил кьилелай алудун; ягъалмишрун; алдатмишун.

МОРОШКА мн. нет, бот. морошка (уьленра экъечIдай лацу цуьквер ва хъипивал алай хъсан ни къведай недай куьлуь емишар жедай векьин набатат).

МОРС мн. нет морс (емишрин цикай расай хъвадай ширинвал алай яд).

МОРСКОЙ 1. гьуьлуьн; гьуьлерин. 2. гьуьле, гьуьлел (ийидай, жедай); морское купанье гьуьле эхъуьн. 3. гьуьлуьн цин. ♦ морская болезнь гимида къарсурна кьил элкъвез, экъуьчиз хьун.

МОРТИРА мортира (куьруь луьле авай туп).

МОРФИЙ мн. нет морфий (хвеш-хвешдин некIедикай хкуддай, тиръякдик квай бейгьуш ийидай зегьерлу шей).

МОРФИНИСТ морфий ишлемишдай кас (тиръяк недай хьиз, вич бейгьушриз).

МОРФОЛОГИЯ мн. нет морфология (1. набататрин, гьайванрин организмдин кьурулушдин гьакъиндай илим. 2. чIалан илимда гафарин форма ахтармишдай пай).

МОРЩИНА шуьткъвер, бириш.

МОРЩИНИСТЫЙ гзаф биришар (шуьткъверар) авай, бириш-бириш хьайи.

МОРЩИНИТЬ несов., см. морщить.

МОРЩИТЬ несов. шуьткъверар (биришар) ттун; агажун; морщить лицо от боли тIар хьуникди ччин агажун; морщить лоб пел агажун:

МОРЩИТЬ биришар хьун, агаж хьун, биришар аваз акъвазун; платье морщит парталда биришар ава (дуьз акъваззавач).

МОРЩИТЬСЯ несов. 1. вичин (жуван) пел агажун; ччин агажун. 2. шуьткъверар (биришар) гьатун, биришар хьун; агаж хьун.

МОРЯК моряк (гимида къуллугъзавайди).

МОСКАТЕЛЬНЫЙ москатель; москательные товары москатель товарар (яни ранг, шир, ягъ, киленж ва мсб).

МОСКИТ москит (агъканат хьтин кIасдай куьлуь тIветI).

МОСТ муьгъ.

МОСТИТЬ несов. къван ттун, къир ттун, кьулар ттун (куьчеда, рекье).

МОСТКИ ед. нет. 1. гъварарикай ва я кьуларикай расай муьгъ хьтинди; къубудилай вигьенвай гъварар, кьулар. 2. къерехда кьуларикай цин винел эцигнавай муькъуьн кьил хьтинди (парталар чуьхуьн патал).

МОСТОВАЯ мостовой, къван ттур куьче (рехъ).

МОСЬКА разг. маски (см. мопс).

МОТ пис харждай кас, кьенят тийижир кас, гзаф серфдайди.

МОТАТЬ¹ несов. 1. къечин (гъалар) 2. алчукун. 3. галтадун; юзурун; мотать головой кьил галтадун. ♦ мотать на ус пер. рикIел хуьн.

МОТАТЬ² несов. разг. гзаф харж авун, пучун (пул).

МОТАТЬСЯ несов. разг. 1. галтад хьун; юзун. 2. къекъведай къван ччан акъатун; гьатун, къекъуьн.

МОТИВ 1. себеб. 2. делил, субут. 3. багьна. 4. лит. тема (искусстводин произведениеда). 5. муз. гьава, макьам.

МОТИВИРОВАННЫЙ 1. себеб къалурнавай, делил къалурнавай, делилламишнавай. 2. делил авай, себеб авай.

МОТИВИРОВАТЬ сов. и несов. делилар гъун (къалурун), делилламишун.

МОТИВИРОВКА 1. мн. нет. см. мотивировать. 2. делилар, себебар.

