МЧС России 60 страница

ПРЕДАВАТЬ несов., см. предать.

ПРЕДАВАТЬСЯ несов., см. 1) предаться; 2) предать.

ПРЕДАНИЕ 1. см. предать. 2. ата-бубайрилай амай сивяй-сивиз атай кьиса.

ПРЕДАННОСТЬ ж мн. нет вафалувал.

ПРЕДАННЫЙ вафалу, рекье ччан эцигдай, рекье ччан эцигиз гьазур.

ПРЕДАТЕЛЬ м хаин; маса гудайди.

ПРЕДАТЕЛЬСКИЙ хаинвилин, хаинвилелди авур.

ПРЕДАТЕЛЬСТВО хаинвал; хиянат; хиянаткарвал.

ПРЕДАТЬ 1. хаинвал авун; хаинвилелди (душмандив) гун, вугун; маса гун (мес. дуст). 2. гун; вугун; предать суду суддиз гун: ♦ предать забвению рикIелай ракъурун; предать смерти кьин (яна, гужалди); предать гласности малумрун, ашкара авун; предать земле кучудун; предать проклятию лянет авун.

ПРЕДАТЬСЯ 1. уст. вич гъиле вугун; патаз фин; муьтIуьгъ хьана вич гъиле ттун; вич тапшурмишун; предаться врагу вич дущмандин гъиле вугун (вич душмандал тапшурмишун, душмандин патаз фин, душмандин гъиле ттун). 2. пер. акатун, вич кутун, батмиш хьун; предаться мечтам хиялрик акатун, хиялриз батмиш хьун.

ПРЕДБАННИК гьамамда парталар хтIундай чка, гьамамдин вилик квай кIвал.

ПРЕДВАРИТЕЛЬНО нареч. виликамаз, сифте, эвел.

ПРЕДВАРИТЕЛЬНЫЙ 1. сифтедин; сифте кьилин; виликамаз авур; предварительное следствие виликамаз (суд жедалди вилик, сифте) тухвай (къачур) силис. 2. сифтедин тамам тушир, акьалтIайди тушир.

ПРЕДВАРИТЬ 1. виликамаз хабар гун; хабардар авун. 2. вилик кутун; вилик авун; вилик акатун (са кардилай, са вакъиадилай масад).

ПРЕДВАРЯТЬ несов., см. предварить.

ПРЕДВЕСТИЕ лишан, аламат; хабар гудай лишан; предвестия весны гатфарин лишанар.

ПРЕДВЕСТНИК виликамаз хабар гудайди; виликамаз чирдайди; виликамаз хабар гудай лишан; чархачи.

ПРЕДВЕЩАТЬ несов. виликамаз хабар гун; виликамаз чирун.

ПРЕДВЗЯТЫЙ гьакъикъат чир тавуна (тийижиз) виликамаз авур (чIуру); он отнёсся к вопросу с предвзятым мнением ам месэладив гьакъикъат тийижиз виликамаз авур (чIуру) фикирдалди эгечIна.

ПРЕДВИДЕНИЕ см. предвидеть.

ПРЕДВИДЕТЬ несов. виликамаз акун, жедай кар виликамаз чир хьун, гъавурда гьатун.

ПРЕДВИДЕТЬСЯ несов. жезваз (жедайди хьиз) акун, малум хьун (жезмай гьал); изменений не предвидится дегишвилер жедай хъиз аквазвач.

ПРЕДВКУШАТЬ несов. виликамаз рикIяй лезет къачун, жедай лезетдикай виликамаз фикир авун.

ПРЕДВОДИТЕЛЬ м башчи, кьил, чIехиди. ♦ предводитель дворянства ист. дворянрин кьил, векил (пачагьдин девирдин Россияда дворянрин сосдовиедин крариз килигдай, дворянри хкядай кьил, векил)

ПРЕДВОДИТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. башчивал авун, кьил хьун.

ПРЕДВОЕННЫЙ дяведилай вилик квай (виликан).

ПРЕДВОСХИТИТЬ виликамаз кьатIун, гъавурда гьатун; виликамаз чирхьун, масабрулай вилик чирхьун.

ПРЕДВОСХИЩАТЬ несов., см. предвосхитить.

ПРЕДВЫБОРНЫЙ сечкийрилай вилик квай.

ПРЕДГОРНЫЙ дагъларин ценерив гвай, дагъларилай вилик квай.

ПРЕДГОРЬЕ дагъларин ценерив гвай чка, дагъларилай вилик квай чка.

ПРЕДДВЕРИЕ 1. ракIарин вилик пад, саниз гьахьдай чкадин вилик пад; сифте кьил. 2. пер. сифте кьил, башламишдай чка.

ПРЕДЕЛ 1. сергьят; сергьятрин къен; уьлкве; в пределах СССР СССР-дин сергьятрин къене. 2. къен, муддат, вахт; в пределах года йисан къене, йисан муддатда (вахтунда). 3. пер. акьалтIай дережа; сергьят; акьалтIай кьадар, эхир; предел желаний кIанхьунрин (мурадрин) акьалтIай дережа; положить предел эхир эцигун.

