МЧС России 95 страница

УМОРИТЕЛЬНЫЙ разг. руфунин чкалар тIа жедайвал хъуьруьрдай, гзаф хъуьруьн къведай.

УМОРИТЬ разг. 1. кьиникь; ты уморить хочешь меня? ваз зун рекьиз кIанзавани? 2. галудна аман атIун, гьелекун. 3. руфунин чкалар тIа жедалди хъуьруьрун, хъуьруьрна кьин; уморить со смеху хъуьруьрна кьин, руфунин чкалар тIа жедалди хъуьруьрун.

УМОРИТЬСЯ разг. галатна аман атIун, гъелек хьун.

УМСТВЕННЫЙ акьулдин.

УМСТВОВАТЬ несов. кьуру фикирар лугьун, кьуру герексуз рахунар авун.

УМУДРЕННЫЙ гзаф крар акур, гзаф крар акуна чир хьанвай; чирвал артух хьанвай; акьуллу хьанвай; умудрённый опытом человек тежрибадалди кар чир хьанвай (вичин чирвал артух хьанвай) инсан.

УМУДРИТЬСЯ разг. (са четин кар) ийиз хьун, туькIуьриз хьун.

УМУДРЯТЬСЯ несов., см. умудриться.

УМЧАТЬ тухун; зарбдиз тухун (мес. балкIанди акьахнавай кас; гару цифер).

УМЧАТЬСЯ чукурун; зарбдиз фин.

УМЫВАЛЬНАЯ ччин-гъил чуьхуьдай чка (кIвал).

УМЫВАЛЬНИК умывальник (ччин-гъил чуьхуьдай, яд къведай цIуцI ва я кран квай къаб).

УМЫВАТЬ несов., см. умыть.

УМЫВАТЬСЯ несов., см. 1) умыться; 2) умыть.

УМЫКАНИЕ, см. умыкать.

УМЫКАТЬ несов. уст. руш гваз катун.

УМЫСЕЛ ният, къаст; чIуру къаст, чIуру ният; без умысла чIуру къаст (ният) авачиз; с умыслом къастуналди (чиз-чиз, кьасухдай).

УМЫТЬ ччин-гъил чуьхуьн (масадан, мес. аялдин); чуьхуьн. ♦ умыть руки пер. кьил къакъажун, кьил хкудун, яргъа хьун, акахь тавун (са чIур хьайи, чIуру кардивай).

УМЫТЬСЯ жуван ччин-гъил чуьхуьн.

УМЫШЛЕННО нареч. къастунай, кьасухдай, чиз-чиз.

УМЫШЛЕННЫЙ къастуналди, кьасухдай, чиз-чиз; къастуналди авур, кьасухдай авур, чиз-чиз авур.

УМЯТЬ тIушунун (мес. тини, палчух); тIуш гун (мес. палчухдиз); тIуш гун, тIуш гана ацукьрун (мес. кIунтIуна векьер).

УМЯТЬСЯ 1. хъсандиз хъуьтуьл хьун (мес. палчух). 2. ацукьун (къатуна гьатун, мес. векьер).

УНАВАЖИВАТЬ и УНАВОЖИВАТЬ несов., см. унавозить.

УНАВОЗИТЬ фид (фитер, кьук) вигьин, фитер чукIурун; унавозить поля никIериз фид вигьин.

УНАСЛЕДОВАТЬ ирс къачун, ирсинай атун, ирсинай гьалтун, ирс яз атун.

УНЕСТИ тухун; гваз фин; хутахун. ♦ еле унести ноги са гужуналди катна къутармиш хьун; куда его нелёгкая унесла ам гьиниз фена акъатна? ам гьиниз квахьна?

УНЕСТИСЬ фад фин, зарбдиз фин; фена акъатун.

УНИВЕРМАГ (универсальный магазин) универмаг (жуьреба-жуьре товарар авай чIехи магазин).

УНИВЕРСАЛЬНЫЙ 1. жуьреба-жуьре чирвилер авай, гьар жуьредин гзаф крар чидай (мес. кас). 2. гьар жуьредин, жуьреба-жуьре гзаф (мес. чирвилер). 3. жуьреба-жуьре гзаф крариз герек (виже) къведай (мес. алат). 4. жуьреба-жуьре затIар авай; универсальный магазин см. универмаг.

УНИВЕРСИТЕТ университет (са гзаф факультетар авай кIелдай чIехи чка).

УНИВЕРСИТЕТСКИЙ университетдин.

УНИЖАТЬ несов., см. унизить.

УНИЖАТЬСЯ несов., см. унизиться.

УНИЖЕНИЕ 1. см. унизить. 2. алчахвал; агъузвал.

УНИЖЕННЫЙ алчахарнавай; алчахардай; алчахвалзавай; гардан кIир ийидай.

