Студопедия

КАТЕГОРИИ:


Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748)

МЧС России 47 страница




ПЕНСИОНЕР пенсионер (пенсия къачузвай кас).

ПЕНСИЯ пенсия (къуллугъэгьлияр ва рабочияр тайин яшдихъ агакьайла, я са тайин кьадардин йисара кIвалах авурла ва я инвалид хьайила гьукуматди абруз чпиз ва я хзанриз гьар вацра гудай куьмекдин пул).

ПЕНСНЭ нескл. пенснэ (япарихъ вигьидай ттумар галачир гьакI нерал эцигдай айнаяр).

ПЕНЬ м кIанчI; пун (ттар атIайла амукьдай); корчевать пни кIанчIар акъудун. ♦ через пень колоду разг., см. колода.

ПЕНЬКА мн. нет канаб (канабдин чIун).

ПЕНЬКОВЫЙ канабдин; пеньковый канат канабдин цIил.

ПЕНЯ мн. нет пеня; жерме (хиве авай пул, налог вахтунда тагайла адан винел къведай артухан пул, жерме).

ПЕНЯТЬ несов. разг. арза авун, шикаят авун, шел-хвал авун; айиб авун.

ПЕПЕЛ мн. нет руьхъ.

ПЕПЕЛИЩЕ 1. цIай яна (ва я цIай кьуна) кайи чка. 2. пер. бубад кIвал, жуван юрд, бубад ужагъ.

ПЕПЕЛЬНИЦА пепельница, пIапIрусдин руьхъ вигьидай къаб.

ПЕПЕЛЬНЫЙ: пепельный цвет; руьхъведин ранг; пепельные волосы руьхъведин ранг алай чIарар.

ПЕРВЕЙШИЙ разг. лап эвелимжи, лап садлагьай.

ПЕРВЕНЕЦ эвелимжи аял, садлагьай аял, виридалай чIехиди.

ПЕРВЕНСТВО мн. нет садлагьай чка (са карда, кIвалахда).

ПЕРВЕНСТВОВАТЬ несов. садлагьай чка кьун; кIвенкIвечи хьун; садлагьайди хьун.

ПЕРВЕНСТВУЮЩИЙ 1. садлагьай чка кьунвай. 2. садлагьай, лап кьилин, виридалайни еке; первенствующее значение лап кьилин, виридалайни еке метлеб.

ПЕРВИЧНЫЙ 1. сифтедин; лап сифте кьилин; сифте садлагьай сефердин; первичная обработка материала материал сифте садлагьай сеферда расун. 2. сифте кьилин, сифте; первичный период болезни азардин сифте девир. 3. первичный, сифте кьилин, агъуз тир; первичная парторганизация партиядин первичный (сифте кьилин) организация.

ПЕРВОБЫТНЫЙ 1. сифтегьан яшайишдин; лап къадим. замандин (тарихдилай виликан, инсанар сифте яшамиш жез башламишай девирдин); сифтегьан яшайишдин гьалда авай. 2. пер. вагьши, культурнывал авачир, культурадикай хабар авачир.

ПЕРВОЕ первый, садлагьайди (обеддин садлагьай хуьрек - шурпа, жимиди).

ПЕРВОИСТОЧНИК первоисточник (са теориядин ва я малуматрин гьакъиндай сифтени-сифте кхьей ксарин ктабар, мес. марксизмдин-ленинизмдин первоисточникар Марксан, Энгельсан, Ленинан, Сталинан ктабар).

ПЕРВОКЛАССНЫЙ виридалай хъсан, лап эвелимжи; первоклассный музыкант виридалай хъсан музыкант, лап эвелимжи музыкант.

ПЕРВОКУРСНИК садлагьай курсуна кIелзавайди.

ПЕРВОМАЙСКИЙ садлагьай майдин.

ПЕРВОНАЧАЛЬНЫЙ 1. садлагьай, сифтедин; виликан. 2. сифтедин, сифтегьан, сифте кьилин.

ПЕРВООСНОВА сифте диб, лап эвелимжи диб.

ПЕРВООЧЕРЕДНОЙ сифте нубатдин, виридалайни вилик квай, эвелимжи.

ПЕРВОПРИЧИНА эвелимжи себеб, асул себеб.

ПЕРВОПУТОК разг. живедилай сифте алерри кутур рехъ.

ПЕРВОРАЗРЯДНЫЙ 1. садлагьай разряддин. 2. лап хъсан, эвелимжи.

ПЕРВОРОДНЫЙ сифте хайи, сифте хьайи (мес. аял).

ПЕРВОСТЕПЕННЫЙ лап сифте дережадин, лап эвелимжи метлеб авай; первостепенное значение лап сифте дережадин метлеб..

ПЕРВОСОРТНЫЙ садлагъай сортунин.

ПЕРВОТЕЛЬНАЯ сифте хайи (ккал).

