Кіріспе 5 страница

Бақылау сұрақтары:

1.Аккомадация және оның механизмі,конвергенциямен байланысы туралы түсінік

2.Түрлі клиникалық рефракцияның түрлерінде аккомадацияның ерекшеліктері

3.Пресбиопия-түсінік,этиопатогенез,клиника,емі

4.Аккомадацияның тұйілуі-этиологиясы,клиникасы,емі,алдын алу

5. Аккомадацияның салдылығы -этиологиясы,клиникасы,емі,алдын алу

6.Астенопия-этиологиясы,клиникасы,емі, алдын алу.

Дәріс

Тақрыбы: Көз қимылдатқыш аппаратының аурулары.

Оқу мақсаты: Бипопулярлы, стероскопиялық, тееңді, пішінді көру және олардың бұзылу түрлері туралы түсінік беру. Ықпалды қылилықтың клиникалық белгілері, этимологиясы және емнің соңғы тәсілдері.

Сабақты өткізу тәсілі және откізу орыны: Аудиторияда топпен теориялық сабақ.

Көрнекті құралдар: плакттар, слайдтар, диапозитивтер, фотосуреттер, көру аймағын бөлушілер, айналы стериоскоп, оқуға арналған тор, 2 қалам. Кестелер: көру анализаторы

Бинокулярлы көру – бұл көру анализаторының күрделі қызметі; оның арқасында адам қоршаған ортаны екі көзбен көру мүмкіншілігін алады. Бұл – екі көздің тор қабықтарынан екі бейнені бір көру образына біріктіру. Кеңестікті көрудің 3 түрі бар: Стероскопиялық, пішінді, терең стериоскопиялық көру – галоскопия, яғни көру аймақтарын бөлу жағдайларында көру бейнесін салыстырмалы тереңдік орналасуын жүзеге асырады. Ол Бинокулярлы көруге тән. Стероскопиялық көру мысалы – контонэ тәжребиесі: Егер бір көздің алдына түтік, екінші көздің алдына алақан қойса, екі көзбен қарағанда алақан ортасында «тесік» көресіз. Көру қаблетін көру аймағын бөлу, яғни гипоскопия жағдайында ғана емес, «еркін гипоскопия» жағдайында алуға болады.

Егер көзден 2-3 метрде орналасқан қан күнтеге көз тіккенде, көз денгейінде көзден 15-20 см қашықтықта екі үлкен бас бармақтардың ұштасып түйістіріп орналастырса, саусақ кесіндісін көруге болады.

Гипоскопия кеңінен Бинокулярлы оптикалық приболар жасау саласында кеңінен қолданылады. Офтальмологияда оны биполюларлы көруді анықтауда және қылилықты емдеуде қолданады. Ол үшін қажетті аппараттар: синоптофор, көру аймағын бөлушілер, айналы стериоскоп және т.б.

Формалық, пластикалық көру затының денелігі монокулярлы және бинокулярлы көруде сезімін береді.

Терең көру бинокулярлы көруге тән. Оның арқасында адам кеңестікті бос қозғалып, заттардың кеңестікте өзара орналасуын анықтайды. Терең көрудің мысалы – Кольф тәсілі. Вертикальды орналасқан біздің ұшын зерттелуші екінші бізді тигізу керек

бинокулярлы көруі бар адам бізден тигізеді, ал монокулярлы көруі бар адам тигізе алмайды. Яғни жоғары айтылғандарды қортындылайтын болсақ, кеңестікті көру біздің сана сезімімізді сыртқы ортамен байланыстырады және оған формалық, бинокулярлы, стериоскопиялық, бинокулярлы көру жатады.

2. Бинокулярлы көрудің дамуы

Жаңа түған нәрестеде көру анализатролары әлі жетілмеген. Нәресте алдыдағы көз тікпейді, көздері үнемі мақсатсыз қозғалыста. Кенеттен көзге көп жарық бағыттасақ, балада рефлекторлы түрде қорғаныс рефлексі пайда болады.