УНИЗИТЕЛЬНЫЙ алчахардай, алчахвал гъидай, алчахвал тир.

УНИЗИТЬ алчахрун, алчах авун.

УНИЗИТЬСЯ алчах хьун; алчахвал авун.

УНИКАЛЬНЫЙ уникум тир, надир тир (вич тек-бир жигъидай).

УНИКУМ уникум (вич лап надир тир, тек-бир тир, вичикай са экземпляр ва я кьвед тахьана авачир, мес. гъилелди кхьей куьгьне ктаб).

УНИМАТЬ несов., см. унять.

УНИМАТЬСЯ несов., см. уняться.

УНИТАРНЫЙ сад ийизвай, сад тир, садхьанвай.

УНИФИКАЦИЯ унификация; унификация авун (са тегьердиз, са шикилдиз, са чешнедиз гъун).

УНИФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. унификация авун, унифицироватун (са чешнедиз гъун).

УНИЧИЖЕНИЕ мн. нет. уст., см. унижение.

УНИЧИЖИТЕЛЬНЫЙ 1. уст. алчахардай. 2. лингв. алчах хьун къалурдай.

УНИЧТОЖАТЬ несов., см. уничтожить.

УНИЧТОЖИТЬ терг авун.

УНОСИТЬ несов, см. унести.

УНОСИТЬСЯ несов., см. 1) унестись; 2) унести.

УНТЕР-ОФИЦЕР унтер-офицер (виликди пачагьдин армияда ва гила бязи маса уьлквейрин армийра гъвечIи командирдин чин).

УНТЫ мн. унтаяр (яргъи кухар галай, чIар аламай хамунин чекмеяр).

УНЦИЯ унция (29,86 граммдив барабар заланвилин уьлме).

УНЫВАТЬ несов. пашман хьун, сефил хьун, пелеш хьун; умудсузвилелди рикIин ажузвал авун.

УНЫЛЫЙ 1. пашман, сефил, пелеш; рикI чIулав хьанвай. 2. пашманвал квай, сефилвал квай; пашманардай, рикI чIулавардай (мес. мани).

УНЫНИЕ мн. нет пашманвал; сефилвал, пелешвал; рикIин чIулаввал.

УНЯТЬ 1. секинрун, хъукьурун (мес. шехьзавай аял). 2. кьуна акъвазрун, хуьн (мес. вилин накъвар).

УНЯТЬСЯ 1. секин хьун, хъукьун (мес. аял). 2. секин хьун; акъвазун; элекьун (мес. хъел, тIал).

УПАД: до упаду аман атIудалди, галатна ярх жедалди.

УПАДОК мн. нет 1. агъуз аватун; упадок производства производство агъуз аватун; прийти в упадок агъуз аватун. 2. зайиф хьун, зайифвал, аватун, дуьшкуьнвал; упадок сил къуватдай аватун, зайиф хьун (мес. азарлу хьана).

УПАДОЧНИЧЕСКИЙ дуьшкуьнвилин, агъуз аватунин, дуьшкуьнвал къалурзавай.

УПАДОЧНИЧЕСТВО мн. нет агъуз аватун, дуьшкуьнвал, дуьшкуьнвилин гуьгьуьлар.

УПАДОЧНЫЙ агъуз аватунин, дуьшкуьнвилин.

УПАКОВАТЬ (кутуна) ттуна кIевун; ттуна (кутуна) кутIунун (затIар са затIуник кутуна ва я са затIуна ттуна, кутIунна кIевун); таюна ттун.

УПАКОВКА мн. нет 1. ттуна (кутуна) кIевун; (кутуна) кутIунун. 2. затIар кутадай (кутуна ва я кIевдай) материал.

УПАКОВОЧНЫЙ затIар кутуна (ва я ттуна) кутIундай.

УПАКОВЩИК упаковщик (затIар кутуна ва я ттуна кутIундай, кIевдай къуллугъчи).

УПАКОВЫВАТЬ несов., см. упаковать.

УПАСТЬ 1. аватун. 2. ярх хьун; алукьун. 3. пер. агъуз аватун, агъуз хьун (мес. къиметар). ♦ гора упала с плеч см. плечо; упасть в обморок вич-вичелай фин, кьил-кьилелай фена ярх хьун; упасть духом умудсуз хьун; буш хьун; рикI, ажуз хьун; рикIин ажузвал авун.

УПЕРЕТЬ акIурун; илисун; упереть ноги в землю кIвачер ччиле акIурун.

УПЕРЕТЬСЯ 1. акIурун, акIурна акъвазун, атIумрун; гьалтна акъвазун; упереться ногами в землю кIвачер ччиле акIурун (акIурна акъвазун). 2. кIвачер ччиле акIурна акъвазун, вилик фин тийиз (къвен тийиз) кIвачер атIумна акъвазун (мес. балкIан). З. пер. акъвазун, гьалтна акъвазун (мес. са месэла са кардал). 4. пер. (гафунал) кIевиз акъвазун, рекьив текъвез акъвазун, гьа са гаф кьуна акъвазун.