ПЕРВЫЙ 1. садлагьай; первый номер саддагьай нумра; первое июня садлагьай июнь, июндин садлагьай югъ. 2. садлагьай, эвелимжи, сифте; в первых числах июля июлдин сифте йкъара. ♦ первая молодость жегьилвилин сифте кьилер; в первую голову сифтени-сифте, виридалай вилик; первым делом разг. сифтени-сифте; первое время сифте кьиляй; не первой молодости жегьил тушир, са акьван жегьил тушир.

ПЕРГАМЕНТ пергамент (1. къадим заманда гъилин кхьинрин патахъай ишлемишдай расай гьайвандин хам. 2. гьа жуьредин кхьей хам. 3. пергамент чар, гъери кужум тийир чар).

ПЕРЕАДРЕСОВАТЬ адрес дегишарна маса адресдиз рекье ттун.

ПЕРЕАРЕСТОВАТЬ вири (ва я гзафбур) дустагъ авун.

ПЕРЕБАЗИРОВАТЬ цIийи база (бине) туькIуьрна акъудун, цIийи базадал куьчарун; перебазировать промышленность на Восток промышленность Востокдиз цIийи базадал куьчарун.

ПЕРЕБАЛЛОТИРОВАТЬ кьвед лагьай сеферда сесина эхцигун.

ПЕРЕБАРЩИВАТЬ несов., см. переборщить.

ПЕРЕБЕГАТЬ несов., см. перебежать.

ПЕРЕБЕЖАТЬ 1. чукурна элячIун (мес. рекьелай, муькъвелай), чукурна фин, чукуриз-чукуриз фин (и патай а патаз). 2. хаинвална фин, патаз фин, патаз катун; он перебежал к неприятелю ам душмандин патаз катна (патаз фена).

ПЕРЕБЕЖКА воен. чукурна масанал фин, масанал чукурун, санлай санал чукурун.

ПЕРЕБЕЖЧИК душмандин патаз катайди (фейиди, хаин).

ПЕРЕБЕЛИТЬ цIийи кьилелай (мад) лацу хъувун; цIийи кьилелай (мад) киреж ягъун, асун хъувун.

ПЕРЕБЕСИТЬСЯ разг. 1. дили хьун. 2. диливилер гадрун, диливал хкатун, къудурвал хкатун.

ПЕРЕБИВАТЬ несов., см. перебить.

ПЕРЕБИВАТЬСЯ несов., см. 1) перебиться; 2) перебить.

ПЕРЕБИНТОВАТЬ цIийи кьилелай кутIун хъувун; бинт ахъайна кутIун хъувун (бинтиналди хер).

ПЕРЕБИРАТЬ несов., см. перебрать.

ПЕРЕБИРАТЬСЯ несов., см. 1) перебраться; 2) перебрать.

ПЕРЕБИТЬ 1. ягъун; яна кьин. 2. гатун. 3. хун; кукIварун. 4. гаф атIун (рахазвайдан). 5. тIвал ягъун; кек ягъун (мес. месериз, хъуьцуьганриз, абур хъуьтуьл хьун патал). 6. цIийи ччин акьалжун, цIийиз чIугун хъувун (мес. хъуьтуьл стулрал, дивандал парча). 7. манийвална къачун, гъиляй акъудун (сада къачузвай затI са масада къачун).

ПЕРЕБИТЬСЯ 1. хун, кукIвар хьун (мес. гзаф къапар). 2. разг. са гуж-баладалди йихила-будала дуланмиш хьун, чара атIай гьалда уьмуьр акъудун, са гужалди яшамиш хьун.

ПЕРЕБОЙ 1. къайдадик квачирвал, сад хьиз кIвалах тавун, сад хьиз гьерекат тахьун (мес. машинди, рикIи, гагь зарб, гагь яваш хьун ва мсб). 2. ара-ара акъвазун, ара атIун; работа идёт с перебоями кIвалах ара-ара-акъвазиз (ара атIуз-атIуз) физва, кIвалах сад хьиз датIана физвач.

ПЕРЕБОЛЕТЬ 1. тIа хьун, азарлу хьун; все дети переболели корью вири аялар ярарик тIа хьана. 2. гзаф азаррик тIа хьун, гзаф азарар галукьун.

ПЕРЕБОР 1. см. перебрать. 2. артух къачурди (кьадардилай).

ПЕРЕБОРКА 1. хкягъун, ччаравун; сад-садахъди авун. 2. арада авай кьелечI цал (мес. кIвалин къеняй ара атIай цал).

ПЕРЕБОРОНИТЬ цIийи кьилелай гъар хгун.

ПЕРЕБОРОТЬ винел акьалтун, кIаник кутун; басмишун; гужалди алудун; гуж акьалдрун (мес. рикIе гьатзавай кичIевал алудун).

ПЕРЕБОРЩИТЬ разг. шит авун, кьадардилай къерехдиз экъечIун, къайдадилай элячIун.

ПЕРЕБРАНИВАТЬСЯ несов. разг сада-садаз экъуьгьунар авун; гафариз акъатун, гафариз акъатна къалмакъал хьун.

ПЕРЕБРАНКА разг. сада-садаз экъуьгъунар, сада садаз экъуьгъун.