Жоғарғы қызғыш бұлшық ет жоғарғы және ішкі тура бұлшық еттер арасында сіңірлі сақинаның қырынан басталады. Келесіде блкқа қарай бағытталады. Блок көз ұясының жоғарғы ішкі қырында орналасады. Блокқа жетпей бұлшық ет сіңірге айналады. Келесіде блок арқылы артқы және сыртқа қарай бұрылып лимбтен 18 мм қашықтықта жоғары тура бұлшық еттің астынан экватор артында склераға бекінеді. Бекін сызығы вертикальды меридианға қатысты 40 градус бұрысы құрайды.

Төменгі қиғаш бұлшық ет көз ұясының төменгі ішкі қырынан басталып, артқа қарай өтеді. Ол көз ұясының қабырғасы мен төменгі тура бұлшық ет арасына өтіп склераға экватордың астында сыртқы тура бұлшық ет астында склераға бекінеді. Жоғарғы және тура бұлшық еттер бастың төмен, жоғары және сыртқа қарай бұрылуын қамтамасыз етеді. Ендеше көзді жоғарғы тура бұлшық ет көзді жоғары көтереді, ал төменгі тура бұлшық ет көзді төмен түсіреді. Абдукторлар – сыртқы тура және екі қиғаш бұлшық ет, аддукторлар – ішкі және екі тура бұлшық еттер. Көзді қызғылтатын бұлшық еттердің невтену көз қимылдатқыш нервпен (барлық тура бұлшық еттер, тек сыртқы және тура бұлшық еттерден басқа), блокты нервпен(жоғарғы қиғаш бұлшық ет) және әкетуші нервпен (сыртқы тура бұлшық ет) нервтенеді.

3. Екі көз ашық болғандағының көру түрі.

Екі көзбен көрудің үш түрін ажыратады: бинокулырлы, монокулярлы, бір уақытты.

Көру қызметі барысында бұл көру түрлері өзара алмасып отырады. Монокулярлы көру офтольмологияда, микроскоппен қарағанда қолданылады, бір көзді бір көз нейтралдау нәтежиесінде. Бір уақытты көрудің оқ атқанда, яғни екі ашық көзде бір көзбен нысананы көздегенде.

4. Бинокулярлы стериоскопиялық және терең көруді адам өмірінде және ембекке маңыздылығы.

Оның маңыздылығы – монокулярлы көрумен салыстырғанда заттарға дейінгі қашықтықты, заттардың рефлексын, кеңестіктің тереңділігін анықтауға мүмкіндік береді. Бұндай көру түрі міндетті түрде ұшқыштарда, тепловоз жүргізушілерінде, жүргізушілерде әсіресе көзге жақын қашықтықта жұмыс істегенде (көзден 25-30 мм) маңызды да және қажетті. Бинокулярлы көру бұзылса, монокулярлы көруі бар адамдар тереңдікті 100 рез баяу бағалайды.

5. Бинокулярлы көрудің бұзылуы.

Бинокулярлы көрудің бұзылуы қылилықта болады. Қылилықтың 3 түрі бар:

1) жасырын;

2) Жалған;

3) Айқын.

1. Жалған қылилықта гамма бұрышы үлкен, яғни көрудің оптикалық осі мен көру осі арасындағы бұрыш. Айқын қылилықпен салыстырғанда бинокулярлы көруі сақталған. Бұндай қылилық емді қажет етпейді.