УПИВАТЬСЯ несов., см. упиться.

УПИРАТЬСЯ несов., см. упереться. ♦ упираться руками и ногами пер. вичин гаф кьуна акъвазун, кIевиз акъвазун, рекьив текъвез кьилиз ялун.

УПИСАТЬ 1. гьакьрун, кхьена гьакьрун, гъакьдайвал кхьин; уписать всё на одной странице вири са ччина кхьена гьакьрун. 2. тIуьн, чуькьуьн (нез, сивиз).

УПИСЫВАТЬ несов., см. уписать.

УПИТАННОСТЬ ж мн. нет куьквал.

УПИТАННЫЙ куьк.

УПИТЬСЯ 1. хъун, тухдалди хьун, бегьем хъун. 2. пер. лезет къачун, лезет хкудун.

УПЛАТА мн. нет. см. уплатить.

УПЛАТИТЬ 1. гун (гьакъи, къимет), гьакъи (къимет) гун. 2. вахкун (бурж).

УПЛАЧИВАТЬ несов., см. уплатить.

УПЛОТНИТЬ 1. сигь авун; кIеви авун (мес. пурпу накьв). 2. сигъ авун (мес. жергеяр, хразвай затI). 3. пер. сигъдиз ацIурун; уплотнить рабочий день кIвалахдин югъ сигьдиз ацIурун (йкъан вири вахт кIвалахдиз фидайвал, хъсан нетижа арадал къведайвал авун). 4. уплотнить квартиру квартирадикай са кьадар чка вахчуна масабур ацукьрун, авайбрун кьилел мад масабур ацукьрун.

УПЛОТНИТЬСЯ 1. сигъ хьун. 2. пер. жуваз дарвал къачуна кIвале масабур ацукьрун. 3. пер. сигъдиз ацIун (кIвалахдин югь).

УПЛОТНЯТЬ несов., см. уплотнить.

УПЛОТНЯТЬСЯ несов., см. 1) уплотниться; 2) уплотнить.

УПЛЫВАТЬ несов., см. уплыть.

УПЛЫТЬ 1. фин (мес. гими); сирвавна фин (инсан). 2. пер. фин, уьтмиш хьун, алатун (мес. вахт, умуд). 3. пер. алатна фин, вилерикай хкатун.

УПОВАНИЕ уст. умуд.

УПОВАТЬ несов. уст. умуд авун, кIеви умуд кутун.

УПОДОБИТЬ тешпигь авун, ухшар авун.

УПОДОБИТЬСЯ тешпигь хьун, ухшар хьун.

УПОДОБЛЯТЬ несов., см. уподобить.

УПОДОБЛЯТЬСЯ несов., см. 1) уподабиться; 2) уподобить.

УПОДОБЛЕНИЕ см. уподобить.

УПОЕНИЕ мн. нет лезет, кеф; с упоением лезетдалди.

УПОИТЕЛЬНЫЙ лезет гудай, кеф гудай, лезетлу.

УПОЛЗАТЬ несов. см. уползти.

УПОЛЗТИ фин (хурухъди, хур галчIуриз, руфун галчIуриз); змея уползла гъуьлягъ фена (катна, хъфена).

УПОЛНОМОЧЕННЫЙ 1. векил авур, вичиз векилвал гайи. 2. векил, уполномоченный.

УПОЛНОМОЧИВАТЬ несов., см. уполномочитъ.

УПОЛНОМОЧИТЬ векил авун, векилвал гун.

УПОЛОВНИК обл. кавча, чукватIур.

УПОМИНАНИЕ лугьун, рахун, рикIел гъун (лагьана, рахана); тIвар кьун.

УПОМИНАТЬ несов., см. упомянуть.

УПОМНИТЬ разг. рикIел хуьн.

УПОМЯНУТЫЙ вичикай рахай, лагьай; вичин тIвар кьур.

УПОМЯНУТЬ 1. лугьун; рахун; рикIел гъун. 2. тIвар кьун.

УПОР 1. акIурун (мес. сана къуьн); илисна акъвазун; гьалтна акъвааун. 2. даях, гьалтна (агалтна) акъваздай затI (чка)); (кIвачер) акIурна акъваздай чка (затI). 3. даях; гьаче. ♦ стрелять в упор кIуф эцигна ягъун, лап мукьувай ягъун; сказать в упор ччин атIана лугьун, ччинал лугьун; смотреть в упор вилер алуд тийиз килигун, дикъетдалди ччиниз килигун; делать упор кьетIен дикъет гун.