ПЕРЕБРАСЫВАТЬ несов., см. перебросить.

ПЕРЕБРАСЫВАТЬСЯ несов., см. 1) переброситься; 2) перебросить.

ПЕРЕБРАТЬ 1. хкягъун, хкяна гьарнихъ ччара авун; сад-садахъди авун. 2. гъилелай авун, килигун, килигна сад-садахъди авун (мес. чарар). 3. пер. са-сад рикIел хкун; са-сад тупIалай-гъилелай авун. 4. тупIалай авун; са-садак тIуб кягъун, са-садак кягъун (мес. чуьнгуьрдин симерик). 5. чукIурна цIийиз кIватI хъувун (мес. басма ийиз кIватIай текст, гьарфар ва я са маса затI). 6. къачун; гзаф къачун.

ПЕРЕБРАТЬСЯ 1. элячIун (мес. хулелай ва я санлай маса чкадал). 2. экъечIун (мес. вацIай ва я маса кIвализ). 3. къекъечIун; ацукьун; фин (санлай масанал).

ПЕРЕБРОДИТЬ 1. хъсандиз атун; цуру хьана атун (мес. къатух). 2. цуру хьун (мес. чехир, къатух); цур къачун.

ПЁРЕБРОСИТЬ 1. гадрун; а патаз гадрун, винелай гадрун, анихъ гадрун; перебросил мяч через забор туп жугъунилай анихъ гадарна. 2. анихъ гадрун, яргъаз гадрун (масадалай ва я герек чкадилай). 3. вигьин; перепросить мешок через плечо чанта (шешел) къуьнел вигьин (къуьнелай гъана далудал вигьин). 4. расун, эцигун (мес. вацIал муьгъ); вигьин (хулел ттар, тахта). 5. пер. ракъурун; перебросить товары в районы районриз товарар ракъурун.

ПЕРЕБРОСИТЬСЯ 1. хкадрун, хкадарна элячIун. 2. гадар хьун, фин, галукьун (мес. са чкади кьур цIай маса чкадихъни галукьун). 3. пер. лугьун; переброситься несколькими словами сада садав сад-кьве гаф лугьун. 4. сада садал гадрун.

ПЕРЕБРОСКА ракъурун (санай масаниз).

ПЕРЕБЫВАТЬ хьун; фин; къекъуьн; он перебывал во многих местах ам гзаф чкайра хьана; все они перебывали в музее абур вири музейдиз фейибур я.

ПЕРЕВАЛ кьилелай элячIдай гирве; кьилелай элячIдай рехъ; горный перевал дагъдин кьилелай анихъ элячIдай гирве (рехъ).

ПЕРЕВАЛИВАТЬ несов., см. перевалить.

ПЕРЕВАЛИВАТЬСЯ1 несов. разг. галтад хьун (къакъведайла дамахдалди галтад жез къекъуьн).

ПЕРЕВАЛИВАТЬСЯ2 несов., см. 1) перевалиться; 2) перевалить.

ПЕРЕВАЛИТЬ 1. вигьин (са затI санлай-масанал). 2. элячIун, элячIна фин (мес. дагъдин кьилелай). 3. вигьин; алатун; уже перевалило за полночь кьулан йиферилай вигьенвай (алатнавай).

ПЕРЕВАЛИТЬСЯ 1. а патахъ аватун, а патахъ ават хъувун (са чкадилай, са затIунилай а патахъ). 2. элкъуьн; перевалиться на другой бок муькуь къвалахъ элкъуьн.

ПЕРЕВАРИВАТЬ несов., см. переварить. ♦ этого человека он не переваривает и кас адавай эхи ийиз жедач, и кас адаз гьич акуна кIандач.

ПЕРЕВАРИВАТЬСЯ несов., см. 1) перевариться; 2) переварить.

ПЕРЕВАРИТЬ 1. цIийи кьилелай ругун хъувун. 2. кьадардилай артух ругун, ргана гьял авун. 3. иливрун, цIурурун (тIуьр затI, хуьрек).

ПЕРЕВАРИТЬСЯ 1. кьадардилай артух ругун, ргана гьял хьун. 2. иливун, цIурун (тIуьр хуьрек).

ПЕРЕВЕЗТИ 1. тухун; хутахун, чIугун (са акьалдай затIуна аваз санай масаниз). 2. акъудун, алудун (мес. вацIай арабада аваз).

ПЕРЕВЕРНУТЬ элкъуьрун, алчудрун; перевернуть вверх дном 1) кIан пад винел элкъуьрун; 2) кIан пад цавалун.

ПЕРЕВЕРНУТЬСЯ элкъуьн, алчуд хьун; кIан пад цавал хьун.

ПЕРЕВЕРТЫВАТЬ несов., см. перевернуть.

ПЕРЕВЕРТЫВАТЬСЯ несов., см. 1) перевернуться; 2) перевернуть.

ПЕРЕВЕС 1. см. перевесить. 2. пер. артухвал; взять перевес артухвал къачун, винел пад къачун.