2. Жасырын қылилықта немесе гетерофорияда көздің бұлшық еттерінің тепетендігі ортофория. Көру актісінен әрбір көзді жеке шығарғанда (көзді жапқанда) бұлшық еттердің тепе-теңдігі сақталады, яғни көздер қозғалмайды. Жасырын қылилықта(гетерофорияда) екі көзі ашық болғанда, қылилық жоқ, бинокулярлы көру сақталған. Егер бір көзді жапсақ, сол жапқан көз көз тігу нүктесінен ауықтқиды. Көзді ашқанда көз кері қозғалыс жасайды. Жасырын қылилықта астенопиялық шағымдар, әсіресе көру жұмыстарында (баста ауырсыну, самайдың шағыуы, көздің талуы). Бұндай жағдайда амитропияны түзету, ортоптикалық жаттығулар жасау керек. Сирек жағдайда операция жасалады.

6. Қылилықтың социальды мағнасы.

Қылилық косметикалық қана ақау емес, көру анализаторының қызметінің бұзылуы және мамандық таңдауда шектеулік тудырады. Қылилығы бар науқастың кеңестікке бейімделудігі болатын қателіктер өндірісте, тұрмыста кедергілер тудырады.

Қылилық балалар мен ересектердің психикасына теріс әсерін тигізеді. Бұл социалды мәселе. Бүкіл жер жүзінде 120 млн жуық адам қылилықтан зардап шегеді, ТЕС-гінде мектеп жасына дейінгі балалардың 1,5-3,5%, яғни 1 млн балада қылилық бар.

7. Ықпалды және паралитикалық қылилық.

Қылилықтың екі түрі ажыратылады: ықпалды және паралитикалық.

Ықпалды қылилықтың белгілері:

1) көз алмасының қозғалысы сақталған

2) біріншілік қылилық бұрышы екіншілікке тең

3) диплопия жоқ

Паралитикалық қылилықтың белгілері:

1) көз алмасының қозғалысы салды болған бұлшық ет бағытында шектелген немесе толық жоқ.

2) Біріншілік ауытқу бұрышы екіншіліктен кіші, екіншілік бұрышы әрқашан біріншіліктен үлкен.

3) Диплопия

4) Тортиколлис – көз алмасының қозғалысы шектелгеннендіктен басын бір қалыпта ұстауы

Қылилықтың пайда болу теориялары:

1. Грефенің бұлшықты теориясы. Бұл теорияға сай көз қимылдатқыш бұлшық еттердің күшінің теңдігі. Қазір барлық өзгерістер тұсында парездік компонентке көңіл бөлінеді.

2. Алкомадациялық – бұл теорияға сай алкомодация мен конвергенция бұзылады. Бұл теорияның тәжребиелік мәні – қылилықты емдеуге оптикалық түзетулерге үлкен мән беріледі.

3. Фузионды теория (1905ж). Бұл теорияға сай қылилықтың себебі, фузияның, яғни ретинальды бецнелерінің қосылуының бұзылуы.Бірақ бұл ем нәтежие бермеді.

4. Париноның функциональды теориясы. Бұл теория алкомодациялық және дизиондық теорияларды біріктіреді. Яғни, қылилықты емдеу оптикалық түзетулер мен фузионы дамыту, яғни оптикалық жаттығулар.

Советтер Одағында ортоптикалық емнің ірге тасын қалағандар: Л.И.Сергиевский, Е.М.Фишер, Е.М.Белостоцкий, Э.С.Аветисов, Н.И.Пильман және т.б. Ортоптикалық ем науқастардың 1/3 бөлігінде ғана тиімді емделеді. Қалған балалар оперативті жолмен емделеді. Бұл жәй қылилықтың себебтерінің алуан екендігін дәлелдейді: рефракциялық аномалиясы, фузионның бұзылуы, көрудің бұзылуы және көз қимылдатқыш апаратының аномалиясы. Яғни қылилықты емдегенде қазір кешенді плепто-ортопто-хирургиялық ем жүргізу керек.

Қылилықтың себебі ретінде босану барысындағы жарақаттар, менингиттер, іштен туа пайда болған нервті-психикалық факторлар кездеседі.

