Глоссарий 6 страница

2. Қазақстан бойынша жалпы және қала мен ауыл халқы бойынша еңбекке қабілетті халықты орын ауыстыру коэффицентін есептеңіз.

3. Қазақстан бойынша жалпы және қала мен ауыл халқы бойынша еңбекке қабілетті халықтардың зейнеттік жүктеме коэффицентін есептеңіз.

4. Қазақстан бойынша жалпы және қала мен ауыл халқы бойынша еңбекке қабілетті халықтардың жалпы жүктеме коэффицентін есептеңіз.

5. Есептелген мәліметтерді талдаңыз. Аса маңызды көрсеткіштерді графикте бейнелеңіз.

12.1 есеп.

1. Қарағанды облысының жұмысбастылығы жөнінде ақпаратты пайдаланып,келесіні есептеңіз.

- экономикалық белсенділік коэффиценті

- халықтың жұмысбастылық коэффиценті

- жұмыссыздық коэффиценті

2. Қарағанды облысының жұмысбастылығын Қазақстанда болып жатқан процестерімен салыстырып, салыстырмалы талдау жасаңыз.

3. Салыстырмалы талдаудың нәтижесін кестеге және графикте көрсетіңіз.

13тақырып. Ұлттық есептер жүйесі

13.1 Статистика бойынша Қазақстан Республикасы Агенттігінің мәліметтері келтірілген:

Көрсеткіштер
Негізгі бағада өндірілгені	3283235,9	4133261,6	5442072,9	6939321,1
Аралық тұтыну	1653643,3	2230333,3	2999533,5	3917273,9
Негізгі бағадағы ЖҚҚ	1629592,6	1902928,3	2442539,4	3022047,2
Өнімге және импортқа салық	106899,0	119724,6	157362,2	228701,1
Өнім мен импортқа субсидия (-)	3228,1	6196,6	0,0	155,0

1. Мәліметтердің негізінде әр жылға өндіріс шотын құрып,балансталатын бапты анықтаңыз: ЖІӨ және таза ішкі өнім.

2. Жалпы қосылған құн динамикасын талдау.

13.2 Статистика бойынша Қазақстан Республикасы Агенттігінің мәліметтері келтірілген:

Көрсеткіштер
Еңбек ақы	654049,3	718624,3	868721,5	324818,2
Өндіріс пен импортқа салық	152921,4	174128,6	238669,2	2376680,9
Өндіріс пен импортқа субсидия (-)	3228,1	6196,6	0,0	155,0
Негізгі капиталды тұтыну	238760,3	286949,4	420633,1	498845,5
Таза пайда және таза аралас табыс	690760,6	842950,6	1071877,8	1377091,0

1. Мәліметтердің негізінде әр жылға табыстарды қайта бөлу шотын құрып,балансталатын бапты анықтаңыз: жалпы қолда бар табыс және таза қолда бар табыс.

2. Жалпы қолда бар табыс және таза қолда бар табыс динамикасын талдаңыз.

13.3 Статистика бойынша ҚР Агенттігінің мәліметтері белгілі:

Көрсеткіштер
ЖІӨ,млн.тг	1014190,0	1415749,8	1672142,5	1733263,5
Дефлятор, алдыңғы жылға %-да	-	138,9	116,1	103,9

Көрсеткіштер
ЖІӨ,млн.тг	2016456,3	2599901,6	3250593,3
Дефлятор, алдыңғы жылға %-да	112,2	117,4	110,1

1. ҚР 2007-2010жж. ЖІӨ физикалық көлемінің индексін (ЖІӨ нақты өзгеруін) есептеңіз (алдыңғы жылғы %) (Iq).

2. ҚР 2007-2010 жж. ЖІӨ индекстерін есептеңіз (алдыңғы жылғы%) (Iq).

3. Есептелген көрсеткіштерді графикте көрсетіңіз.

Талдау жасаңыз.

Ұлттық байлық статистикасы

14.1 Статистика бойынша ҚР Агенттіктерінің мәлметтері белгілі:

Көрсеткіштер	01.01.07	01.01.08	01.01.09	01.01.10
Барлық негізгі капитал	1997,8	2731,0	2717,2	2879,7
Оның ішінде
Мемлекеттік емес меншікте	788,4	1149,2	657,3	727,2
Мемлекеттік меншікте	1140,8	1292,4	1801,2	1866,4
Шет ел тұлғаларының меншігінде	68,6	289,4	258,7	286,1

1. Жалпы және меншік формалары бойынша негізгі капиталдың орта жылдық құнын табыңыз.