ПЕРЕВЕСИТЬ 1. чIугун хъувун, алцум хъувун, цIийи кьилелай чIугун хъувун. 2. масанлай куьрсрун. 3. залан атун, залан хьун (са маса затIунилай). 4. пер. артух хьун, винел акьалтун, винел пад къачун.

ПЕРЕВЕСИТЬСЯ хур вигьена акъвазун; хур вигьена гьалтун; хур вигьена куьрс хьун.

ПЕРЕВЕСТИ 1. акъудун (мес. са классдай масадаз, са чкадай масаниз). 2. алудун (са чкадилай масанал). 3. тухун, тухвана эцигун (мес. сятинин акьреб вилик ва я кьулухъ авун). 4. ракъурун, перевод авун. 5. перевод авун (са чIалай маса чIалаз элкъуьрун). 6. куьчуьрмишун, акъудун (мес. са суьретдай маса чарчел ччин; са шей са масадан кIвачиз). 7. терг авун, къирмишун (мес. кьифер). 8. серф авун, нагьакь харж авун. ♦ перевести дух нефес акъадрун, ял акъадрун, ял ягъун.

ПЕРЕВЕСТИСЬ 1. экъечIун, элячIун (мес. санай маса кIвалахдал, маса идарадиз). 2. куьтягь хьун (мес. пул.)

ПЕРЕВЕШАТЬ 1. экIягъун (мес. парталар); куьрсрун (гзаф затIар). 2. тарагъаждиз акъудун, асмишун. 3. чIугун, алцумун; цIийиз чIугун хъувун (терезрал).

ПЕРЕВЕШИВАТЬ несов., см. перевесить.

ПЕРЕВЕШИВАТЬСЯ несов., см. 1) перевеситься; 2) перевесить.

ПЕРЕВИВАТЬ несов., см. перевить.

ПЕРЕВИДАТЬ разг. акун; гзаф акун.

ПЕРЕВИНТИТЬ 1. цIийиз мад винт алчудрун. 2. гзаф алчударна тIарамрун, кьадардилай артух алчудрун.

ПЕРЕВИНЧИВАТЬ несов., см. перевинтить.

ПЕРЕВИРАТЬ несов., см. переврать.

ПЕРЕВИТЬ 1. ахъайна хурун хъувун, цIийи кьилелай хурун хъувун. 2. акадарна хурун, кутуна хурун.

ПЕРЕВОД 1. алудун, акъудун. куьчуьрмишун; перевод на другую работу маса кIвалахдал алудун; перевод ученика в старший класс уче ник чIехи классдиз акъудун. 2. таржума авун, дилмаж авун, перевод авун (са чIалай маса чIалаз, элкъуьрун). 3. перевод (са чIалай маса чIалаз элкъуьрай, перевод авур шей). 4. ракъурун, перевод авун (почтуна аваз пул). 5. перевод (почтуна аваз ракъурай пул). 6. гьавайда (нубатсуз, нагьакь) серф авун, гьавайда харж авун.

ПЕРЕВОДИТЬ несов., см. перевести.

ПЕРЕВОДИТЬ несов., см. 1) перевестись; 2) паревести.

ПЕРЕВОДНОЙ куьчуьрмишдай, акъуддай; переводные картинки са чарчяй маса чарчиз акъуддай суьретар.

ПЕРЕВОДНЫЙ 1. пул ракъурдай, перевод ийидай (почтунин бланк). 2. маса чIалай перевод авур, вич перевод тир (мес. гьикая, роман).

ПЕРЕВОДЧИК переводчик (са чIалай маса чIалаз элкъуьрдай, таржума ийидай кас; дилмаж).

ПЕРЕВОЗ 1. см. перевозка. 2. вацIун къерехда ппарар муькуь патаз акъуддай чка.

ПЕРЕВОЗИТЬ несов., см. перевезти.

ПЕРЕВОЗКА 1. тухун, чIугун (ппар санай масаниз). 2. акъудун, (вацIун а патаз чIугун).

ПЕРЕВОЗОЧНЫЙ:. перевозочные средства ппар чIугвадай, санай саниз ппар тухудай алатар (мес. арабаяр ва мсб).

ПЕРЕВОЗЧИК паромчи (см. паром); са патай муькуь патаз акъуддай кас (мес. вацIун, вирин а патаз, инсанар, ппар акъуддай кас).

ПЕРЕВОЛНОВАТЬ къалабулух кутун, теспачавал кутун, рикIерик секинсузвал кутун (гзафбурук).

ПЕРЕВОЛНОВАТЬСЯ рикIик къалабулух акатун, рикI гзаф секинсуз хьун, рикIик гзаф секинсузвал акатун.

ПЕРЕВООРУЖАТЬ несов., см. перевооружить.

ПЕРЕВООРУЖАТЬСЯ, несов., см. 1) перевооружиться; 2) перевооружить.

ПЕРЕВООРУЖИТЬ цIийи яракьралди (цIийикIа) яракьламишун.

ПЕРЕВООРУЖИТЬСЯ цIийи яракьралди (цIийикIа) яракьламиш хьун.