УПОРНЫЙ 1. даях тир; агалтдай (затI, чка). 2. кIеви; упорная борьба кIеви женг. 3. вичи лагьайдал кIевиз акъваздай кас). 4. давамлу, ара датIур.

УПОРСТВО мн. нет кIевивал (гафунал, къастунал).

УПОРСТВОВАТЬ несов. кIевиз акъвазун; кIевивал авун.

УПОРХНУТЬ пурр авуна (лув гана) фин; пурр авуна къарагъна катун.

УПОРЯДОЧИВАТЬ несов., см. упорядочить..

УПОРЯДОЧИВАТЬСЯ несов., см. 1) упорядочиться; 2) упорядочить.

УПОРЯДОЧИТЬ къайдада ттун, къайдадиз гъун.

УПОРЯДОЧИТЬСЯ къайдада гьатун, къайдадиз атун.

УПОТРЕБИТЕЛЬНЫЙ ишлемишзавай, ишлемишдай (гзафбру, вирида).

УПОТРЕБИТЬ 1. ишлемишун. 2. серф авун. 3. менфят къачун.

УПОТРЕБЛЕНИЕ мн. нет. см. употребить.

УПОТРЕБЛЯТЬ несов., см. употребить.

УПРАВА уст. 1. дуван. 2. управа, идара; городская управа шегъердин управа (идара, революциядилай вилик).

УПРАВДЕЛАМИ (управляющий делами) управделами (адарадин къенепатан крариз, къайдадиз, канцеляриядин крариз килигдай къуллугъэгьли).

УПРАВДОМ (управляющий домом ва я домами) управдом (шегьерда коммунальный кIвалериз килигдай къуллугъэгьли).

УПРАВИТЕЛЬ м уст. управитель (идара ийидайди; управляющий; виликди помещикдин кIвал, мулк идара ийидай къуллугъчи).

УПРАВИТЬСЯ кар (кIвалах) куьтягьун, кьилиз акъудун, куьтягьиз хьун, бажармишун, бажармишиз хьун.

УПРАВЛЕНИЕ 1. см. управлять. 2. управление, идара.

УПРАВЛЕНЧЕСКИЙ идарадин; управленческие расходы идарадин харжияр.

УПРАВЛЯТЬ несов. 1. идара авун; кьиле тухун; килигун. 2. гьалун; управлять автомобилем автомобил гьалун. 3. грам. табийрун, вичелай. аслу авун (са гафуни маса гаф).

УПРАВЛЯЮЩИЙ 1. управляющий (са кардин кьилел алай, ам идара ийизвай кас). 2. идара ийизвай, кьиле тухузвай.

УПРАЖНЕНИЕ 1. упражнение авун, вердишрун (вахт-вахтунда къайдадалди са кар ийиз а кар хъсандиз чирун, адав жув, жуван гъил, беден вердишрун). 2. упражнение (1. жув вердишрун патал ийидай кар, мес. гимнастикадин упражнение. 2. кIелай затIар хъсандиз чирхьун патал кIелзавайбруз гудай кIвалах, тапшуругъ).

УПРАЖНЯТЬ несов. вердишрун; гьамиша тикрариз чирун (гьамиша къайдадалди са кар ийиз, а кар хъсандиз чирун, мес гъил вердишрун).

УПРАЖНЯТЬСЯ несов. жув вердишриз алахъун; вердишрун; вердишриз тикрарун (са кар).

УПРАЗДНИТЬ терг авун, пуч авун; гьич авун; арадай акъудун; упразднить должность къуллугъдин чка терг авун (пуч авун).

УПРАЗДНЯТЬ несов., см. упразднять.

УПРАШИВАТЬ несов., см. упросить.

УПРЁК айиб; туьгьмет; айиб авун; туьгьмет авун; бросить упрёк айиб авун.

УПРЕКАТЬ несов., см. упрекнуть.

УПРЕКНУТЬ айиб авун; туьгьмет авун.

УПРЕТЬ см. преть.

УПРОСИТЬ тIалабун, тавакъу авун; минетун; тIалабна (тавакъу авуна, минетна) рекьив гъун; минетна рази авун.

УПРОСТИТЬ 1. простойламишун, простой авун, регьятрун. 2. мана, (метлеб) агъуз авун (са месэла, са фикир манадиз зарар гана простойламишун, адан метлеб агъуз авун).

УПРОСТИТЬСЯ простой хьун, регьят хьун (мес. са месэла).

УПРОЧИТЬ 1. мягькемрун, кIеви авун. 2. пер. мягькемдиз кIвачихъ гилигун (са затI, са кар са касдин кIвачихъ).

УПРОЧИТЬСЯ 1. мягькем хьун. кIеви хьун. 2. пер. мягькемдиз кIвачихъ гилиг хьун.

УПРОЩАТЬ несов., см. упростить.

УПРОЩАТЬСЯ несов. см. 1) упроститься; 2) упростить.