МОТНУТЬ однокр. разг. галтадун (мес. кьил).

МОТОВИЛО тупучI.

МОТОВОЗ мотовоз (рельсерилай вагонар ва мсб чIугвадай мотор авай двигатель - машин).

МОТОВСТВО гзаф пис харж авун, кьенят тийижирвал.

МОТОК 1. келеф, чIун. 2. киткин, кIетI.

МОТОР мотор (машиндив кIвалахиз тадай, машин юзурдай механизм, двигатель; машин).

МОТОРИЗАЦИЯ мн. нет. см. моторизовать.

МОТОРИЗОВАННЫЙ моторизоватнавай, моторралди (мащинралди) таъмин авунвай; машинрал алай (кьушун).

МОТОРИЗОВАТЬ сов. и несов. моторизоватун, моторралди (машинралди) таъмин авун.

МОТОРИСТ моторист (мотордиз килигдай, гьадал кIвалахзавай рабочий).

МОТОРНЫЙ мотордин, мотор авай, мотордалди кIвалахдай.

МОТОЦИКЛ, МОТОЦИКЛЕТ мотоцикл, мотоциклет (велосипед хьтин мотордалди фидай машин).

МОТОЦИКЛИСТ мотоциклист, мотоциклетдал алаз къекъведайди, мотоциклет гвайди.

МОТЫГА керки, къупу (ччилиз ядай, ччил эгъуьндай).

МОТЫЖИТЬ несов. керки ягъун (ччилиз).

МОТЫЛЕК чепелукь.

МОХ хьирхьамар (ттарарин пунарал, къванерал ва ламу чкайра экъечIдай).

МОХНАТЫЙ 1. къалин яргъи чIар алай; чIаба. 2. чIичI акъатай, чIичI авай; чичIедин.

МОЦИОН къекъуьн, сейр авун.

МОЧА мн. нет чухь, цвар.

МОЧАЛИСТЫЙ чIунар-чIунарин; чIун-чIун-хьайи; чакъул хьтин.

МОЧАЛКА мочалка (ттаран чкалдин къенепатан чIунарин ва я маса чIунарин, жендек чуьхуьдай кIунчI, кIватIал, чакъул).

МОЧАЛО гъулци ттаран тазунилай алудай чкалрин чIунар (гьасир храдай).

МОЧЕВОЙ цварадин.

МОЧЕИСПУСКАНИЕ мн. нет цвар авун; цвар атун.

МОЧЕНЫЙ 1. кьежирай. 2. цик кутур, цик квай; мочёные яблоки цик квай ичер.

МОЧЕОТДЕЛЕНИЕ мн. нет, физиол. цвар хкатун, цвар хкудун (организмдикай хкатна цвар атун).

МОЧИТЬ несов. 1. кьежирун. 2. цик кутун (емишар); це ттун.

МОЧИТЬСЯ несов. 1. цвар авун, чухь авун. 2. см. мочить.

МОЧКА¹ мн. нет. см. мочить 2-манада.

МОЧКА² 1. анат. япун кIвенкI (хъуьтуьл чка). 2. бот. дувулдин чIичI.

МОЧЬ¹ несов. хьун, алакьун; я могу завай жеда, залай алакьда. ♦ может быть мумкин я, белки; не может быть жеч, мумкин туш.

МОЧЬ² ж мн. нет къуват; такьат; аман.

МОШЕННИК луту, гьарамзада.

МОШЕННИЧАТЬ несов. лутувал авун, гьарамзадавал авун, алдатмишун.

МОШЕННИЧЕСТВО лутувал, гьарамзадавал.

МОШКА бицIи тIветI.

МОШКАРА мн. нет бицIи тIветIер.

МОШНА уст. 1. пул твадай кисе. 2. пер. пул, жибин.

МОЩЕНИЕ мн. нет. см. мостить.

МОЩЁНЫЙ къван ттур, мостовой тир.