ПЕРЕВОПЛОТИТЬ цIийи формада ттун, цIийи шикилда (тегьерда) ттун.

ПЕРЕВОПЛОТИТЬСЯ цIийи формада гьатун, цIийи тегьерда гьатун.

ПЕРЕВОПЛОЩАТЬ несов., см. перевоплотить.

ПЕРЕВОПЛОЩАТЬСЯ несов., см. 1) перевоплотиться; 2) перевоплотитъ.

ПЕРЕВОРАЧИВАТЬ несов., см. перевернуть.

ПЕРЕВОРАЧИВАТЬСЯ несов., см. 1) перевернуться; 2) перевернуть.

ПЕРЕВОРОТ 1. еке дегишвал. 2. полит. переворот, революция (государстводин къурулушда садлагьана еке дегишвал).

ПЕРЕВОСПИТАТЬ цIийикIа (цIийи тегьерда) тербияламишун, цIийи тербия гун.

ПЕРЕВОСПИТЫВАТЬ несов., см. перевоспитать.

ПЕРЕВРАТЬ гъалатI авун, сегьв хьун, ягъалмиш хьана чIурун (са гаф, тIвар, эхтилат кхьинин ва я лугьунин къене).

ПЕРЕВЫБИРАТЬ несов., см. перевыбрать.

ПЕРЕВЫБОРЫ ед. нет цIийи кьилелай мад хкягъун, цIийи сечкияр.

ПЕРЕВЫБРАТЬ цIийи кьилелай хкя хъувун.

ПЕРЕВЫПОЛНЕНИЕ мн. нет. см. перевыполнить.

ПЕРЕВЫПОЛНИТЬ артухни алаз бегьемрун, артухни алаз ацIурун (план, кIвалах).

ПЕРЕВЫПОЛНЯТЬ несов., см. перевыполнить.

ПЕРЕВЯЗАТЬ 1. кутIунун (мес. хер, затIар). 2. ахъайна кутIун хъувун, цIийи кьилелай кутIунун. 3. акъадарна хурун хъувун, цIийи кьилелай хурун хъувун.

ПЕРЕВЯЗКА 1. кутIунун; (хер) кутIунун, ахъайна кутIун хъувун; сделать перевязку хер кутIунун, хер ахъайна кухтIунун. 2. цIийи. кьилелай хурун; акъадарна хурун хъувун.

ПЕРЕВЯЗОЧНЫЙ хер кутIундай; перевязочный пункт хирер кутIундай пункт.

ПЕРЕВЯЗЫВАТЬ несов., см. перевязать.

ПЕРЕВЯСЛО с.-х. буфа, чIикь (цуьлер кутIундай).

ПЕРЕГИБ 1. акIажун (ва я кьвечIилрун). 2. акIажай (акIаж хьайи) чка; кьвечIил хьайи (ва я кьвечIилрай) чка. 3. пер. перегиб (политикадин ва я майишатдин крара тайинарнавай дуьз цIарцIелай зарарлу тегьерда къерехдиз акъажун, цIар чIурун).

ПЕРЕГИБАТЬ несов., см. перегнуть.

ПЕРЕГИБАТЬСЯ несов., см. 1) перегнуться; 2) перегнуть.

ПЕРЕГЛЯДЫВАТЬСЯ несов., см. переглянуться.

ПЕРЕГЛЯНУТЬСЯ сад-садаз килигун.

ПЕРЕГНАТЬ 1. алудун; эта лошадь перегнала всех остальных и балкIанди амай вирибрулай алудна; догнать и перегнать капиталистические страны капитализмдин уьлквейрихъ агакьрун ва абрулай алудун. 2. гьалун (мес. малар санай масаниз). 3. хим. тех. чIугун, хкудун, бугьламишна михьивун (мес. нафт, эрекь, спирт).

ПЕРЕГНИТЬ михьиз кутIун, михьиз ктIана чIур хьун.

ПЕРЕГНОЙ мн. нет ктIаяр; ктIайрикай хьайи накьв, кьук (векьер-кьалар, хъчар, пешер, гьайванрин лешар, фитер ва мсб ктIана арадал атай кьук квай накьв).

ПЕРЕГНУТЬ 1. акIажун, патахърун; кьвечIилрун. 2. пер. перегиб авун, кьацIалай алатун, цIарцIелай къерехдиз акъажна (экъечIна) чIурун. ♦ перегнуть палку пер. шит авун, кьацIалай элячIун, кьадардилай артух ялун.

ПЕРЕГНУТЬСЯ 1. михьиз акIаж хьун, лап патахъ хьун, кьвечIил хьун, кьве къат хьун. 2. хур вигьена гьалтун (мес. айвандин ттарцелай).

ПЕРЕГОВОРИТЬ рахун; нужно переговорить с ним об этом деле и кардин патахъай адахъ галаз рахана кIанда.

ПЕРЕГОВОРНЫЙ: переговорный пункт рахадай пункт (телефондай).