2. Құрылым көрсеткіштерін және оның динамикада өзгерістерін анықтаңыз.

3. Есептелген көрсеткіштерді кестеде және графикте көрсетініңіз.

14.2 Негізгі капиталдың қор қайтарымы 1,5% өсті, өнімнің қор сиымдылығы қалай өзгереді?

14.3 2002ж. ағымында фирманың негізгі капиталының құны, әр тоқсанның 1-ші күніне келесідей:

Көрсеткіштер	01.01.02	01.04.02	01.07.02	01.10.02	01.01.03
Негізгі капитал құны

Негізгі капиталдың орта жылдық құнын анықтаңыз.

14.4. Корпорацияның негізгі капиталының қозғалысы жөнінде келесі мәлметтер белгілі (млн.тг.):

Жылдың басына негізгі капиталдың толық бастапқы құнын Жылдың басына тозу,%
Жаңа негізгі капитал пайдалануға берілді
Басқа кәсіпорындардан келіп түскен негізгі капитал, толық бастапқы құны бойынша Оның қалдық құны
Қалдық құны бойынша негізгі капиталдың шығуы Шыққан капиталдың тозуы, %
Жүргізілген күрделі жөндеу құны
Амортизацияның орта жылдық нормасы, барлық капиталға орташа, %

1. Негізгі капиталдың толық бастапқы және баланстық (қалдық) құны бойынша баланстар құрыңыз.

2. Негізгі капитал жағдайы мен қозғалысын сипаттайтын көрсеткіштерді анықтаңыз.

14.5 Қарағанды қаласының бірдей өнім өндіретін екі фирмасы бойынша негізгі қызметтері жөнінде 2002ж. 1 және 2 тоқсандарына келесідей шартты мәлметтер белгілі:

Көрсеткіштер	“Бутя”	“Зуня”
1 тоқсан	2 тоқсан	1 тоқсан	2 тоқсан
1.Өткізуден табыс, мың тг
2. өндіріс шығындары
3. Өндірілген өнім көлемі, мың бірлік
4. Негізгі қорлардың орта құны, мың тг. Оның ішінде белсенді бөлігі
5. Айналым капиталының орта қалдығы (айналым құралдарының)
6. Жұмысшылардың орта тізімдік саны, адам

1. Қор қайтарымы, қор сиымдылығы, қормен қарулануды анықтау;

а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге;

2. Қор қайтарымы, негізгі қорлар құны, өткізуден табыстың жалпы индекстерін анықтаңыз. Есептелген индекстер арасындағы өзара байланысты анықтаңыз.

3. Негізгі қорлардың жалпы құны ішіндегі белсенді бөлігінің үлес салмағын анықтаңыз.

а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге;

4. Негізгі қорладың үлесті бөлігің өсу қарқынын анықтаңыз: А) әр кәсіпорын бойынша;

б) екі кәсіпорын бойынша бірге;

5. Негізгі қорлардың белсенді бөлігінің қор қайтарымының жалпы индексін анықтаңыз.

6. Екі кәсіпорын бойынша бірге: а) қор қайтарымы өзгеруі; б) негізгі қорлдар құнының өзгеруі есебінен алынған өткізуден табыстың өсімшесін анықтаңыз.

7. Айналым капиталының айналымдылық коэффициенттерін анықтаңыз: а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге.

8. Айналымдылық, өткізуден табыс, айналым капиталының орта қалдығының жалпы индекстерін анықтаңыз.

9. Ағымдағы активтердің бекіту коэффициенттерін анықтаңыз: а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге.

10. Күндер мен айналым капиталының айналымдылық коэффициенттерін анықтаңыз: а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге.

11. Айналым капиталының айналымдылғының өзгеруі есебінен айналымнан алынған немесе қосымша тартылған қаражаттардың сомасын анықтаңыз: а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге.

12. Алынған көрсеткіштер негізінде қорытынды жасаңыз.

14 тақырып. Еңбек статистикасы

15.1 Кәсіпорын бойынша 2010ж. мамыр айының келесідей мәлметтері белгілі (адам-күндер): атқарылғаны – 96мың; келмеулер: кезекті демалыстар - 14000; ауырғаны бойынша - 8000; жүктілік бойынша демалыстар – 1370; әкімшілік рұқсатымен – 180; себепсіз келмеу – 20, демалыс және мейрам күндері – 35300. Жұмыс күндер саны - 20.