Соңғы 20 жылда қылилықтың дамуында тұқымқуалаушылыққа жеке орын беріледі. Екі тұқым қуалайтын факторлар бар - эктодерма мен мезодерманың ақаулары, яғни көз қимылдатқыш аппаратының аномалиясы. Басқа авторлардың пікірі бойынша тұқымқуалайтан фактор ретінде фузияның, рефлекцияның аномалиялары саналады.

Яғни айтығандардың бәрін қортындылай келе қылилықтың этнологиясы алуан түрлі деуге болады. Қазіргі күнде қылилықтың тұқым қуалайтындығы туралы біржақты пікір жоқ. 1724 науқасқа қылилыққа талдама жасалды, 70 жұп егіздерде көру қызметі анықталады. Келесі нәтежиелер алынады: көруді қорғау кабинетіне қылилығы бар балалаар қаралуына бойынша 2 орын алады, 25,6 % құрайды; 1000 балаға қылилықтың тарауы 46% құрайды, яғни әрбір 4ші балада қылилық бар.

Қылилығы бар балардың туыстарында (41,4%) дизфузияның бұзылуы, бинокулярлы көрудің бұзылуы (12,2%), рефракцияның аномалиясы (21,5%), амблиопия (14,4 %) кездеседі. Қылилығы бар науқастарда көздің ішінен түған көз аурулары анықталады; катаракталар (1,3%), тор қабықтың0аурулары (19,7%), патологиялық ақаулар.

Қылилық гендер кешендерімен қамтамасыз етілгендіктен, тұқым қуалау полигенді. Онымен бірге қылилық плейотропияның (яғни бірген көптеген патологиялық белгілерінің дамуындағы) салдары болуы мүмкн. Мысалы қылилық, тор қабықтың іштен туған аурулары, микроцефалия, Дауна ауруы, невологиялық-психологиялық дамуды кідіруін және т.б. түрлі жүйелі ауруларды тудырады.

Бірақ, қылилық сыртқы ортаның зиянды әсеріненде болуы мүмкін. Мысалы: ОНЖ, көру анализаторының қабыну аурулары, инфекциялық ауруларда улану, вирусты ауруларда, жарақаттарда және т.б.

1. Қылилықтың жіктелуі:

Е.М.Белостоцкий класификациясана сай қылилық анкомадациялық, жартылай анкомадациялық, анкомадациялық емес болып бөлінеді.

1. Анкомадациялық қылилық анкомадация мен конверциялық өзара қатпалының бұзылуымен қамтамасыз етіледі. Гиперметропиялық рефракциясы бар балаларда байқалады, анкомадациялық шамадан түс зорығуына байланысты. Бұндай қылилық атропиннің әсерінен және үнемі көз әйнегін киуімен жойылады, оперативті ем қажет емес. Дер кезінде көз әйнегін тағайындап, мүмкін амблиопияны емдеу маңызды. Қылилықтың бұл түрі қыли балалардың 1/3 бөлігіндекездеседі.

2. Жартылай анкомадациялық қылилық – көз әнегін кигенде қылилық бұрышы кішрейеді. Рефракцияның аномалиясы көз қимылдатқыш аппаратының аномалиясымен қасарланып келеді.

3. Алкомадациялық қылилықта атропин тамызып, көз әйнегін кигенде қылилық бұрышы өзгермейді. Бұл қылилықтың түрі көз қимылдатқыш бұлшық еттердің салдылық жағдайына байланысты және жиі пайда болады. Сонымен бірге вертикальды компонент бар.

Ықпалды қылилық тұрақты және тұрақсыз, альтернациялық және моноротеральды болып бөлінеді.

Альтернациялық қылилық кезекті екі көздің көз тігу нүктесінен ауытқуы, ал монолотеральды қылилық үнемі бір көздің қылилануы.

2. Амблиопия

Қылилықта қыли көздің немесе екі көздің көру өткірлігі оптикалық орталар мен тор қабық жағынан көрінерлік өзгеріссіз төмен болады. Бір жақты амблиопия жиі монолотеральды қылилықта болады.

