Savunma organizasyonu

Ders 2

Ders 1

Türk Silahlı Kuvvetleri

Türk Silahlı Kuvvetleri
TSK
Genel bilgiler
Etkin personel sayısı	711.759 - Toplam (Ocak 2012)
Rezerve personel sayısı	Jandarma: 50,000 (2008) Diğer Branşlar: 379,000 (2008)
Maliye
Bütçe	$16.975 Milyar $ (2010)
GSYİH Paydası	1.5% (2010)

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye Cumhuriyeti devletini içten ve dıştan gelebilecek olan her türlü tehdit e karşı savunma görevini üstlenmiş olan silahlı devlet kuvvetidir. Yaptırım gücünü, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasından alır. Mevcut dönemin başkomutan ı Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel.

Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri olmak üzere üç kuvvet ten oluşur. Barış döneminde İçişleri Bakanlığına bağlı olarak görev yapan ve sefer durumunda Kara ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığ ı bünye sine dahil olan Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatı ise alt birimleridir. Toplam asker sayısı bakımından NATO'nun Amerika Ordusu'dan sonra 2. kalabalık ordusu ve zorunlu askerlik uygulayan 8 ülkesinden biridir.

TSK'nın vazife si Anayasa ve yasalarla belirlenmiş olup, 2000'li yıllarda Türk Silahlı Kuvvetleri, yeni güvenlik sorunlarına ve krizlere uygun şekilde reaksiyon göstermek, belirsizliklere karşı hazır olmak, iç ve dış tehdit ve risklere karşı ülkenin güvenliğini sağlayabilmek için;

- Caydırıcılık,

- Güvenlik / Harekât Ortamının Şekillendirilmesi,

- Savaş Dışı Harekât (Barışı Destekleme Harekatı, Doğal Afet Yardım Harekatı ve İç Güvenlik Harekatı),

- Kriz Yönetimi,

- Sınırlı Güç Kullanımı,

- Konvansiyonel Harp,

gibi faaliyetleri icra etmek tir.

Bu bağlamda, değişik görevleri ifa ed ebilecek, çok rollü elastiki birlik lerin teşkil edilmesine, sayısal fazlalık yerine gelişmiş teknoloji ürünü silâh ve sistemlere sahip olunmasına, bu silah ve sistemlerin etkinliğini artıracak komuta-kontrol, erken ihbar ikaz, elektronik harp, gelişmiş mühimmat, her hava şartlarında harekât imkân ve kabiliyeti gibi kuvvet çarpanları na sahip olunmasına önem ve öncelik verilmektedir.

Global ve bölgesel dengeler in henüz tam olarak oluşmadığı içinde bulunduğumuz politik ve askeri ortam da, bölgemizde ve dünyada barış ve istikrara katkıda bulunmanın yanı sıra, iç ve dış tehditlere karşı ülke savunma sını sağlayacak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, yeniden yapılanmasında aşağıdaki kabiliyetlerin idame ed ilmesi ve geliştirilmesi hedeflenmektedir.

- Caydırıcı askeri güc ün idamesi,

- Komuta, Kontrol, Muhabere, Bilgisayar, İstihbarat, Keşif ve Gözetleme sistemleri,

- Üstün hareket kabiliyeti ve ateş gücü,

- Silâhlı Kuvvetlerin nicelikten çok niteliği esas alan, ileri teknoloji ürünü silâh ve sistemler ile teçhiz edilmesi,

- Her hava ve her ortamda gece ve gündüz şartlarında harekât icra etme kabiliyeti,

- Kitle imha silâhları na karşı hava/ füze savunma ve NBC korunma kabiliyeti,

- Stratejik intikal,

- Müşterek ve Birleşik Harekât icra etme kabiliyeti,

- Klasik savaşın yanında, barışı destekleme, terörle mücadele, doğal afetlerde yardım, kriz yönetiminin desteklenmesi, sınırlı güç kullanımı, abluka, ambargo, insani yardım, göçü önleme gibi değişik harekât türlerini ifa etme kabiliyeti.

TSK yeniden yapılanma faaliyetlerini, soğuk savaş sonrası oluşan yeni politik-askeri stratejik ortam, Türkiye'nin güvenliğine yönelik iç ve dış tehdit, Anayasa ve yasaların kendisine verdiği görevler çerçevesinde sürdürmektedir.