УПРОЩЕНИЕ см. упростить и упроститься.

УПРОЩЁННЫЙ 1. простой авунвай, простойламишнавай, регьятарнавай. 2. мана (метлеб) агъуз авунвай. 3. простой, регьят.

УПРОЩЕНСТВО и УПРОЩЕНЧЕСТВО мн. нет манадиз зарар гана простойламишун, метлеб агъуз авун.

УПРУГИЙ 1. тIарам; упругая пружина тIарам пружин. 2. таб квай, акIаж жедай (мес. тIвал). 3. эластик, эластичный (вич чуькьвезвай, вичел илисзавай къуват вичелай алатайла вичин виликан кIалубдиз хкведай, мес. жирин туп хьтин).

УПРЯЖКА 1. санал арабадик кутIуннавай балкIанар. 2. см. упряжь.

УПРЯЖНОЙ кутIундай; упряжная лошадь кутIундай балкIан.

УПРЯЖЬ ж мн. нет араба (фургъун ва мсб) кутIуниз герек тир затIар (мес. хамутар ва мсб вири санлай).

УПРЯМЕЦ разг. терсди, терс кас, кьилиз ялдай кас.

УПРЯМИТЬСЯ несов. терсвал авун, кьилиз ялун, сакIани рекьив татун.

УПРЯМИЦА разг. терс дишегьли, кьилиз ялдай дишегьли.

УПРЯМСТВО мн. нет терсвал, кьилиз ялун, рекьив къвен тийир (кьилиз ялдай) хесет.

УПРЯМЫЙ терс, кьилиз ялдай, сакIани рекьив къвен тийир. ♦ факты-упрямая вещь фактар чпив гьуьжет ийиз тежер затIар я (яни дегишиз, инкар ийиз жедай затIар туш).

УПРЯТАТЬ разг. чуьнуьхун (угъривал туш), кIевун, кIевирун.

УПРЯТЫВАТЬ несов., см. упрятать.

УПУСКАТЬ несов., см. упустить.

УПУСТИТЬ 1. хатадай ахъаюн; ахъайна ракъурун. 2. пер. гъиляй ахъаюн, гъиляй акъудун; упустить удобный случай хъсан дуьшуьш (фурсат) гъиляй акъудун. ♦ упустить из виду фикирдай акъудун, рикIелай ракъурун; фикирдай акъатун.

УПУЩЕНИЕ гъалатI (къайгъусузвиляй авур); къайгъусузвал.

УРА! гьурра! ♦ на ура 1) гьуррадалди, къетIъи гьужумдалди; 2) пер. бегьем фикир тавуна гьуррадалди акатайвал (са кар авун).

УРАВНЕНИЕ 1. см. уравнять. 2. мат. уравнение, барабарвал.

УРАВНИВАТЬ несов., см. уравнять.

УРАВНИВАТЬСЯ несов., см. 1) уравняться; 2) уравнять.

УРАВНИЛОВКА мн. нет барабарчивал (мес. зетьметдин гьакъи, дуллух виридаз сад хьиз гунин чIуру система).

УРАВНИТЕЛЬНЫЙ барабар ийидай, сад хьиз ийидай.

УРАВНОВЕСИТЬ барабар авун, сад хьиз авун.

УРАВНОВЕШЕННЫЙ 1. барабар авур, барабар авунвай. 2. сабурлу, секин; уравновешенный характер секин (сабурлу) къилих.

УРАВНОВЕШИВАТЬ несов., см. уравновесить.

УРАВНЯТЬ барабар авун, сад хьиз авун, тенг авун.

УРАГАН къати гар, тIурфан.

УРАГАННЫЙ 1. къати гарун, тIурфандин. 2. пер. гзаф гужлу, гзаф къати, тIурфан хьтин; ураганный огонь воен. гзаф гужлу (къати) ягъун.

УРАЗУМЕТЬ кьатIун, гъавурда гьатун.

УРАН мн. нет уран (радиоактивдин хесетар, сифетар квай химический злемент, лацу металл).

УРВАТЬ 1. вичин нефсинихъ ялиз артух къачун. 2. разг. жугъурун (са кар авун патал мес. вахт).

УРЕГУЛИРОВАТЬ къайдада ттун, дуьзрун.

УРЕЗАТЬ разг. 1. атIун, атIана куьруь авун. 2. пер. тIимилрун.

УРЕЗОНИВАТЬ несов., см. урезонить.

УРЕЗОНИТЬ разг. рекьив гъун; гъавурда ттун.

УРЕЗЫВАТЬ несов., см. урезать.

УРНА урна (1. кучудунин еринда кайи мейитдин руьхъ ттуна хуьдай къаб. 2. сечкийрин чIавуз сечкичийри бюллетенар вигьидай, кьиляй тIеквен авай ящик. 3. пIапIрусдин кьатIар ва маса зирзибил вигьин патал куьчейра ва халкь жедай маса чкайра эцигнавай къаб).