Э.С.Автисов көру өткірлігінің төмендеу дәрежесіне байланысты амблиопияны өте жоғары (көру өткірлігі 0,4тен төмен), жоғары (0,05-0,1), орташа (0,2-0,3) әлсіз (0,4-0,6) ден бөледі.

Қылилықтың емі:

1. Амметропияны оптикалық түзету. Үйлесімді қылилықта және гиперметропиясы бар болса, көз әйнегі неғұрым ерте тағайындалады. Егер қылилық іштен туған пайда болса немесе өмірдің бірінші жылында пайда болса, көз әйнегі бірден тағайындалады.

2. Амблиопияны емдеу (плеоптика): амблиопияны емдееге көз әйнегін кигеннен кейін 2-3 жұмадан кейін кіріседі. Амблиопияны емдеудің кешенді тәсілдері бар; оның өздігінен және қосымша амалдары бар.

3. Өздік (негізгі) тәсілдеріне жататындар: тура окклюзия (көру актісінен жақсы көретін көзді алу), кері бейне қолдану мен тор қабықтың орталық шұңқырын жарықпен шектеулі жарақаттандыру.

4. Қосымша тәсілдерге тор қабықты жабықпен тітіркендіру. Гайдингер феноминін қолданумен жаттығулар және т.б.

Ортоптикалық жаттығулар.

Ортоптикалық жаттығулардың мақсаттары:

1. Гаплоскопия жағдайында монокулярлы көрудің орынына біруақытты көруді алу және бинокулярлы көруді қалпына келтіру. Жаттығулар синоптофорада жүогізіледі. Көз алмалары орталық орналасқанда жаттығулар хейроскопта және айнамен стереоскопта жүргізіледі.

2. Синоптофорда немесе айналы стериоскопта фузионы дамыту.

3. Бинокулярлы қосылуды және оптомоторлы фузияны қалпына келтіру (табиғи жағдайда ортоптикалық жаттығулар оерацияның төменгі көмеімен) Егер бұл емнен нәтежие болмаса, жаттығулар призмялық аппараттарда жүргізеді. Бинокулярлы көруді бекіту үшін стериоскопиялық жаттығулар, тормен мәтін оқу қолданылады.

4. Көз бұлшық етттеріне операция жасау.

Ықпалды қылилықты хирургиялық емдеу алдында ұзақ консервативті (даярлау) ем қажет. Операция 4-6 жаста жасалады, яғни мектеп алдында.

Қазір бұлшық еттер көз алмасымен байланысып үзбейтін операциялар қолданылады. Операцияның мақсаты – бұлшық еттерді әлсірету немесе нығайту.

Дәріс

Тақырып: Көз ұясының аурулары. Дифферинциальды диагноз.

Оқу мақсаты: көз ұясының ауруларының барлық дәрігерлер үшін маңыздылығы. Ең тән симтомдарын және олардың ажыранды белгілерін көрсету, аталған ауруларда жедел жәрдем көрсету және ауруладың алдын алу туралы түсінік беру.

Көз ұясының ауруларыны,әсіресе қабыну аурурларының шешімі адам өміріне қатер туғызатындықтан олардың клиникалық белгілерін анықтап,дұрыс ем тағайындау өте өзекті мәселе.

Көз ұясының патологиясында кебір жиі кездесетін симптомдар

1. Көз алмасының алатын орнының өзгеруі

2. Көз алмасының қозғалысының шектелуі

3. Көз саңылауының мөлшерінің өзгеруі

Көз алмасының алатын орнының өзгеуіне жататындар ­көз алмасының алдыға шығыңқы орналасуы (экзофтальм), көз ұясында терең орналасуы (эндофтальм) және жанына қарай ығысуы.