ПЕРЕГОВОРЫ ед. нет рахунар; переговоры о заключении мира баришугъвилин икьрар кутIунин патахъай рахунар.

ПЕРЕГОН 1. масаниз гьалун; перегон скота малар масаниз гьалун. 2. (кьве станциядин) ара, арада авай рехъ; на перегоне Дербент-Белиджи Дербентдинни Белидждин арада авай рекье.

ПЕРЕГОНКА хим., тех. чIугун, хкудун (мес. эрекь); дистилляция авун, бугъламишна хкудун, бугъламишна михьивун (мес. лацу нафт чIулавдакай, яд вичик квай затIарикай михьивун).

ПЕРЕГОННЫЙ перегонка ийидай, хкуддай, чIугвадай (мес. эрекь чIугвадай).

ПЕРЕГОНЯТЬ несов., см. перегнать.

ПЕРЕГОРАЖИВАТЬ несов., см. перегородить.

ПЕРЕГОРАТЬ несов., см. перегореть.

ПЕРЕГОРЕТЬ 1. ккун, кана чIур хьун; лампочка перегорела электрикдин лампа кана чIур хьана. 2. кана куьтягь хьун; дрова перегорели кIарасар кана куьтягь хьана. 3. гьакI ккун, кайиди хьиз кьурун; почва перегорела накьв гьакI канва. 4. цIай къачун, цIай къачуна кутIун; навоз перегорел фитер цIай къачуна ктIана.

ПЕРЕГОРОДИТЬ пайна ара атIун, ара атIана паюн, ара атIана ччара авун; перегородить комнату кIвалин ара атIун; кIвал пайна ара атIун (кьуларалди ва я цал эцигна).

ПЕРЕГОРОДКА арада авай са тахан цал, арада авай жугъун, арада авай чахчахар.

ПЕРЕГРЕВАТЬ несов., см. перегреть.

ПЕРЕГРЕТЬ кьадардилай артух чими авун; кьадардилай артух ифирун; кьадардилай артух къизмишрун.

ПЕРЕГРУЖАТЬ несов., см. перегрузить.

ПЕРЕГРУЖАТЬСЯ несов. 1. пер. разг. жуван хиве кьадардилай гзаф кIвалахар кьун. 2. см. перегрузить.

ПЕРЕГРУЗИТЬ.1. кьадардилай артух ппар ягъун, ппар гзаф ягъун (мес гимидиз). 2. ппар акъудун, акъудна ягъун; перегрузить груз с поезда на пароход ппар поезддай акъудна пароходдиз ягъун. 3. пер. кьадардилай артух кIвалахар хиве вугун. 4. пер. кьадардилай артух тун, кьадардилай артух кутун, герек тушиз ацIурун (мес. са доклад, са макъала артухан куьлуь-шуьлуь фактаривди, малуматривди).

ПЕРЕГРУЗКА см. перегрузить.

ПЕРЕГРУППИРОВАТЬ масакIа (цIийи) группайриз паюн, цIийикIа группаяр туькIуьрун.

ПЕРЕГРУППИРОВАТЬСЯ масакIа (цIийикIа) группайриз (паяриз) пай хьун.

ПЕРЕГРУППИРОВКА см. перегруппировать и перегруппироваться.

ПЕРЕГРЫЗАТЬ несов., см. перегрызть.

ПЕРЕГРЫЗТЬ 1. сараралди атIун; сараралди кукIварун (мес. кицIи кIарабар). 2. кIасна кьин; кьуна кукIварун (мес. сикIре верчер).

ПЕРЕГРЫЗТЬСЯ разг. 1. сада сад кIасун, сада-сад чакъвалай авун (мес. кицIери). 2. пер. кукIун, дяве хьун.

ПЕРЕД, ПЕРЕДО предлог вилик: перед домом кIвалерин вилик; передо мною факт зи вилик факт ква. ♦ не отступим перед трудностями четинвилерикай (ва я четинвилерин хура) чна кьулухъ чIугвадач; стыдно перед соседями къуншийрикай регъуь я.

ПЕРЁД вилик пад.

ПЕРЕДАВАТЬ несов., см. передать

ПЕРЕДАВАТЬСЯ несов., см. 1) передаться; 2) передать.

ПЕРЕДАТОЧНЫЙ гудай, рекье твадай, ракъурдай (са затI санлай масаниз, садалай мададал, мес. са машиндин гуж маса машиндиз ракъурдай механизм).

ПЕРЕДАТЧИК передатчик (электрикдин ток электромагнитдин лепеяр авуна гьавадиз ахъайдай радиодин прибор).

ПЕРЕДАТЬ 1. гун, вугун, гъиле вугун, тапшурмишун. 2. лугьун, ахъаюн; хабар гун; передай ему мой привет адаз зи патай саламар лагь. 3. гун, хабар гун (мес. радиодай, газетра ва мсб). 4. ракъурун, агакьрун. 5. къалурун (мес. къугъунин къене са касдин рикIин гьалар, къилихар). 6. кутун (мес. азар). 7. ягъалмиш хьана артух гун, вахкун.