УРОВЕНЬ м 1. дережа. 2. см. ватерпас. ♦ в уровень барабардиз, са дережада, сад хьиз.

УРОВНЯТЬ дуьзрун, сад хьиз авун (мес. ччил).

УРОД 1. набут инсан (бедендик са кимивал кваз хайи инсан). 2. эйбежер инсан. 3. пер. чиркин (чIуру) хесетар квай инсан.

УРОДИТЬ 1. бегьер гун; магьсул гун. 2. хун; таким его мать уродила дидеди ам гьахьтинди яз хайиди я.

УРОДИТЬСЯ 1. хьун; уродилось много хлеба гзаф техил хьана. 2. ухшар яз хьун, атун; в кого он уродился? ам нел атайди я?

УРОДЛИВЫЙ 1. набутвал квай, набут, бедендик са кимивал квай. 2. эйбежер, кфир, мешребсуз. 3. пер. эйбежер, чIуру.

УРОДОВАТЬ несов. 1. набут авун, бедендик рехне (рахна) кутун. 2. эйбежер авун, мешребсуз авун, чIурун.

УРОДСТВО 1. набутвал, бедендин кимивал. 2. эйбежервал, мешребсузвал, кфирвал. 3. пер. эйбежервал, чIурувал.

УРОЖАЙ бегьер; магьсул.

УРОЖАЙНОСТЬ ж мн. нет бегьерлувал.

УРОЖАЙНЫЙ бегьерлу, гзаф багьер авай; урожайный год бегъерлу (гзаф бегьер авай) йис.

УРОЖЕНЕЦ эгьли; хайи; уроженец Дербента дербентэгьли, Дербентда хайи кас.

УРОК тарс. ♦ брать уроки кIелун (масадавай тарс къачун).

УРОН мн. нет телефвал; зиян, зарар; курвал.

УРОНИТЬ 1. вигьин; уронить графин с водой яд авай гичин вигьин; уронить своё достоинство жув абурдай вигьин. 2. пер. авадрун (вилин нагъв). 3. пер. лугьун (са гаф).

УРОЧИЩЕ 1. тIебии сергьят, тIебии сергьят жедай. чка (мес. там, вацI). 2. къваларив гвай чкайривай тафавалу са чка (мес. буш чуьлдин юкьва авай гъвечIи там).

УРОЧНЫЙ тайин авунвай; икьрар хьанвай; эцигнавай (вахт); работать в урочное время тайин авунвай вахтунда кIвалахун, кIвалахдин вахтунда кIвалахун.

УРЧАТЬ несов. 1. кьуркьурар авун, лукьлукьар авун (мес. руфуни, ци). 2. гъургъур авун, гъугъ авун (кицIи).

УРЫВАТЬ несов., см. урвать.

УРЫВКАМИ нареч. ара-ара; арайра; гагь-гагь; видеться урывками гагь-гагь акун.

УРЮК мн. нет цил амаз кьурай къайси машмашар.

УРЯДНИК ист. урядник (урадник. 1. пачагьдин армияда казакрин кьушунда унтер-офицер. 2. уездда, округда полициядин агъуз тир чиндин къуллугъчи).

УС см. усы.

УСАДЕБНЫЙ усадьбадин.

УСАДИТЬ 1. ацукьрун. 2. акIурун. 3. кутун; цун (мес. штилар, цуьквер).

УСАДЬБА усадьба (1. виликди, гзафни-гзаф мулкдардин, кIвалер ва адахъ галай дараматар, багъ ва мулк. 2. кIвалерихъ галай ччил, кIвалерин, патав гвай ччил).

УСАЖИВАТЬ несов., см. усадить.

УСАЖИВАТЬСЯ несов., см. усесться.

УСАТЫЙ еке спелар авай.

УСАЧ 1. разг. еке спелар авай кас. 2. зоол. усач (спелар квай балугъ, балугьрин са жуьре).

УСВАИВАТЬ несов., см. усвоить.

УСВАИВАТЬСЯ несов. 1. кьун, къачун (са хесет, адет). 2. чирхьун, чириз хьун (мес. са кар, тарс). 3. цIурурун, цIуруриз хьун (хуьрек).

УСВОИТЬ 1. кьун, къачун (мес. са хесет, адет). 2. чирун, кьатIун, чирхьун (мес. тарс). 3. кьун, къачун, цIурурун (мес. хуьрек).

УСЕИВАТЬ несов., см. усеять.

УСЕРДИЕ мн. нет гьакъисагъвал, сяй, чалишмишвал; усердие не по разуму герексуз (нубатсуз) сяй авун, герексуз кьуру алахъун.