Бір айға жұмыскерлердің орта тізімдік санын және орташа келген күндердің санын анықтаңыз.

15.2. ҚКА “Халық банкі” 3 бөлімшелері келесідей шартты мәліметтеі белгілі:

Бөлімшелері	Жұмыскерлер саны	Орта еңбек ақы, теңге
Ювилерлік цех Ломбард ҚазҚЭУ

ҚӨА “Халық банкі” бойынша еңбек ақының варияция коэффицентін анықтаңыз.

15.3. Қарағанды қаласының бірдей өнім өндіретін екі фирмасы бойынша 2008ж. 1 және 2 тоқсанға негізгі қызметі жөнінде шартты мәлметтер берілген:

Көрсеткіштер	“Бутя”	“Зуня”
1 тоқсан	2 тоқсан	1 тоқсан	2тоқсан
1.Өткізуден табыс, мың тг
2. Өндірілген өнім көлемі, мың бірлік
3. Жұмысшылардың орта тізімдік саны, адам
4. Жұмыс күнінің орташа ұзақтығы, сағат	8,0	7,8	8,2	9,0
5. Тоқсанда атқарылған күндер, күн

1. Сағаттық, күндік, айлық, тоқсандық еңбек өнімділігін анықтаңыз: а) әр кәсіпорын бойынша б) екі кәсіпорын бойынша бірге.

2. Есептелген көрсеткіштердің өзара байланысын көрсетіңіз (екі кәсіпорын бойынша бірге)

3. Адам сағаттарда бір өнімнің еңбек сыйымдылығын анықтаңыз: а) әр кәсіпорын бойынша; б) екі кәсіпорын бойынша бірге;

4. Еңбек сыйымдылығы,еңбек шығындары,өндірілген өнім санының жалпы индекстерін анықтаңыз. Есептелген индекстердің өзара байланысын көрсетіңіз.

5. Екі кәсіпорын бойынша бірге еңбек шығындарының (адам-сағаттарда): а) бір өнімнің еңбек сыйымдылығының б) өндірілген өнімнің физикалық көлемінің өзгерістері есебінен абсолютті өзгерісін анықтаңыз.

6. Өткізуден табыс, еңбек өнімділігі мен жұмыскерлер санының жалпы индекстерін анықтаңыз. Олардың өзара байланысын көрсетіңіз. Нәтижесін тексеріңіз.

7. Екі кәсіпорын бойынша бірге а) еңбек өнімділігінің б) жұмыскерлердің саны өзгерісінің есебінен алынған өткізудегі табыстың абсолютті өсімшесін анықтаңыз.Нәтижесін тексеріңіз.

8. Өткізудегі табыс, күндік еңбек өнімділігі,кезең ұзақтығы (күндерде), жұмыскерлер санының жалпы индекстерін анықтаңыз. Олардың өзара байланысын көрсетіңіз.

9. Екі кәсіпорын бойынша бірге: а) күндік еңбек өнімділігін б) жұмыскерлер саны в) тоқсанның ұзақтығының (күндермен) өзгерістері нәтижесінде өндірілген өнімнің физикалық көлемінің абсолютті өсімшесін анықтаңыз. Нәтижесін тексеріңіз.

15 тақырып. Өнімнің өзіндік құн статистикасы. Экономикалық іс-әрекеттің нәтижесі мен тиімділігі

16.1 Қарағанды қаласының бірдей өнім шығаратын екі фирма бойынша негізгі қызметі жөнінде 2008ж 1 және 2 тоқсанға шартты мәлметтер келтірілген:

Көрсеткіштер	“Бутя”	“Зуня”
1 тоқсан	2 тоқсан	1 тоқсан	2тоқсан
1.Өткізуден табыс, мың тг
2. Өндіріс шығындары
3. Өндірілген өнім көлемі, мың бірлік

1. Әр кәсіпорын бойынша әрбір тоқсанға бір өнімнің бағасы мен өзіндік құнын анықтаңыз.

2. Әр кәсіпорын бойынша өнім бағасы мен өзіндік құнның жеке индекстерін анықтаңыз.

3. Өнім өндірісіне шығындар,өнім бірлігінің өзіндік құны, өндірілген өнімнің физикалық көлемінің жалпы индекстерін анықтаңыз. Олардың өзара байланысын көрсетіңіз.