Sözlük

1) Türk Silâhlı Kuvvetleri (TSK) – Вооруженные силы Турции

2) tehdit – угроза

3) komutan – командир

4) başkomutan – главнокомандующий

5) Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri – Сухопутные войска, Военно-воздушные силы, Военно-морские силы (ВМС)

6) Jandarma – жандармерия, внутренние войска

7) kuvvet – вид ВС; сила, мощь

8) sınıf – род войск, класс

9) sefer durumunda – в случае мобилизации

10) komutanlık – командование

11) bünye – структура

12) asker sayısı – численность личного состава

13) zorunlu askerlik – обязательный призыв

14) caydırıcılık – принуждение

15) Barışı Destekleme Harekatı – операция по поддержанию мира

16) Doğal Afet Yardım Harekatı – операция по борьбе с ЧС

17) İç Güvenlik Harekatı – операция по обеспечению внутренней безопасности (Internal Security Operation)

18) konvansiyonel harp – конвенциональная война

19) ifa etmek – выполнять

20) icra etmek – выполнять, исполнять

21) birlik – подразделение, часть, соединение

22) kıta – часть

23) sayısal fazlalık – численное преимущество

24) vazife – задача

25) tehdit – угроза

26) harekât – военная операция

27) erken ihbar ikaz – раннее оповещение

28) mühimmat – боеприпасы

29) kuvvet çarpanları – факторы повышения боеготовности

30) savunma (müdafaa) – оборона

31) taarruz – наступление

32) hücüm – атака

33) global ve bölgesel dengeler – глобальное и региональное соотношение сил

34) ortam – среда, обстановка

35) idame etmek – содержать, продолжать, развивать, использовать успех, сохранять

36) askeri güç – военная сила

37) muhabere – связь

38) istihbarat – стратегическая разведка, разведывательная информация, агентурная разведка,

39) keşif – тактическая разведка, рекогносцировка (местности), обнаружение, радио детектирование

40) gözetleme – наблюдение

41) ateş gücü – огневая сила

42) teçhiz – оснащение, вооружение, оборудование

43) kitle imha silâhı – оружие массового поражения (уничтожения)

44) NBC – nükleer, biyolojik, kimyasal – ядерное, биологическое, химическое (оружие)

45) füze savunma – противоракетная оборона

46) intikal – переброска, перемещение, переход(от одного состояния к другому), перебазирование

47) müşterek – коллективный, совместный

48) terörle mücadele – борьба с терроризмом

49) abluka – блокада

50) ambargo – эмбарго

51) insani yardım – гуманитарная помощь

52) yeniden yapılanma – реорганизация, перестройка

Alıştırma 1

Aşağıdaki sorulara cevap veriniz

1) Türk Silahlı Kuvvetleri ne?

2) TSK hangi kuvvetlerten oluşur?

3) Asker sayısı bakımından Türk ordusu büyük mü?

4) TSK’nın görevleri ne?

5) TSK’da neye önem ve öcelik verilmektedir?

6) TSK’nın geliştirilmesi hedefleri ne?

7) TSK yeniden yapılanma faaliyetlerini hangi çerçevede sürdürmektedir?

Alıştırma 2

Tamamlayınız ve tercüme ediniz

1) Mevcut dönemin başkomutanı.....................

2) Mevcut dönemin Genelkurmay Başkanı.....................

3) Türk ordusu, toplam.................... bakımından NATO'nun Amerika Ordusu'dan sonra.................... kalabalık ordusu.

4) Türkiye’de.................... askerlik sistemi uygulanmakta.

5) Türk ordusunda, gelişmiş.................... sayısal.................... daha önemli.

6) Küreselleşen dünyada erken........................................ daha büyük bir rol oynamaya başladı.

7) Kitle.................... silâhının kullanımı yasak.

Alıştırma 3

Aşağıdaki cümleleri tercüme ediniz

1) Сухопутные войска, ВВС, Военно-морские силы (ВМС) являются видами ВС ТР.

2) В случае объявления военного положения начальник генерального штаба и верховный главнокомандующий объявляют о мобилизации.

3) В Турции призыв является обязательным.