МОЩИ ед. нет. рел. куьгьне мейитдин кIарабар, сура авай мейит. ♦ живые мощи ччан алай мейит, гьакIан кIарабар (гзаф яхун касдиз лугьуда).

МОЩНОСТЬ ж мн. нет 1. къуват, къуватлувал, гужлувал. 2. гужлувал, яцIувал, къалинвал.

МОЩНЫЙ 1. гзаф гужлу, къуватлу. 2. зурба, гьейбатлу. 3. къалин, яцIу, гужлу (мес. мяденда цIивинрин къат).

МОЩЬ ж мн. нет къуват, гуж, гужлувал.

МРАЗЬ ж мн. нет, разг. кфир, кфирар, кфир затI, усал затI.

МРАК мн. нет 1. мичI; мичIивал. 2. пер. чIулав; дерт, гъам; на душе мрак рикI чIулав я. ♦ мрак невежества авамвал.

МРАКОБЕС прогрессдин душман, культура вилик финин душман.

МРАКОБЕСИЕ мн. нет прогрессдиз, культурадиз душманвал.

МРАМОР мн. нет 1. мармар (мармардин къван). 2. мармардикай авур затIар.

МРАМОРНЫЙ 1. мармардин. 2. пер. (мармар хьтин) лапу, цIалцIам.

МРАЧНЕТЬ несов. 1. мичIи хьун. 2. пер. чIулав хьун, къасаватди кьун (рикI); чIур хьун (кефи, ччин).

МРАЧНЫЙ 1. мичIи. 2. пер. рикI чIулав тир; кефи чIуру тир; чIуру, къасаватди кьур; ччин чIуру.

МСТИТЕЛЬ м кьисас къахчудай кас.

МСТИТЕЛЬНЫЙ кьисасар къахчудай.

МСТИТЬ несов. кьисас къахчун (писвилиз писвал хъувун).

МУАР мн. нет рувар авай яцIу дере (нур гудай пекдин парча).

МУДРЁНЫЙ 1. кьил акъат тийир; къариб тегьердин. 2. акахьай; четин. ♦ утро вечера мудренее нянин хийирдилай пакаман шийир (зарар) хъсан я (мисал).

МУДРЕЦ гзаф акьуллу кас.

МУДРИТЬ несов. жува-жувакай (вичи-вичикай) хкудун, уюнар акъудун, вичин чирвал къалуриз алахъун.

МУДРОСТЬ ж мн. нет гзаф акьуллувал, чIехи акьул. ♦ зуб мудрости акьул балугъвилин свах (гьар къвалай пуд лагьай свах).

МУДРЫЙ гзаф акьуллу.

МУЖ 1. гъуьл. 2. итим; бегьем итим.

МУЖАТЬ несов. чIехи хьун, тамам яшдихъ агакьун.

МУЖАТЬСЯ несов. рикI кIевиз кьун, викIегь хьун, викIегьвал авун.

МУЖЕСТВЕННЫЙ жуьрэтлу; дирибаш; викIегь; мерд.

МУЖЕСТВО мн. нет. жуьрэтлувал; викIегьвал; мердвал.

МУЖИК уст. 1. мужикI, лежбер (революциядилай вилик лежбердиз гьакI лугьудай). 2. итим (эркек итим ва я гъуьл). 3. пер. авам, векъи инсан (революциядилай вилик агъайрин меце).

МУЖИЦКИЙ мужикIдин, лежбердин; мужикIрин, лежберрин.

МУЖСКОЙ.1. итимдин; итимрин. 2. эркек, эркеквилин.

МУЖЧИНА итим.

МУЗА муза (1. къадим замандин грекрин махара искусстводиз куьмекдай, искусстводии аллагь. 2. пер. шаирдин шиирар туькIуьриз ашкъи атунин, бажарагъвилин чешме, гьа ашкъи, руьгь хкаж хьун).