4. Екі фирма бойынша: а) өнім бірлігінің өзіндік құны б)өндірілген өнім көлемі в)екі факторлардың бірге өзгерулерінің әсерінен өндіріс шығындарының абсолютті шығындарын анықтаңыз.

5. Әр тоқсанға екі фирма бойынша өнім бірлігінің орташа бағасын анықтаңыз.

6. Ауыспалы құрам,тұрақты құрам, құрлымдық өзгерістердің индекстерін анықтаңыз.

7. Әр фирма және әр тоқсанға екі фирма бойынша өнім бірлігінің орташа бағасын анықтаңыз.

8. Бір теңге өндірілген өнімге шығындардың жалпы индексін есептеңіз.

9. Әр фирма және әр тоқсанға екі фирма бойынша жалпы табысты есептеңіз. Абсолютті және салыстырмалы көрсеткіштерді есептеп салыстырыңыз.

10. Есептелген көрсеткіш бойынша қорытынды жасаңыз.

16.2. Меншік формалары бойынша салалардың өнімді өндіру мен өткізуге шығындары жөнінде келесідей мәлімет берілген, мың теңге(шартты мәліметтер):

Көрсеткіштер	Меншік формасы
мемлекеттік	жеке	Басқа мемелекеттер мен азаматтар
Өнімді өндіру мен өткізуге шығындар, Оның ішінде:
Материалдық шығындар
Негізгі капиталдың тозуы
Материалдық емес активтердің амортизациясы
Еңбек ақы шығындары
Басқа да шығындар

1. Шығындардың құрылымының құрамы және меншік формалары бойынша анықтаңыз.

2. Талдау жасаңыз. Нәтижелерді кестеге келтіріп, графикте бейнелеңіз.

16 тақырып. Халықтың тұрмыс деңгейі статистикасы.

17.1. Статистика бойынша ҚР Агенттігінің келесідей мәліметтер белгілі:

Көрсеткіштер
Жан басына шаққандағы ЖІӨ, тг	114991,3	135088,8	174853,8	219169,7
Жан басына шаққандағы ЖІӨ, АҚШ $	1468,8	1129,1	1230,2	1493,7
Жан басына шаққандағы ЖІӨ, физикалық көлемінің индексі, алдыңғы жылға %	99,8	103,7	110,2	113,8
Доллардың курсы, 1 АҚШ долларына теңге	78,29	119,64	142,13	146,73
Орташа жан басына шаққандағы номиналды ақша табыстары, тг.	90,9	106,7	123,2	149,3
Жан басына шаққандағы халықтың номиналды табыстары, теңге
Зейнеткерге тағайындалған зейнетақының орта мөлшері, тг
Жан басына шаққандағы ең төменгі күн көріс минимумы, тг.

1. Халықтың өмір деңгейінің жан басына шаққандағы негізгі көрсеткіштері мен экономикалық индикаторлардың өзгеру қарқындарын есептеңіз.

2. Сіздің ойыңызша аса маңызды көрсеткіштердің қарқынын кестеде және графикте көрсетіңіз.

3. Алғашқы және алынған көрсеткіштерді талдаңыз. Қорытынды жасаңыз.

17.2. Статистика бойынша ҚР Агенттігінің келесі мәліметтері берілген:

Қазақстан және Қарағанды облысы халқының зерттелінген үй шаруашылықтарының тұтыну шығындары (орташа жан басына шаққандағы), деңгейі.

Көрсеткіштер	ҚР	ҚО
2007 ж. Тұтыну шығындары, барлығы оның ішінде азық-түлік тауарлары азық-түлік емес тауарлары ақылы қызметтер
2008ж. Тұтыну шығындары, барлығы оның ішінде: азық-түлік тауарлары азық-түлік емес тауарлары ақылы қызметтер
2009ж. Тұтыну шығындары, барлығы оның ішінде азық-түлік тауарлары азық-түлік емес тауарлары ақылы қызметтер
2010ж. Тұтыну шығындары, барлығы оның ішінде тұтыным тауарлары өндірістік тауарлар ақылы қызметтер

Есептеңіз:

1. Әр жылдар бойынша орташа Қазақстанға және Қарағанды облысына тұтыну шығындарының құрылымын.

2. Тұтыну шығындарының абсолютті сомасы мен құрылым өзгерістерінің өзгеру қарқынын

3. Қорытынды жасаңыз.