4) Вооруженные силы ТР осуществляют операциия по поддержанию мира, операции по борьбе с ЧС и операции по обеспечению внутренней безопасности.

5) Турецкие вооруженные силы в первую очередь учитывают все факторы повышения боеготовности, глобальное и региональное соотношение сил и военную обстановку.

6) Распространение оружия массового уничтожения – одна из современных угроз миру и стабильности.

7) Борьба с терроризмом, распространением ядерного, биологического, химического оружия является приоритетом Турецкой Республики.

Alıştırma 4

Aşağıdaki metni Türkçeden Rusçaya tercüme ediniz

Ordular, mesleği askerlik olan kişilerin dışında, ya belirli bir süre için zorunlu askerlik hizmetine alınan yetişkin kişilerden ya da gönüllülerden oluşur. Bir tür zorunlu askerlik hizmeti Eski Mısır'da da uygulanırdı. Napolyon Savaşları sırasında Fransa'da, bütün sağlıklı erkekleri askere alındı. Daha sonra Prusya, erkekleri askerlik eğitimi için bir süre askere çağırmaya başladı. Böylece, az sayıda askerden oluşan asıl ordu, savaş zamanında hizmet etmeye hazır, eğitim görmüş yedek askerlerin katılmasıyla büyüyordu.

Amerikan İç Savaşı'nda (1861-65) Güney ve Kuzey, zorunlu askerlik usulüne başvurdular. Ama, 19. yüzyıl boyunca ABD'de ve İngiltere'de barış zamanında zorunlu askerlik uygulanmadı. I. Dünya Savaşı'nda, İngiliz ordusu düzenli askerlerden ve gönüllülerden oluşuyordu. 1930'larda ABD ve İngiltere, oldukça küçük düzenli ordularla yetindiler. Almanya ve Japonya ise, zorunlu askere alma usulü uyguladılar ve büyük ordular kurdular. 1939'da İngiltere zorunlu askere almayı yeniden uygulamaya başladı.

Osmanlı Devleti'nde ordunun büyük bölümü, 1826'da Yeniçeri Ocağı kaldırılıncaya kadar tımarlı sipahiler ve yeniçerilerden oluşuyordu. Yeniçeriler düzenli ordunun sürekli askerleriydi. Tımarlı sipahiler ise yalnızca savaş zamanlarında orduya katılırlardı. Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra bir süre süresiz askerlik uygulandı. 1843'te kura usulü kabul edildi. Buna göre askere alınan kişiler, beş yıl zorunlu askerlik yapıyordu. Sonraki yedi yıl için yedeğe ayrılıyor ve bu süre içinde yılda bir ay askerlik eğitimi görüyorlardı. 1869'da zorunlu askerlik süresi altı yıl, yedek askerlik süresi de 14 yıl olarak belirlendi. 1916'da, Osmanlı uyruğundaki herkesin askere alınması zorunluluğu getirildi. 45 yaşına kadar herkes yedek asker sayıldı.

Alıştırma 5

Aşağıdaki metni Rusçadan Türkçeye tercüme ediniz

Сипахи — разновидность турецкой тяжелой кавалерии. Наряду с янычарами вплоть до середины XVIII века были основным военным подразделением, используемым в Османской империи.

Яныча́ры — регулярная пехота Османской империи в1365—1826 гг. Янычары вместе с сипахами и акынджи (конницей) составляли основу войска вОсманской империи. Были частью полков капыкулы (личной гвардии султана, состоявшей из рабов и заключённых). Янычарские войска выполняли также полицейские и карательные функции в государстве.

В связи с расширением экспансии Османской империи возросла необходимость в реорганизации армии, создании нового регулярного дисциплинированного пешего войска. Янычарская пехота была создана султаном Мурадом I в 1365 из христианских юношей 12-16 лет (албанцы, армяне, боснийцы, болгары, греки, грузины, сербы, украинцы), впоследствии воспитанных в исламских традициях. Детей, набранных в Румелии, отдавали на воспитание в турецкие семьи Анатолии и наоборот.

Набор детей в янычары (девширме — налог кровью) был одной из повинностей христианского населения империи, поскольку позволял властям создать противовес феодальной тюркской армии (сипахам).