МУЗЕЙ музей (историядин, искусстводии, техникадин, эхирки инсанрин культурадин эсерар, гуьзел шейэр, ядигарар кIватIдай, къайдада ттуна къалуриз хуьдай ва илимдин кIвалах тухудай чка, идара).

МУЗЕЙНЫЙ 1. музейдин. 2. анжах музейда жедай хьтин, музейда эцигуниз виже къведай.

МУЗЫКА мн. нет музыка.

МУЗЫКАЛЬНЫЙ 1. музыкадин. 2. музыкадин шейэрин. 3. музыкадин гьунар (зигьин) авай. 4. музыкадиз виже къведай, хуш (сес).

МУЗЫКАНТ музыкант, музыка ядай кас.

МУКА азаб, азият.

МУКА мн. нет гьуьр.

МУКОМОЛ гъуьр регъуьнин пешекар; регъуьхбан, регъве кIвалахзавай кас.

МУКОМОЛЬНЫЙ гъуьр регъведай.

МУЛ къатир.

МУЛАТ мулат (диде лацу расадикай, буба чIулав расадикай ва я аксина тир кас).

МУЛЬТИПЛИКАЦИЯ мультипликация (1. шикилрай ва я нинийрилай кинодин патахъай суьрет чIугун. 2. гьа тегьерда гьазурай фильм - суьрет).

МУМИФИКАЦИЯ см. мумифицировать.

МУМИФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. мумиядиз элкъуьрун, мумияламишун.

МУМИЯ¹ мумия (балзамламишунин рекьелди ктIин тийирвал хвенвай мейит).

МУМИЯ² мн. нет мумия (яру ранг).

МУНДИР мундир (виликди чиновникрин формадин партал).

МУНДШТУК. 1. муштукI. 2. пIапIрусдин (ва я гильзинин) ттум (туьтуьн тежедай кьатI). 3. къалияндин ттум. 4. кьенердин ракьар. 5. (зуьрнедин ва я маса музыкадин алатдин) писпи, сивел эцигдай кьил.

МУНИЦИПАЛИЗАЦИЯ мн. нет муниципализация, муниципализация авун (кьилди инсанрин мулк ва я дараматар гьукуматди къахчуна шегьердин ва я хуьруьн идарадив вахкун).

МУНИЦИПАЛИЗИРОВАТЬ сов. и несов. муниципализироватун (см. муниципализация).

МУНИЦИПАЛИТЕТ муниципалитет (буржуазиядин уьлквейра шегьердин идара),

МУНИЦИПАЛЬНЫЙ муниципалитетдин, шегьердин идарадин.

МУРАВА¹ мн. нет таза къацу векь.

МУРАВА² мн. нет шир (хъенчIин къапариз ядай).

МУРАВЕЙ цегв.

МУРАВЕЙНИК 1. цекверин кIунтI. 2. цеквер недай сев.

МУРАВЕЙНЫЙ цекврен; цекверин.

МУРАШКА разг. 1. цегв; бицIи цегв. 2. см. букашка. ♦ мурашки бегают по телу жендекдик зурзун акатнава, цеквер физвай хьиз ава (мес кичIевиляй).

МУРЛЫКАНЬЕ мн. нет 1. см. мурлыкать. 2. мурр-мурр, хурр-хурр (кацин).

МУРЛЫКАТЬ несов. каци мурр-мурр (хурр-хурр) авун.

МУСКАТ мн. нет мускат (1. мускат ттаран емишдин этирлу хвех. 2. ципицIрин са жинс; гьабрукай авур чехир).

МУСКАТНЫЙ мускат; мускатдин.

МУСКУЛ мускул (жакIум, бедендин якIун нуькI, нуькI хьтин як).

МУСКУЛАТУРА мн. нет мускулатура, мускулар.

МУСКУЛИСТЫЙ тIарам яцIу мускулар авай.

МУСКУЛЬНЫЙ мускулдин; мускулрин.