ОСӨЖ жүргізу формасы: есептерді шығару орындауға әдістемелік нұсқау

Ұсынылатын әдебиеттер

Студенттердің өзіндік жұмысы бойынша сабақтардың тапсырмалары

Өзіндік жұмыстардың тапсырмалары кешендік,яғни өзара байланысқан тақырыптардың реті бойынша жүргізіледі (тақырыптардың номері тақырыптың жоспарға сәйкес көрсетілген). Бұндай бағыт басты сұрақтар бойынша жалпы қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Тапсырмаларды шешу үшін алғашқы ақпартаттар: 1,2 тапсырмаларды орындау үшін бір кестенің мәліметтері пайдалану, 3 тапсырманы орындау үшін екі кестенің мәліметтерін пайдалану;4 тапсырманы орындау үшін 1 кестенің пайдалану,11-17 тапсырманы орындау үшін-3 кестенің мәлметтерін, 25 тапсырма үшін өзінің бақылаулары пайдаланады.

1 тапсырма (тақырыптар: 2,3,4,5,15)

1. 1-кестенің мәліметтер бойынша өзіңіз таңдаған 30 кәсіпорынды негізгі қорлардың құны бойынша бірдей аралықтар мен 5 топқа топтастырыңыз. Әр топты осы кетедегі абсолютті көрсеткіштермен сипаттаңыз.

2. Жүргізілген топтастырудың негізінде әр топқа және кәсіпорындар үшін жалпы келесі көрсеткіштерді анықтаңыз: а) өткізілген өнім құрылымының салыстырмалы шамасын.б) бір жұмыс істеушіге келетін өткізілген өнімнің орта мөлшерін (еңбек өнімділігі) в) бір жұмыс істеушіге келетін негізгі қорлардың орта мөлшерін (қор қайтарымдылығын)

3. Есептелген нәтижелерді бір топтық кестеде көрсетіңіз. Аса маңызды көрсеткіштерді графикте бейнелеп, қорытынды жасаңыз.

2 тапсырма (тақырыптар: 6,15)

1тапсырмада алынған мәлметтер бойынша келесіні анықтаңыз:

1. 1 кәсіпорынға келетін негізгі қордың орта мөлшерін (барлық 30 кәсіпорын бойынша);

2. Орташа квадраттық ауытқуды (орта сызықтық ауытқуды анықтауға болады)

3. Вариация коэффициентін

4. Мода және медиана

5. Қорытынды жасаңыз.

3 тапсырма (тақырыптар: 4,5,12,13,14,15,)

1. 5 жылғы мәліметтер бойынша (2 кесте) динамика қатарының көрсеткіштерін (қатар деңгейінің өзгеру интенсивтілігін, динамика қатарының орта көрсеткіштерін және олардың өзгеру интенсивтілігін сипаттайтын) анықтаңыз.
2. Есептелген көрсеткіштерді кестеде көрсетіп, қорытынды жасаңыз.

4 тапсырма (тақырыптар: 2,7,15)

Терме әдісін қолданып теру әдісімен өзіңізбен таңдалынған 30 зауыттың (1 кесте) ішінен 10 таңдап алыңыз және келесі көрсеткішті анықтаңыз.

1. Негізгі қорлардың орта мөлшерін

2. 0,997 ықтималдылықпен терменің шекті қатесін және басты орташаны күтетін шектерді.

5 тапсырма (тақырыптар 4,5,12,18)

1. Әр жылға (2007-2010) Қазақстан халқының орта санын анықтаңыз.

2. Әр жылға (2007-2010) Қазақстан бойынша туу, өлім және табиғи өсім коэффицентерін анықтаңыз.

3. Әр жылға (2007-2010) Қазақстан бойынша некелесу және айырлысу коэффицентін анықтаңыз.

4. Есептелген көрсеткіштерді графикте бейнелеп талдау жасаңыз.

6 тапсырма (4,5,12,14,18)

1. Әр жылға (2007-2010) Қазақстан халқының орта жылдық санын анықтаңыз.

2. Әр жылға (2007-2010) Қазақстан халқының жан басына шаққандағы ұлттық валютада ЖҰӨ деңгейін анықтаңыз.

3. Алынған көрсеткіштерді грфикте бейнелеп талдау жасаңыз.

7 тапсырма (тақырыптар 4,5,13)

1. Әр жылға (2007-2010) Қазақстандағы экономикадағы жұмыс бастылардың санын анықтаңыз.

Дата добавления: 2014-12-23