УСЕРДНЫЙ 1. гьакъисагъвал ийидай, чалишмиш жедай, сяй ийидай. 2. гьакъисагъвилелди ийизвай (авур), сяйидалди ийизвай (авур).

УСЕРДСТВОВАТЬ несов. гьакъисагъвал авун, сяй авун, гзаф алахъун.

УСЕСТЬСЯ ацукьун; уселись по местам чкайрал ацукьна; усесться писать кхьиз (кхьинар ийиз) ацукьун,

УСЕЯННЫЙ авай; алай; (са затIаривди) ацIанвай; (са затIари) кьунвай; небо, усеянное звёздами гъетери кьунвай цав.

УСЕЯТЬ ацIурун; михьиз кьун (мес. цав гъетери).

УСЕЯТЬСЯ кьун; ацIун (мес. са чуьл инсанрив, цав гъетерив).

УСИДЕТЬ ацукьун, ацукьиз хьун, ацукьиз акъвазун; он не мог усидеть на месте адавай санал ацукьиз (ацукьна акъвазиз) хьанач.

УСИДЧИВЫЙ яргъалди ацукьна кIвалахдай, гзаф давамлуз ацукьна кIвалахдай; усидчивый ученик гзаф ацукьна кIвалахдай ученик; усидчиво работать давамлуз ацукьна кIвалахун.

УСИКИ.1. гъвечIи спелар. 2. бот. гъвечIи спелар хьтин гъалар (мес. набататдин тандал, халидин кьенердал жедай). 3. зоол. спелар (мес. чепелукьдин спелар хьтинбур).

УСИЛЕНИЕ мн. нет 1. гужлу авун; артухрун. 2. гужлу хьун; артух хьун.

УСИЛЕННЫЙ 1. гужлу авур; гужлу авунвай. 2. гужлу; гужлуз; кIеви; кIевиз, кIевелай; усиленно добиваться гужлуз (кIевиз, кIавелай) алахъун.

УСИЛИВАТЬ несов., см. усилить.

УСИЛИВАТЬСЯ несов., см. 1) усилиться; 2) усилить.

УСИЛИЕ гуж, къуват; сяй; къуват эцигна ялун; приложить все усилия вири къуватар эцигна ялун, вири къуватдалди ялун (са кар бегьемриз чалишмиш хьун).

УСИЛИТЕЛЬ м гужлу ийидайди.

УСИЛИТЬ гужлу авун; артухрун; къалин авун.

УСИЛИТЬСЯ гужлу хьун; къати хьун; артух хьун.

УСКАКАТЬ чукурун, чукурна фин, катун.

УСКОЛЬЗАТЬ несов., см. ускользнуть.

УСКОЛЬЗНУТЬ 1. цIуьдгъуьнна акъатна фин (мес. гъиляй балугъ). 2 пер. садлагьана фин, цIуьдгъуьн хьун, цIуьдгъуьн хьана фин, таквадайвал фин. З. пер. гъиляй акъатун, хурукай хкатун; хурукай, хкечIун. 4. пер. кьил къакъудун (мес. жавабдикай). 5. пер. фикир гуз тахьана амукьун, такуна амукьун.

УСКОРЕННЫЙ 1. йигинрай, фад авур, фад арадал гъайи. 2. йигин, зарб, фад-фад.

УСКОРИТЬ 1. йигинрун. 2. фад авун; мукьвалрун; вилик кутун.

УСКОРИТЬСЯ 1. йигин хьун, йигинвал акатун. 2. мукьвал хьун; фад хьун.

УСКОРЯТЬ несов., см. ускорить.

УСКОРЯТЬСЯ несов., см.1) ускориться; 2) ускорить.

УСЛАВЛИВАТЬСЯ несов. разг., см. условиться..

УСЛАДА лезет; лезет гудай затI; рикI ачухдай затI.

УСЛАДИТЬ 1. лезет гун. 2. хуш авун; рик ачухрун.

УСЛАДИТЬСЯ лезет къачун, лезет хьун.

УСЛАЖДАТЬ несов., см. усладить.

УСЛАЖДАТЬСЯ несов., см. 1) усладиться; 2) усладить.

УСЛАТЬ ракъурун.

УСЛЕДИТЬ килигун; вил алуд тийиз хуьн; вил алаз хуьн; за ним не уследишь ам хуьз жедач; за ребёнком не уследили аялдиз килигнач, аял вил алаз хвенач.

УСЛОВИЕ 1. шартI; только при одном условии анжах са шартIуналди. 2. икьрар, шартI; нарушить условие икьрар чIурун, шартI чIурун. 3. икьрарвилин чар, икьрар; подписать условие икьрардал къул чIугун. 4. мн. гьалар, шартIар; работать в хороших условиях хъсан гьаларин къене кIвалахун.

УСЛОВИТЬСЯ икьрар хьун, икьрар авун, шартI хьун.