ПРЕДЕЛЬНЫЙ акьалтIай, куьтягь хьайи; лап эхиримжи, акьалтIай дережадин.

ПРЕДЗНАМЕНОВАНИЕ лишан (са кар жедайвилин).

ПРЕДИСЛОВИЕ предисловие, сифте гаф (са ктабдин сифте кьиляй метлеб ачухардай гафар).

ПРЕДЛАГАТЬ несов., см. предложить.

ПРЕДЛОГ¹ багьна; под предлогом болезни азарлувал багьна кьуна, азарлу я лагьай багьнадалди.

ПРЕДЛОГ² грам. предлог (урус чIала гафарин арада алакъа хуьн патал гафунин вилик эцигдай куьмекчи гаф, мес. за, в, под, при …).

ПРЕДЛОЖЕНИЕ¹ 1. теклифун. 2. теклиф. 3. уст. вичиз ша лагьана теклиф (мес. итимди дишегьлидиз); он сделал девушке предложение ада рушаз вичиз ша лагьана теклиф авуна. 4. эк. мал, товарар теклифун; спрос и предложение товаррин муьштери (яни кIандайбур, кIан хьунухь) ва теклиф (яни гудайбур хьун).

ПРЕДЛОЖЕНИЕ² грам. предложение (акьалтIай метлеб квай са ва я сад-садахъ галаз алакъалу са шумуд гаф).

ПРЕДЛОЖИТЬ 1. теклифун. 2. эмир авун, буйругъ авун. ♦ предложить руку уст. вичиз паб хьунухь теклифун, вичиз ша лугьун.

ПРЕДМЕСТЬЕ шегьердин къерехда авай хуьр, посёлок.

ПРЕДМЕТ 1. затI, шей. 2. предмет (грамматикада вуч ва вуж лагьай суалриз жаваб гудай гафуни къалурвавай затI, гьал, сифет, кар ва мсб). 3. предмет, илим; тарс. 4. тема; кар; затI; предмет спора гьуьжет ийизвай (алай) кар (затI). ♦ на предмет патал; патахъай.

ПРЕДНАЗНАЧАТЬ несов., см. предназначить.

ПРЕДНАЗНАЧИТЬ тайин авун, виликамаз тайин авун.

ПРЕДНАМЕРЕННЫЙ виликамаз къаст авур, виликамаз кьастуиалди авур.

ПРЕДНАЧЕРТАТЬ виликамаз къалурун, тайинрун.

ПРЕДО предлог вилик; предо мной зи вилик.

ПРЕДОБЕДЕННЫЙ обеддилай (нисин тIуьнилай) вилик квай.

ПРЕДОК улу-буба, ата-буба.

ПРЕДОКТЯБРЬСКИЙ октябрдин суварилай вилик квай (ва я хьайи, жезвай).

ПРЕДОПРЕДЕЛЕНИЕ мн. нет кьадар-кьисмет.

ПРЕДОПРЕДЕЛИТЬ виликамаз тайинрун.

ПРЕДОСТАВИТЬ гун; вугун; ихтиярдиз вугун; ихтиярда ттун. ♦ предоставить самому себе 1) вич-вичин ихтиярда ттун; 2) фикир тагуз кьилди тун.

ПРЕДОСТАВЛЯТЬ несов., см. предоставить.

ПРЕДОСТЕРЕГАТЬ несов., см. предостеречь.

ПРЕДОСТЕРЕЖЕНИЕ см. 1. предостеречь ¹. 2. игьтиятвал.

ПРЕДОСТЕРЕЧЬ виликамаз хабардар авун, игьтиятлу хьухь лугьун, игьтиятвал патал хабар гун.

ПРЕДОСТОРОЖНОСТЬ ж игътиятлувал, игьтият, мукъаятвал.

ПРЕДОСУДИТЕЛЬНЫЙ пис; айиб гъидай; халкьди айиб ийидай; пислемишдай; пислемишуниз лайих тир.

ПРЕДОТВРАТИТЬ вилик пад атIун; виликамаз чараяр акуна алудун (са хата, бала); виликамаз чара акуна хуьн (хатадикай).

ПРЕДОТВРАЩАТЬ несов., см. предотвратить.

ПРЕДОХРАНИТЕЛЬ м хатадикай хуьдайди, хата хьуникай хуьдай прибор (мес. тапанчи хатадай акъатуникай хуьдай, ам кIевдай затI ва я электричастводин гуж гзаф хьайила, я са чка чIур хьана хата хьуникай вичи-вичиз ам хуьдай затI).

ПРЕДОХРАНИТЕЛЬНЫЙ хуьдай, хатадикай хуьдай, хатадикай хуьн патал тир.

ПРЕДОХРАНИТЬ хуьнуьх; вилик пад атIун, игьтият авун; предохранить от повреждения зарар хьуникай (чIур хъуникай) хуьн.

ПРЕДОХРАНЯТЬ несов., см. предохранить.

ПРЕДПИСАНИЕ 1. эмир, буйругъ, приказ. 2. буюрмишайди, теклиф, серенжем (доктордин).