Функции янычаров: завоевательные походы; гарнизонная служба; охрана султана; городская полиция. Основной боевой единицей корпуса янычар был полк (оджак «ocak») численностью около 1000 солдат. В период расцвета число полков доходило до 196. Полки различались по происхождению и выполняемым функциям. Верховным главнокомандующим считался султан, но тактическое руководство осуществлял ага. Его помощниками были высшие офицеры корпуса — секбанбаши и кул кяхьяси. Янычары были тесно связаны с дервишеским орденом «Бекташи».

Alıştırma 6

Çeviriniz

	Какова в настоящее время численность вооруженных сил Турецкой Республики?	Türkiye’nin halen silâh altında tuttuğu asker sayısı, 720 bin kişiden fazladır.
	Каков был бюджет Вооруженных Сил Турции в 2010 году?	2010 yılında TSK’nın bütçesi 17 milyar dolar kadardı.
	Из каких видов вооруженных сил состоит турецкая армия?	Türk ordusu, Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetlerini olmak üzere üçe ayrılır.
	Каковы, по взглядам турецкого командования, задачи современных Вооруженных Сил Турции?	TSK’nın ana görevi yurdu korumaktır. Aynı zamanda da TSK Barışı Destekleme, Doğal Afet Yardım ve İç Güvenlik Harekâtları yapar.
	Какие виды деятельности осуществляют турецкие ВС за рубежом?	NATO operasyonlarını destekleyip terörle mücadele eder.
	Каким образом осуществляется реформирование Вооруженных Сил Турции?	TSK yeniden yapılanma faaliyetlerini, soğuk savaş sonrası oluşan yeni politik-askeri stratejik ortam, Türkiye'nin güvenliğine yönelik iç ve dış tehdit çerçevesinde sürdürmektedir.

Bakanlar Kurulu, milli güvenliğin sağlanması ve Silâhlı Kuvvetlerin ülke savunması için hazırlanmasından TBMM'ne karşı sorumludur. Ancak, savaş hali ilânı yetkisi ile TSK'nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı ülkelere mensup Silâhlı Kuvvetlerin Türkiye'ye gelmesine izin verilmesi yetkisi TBMM'ne aittir.

Milli Savunma Bakanlığı (MSB); Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırılan Savunma Politikası çerçevesinde Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilen ilke, öncelik ve ana programlara göre; bütçe hizmetleri, asker alma, seferberlik, silâh, araç, gereç ve her türlü ihtiyaç maddelerinin tedarik i, araştırma-geliştirme, askeri adalet, inşaat ve savunma sanayi hizmetlerini yürütmektedir.

Genelkurmay Başkanı, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Komutanı olarak, Cumhurbaşkanı tarafından atanmış olup, görevlerinden dolayı Başbakan’a karşı sorumludur. Genelkurmay Başkanı, TSK'nın topyekün komuta-kontrolü, harbe hazırlığı ve askeri harekâtın etkin bir şekilde sevk ve idaresinden sorumludur. Savaş zamanında Başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanı adına yerine getirir. Başkomutan (Başkumandan) sıcak savaşta bir devletin bütün Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine komuta eden en büyük komutandır.

Genelkurmay Başkanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı, kendi görevlerini icra ed erken, yakın koordinasyon ve işbirliği içinde hareket etmektedirler.

Millî Güvenlik Kurulu (MGK), 1933 yılından değişik isimler ile faaliyet göstermiştir. Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasasının 118. maddesiyle bugünkü haline gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin millî güvenlik siyasetinin tayini ve uygulama sı ile ilgili kararların alınmasını ve gerekli kurumlar arası eşgüdüm ün sağlan ması konusundaki görüşlerini Bakanlar Kurulu'na bildirmekle görevlidir.

MGK, gerekli haller dışında iki ayda bir defa Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanır. Millî Güvenlik Kurulu; Cumhurbaşkanının başkanlığında, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakan yardımcıları, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri Bakanları, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel Komutanından kurulur. Gündemin özelliğine göre Kurul toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağrılıp görüşleri alınabilir.

Millî Güvenlik Kurulu'nun gündemi; Başbakan ve Genelkurmay Başkanı'nın önerileri dikkate alınarak, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği tarafından düzenlenir. Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Millî Güvenlik Kurulu Başbakanın başkanlığında toplanır.