ПЕРЕДАТЬСЯ 1. фин, атун, акатун, кечмиш хьун (мес. азар, са хесет). 2. вич гъиле вугун, вич тапшурмишун, патаз фин (мес. хаинвал авуна душмандин патаз).

ПЕРЕДАЧА 1. см. передать. 2. гузвайди, гузвай затI. 3. передача (1. телефизордай, радиодай гудай хабарар, концерт ва мсб. 2. са касди дустагъда ва я азарханада авай касдив агакьрун патал гудай недай затIар ва парталар. 3. машиндин са паюнин гьерекат маса паюнихъ агакьардай механизм).

ПЕРЕДВИГАТЬ несов., см. передвинуть.

ПЕРЕДВИГАТЬСЯ несов. 1. см. передвинуться и передвинуть. 2. къекъуьн, ккамар къачун.

ПЕРЕДВИЖЕНИЕ 1. санлай санал юзурун, чка дегишрун, чIугун. 2. санлай санал юзун, фин, вичин (чпин) чка дегишрун, вилик фин. ♦ средства передвижения улакь, транспортдин алатар (мес. араба, балкIан, машин ва мсб).

ПЕРЕДВИЖКА 1. см. передвинуть. 2. пер. къекъведай, гьарна къекъведай; библиотека-передвижка гьарна къекъведай библиотека.

ПЕРЕДВИНУТЬ 1. (анихъ, масанал) юзурун, чIугун, къакъудун, тухвана эцигун. 2. пер. дегишрун (мес. кIвалах бегьемарна кIанзавай вахт).

ПЕРЕДВИНУТЬСЯ (масанихъ, анихъ) хьун, юзун, фин, чкадилай алатун.

ПЕРЕДЕЛ цIийи кьилелай пай хъувун.

ПЕРЕДЕЛАТЬ 1. цIийикIа расун, масакIа авун:, масакIа туькIуьрун. 2. акъадарна масакIа хцун, маса чешнеда хцун (партал).

ПЕРЕДЕЛИТЬ цIийи кьилелай пай хъувун.

ПЕРЕДЕЛКА масакIа расун, масакIа авун, масакIа туькIуьрун. ♦ попасть в переделку разг. четинвилера гьатун, кIевера гьатун, кьил къалабулухда гьатун.

ПЕРЕДЁРГИВАТЬ несов., см. передёрнуть.

ПЕРЕДЕРЖАТЬ 1. гзаф (кьадардилай артух) вахтунда тун (мес. ргазвай какаяр цик, чразвай фу тIанурда). 2. разг. цIийи кьилелай кьун хъувун, цIийи кьилелай хгун (имтигьан).

ПЕРЕДЕРЖИВАТЬ несов., см. передержать.

ПЕРЕДЕРЖКА1 см. передержать.

ПЕРЕДЕРЖКА2 таквадайвал дегишрун, садан чкадал масад кутун (акадрун (мес. къумар къугъвадала чинеба карта).

ПЕРЕДЁРНУТЬ 1. хъуткьунрун; передёрнуть вожжи жилавар хъуткьунрун. 2. акадрун, дегирун (къумар къугъвадайла чинеба карта). 3. юзурун; чуькьуьн; хъуткьунрун; передёрнуть плечами къуьнер юзурун (фул акатайда хьиз).

ПЕРЕДНИЙ вилик квай, вилик патан.

ПЕРЕДНИК хуруган.

ПЕРЕДНЯЯ дегьлиз (кIвалин вилик квай кIвал хьтин).

ПЕРЕДО предлог, см. перед.

ПЕРЕДОВЕРИТЬ 1. жувал ихтибарнавай кар (ва я затI) масадал ихтибар авун, масадал тапшурмишун. 2. жуваз ганвай векилвал масадаз гун.

ПЕРЕДОВЕРЯТЬ несов., см. перепроверить.

ПЕРЕДОВИК кIвенкIвечи, маяк; передовики животноводства малдарвилин кIвенкIвечияр.

ПЕРЕДОВИЦА кьилин макъала (мес. газетда).

ПЕРЕДОВОЙ 1. вилик квай; передовые позиции вилик квай позицияр. 2. кIвенкIве авай, вилик квай; кIвенкIвечи; передовые люди кIвенкIвечи инсанар. ♦ передовая статья кьилин макъала.

ПЕРЕДОК 1. арабадин (фургъундин, файтондин) вилик пад, вилик кьатI, хев. 2. воен. туп тухудай кьве чарх квай гъвечIи араба.

ПЕРЕДОХНУТЬ къирмиш хьун, кьена куьтягь хьун (мес. верчер).

ПЕРЕДОХНУТЬ нефес акъадрун, ял акъадрун, жизви ял ягъун.

ПЕРЕДРАЗНИВАТЬ несов., передразнить.

ПЕРЕДРАЗНИТЬ чIалар ахъаюн; (са масада) хьтин амалар авун, ухшар макьамар авун.

ПЕРЕДРАТЬСЯ кукIун, дяве хьун (сад-садахъ галаз ва я вирибрухъ галаз).