ПРЕДПИСЫВАТЬ несов., см. предписать.

ПРЕДПИСАТЬ 1. эмир. авун, буйругъ авун, приказ авун. 2. буюрмишун (докторди).

ПРЕДПЛЕЧЬЕ анат. гъилин кфил (ксуьл, кьуьнтен жалгъадилай гъилин билегдал кьван кIараб).

ПРЕДПОЛАГАТЬ несов. 1. см. предположить. 2. ният авун, фикир авун. 3. истемишун, шартI яз хьун, акъвазун; успешное завершение работы предполагает предварительную подготовку кIвалах агалкьунралди кьилиз акъудуни виликамаз гьазурвал акун истемишзава (ва я кIвалах агалкьунралди кьилиз акъудун виликамаз гьазурвал акунал акъвазнава).

ПРЕДПОЛАГАТЬСЯ несов. фикирнаваз хьун; заседание предполагается устроить вечером заседание нянихъ авун фикирнава.

ПРЕДПОЛОЖЕНИЕ 1. гиман. 2. фикир, ният.

ПРЕДПОЛОЖИТЬ гиман авун; фикир авун.

ПРЕДПОСЛАТЬ виликамаз лугьун, кхьин, баян авун (мес. кхьей затIуниз, докладдиз талукь сифте гафуналди ва я маса жуьреда виликамаз баян гун).

ПРЕДПОСЛЕДНИЙ эхиримжидалай вилик квайди.

ПРЕДПОСЫЛКА предпосылка, виликамаз лазим шартI (бине).

ПРЕДПОЧЕСТЬ виниз кьун, артух кьун; хъсан яз гьисабун; иер акун; предпочёл остаться дома кIвале акъвазун хъсан яз акуна.

ПРЕДПОЧИТАТЬ несов., см. предпочесть.

ПРЕДПОЧТЕНИЕ мн. нет артух хьун; виниз хьун; хъсан яз гьисабун (масадалай).

ПРЕДПРАЗДНИЧНЫЙ суварилай вилик квай.

ПРЕДПРИИМЧИВЫЙ гъиляй кар къведай; кар алакьдай; кар ийидай.

ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬ м предприниматель (промьшленностдин ва я алишверишдин са карханадин иеси, кархана ахъайдайди).

ПРЕДПРИНИМАТЬ несов., см. предпринять.

ПРЕДПРИНЯТЬ башламишун, эгечIун, гъиле кьуна авун, ийиз эгечIун (са кар).

ПРЕДПРИЯТИЕ 1. башламишай кар, башламишай кIвалах, гъиле кьур кар. 2. предприятие, кархана.

ПРЕДРАСПОЛОЖЕНИЕ мн. нет 1. сифтедай (асулдай) авай гьевес; майилвал (мес. музыкадиз, са илимдиз). 2. асулдай квай майилвал, асулдай организмдик квай себеб (мес. фад азарлу хьуниз, куьк хьуниз).

ПРЕДРАССВЕТНЫЙ экв жедалди вилик жедай, экв жедай (югъ малум жедай) кьиляй жедай, экв жез мукьва хьайила жедай (мес. пар).

ПРЕДРАССУДОК, куьгьне чIуру адет, куьгьне адетар, куьгьне чIуру фикир, мавгьумат; религиозные предрассудки диндин мавгьуматар, куьгьне ттапан адетар.

ПРЕДРЕШАТЬ несов., см. предрешать.

ПРЕДРЕШИТЬ виликамаз къарар гун; виликамаз гьял авун; виликамаз къетIъ авун.

ПРЕДСЕДАТЕЛЬ м председатель.

ПРЕДСЕДАТЕЛЬСКИЙ 1. председателдин. 2. председателвилин.

ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВО мн. нет председателвал.

ПРЕДСЕДАТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. председателвал авун.

ПРЕДСЕРДИЕ рикIин вилик пад (рикIин вини патан кьве паюникай сад).

ПРЕДСКАЗАНИЕ 1. жедай кардикай хабар гун, вуч ва гьикI жедатIа виликамаз лугьун. 2. жедай кардикай виликамаз гайи хабар, виликамаз лагьайди.

ПРЕДСКАЗАТЬ жезмай кардикай хабар гун, вуч гьикI жедатIа виликамаз лугьун; предсказать погоду гьихьтин гьава жедатIа лугьун.

ПРЕДСКАЗЫВАТЬ несов., см. предсказать.

ПРЕДСМЕРТНЫЙ рекьидалди вилик хьайи (жедай); кьиникьин вилик квай; предсмертный час кьиникьин вилик квай сят (рекьидалди са сят амаз).

ПРЕДСТАВИТЕЛЬ м 1. векил. 2. -кай тирди; представитель парнокопытных кьвечхел кикер авай гьайванрикай тирди.

ПРЕДСТАВИТЕЛЬНЫЙ 1. векилвилин; векилрин; векилрикай ибарат тир. 2. разг. къаш-къамат авай; хъсан акунар авай (итим).