Sözlük

1) savaş hali ilânı – объявление воен.положения

2) tespit – определение, выявление, обнаружение

3) asker alma – призыв в армию

4) seferberlik – мобилизация

5) tedarik – запас, заготовка

6) savunma sanayi – оборонная промышленность

7) topyekün – всеобщий, тотальный

8) icra etmek – осуществлять, выполнять

9) Millî Güvenlik Kurulu (MGK) – Совет Национальной Безопасности (СНБ)

10) uygulamak –осуществлять, внедрять

11) sağlamak – обеспечивать

12) tayin – определение, назначение

13) eşgüdüm – координация

14) Başkomutan (Başkumandan) – главнокомандующий

15) … başkanlığında – под председательством …

16) emir – приказ

17) birlikler – части и подразделения

18) Genel Kurmay Başkanı – начальник Генерального штаба

19) Milli Savunma Bakanlığı – министерство национальной обороны

20) cephe – фронт

21) kayıplar – потери

Alıştırma 1

Aşağıdaki sorulara cevap veriniz

1) Bakanlar Kurulu, milli güvenliğin sağlanması için hazırlanmasından hangi kuruluşa karşı sorumludur?

2) Milli Savunma Bakanlığı (MSB) hangi hizmetlerini yürütmektedir?

3) Savaş hali ilânı yetkisi ile TSK'nın yabancı ülkelere gönderilmesine izin verilmesi yetkisi hangi kuruluşa aittir?

4) Genelkurmay Başkanı, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Komutanı olarak, görevlerinden dolayı kime karşı sorumludur?

5) Sıcak savaşta bir devletin bütün Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine komuta eden en büyük komutan kimdir?

6) Millî Güvenlik Kurulu (MGK) ne zamandan beri faaliyetini gösterir?

7) MGK ne zaman, nasıl ve niçin toplanır?

Alıştırma 2

Tamamlayınız ve tercüme ediniz

1) ………………..'nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı ülkelere mensup Silahlı Kuvvetlerin Türkiye'ye gelmesine izin verilmesi yetkisi TBMM'ne aittir.

2) ………………..; Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırılan Savunma Politikası çerçevesinde hizmetlerini yürütmektedir.

3) MSB, Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilen ilke, öncelik ve ana programlara göre; bütçe hizmetleri, ……………….. alma, seferberlik, silah, araç, gereç ve her türlü ihtiyaç maddelerinin ……………….., araştırma-geliştirme, askeri adalet hizmetlerini yürütmektedir.

4) ……………….. Başkanı, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Komutanı olarak, ………………..tarafından atanmış olup, görevlerinden dolayı Başbakan’a karşı sorumludur.

5) Genelkurmay Başkanı, TSK'nın ……………….. komuta-kontrolü, harbe hazırlığı ve askeri harekatın etkin bir şekilde sevk ve idaresinden sorumludur.

6) MGK, gerekli haller dışında iki ayda bir defa Cumhurbaşkanı ……………….. toplanır.

7) Millî Güvenlik Kurulu'nun gündemi; Milli Güvenlik Kurulu ……………….. tarafından düzenlenir.

Alıştırma 3

Aşağıdaki cümleleri tercüme ediniz

1) Объявление военного положения – серьезный шаг со стороны Турции.

2) Призыв в армию осуществляется после 18 лет.

3) Всеобщая мобилизация объявляется после введения военного положения.

4) Оборонная промышленность Турции работает на интересы различных частей и подразделений турецкой армии.

5) Приказ выполнен.

6) Одним из основных принципов работы Вооруженных сил является координация частей и подразделений.

7) Собрание прошло под председательством начальника Генерального Штаба.

Alıştırma 4

Aşağıdaki metni Türkçeden Rusçaya tercüme ediniz

Çanakkale Savaşı, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti konumundaki İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazları nın kontrolünü ele geçirmek, Rusya'yla güvenli bir tarımsal ve askeri ticaret yolu açmak, Alman müttefik lerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri ni zayıflatmak amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'na girmişlerdir. Ancak saldırı ları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Savaş sonucundan iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.