ПЕРЕДРУЖИТЬСЯ дуст хьун (вирибрухъ, гзафбрухъ галаз); сад-садахъ галаз дуст хьун.

ПЕРЕДРЯГА разг. къалабулух (кьилел атай), нагьакьанвилер, такIан гьалар, чIуру гьалар.

ПЕРЕДУМАТЬ 1. фикирдилай элкъуьн, фикир (меслят, ният) дегишрун. 2. гзаф фикир авун, гзаф фикирар авун.

ПЕРЕДУМЫВАТЬ несов., см. передумать.

ПЕРЕДУШИТЬ бамишун, бамишна кьин (гзафбур ва я вири).

ПЕРЕДЫШКА 1. ял ягъун, ял акъадрун, нефес акъадрун; дать передышку ял ягъиз вугун. 2. ял ягъун патал вахт, ара; ара атIун; без передышки ара датIана, ял ядай (нефес акъадардай) ара авачиз, ял ягъун авачиз.

ПЕРЕЕЗД 1. см. переехать. 2. мензил, рехъ (кьве чкадин арада авай). 3. рекьелай элячIдай чка.

ПЕРЕЕЗЖАТЬ несов., см. переехать.

ПЕРЕЕХАТЬ 1. элячIун (мес. рекьелай, вацIалай). 2. экъечIун (мес. са кIвалерай масаниз, вацIай). 3. хъфин, куьч хьун, фин, куьч хьана фин (санай масаниз). 4. винелай фин (мес. араба, машин са касдин винелай фин, са кас адан чархарик акатун).

ПЕРЕЖАРИТЬ гзаф чурун, кьадардилай артух чурун; кьадардилай артух къавурмишун.

ПЕРЕЖАРИТЬСЯ кьадардилай артух чурун, гзаф къавурмиш хьун; мясо пережарилось як кьадардилай артух къавурмиш хьана.

ПЕРЕЖДАТЬ килигиз акъвазун; переждать дождь марф хкякьдалди килигиз акъвазун.

ПЕРЕЖЕВЫВАТЬ несов. 1. жакьун. 2. гирнагъ авун. 3. пер. гьа са гафар жакьун, гирнагъдай хьиз гьа са гафар тикрарун, тикрар авун.

ПЕРЕЖЕНИТЬ эвленмишун, папар къачун (виридаз ва я са кьадарбруз).

ПЕРЕЖЕНИТЬСЯ эвленмиш хьун, папар къачун (вирибру ва я са кьадарбру).

ПЕРЕЖЕЧЬ 1. кьадардилай артух кана чIурун, гзаф ккун. 2. кана атIун, кана. кьатI авун. 3. ккун (вири ва я кьадардилай гзаф).

ПЕРЕЖИВАНИЕ 1. рикIин гьал, рикIиз авур эсер, гьисс (са кардикди хьайи шадвилин ва я пашманвилин, дердинин, гуьгьуьлдин гьалар). 2. рикIиз эсер (таъсир) авун, эсер ийидай кар кьилел атун.

ПЕРЕЖИВАТЬ несов., см. пережить.

ПЕРЕЖИГАТЬ несов., см. пережечь.

ПЕРЕЖИДАТЬ несов., см. переждать.

ПЕРЕЖИТОЕ мн. нет, разг. кьилел атайди, кьилел атай кьванди, рикIи чIугур кьванди (дерт, гъам, хажалат).

ПЕРЕЖИТОК куьгьнедлай амукьайди, амукьай; пережитки старого быта куьгьне яшайишдилай гьалтай амукьаяр, амайбур (адетар ва мсб).

ПЕРЕЖИТЬ 1. яшамиш хьун, уьмуьр гьалун. 2. кьилел атун, чIугун, акун (дерт, гъам, хажалат, шадвал). 3. гзаф яшамиш хьун, уьмуьр авун (масадалай), текьена амукьун (масабур кьена); он пережил своих друзей ам вичин дустарилай гзаф яшамиш хьана (ва я дустар кьена, ам амукьна). 4. эхи авун, къатламишун, текьена амукьун; этого несчастья я не переживу и бедбахтвал завай къатламишиз жедач (и бедбахтвилик зун текьена амукьдач).

ПЕРЕЗАБЫТЬ яваш-явашди рикIелай алатун (вири, гзафбур).

ПЕРЕЗАКЛЮЧАТЬ несов., см. перезаключить.

ПЕРЕЗАКЛЮЧИТЬ цIийи кьилелай (кьвед лагьай гъилериз кутIун хъувун (икьрар, договор).

ПЕРЕЗАРЯДИТЬ цIийиз (цIийи кьилелай мад) ацIур хъувун (мес. тфенг).

ПЕРЕЗАРЯЖАТЬ несов., см. перезарядить.




Поделиться с друзьями:


Дата добавления: 2014-01-11; Просмотров: 316; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы!


Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет



studopedia.su - Студопедия (2013 - 2024) год. Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав! Последнее добавление




Генерация страницы за: 0.135 сек.