ПРЕДСТАВИТЕЛЬСТВО 1. векилвал. 2. векилвилин идара, представительство (са гьукуматдин ва я са тешкилатдин тапшуругъар бегьемарзавай векилдин идара).

ПРЕДСТАВИТЬ 1. гун; вугун (мес. малуматар). 2. къалурун (мес. орден гуниз). 3. къалурун, гъун (мес. делилар). 4. таниш авун. 5. хьун; это не представит затруднений и кар четин жедач, идакай четинвал жедач. 6. фикирдиз гъун. 7. къалурун; шикил къалурун (мес. садан къилихар. тегьерар). ♦ представь (те) себе ва я можешь (можете) себе представить фикир ая садра, аку садра.

ПРЕДСТАВИТЬСЯ 1. вич (жув) чирна танишун, жув вуж ятIа лугьун. 2. -дай кьун; тир хьиз къалурун; представиться больным вич азарлуди хьиз къалурун. 3. фикирдиз атун; шикил фикирдиз атун. 4. хьун; арадал атун; представилась возможность мумкинвал хьана.

ПРЕДСТАВЛЕНИЕ 1. см. представить и представиться. 2. эцигун, къалурун, къугъун; тамаша (театрда). 3. фикирдиз гъун; фикирдиз атун; фикирдиз къвезвай (гъизвай) шикил. 4. гъавурдик хьун; чирвал; чир хьун; не иметь представления о случившемся хьайи агьвалатдин гъавурда тахьун, хьайи агьвалат тийижиз хьун.

ПРЕДСТАВЛЯТЬ несов. 1. см. представить. 2. хьун; яз хьун; аваз хьун. 3. векил хьун, векил яз хьун, патай авайди яз хьун; представлять учреждение са идарадин патай авайди (векил) яз хьун. 4. лугьун, къалурун, тереф хуьн; представлять интересы масс массайрин интересрин тереф хуьн.

ПРЕДСТАВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) представиться; 2) представить.

ПРЕДСТАТЬ вилик акъвазун; вилик акъатун, атана акъвазун.

ПРЕДСТОЯТЬ вилик акъвазун; вилик кваз хьун; хьана кIанзаваз (авуна кIанзаваз) хьун; мне предстоит поехать зи вилик финиф акъвазнава, зун фена кIанзава.

ПРЕДСТОЯЩИЙ вилик акъвазнавай, вилик квай; мукьвал вахтунда хьана кIанзавай.

ПРЕДТЕЧА м и ж уст. сифте хьайиди, вилик хьайиди, сифте башламишайди.

ПРЕДУБЕЖДЕНИЕ виликамаз кьиле (рикIе) гьатнавай гиман, чIурукIа алахьун, чIуру инанмишвал.

ПРЕДУГАДАТЬ виликамаз чир хьун, гъавурда гьатун, фикир чир хьун, виликамаз кьатIун.

ПРЕДУГАДЫВАТЬ несов., см. предугадать.

ПРЕДУМЫШЛЕННО нареч. къастуналди, виликамаз къаст авуна, чиз-чиз.

ПРЕДУПРЕДИТЕЛЬНЫЙ 1. вилик пад атIудай, рехъ тагудай, виликамаз чараяр аквадай (мес. серенжемар). 2. гзаф хатурлу, хатур ийидай, гьуьрмет ийидай; итимдин рикIе авайди туькIуьрдай.

ПРЕДУПРЕДИТЬ 1. хабардар авун, хабар гун. 2. вилик пад атIун, виликамаз чара авун, рехъ атIун.

ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ). вилик пад атIун, рехъ тагун, виликамаз чара акун. 2. хабардар авун; виликамаз хатадикай (баладикай) хабар гун.

ПРЕДУСМАТРИВАТЬ несов., см. предусмотреть.

ПРЕДУСМОТРЕТЬ 1. виликамаз килигун, фикирдиз къачун. 2. къалурун; къалурнаваз хьун.

ПРЕДУСМОТРИТЕЛЬНОСТЬ ж мн. нет игьтиятлувал, виликамаз къайгъу чIугун, виликамаз фикирдиз къачун.

ПРЕДУСМОТРИТЕЛЬНЫЙ игьтиятлу, виликамаз къайгъу ийидай, гьар са кар виликамаз фикирдиз къачудай.

ПРЕДЧУВСТВИЕ виликамаз гьисс авун, рикIиз чир хьун, рикIиз хабар хьун; рикIиз жезвай (хьайи) хабар.

ПРЕДЧУВСТВОВАТЬ несов. рикIиз хабар хьун, виликамаз рикIиз чирхьун.

ПРЕДШЕСТВЕННИК вилик хьайиди, вилик хьайи кас.

ПРЕДШЕСТВОВАТЬ несов. вилик хьун, вилик фин (мес. са агьвалат масадалай).

ПРЕДШЕСТВУЮЩИЙ вилик фейи, вилик квай, вилик алатай.

ПРЕДЪЯВИТЕЛЬ м къалурай кас, гвай кас, гъиле авай кас; чек на предъявителя вич къалурай (вич гъиле авай) касдиз пул гун патай кхьенвай чек (яни вичел иесидин тIвар алачир).