Çanakkale Cephesi’nin deniz harekatı (Boğaz’ın zorlanması), kuşkusuz sıradan bir askeri harekat, ya da muharebe olayı değildir. Boğazlar, konumu ve tarihi önemi itibariyle, İstanbul Karadeniz kapısı, Çanakkale de Ege Denizi kapısı olarak, geçmişte taşıdıkları ve çağımızda taşımakta oldukları stratejik değer açısından çok önemli.

Her iki boğaz, klasik ve dar çerçevede sadece Akdeniz’i Karadeniz’e, Avrupa’yı Asya’ya bağlayan su geçitleri ya da köprüler değil, Akdeniz’in öteki önemli su geçitlerinden Cebelitarık ve Süveyş kanalı ile de bütünleşerek, dünyanın büyük denizlerini (Atlas ve Hint okyanusu gibi) ve büyük kıta kara parçalarını birbirine bağlayan, daha geniş anlamdaki jeopolitik konumuyla, dünya siyaset üzerine olan etkilerini bu gün de korumaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra 18 Mart, Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü olarak ilan edilmiştir.

İtilaf Devletleri – Антанта, Союзники

muharebe – боевые действия, бой

İstanbul ve Çanakkale boğazları – проливы Босфор и Дарданеллы

müttefik – союзник

İttifak Devletleri – Тройственный союз, Центральные державы

saldırı – наступление, нападение

Cebelitarık – Гибралтар

Süveyş kanalı – Суэцкий канал

donanma – флот

Alıştırma 5

Aşağıdaki metni Rusçadan Türkçeye tercüme ediniz

Ру́сско-туре́цкие во́йны — ряд военных конфликтов между Российской и Османской империями в XVII—XIX веках. Войны шли первоначально за контроль над Северным Причерноморьем и Северным Кавказом, позже — за Южный Кавказ, за права судоходства в проливах, права христиан в пределах Османской империи и право покровительства им русского монарха, а во второй половине XIX века и за их освобождение от османского господства. В общем счёте, русско-турецкие войны охватывают период длительностью 241 год. В среднем, одну русско-турецкую войну от другой отделяло всего 19 лет. Первое вооруженное столкновение русских с турками относится к 1541 году, когда крымские татары двинулись на Москву под начальством Сахиба I Гирея, с ними были и турки.

	Годы	Название
	1568—1570	Русско-турецкая война
	1676—1681	Русско-турецкая война
	1686—1700	Азовская война
	1710—1711(13)	Прутский поход
	1735—1739	Русско-турецкая война
	1768—1774	Русско-турецкая война
	1787—1792	Русско-турецкая война
	1806—1812	Русско-турецкая война
	1821—1830	Греческая революция
	1828—1829	Русско-турецкая война
	1853—1856	Крымская война
	1877—1878	Русско-турецкая война
	1914-1918	Первая мировая

Alıştırma 6

Çeviriniz

	Кто в Турецкой Республике осуществляет верховное главнокомандование?	Türkiye Cumhuriyetinde başkomutan Cumhurbaşkanı.
	Кто является командующим вооруженными силами Турции?	Türk Silâhlı Kuvvetlerinin komutanı, Genelkurmay başkanı.
	Кем назначается начальник Генерального штаба и кто определяет его обязанности?	Genelkurmay başkanı bakanlar kurulunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atanır. Görev ve yetkileri özel kanunla düzenlenmiştir. Başkan bu görev ve yetkilerden dolayı başbakana karşı sorumludur.
	Кто имеет право принять решение об объявлении войны, направлении турецких войск в другую страну или о размещении на территории Турции иностранных войск?	Savaş hali ilânı yetkisi ile TSK'nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı ülkelere mensup Silâhlı Kuvvetlerin Türkiye'ye gelmesine izin verilmesi yetkisi TBMM'ne aittir.
	Когда был создан Совет Национальной Безопасности и на основе какого закона он функционирует?	Millî Güvenlik Kurulu (MGK), 1933 yılından değişik isimler ile faaliyet göstermiştir. Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası'nın 118. maddesiyle bugünkü haline gelmiştir.
	Кто определяет повестку дня СНБ?	Millî Güvenlik Kurulu'nun gündemi; Başbakan ve Genelkurmay Başkanı'nın önerileri dikkate alınarak, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği tarafından düzenlenir.

Дата добавления: 2014-12-23