МУСКУС мн. нет мускус (миск; бязи гьайванрин цIумаруфри арадал акъуддай иер ни галай са шей).

МУСЛИН мн. нет муслин (кьелечI хъуьтуьл парча).

МУСОР мн. нет зирзибил.

МУСОРНЫЙ зирзибилдин, зирзибил авай (вигьидай).

МУССИРОВАТЬ несов.: муссировать слухи хабарар яцIу авун, артухни гилигна чукIурун.

МУССОН муссон (хъуьтIуьз кьураматдилай гьуьлуьхъ, гатуз гьуьлелай кьураматдал фидай гар).

МУСУЛЬМАНИН мусурман.

МУСУЛЬМАНСТВО мусурманвал.

МУТИТЬ несов. 1. рагъулрун, кьалу авун. 2. пер. ягъалмишрун, ачухвал квадрун. 3. гьалдарун, футфа гун, тIвал хкуьрун. 4. экъуьчдай хьиз авун, рикI элкъуьрун; рикI элкъуьн, экъуьчдай хьиз хьун.

МУТИТЬСЯ несов. 1. рагъул хьун; кьалу хьун. 2. пер фикир акахьун, кьатIуз тежез хьун. 3. кьил элкъуьн, кьилел гьал атай хьиз хьун; рикI элкъуьн.

МУТНЕТЬ несов. 1. рагъул хьун. 2. пер. фикир акахьун, кьатIуз тежез хьун.

МУТНЫЙ 1. рагъул, кьалу. 2. гьуьм алай хьтин. 3. пер. чIулав (рикI); фикир акахьай, ачух тушир.

МУТЬ ж мн. нет 1. рагъулар; чирк; кIане ацукьайбур. 2. пер. къасават, чIулаввал, чирк (рикIе).

МУФТА муфта (1. дишегьлийри чимивал патал гъилер твадай кьве кьилни ахъа бармак хьтинди. 2. машинрин турбаяр, валар ва мсб галкIурдай металлдин гьалкъа, куьруь турба хьтинди).

МУХА тIветI.

МУХОМОР 1. бот. зегьерлу къарникъуз. 2. тIветIвер рекьидай дарман (чар).

МУХОРТЫЙ хъипи тIехвер квай кегьер (балкIандин ранг).

МУЧЕНИЕ азаб, азият.

МУЧЕНИК гзаф азабар къачур кас.

МУЧИТЕЛЬ м азаб (азабар) гудай кас.

МУЧИТЬ несов. 1. азаб гун, азият гун. 2. инжиклу авун; ччан къачун.

МУЧИТЬСЯ несов. азаб (азабар) къачун; азаб хьун.

МУЧНИСТЫЙ гъуьр квай (авай), крахмал квай (мес. техилдин ттар, салан мейва).

МУЧНОЕ гъуьруькай авур хуьрек, тинидикай авур недай затI.

МУЧНОЙ 1. гъуьруьн. 2. гъуьруькай авур.

МУШКА¹ 1. бицIи тIветI. 2. алкIурнавай хал (гуьрчегвал патал виликди дишегьлиди чIулав затIуникай расна гзафни-гзаф хъуькъвел алкIурдай хал).

МУШКА² къаравул, лишан (тфенгдин луьледин кIуфал жедай).

МУШКЕТ мушкет (куьгьне замандин фитIил-ширшир эцигдай тфенг).

МУШКЕТЁР мушкетёр (куьгьне заманда мушкет гвай аскер).

МУШМУЛА мн. нет 1. кицикар. 2. кицик ттар.

МУШТРА мн. нет муштра (1. кьатIун авачиз гьакIан механизмди хьиз кар ийиз тунин бинедал кIеви, векъи дисциплинадалди солдатар вердишрунин система. 2. гьа тегьердин дисциплинадал бинеламишнавай тербиядин система).

Дата добавления: 2014-01-11