ПРЕДЪЯВИТЬ 1. къалурун (мес. документ). 2. истемишун; авун; малумрун; предъявить требование истемишун; предъявить иск дувандалди дяве кьун; предъявить обвинение туьгьмет авун, тахсирлу яз гьисабун.

ПРЕДЪЯВЛЯТЬ несов., см. предъявить.

ПРЕДЫДУЩИЙ вилик алатай, вилик фейи, вилик квай, фейи.

ПРЕЕМНИК 1. чка кьунвайди, чкадал акъвазнавайди (мес. сад алатай къуллугъдин чкадал). 2. садан кар давам ийизвайди (давам авурди).

ПРЕЕМСТВЕННЫЙ садалай садал гьалтзавай; галай-галайвал садалай садал къвезвай.

ПРЕЖДЕ нареч. 1. вилик, виликди. 2. вилик, сифте, эвел.

ПРЕЖДЕВРЕМЕННЫЙ вахт алачиз хьайи, вахт жедалди хьайи, вахтунилай вилик (вахт тахьанамаз) хьайи (авур, арадал атай).

ПРЕЖНИЙ виликан.

ПРЕЗИДЕНТ президент (1. буржуазный республикайра гьукуматдин хкягъдай кьил. 2. илимдин идарадин ва я са обществодин кьил, чIехиди).

ПРЕЗИДИУМ президиум (1. бязи чIехи идарайрин регьбервал ийидай орган, мес. СССР-дин Верховный Советдин Президиум. 2. собраниеда, совещаниеда, съездда регьбервал ийидай орган, кар кьиле тухузвай ксарин состав).

ПРЕЗИРАТЬ несов. 1. нифрет авун, алчах кьун; алчахдиз хьиз (алчах кьуна) килигун. 2. гьисаба такьун, саймиш тавун.

ПРЕЗРЕНИЕ мн. нет. 1. нифрет. авун; алчах кьун; нифрет. 2. гьисаба такьун, саймиш тавун.

ПРЕЗРЕННЫЙ алчах, нифретлу, нифретуник квай.

ПРЕЗРИТЕЛЬНЫЙ нифрет ийидай, алчах кьадай, алчах гьисабдай.

ПРЕИМУЩЕСТВЕННО нареч. гзафни-гзаф; чIехи пай.

ПРЕИМУЩЕСТВЕННЫЙ артухан; кьетIен.

ПРЕИМУЩЕСТВО 1. артухвал, винизвал, кьетIенвал. 2. кьетIенвал, кьетIен ихтияр. ♦ по преимуществу гзаф, гзафни гзаф; чIехи пай.

ПРЕИСПОДНЯЯ мн. нет, уст. жегьеннем.

ПРЕИСПОЛНЕННЫЙ ацIай, ацIанвай (мес. шадвилив).

ПРЕИСПОЛНИТЬ ацIурун, рикI ацIурун (мес. шадвилив).

ПРЕИСПОЛНИТЬСЯ ацIун, рикI ацIун; преисполниться радости рикI шадвиливди ацIун.

ПРЕЙСКУРАНТ прейскурант (затIарин къиметар кхьенвай чар, ктаб, сиягь).

ПРЕКЛОНЕНИЕ мн. нет 1. см. преклонить и преклониться. 2. пер. икрам; икрамун, кьил агъузна икрам авун (гзаф еке гьуьрмет къалурун).

ПРЕКЛОНИТЬ агъузун; преклонить голову кьил агъузун.

ПРЕКЛОНИТЬСЯ кьил агъузун, икрам авун.

ПРЕКЛОННЫЙ кьуьзуь, кьуьзуьвилин; преклонный возраст кьуьзуь яш.

ПРЕКЛОНЯТЬ несов., см. преклонить.

ПРЕКЛОНЯТЬСЯ несов., см. преклониться.

ПРЕКОСЛОВИТЬ несов. гафунал гаф эцигун; акси гаф лугьун; гафунал рази туширди лугьун.

ПРЕКРАСНО 1. нареч. гзаф хъсандиз, лап гуьзелдиз. 2. в знач. сказ. хъсан я, лап хъсан я.

ПРЕКРАСНЫЙ 1. гзаф гуьзел. 2. лап хъсан. ♦ в один прекрасный день ва я в одно прекрасное время са вахтунда, са сеферда, садра, са йкъуз; прекрасный пол уст. разг. гуьзел жинс, дишегьлияр.

ПРЕКРАТИТЬ акъвазрун; атIун; акьалтIрун; прекратить разговоры рахунар акъвазрун; прекратить знакомство танишвал атIун.

ПРЕКРАТИТЬСЯ акъвазун; атIун; акьалтIун.

ПРЕКРАЩАТЬ несов., см. прекратить.

ПРЕКРАЩАТЬСЯ несов., см. 1) прекратиться; 2) прекратить..

ПРЕКРАЩЕНИЕ мн. нет. см. прекратить и прекратиться.

ПРЕЛЕСТНЫЙ гзаф гуьрчег, гуьзел.