УСЛОВЛЕННЫЙ икьрар авур, икьрар хьайи, икьрар хьанвай.

УСЛОВЛИВАТЬСЯ несов., см. условиться.

УСЛОВНОСТЬ ж 1. шартIлувал. 2. кьуру адет, кьуру къайда (вирида кьабулнавай, амма вичихъ са къимет авачир гьакIан адет, къайда).

УСЛОВНЫЙ 1. шартIлу, шартI алай; условный знак шартIлу лашан (яни икьрар хьана кьабулнавай; гьа кьабулайбруз чидай лишан); условный приговор шартIлу (шартI алай) приговор. 2. грам. шартIунин (мес. предложение).

УСЛОЖНИТЬ четинрун, четин авун.

УСЛОЖНИТЬСЯ четин хьун.

УСЛОЖНЯТЬ несов., см. усложнять,

УСЛОЖНЯТЬСЯ несов., см. 1) усложниться; 2) усложнить.

УСЛУГА къуллугъ; хатур; куьмек; к вашим услугам куь къуллугъда гьазур я; оказать услугу хатур авун, къуллугъ бегьемрун. ♦ коммунальные услуги коммунальный игьтияжар (яни кIвале яшамиш хьуниз герек тир экв, яд, газ ва мсб гун); медвежья услуга см. медвежий.

УСЛУЖЕНИЕ уст. къуллугъчивал (са касдиз).

УСЛУЖИТЬ хатур авун; са къуллугъ бегьемрун.

УСЛУЖЛИВЫЙ хатур ийидай, къуллугъ бегъемардай, къуллугъ бегьемриз гъазур тир.

УСЛЫХАТЬ разг., см. услышать.

УСЛЫШАТЬ ван хьун.

УСМАТРИВАТЬ несов., см. усмотреть.

УСМЕХАТЬСЯ несов., см. усмехнуться.

УСМЕХНУТЬСЯ пIузаррикай хъуьруьн, кIуф хъуьруьн, кIуфук хъвер акатун.

УСМЕШКА хъвер (ван акъуд тийир); кIуфук квай хъвер; кIуфук хъвер хьун; пIузаррикай хъуьруьн.

УСМИРИТЬ 1. секинрун; умунрун (мес. вагьши гьайван). 2. секинрун, басмишун (мес. бунт ийиз къарагъайбур).

УСМИРЯТЬ несов., см. усмирить.

УСМИРИТЬСЯ секин хьун; умун хьун; ислагь хьун.

УСМИРЯТЬСЯ несов., см. 1) усмириться; 2) усмирить.

УСМОТРЕНИЕ: действовать по своему усмотрению жуваз герек акур тегьерда кар авун, жуваз хъсан акур тегьерда кар авун, жуван фикирдалди кар авун; передать на усмотрение директора килигун патал кар директордив вугун, кар директордин серенжемдиз вугун.

УСМОТРЕТЬ 1. килигун, вил-экв авун, вил алуд тийиз хьун. 2. аваз (кваз, яз) акун; жугъун; усмотреть в этом причину его ухода ам хъфинин себеб и кар яз акун.

УСНАЩАТЬ несов. чIагурун, безетмишун (мес. жуван рахунар жуьреба-жуьре гафаралди).

УСНУТЬ ахвариз фин, ксун.

УСОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ 1. см. усовершенствовать. 2. тамам хъсан хьун. 3. хъсан дегишвал, лап хъсанардай дегишвал.

УСОВЕРШЕНСТВОВАТЬ тамам хъсанрун, лап хъсанрун, лап хъсан дережадихъ агакьрун.

УСОВЕРШЕНСТВОВАТЬСЯ тамам хъсан хьун, лап хъсан хьун, лап хъсан дережадихъ агакьун.

УСОВЕСТИТЬ разг. айибар авун, айибар авуна несят гун.

УСОВЕЩИВАТЬ несов., см. усовестить.

УСОМНИТЬСЯ шаклу хьун, шак гъун.

УСОПШИЙ уст. кьейи, регьметдиз фейи.

УСПЕВАЕМОСТЬ ж мн. нет агалкьун, агалкьунин дережа; высокая успеваемость учащихся кIелзавайбрун агалкьунрин дережа.

УСПЕВАТЬ несов. 1. см. успеть. 2. агалкьунар хьун, чирхьун; он хорошо успевает по математике адаз математикадай хъсандиз чиржезва (хъсан агалкьунар жезва).

УСПЕТЬ агакьун (са кар авуна) багьемриз хьун; вахт хьун; агакьун; он успел на поезд ам поезддихъ (яни поезд рекье гьатдалди атана) агакьна; она успела лишь взять книгу адавай анжах ктаб къачуз хьана. ♦ не успеешь оглянуться бегьем элкъвена килигдалди, вил акьална ахъайдалди.

Дата добавления: 2014-01-11