ПРЕЛЕСТЬ ж 1. гуьрчегвал, гуьзелвал. 2. гуьзел затI. 3. лезетлувал.

ПРЕЛОМИТЬ 1. физ. масанихъ хун (ишигъдин нур са затIунал расалмиш хьана маса патахъ хун). 2. пер. дегишрун, дегишарна къалурун (масакIа кьатIун).

ПРЕЛОМИТЬСЯ 1. физ. масанихъ хун (ишигъдин нур са затIунал расалмиш хьайила маса патахъ хун). 2. пер. дегиш хьун, кьиле масакIа гьатун, масакIа кьатIун; дегиш хьана дуьздал акъатун.

ПРЕЛОМЛЕНИЕ мн. нет. см. 1) преломиться; 2) преломить.

ПРЕЛОМЛЯТЬ несов., см. преломить.

ПРЕЛОМЛЯТЬСЯ несов., см. преломиться.

ПРЕЛЫЙ мурс акъатай, цIай къачуна чIур хьайи, цIай къачуна ктIизвай, ктIай.

ПРЕЛЬ ж 1. ктIун; ктIайбур; ктIай чка; яблоки с прелью ктIайбур квай ичер. 2. ктIайбрун (ктIай пешерин, векьер-кьаларин) ни.

ПРЕЛЬСТИТЬ вичел ашукь авун, рикI желб авун, рикI ацукьрун; темягьлу авун, темягь ракъурун.

ПРЕЛЬСТИТЬСЯ ашукь хьун, рикI ацукьун; темягь авун, темягь фин.

ПРЕЛЬЩАТЬ несов., см. прельстить.

ПРЕЛЬЩАТЬСЯ несов., см. 1) прельститься; 2) прельстить.

ПРЕЛЮБОДЕЯНИЕ зина, зинавал (дишегьли ва я эркек чIуру рекье хьун).

ПРЕЛЮДИЯ муз. прелюдия (1. музыкадин произведениедин, макьамдин сифте башламишдай пай. 2. музыкадин гъвечIи са произведение. 3. пер. са кардин сифте лишанар, сифте башламишдай кьил).

ПРЕМИАЛЬНЫЙ премиядин, премийрин, премия тир; премиальные деньги премийрин пул.

ПРЕМИНУТЬ: не премину сообщить за хабар тагана (талгьана) тадач, зун талгьана акъваздач.

ПРЕМИРОВАНИЕ мн. нет премия (премияр) гун.

ПРЕМИРОВАТЬ сов. и несов. премия (премияр) гун.

ПРЕМИЯ премия (1. хъсандиз кIвалахуниз, са гьунар авуниз, лап хъсан са затI акъудуниз килигна гудай багъиш, савкьат. 2. нормадилай артух кIвалахуниз, артух затI акъудуниз килигна багъиш яз гудай пул. 3. страхование авунвай касди страхованиедин идарадиз гудай пул).

ПРЕМУДРОСТЬ ж уст. гзаф акьуллувал, дерин акьул.

ПРЕМЬЕР премьер (1. премьер-министр, министррин кьил. 2. сифте кьилин, чIехи ролар къугъвазвай артист).

ПРЕМЬЕРА премьера (театрда са пьесадин сифте сеферда къалурун, сифте къугъун).

ПРЕНЕБРЕГАТЬ несов., см. пренебречь.

ПРЕНЕБРЕЖЕНИЕ мн. нет саймиш тавун, гьисаба такьун; фикир тагун.

ПРЕНЕБРЕЖИТЕЛЬНЫЙ саймиш тийир, гьисаба кьан тийир.

ПРЕНЕБРЕЧЬ саймиш тавун, гьисаба такьун; фикир тагана тун.

ПРЕНИЯ мн. премияр, рахунар (мес. докладдин винел фикирар лугьун, рахунар).

ПРЕОБЛАДАТЬ несов. артух хьун, виниз хьун, гзаф яз хьун.

ПРЕОБРАЖАТЬ несов., см. преобразить.

ПРЕОБРАЖАТЬСЯ несов., см. преобразиться.

ПРЕОБРАЗИТЬ дегишрун; шикил (къамат, акунар, тегьер) дегишрун, маса шикилда ттун.

ПРЕОБРАЗИТЬСЯ дегиш хьун; шикил (къамат, акунар, тегьер) дегиш хьун, маса шикилда гьатун.

ПРЕОБРАЗОВАНИЕ 1. дибдай дегишрун, масакIа туькIуьрун. 2. дегишвал, реформа.

ПРЕОБРАЗОВАТЕЛЬ м дибдай. дегишардайди (дегишрайди), дибдай дегишвилер ттурди.

ПРЕОБРАЗОВАТЬ дибдай дегишрун, масакIа туькIуьрун, цIийикIа туькIуьрун, маса шикилда ттун.

ПРЕОБРАЗОВАТЬСЯ дибдай дегиш хьун, маса шикилда гьатун.

ПРЕОДОЛЕВАТЬ несов., см. преодолеть.

ПРЕОДОЛЕТЬ алудун; басмишун; муьтIуьгърун (мес. четинвал гуж акьалдарна, тIем агакьарна); тIем гъун; гуж гъун (мес. са кардал; четинвилел).

ПРЕОДОЛИМЫЙ алудиз жедай; тIем гьиз жедай, гуж гъиз жедай; преодолимые трудности чеб алудиз жедай (чпел тIем гъиз жедай) четинвилер.

ПРЕПАРАТ препарат (1. вич илимдин рекьелди чирун, ахтармишун патал гьазурнавай гьайвандин ва я набататдин организмдикай къачур затI, са пай. 2. химиядин рекьяй ахтармишун, чирун патал гьазурнавай затI. 3. лабораторияда ва я фабрикада расай химический ва я фармацевтикадин затI, дарман).

ПРЕПАРИРОВАТЬ сов. и несов. препарат гьазурун (туькIуьрун, расун).

ПРЕПИНАНИЕ: знаки препинания пунктуациядин лишанар (см. пунктуация).

ПРЕПИРАТЕЛЬСТВО гьуьжет.

ПРЕПИРАТЬСЯ несов. гьуьжетар авун; нубатсуз гьуьжет авун.

ПРЕПОДАВАНИЕ мн. нет тарс гун; гун (са илим).

ПРЕПОДАВАТЕЛЬ м преподаватель (муаллим, учитель).

ПРЕПОДАВАТЕЛЬСКИЙ преподавателвилин.

ПРЕПОДАВАТЬ несов. 1. тарс гун; гун (са илим). 2. муаллимвал авун, учителвал авун, тарсар гун.

ПРЕПОДАТЬ уст. гун (акьул, несигьат); къалурун (меслят).

ПРЕПОДНЕСТИ гун; багъишун.

ПРЕПОДНОСИТЬ несов., см. преподнести.

ПРЕПОДНОШЕНИЕ 1. гун; багъишун. 2. багъиш, савкьат, пишкеш.

ПРЕПОНА манийвал; энгелвал.

ПРЕПРОВОДИТЕЛЬНЫЙ: препроводительная записка гилигна ракъурзавай чар, гилигнавай чар (саниз ракъурзавай документрихъ).

ПРЕПРОВОДИТЬ ракъурун.

ПРЕПРОВОЖДАТЬ несов., см. препроводить.

ПРЕПРОВОЖДЕНИЕ мн. нет ракъурун. ♦ препровождение времени вахт акъудун, вахт кечирмишун.

ПРЕПЯТСТВИЕ манийвал, маний, энгелвал.

ПРЕПЯТСТВОВАТЬ несов. манийвал авун.

ПРЕРВАТЬ 1. атIун (алакъа, ара). 2. ара атIун, акъвазрун. 3. гаф атIун.

ПРЕРВАТЬСЯ атIун, акъвазун (ван, сес, кар).

ПРЕРЕКАНИЕ гьуьжетун; гафар элуькьрун; гьуьжет.

ПРЕРЕКАТЬСЯ несов. гьуьжетун; гафар элуькьрун; гьуьжет ийиз башламишун.

ПРЕРИЯ геогр. прерия (Северний Америкада степь, зурба чуьл).

ПРЕРОГАТИВА кьетIен ихтияр, кьетIенвал (гьукуматдин кьилел алай касдин ва уьлкведин органрин кьетIен ихтияр.

ПРЕРЫВАТЬ несов., см. прервать.

ПРЕРЫВАТЬСЯ несов., см. 1) прерваться; 2) прервать.

ПРЕРЫВИСТЫЙ атIуз-атIуз къведай; атIуз-атIуз акъатдай; галкIиз-галкIиз акъатдай (мес. ван, рахун).

ПРЕСЕКАТЬ несов., см пресечь.

ПРЕСЕЧЕНИЕ мн. нет. см. пресечь.

ПРЕСЕЧЬ вилик пад атIун, акъвазрун; терг авун, рехъ тагун.

ПРЕСЕЧЬСЯ ара атIун, акъвазун.

ПРЕСКВЕРНЫЙ разг. гзаф пис.

ПРЕСЛЕДОВАНИЕ см. преследовать.

ПРЕСЛЕДОВАТЬ несов. 1. галтугун; хурук кутун (мес. душман). 2. геле къекъуьн; азабар гун; дарвиле ттун, гужар авун. 3. пер. галтугун, гуьгъуьна гьатун (яни са кар, са мурад бегьемриз алахъун). 4. пер. секинвал тагун; хурук кутун, азаб гун (мес. фикирри).

ПРЕСЛОВУТЫЙ чIуру (усал) тIвар акъатнавай.

ПРЕСМЫКАТЬСЯ несов. 1. уст. руфун галчIуриз фин (мес. гъуьлягъ). 2. пер. усалдиз яшамиш хьун, алчахдиз яшамиш хьун; гардан кIир авун.,

ПРЕСМЫКАЮЩИЕСЯ зоол. руфун (хур) галчIуриз фидай гьайванар (мес. гъуьлягъ ва мсб).

ПРЕСНОВОДНЫЙ 1. уьцIуь (цIуь) тушир цин, уьцIуь тушир це яшамиш жедай (гьайванар). 2. уьцIуь тушир яд авай.

ПРЕСНЫЙ 1. кьел квачир, шит, уьцIуь тушир; пресная вода уьцIуь тушир (хъваз жедай) яд. 2. пер. кьел квачир, шит.

ПРЕСПОКОЙНО нареч. разг. гзаф секиндиз, секинвилелди.

ПРЕСПОКОЙНЫЙ: преспокойным образом лап секиндиз, секинвилелди.

ПРЕСС пресс (расзавай затIунал винелай илисдай, ам кIевиз чуькьведай алат).

ПРЕССА мн. нет пресса (вахт-вахтунда гьамиша акъатзавай печатдин продукция, мес. газетар, журналар)

ПРЕССОВАННЫЙ прессдалди чуькьвей, прессламишай; прессованное сено прессламишай (прессдалди чуькьвена кутIунай) векьер.

ПРЕССОВАТЬ несов. прессдалди чуькьуьн, прессламишун.

ПРЕСС-ПАПЬЕ нескл. пресс-папье (кхьей чарчел алай чернил кьурурун патал кужумдай чар алай илисдай затI).

ПРЕСТАВИТЬСЯ уст. кьиникь.

ПРЕСТАРЕЛЫЙ лап кьуьзуь, гзаф кьуьзуь.

ПРЕСТИЖ мн. нет авторитет кесер.

ПРЕСТОЛ 1. тахт (пачагьдин). 2. церк. престол (клисадин мигьрабда жедай кьакьан стол).

ПРЕСТУПАТЬ несов., см. преступить.

ПРЕСТУПИТЬ чIурун (къайда, къанун); элячIун, къерехдиз экъечIун; преступить закон закон чIурун, закондай къерехдиз экъечIун.

ПРЕСТУПЛЕНИЕ тахсир; тахсиркарвал, чIуру кар; къанун (закон) чIурдай кар; поймать на месте преступления тахсир ийизвай чкадал кьун.

ПРЕСТУПНИК тахсиркар, закон чIурай кас.

ПРЕСТУПНЫЙ тахсиркарвилин; тахсир тир; закон чIурдай; закон чIурун тир.

ПРЕСЫТИТЬСЯ тух хьун; лап тух хьун; тух хьана рикI ягъун.

ПРЕСЫЩАТЬСЯ несов., см. пресытиться.

ПРЕСЫЩЕНИЕ мн. нет 1. см. пресытиться. 2. тухвал; кIамачирвал.

ПРЕТВОРИТЬ кьиле тухун, кардал кьиле тухун, кьилиз акъудун.

ПРЕТВОРИТЬСЯ кьилиз акъатун, кардал кьилиз акъатун, бегьем хьун.

ПРЕТВОРЯТЬ несов., см. претворить.

ПРЕТВОРЯТЬСЯ несов., см. 1) претвориться; 2) претворить.

ПРЕТЕНДЕНТ кIанз дяве кьазвай кас; кIанзавай кас (са кар, са затI, са чка кIанзавай кас).

ПРЕТЕНДОВАТЬ несов. 1. кIанз дяве кьун; кIан хьун; кIанз алахъун. 2. дяве кьун, кьаз алахъун, кьун; претендовать на ученость вич алим я лугьуз дяве кьун, вич алимдай (чирвал авайдай) кьун.

ПРЕТЕНЗИЯ дяве, истемишун, тIалаб, дяве кьазвай кар. ♦ человек с претензиями гзаф дяве гвай кас, рикIе (къене) ялар авай кас, дамах гвай кас; быть в претензии разисуз хьун, рази тушиз хьун; дяве аваз хьун; я на тебя в претензии зун валай рази туш, зи вахъ галаз дяве ава.

ПРЕТЕРПЕВАТЬ несов., см. претерпеть.

ПРЕТЕРПЕТЬ 1. къатламишун, эхи авун, кьилел атун. 2. акатун; хьунухь; претерпевать изменения дегиш хьун, дегишвилер хьун.

ПРЕТИТЬ несов. такIан хьун, экъуьчун атун (са затI, са кар гзаф такIан хьун).

ПРЕТКНОВЕНИЕ: камень преткновения манийвал, энгел, четинвал, кIвач галукьдай къван.

ПРЕТЬ несов. 1. цIай къачуна кутIун (мес. векьер, фитер). 2. пис гьекь хьун (мес. хъуьчIуьн кIанер). 3. чурун. 4. кьежин; ламу хьун; бугъ алахьиз акъвазун (мес. ччин).

ПРЕУВЕЛИЧЕНИЕ см. преувеличить.

ПРЕУВЕЛИЧИВАТЬ несов., см. преувеличить.

ПРЕУВЕЛИЧИТЬ гзаф къалун, кьадардилай артух чIехи авун, чIехиз къалун, яцIу авун, садакай кьвед авун; преувеличить опасность хаталувал кьадардилай артух чIехиз къалун; он любит преувеличивать ам садакай кьвед ийидайди я (вичикай кухтуна, чIехиз къалурдайди я).

Дата добавления: 2014-01-11