Көз алмасының қозғалысы көзі ығысқан жаққа кері бағытта шектеледі. Өте жиі экзофтальм кездесетіндіктен клиникалық тұрғысы жағынан маңызды.

Экзофтальм – бір жақты немесе екі жақты,тез немесе баяю дамиды.

Екі жақты экзофтальм – көбінесе жалпы себептерден болады. Қан және тамыр аурулары салдарынан болатын гематомаларда(гемофилия, лейкемия, анемия) бастың негізінің тамырларының аневризмасында, тамырлардың мерезбен зақымдануында,көз ұясының гематомасында,кавернозды синусының тромбозында,көз ұясының созылмалы және бәсең флебитінде,авитаминоздарда,эндокрин ауруларында (базедов ауруында,семіруде), артқы ми шұңқырының ісік ауруларында(жиі балаларда).Жеке тоқталатын жәй – бұл ісікті экзофтальм.Ол қалқанша безді алғаннан кейін өздігінен гипофиздің алдыңғы бөлігінің тиреотропты гармонды қалыптан жоғары шығаруының салдары. Көз ұясында ауырсыну, КІҚ көтеріледі. Егер экзофтальм редуктабельді болмаса (көз алмасын басқанда ығыспаса),ал қабақтарда қатты ісік,конъюктивада ­ хемоз (ісігі), көз қозғалтқыш бұлшық еттердің салдылығы, диплопия, кератит, жарыққа қарығу мен көру өткірлігі төмендесе,көру нервісі зақымдалса­ қатерлі экзофтальм туралы айтады. Ол негізгі ауруды емдеуді және симптоматикалық емді қажет етеді.

Бір жақты экзофтальм тез немесе баяу дамиды.Оның дамуы көз ұясы мен оған көршілес аймақтардың жарақаттары мен қабынуларына байланысты.Жарақаттарда көз ұясының эмфиземасы(ауаның танаудың қосалқы қуысынан өтуіне байланысты)немесе оған қан құйылумен байланысты.

Қабыну ауруларында экзофтальм көз ұясының зақымдалуымен ғана емес,оның қабырғаларының көз ұясының флегмонасындағы,веналарының тромбофлебитінінде,тенонитте, қабырғаларының іріңді периоститінде зақымдалуымен түсіндіріледі..

Көз ұясының эмфиземасының белгілері­экзофтальм,пальпация кезінде қабақта крепитация, қабақтардың қабынусыз ісігі.Аталған белгілер тұшкіргенде,сіңбіргенде,қатты күшенгенде ұлғаяды.

Көз ұясының гематомасы ­(ретробульбарлы) қабақтардың, оған жақын аймақтардың терісінің көкшіл түсімен,көз алмасының қозғалысының шектелуімен,көруінің төмендеуімен сипатталады.

2.Көз алмасының қозғалысының (шектелуі немесе толық жойылады) аурулары көз қимылдатқыш бұлшық еттердің немесе нерв талшықтарының зақымдалуы,немесе көз ұясының ішкі құрамының ұлғаюымен түсіндіріледі.

Этиологиясына байланысты көз ұясының ауруларының жіктелуі:қабыну аурулары-көз ұясының флегмонасы,көз ұясының қабырғаларының қабыну аурулары-іріңді периостит;қай айналымының бұзылуына байланысты аурулар;қан ауруларында;эндокрин ауруларында көз ұясының зақымдалуы;көз ұясының ісіктері.

Көз ұясының қабынуы процессінің ішіндегі ең қатерлісі _- көз ұясының флегмонасы. Ол көз ұясының клетчаткасының диффузды іріңді қабынуы;келесіде некроз дамиды.Флегмонанаң себептері:

1.қосалқы қуыстадың эмпиемасы

2.қабақтағы іріңді ошақтар

3.жас қалтасының флегмонасы

4.жарақаттар

5.жалпы инфекциялар

Іріңді эмбол гематогенді жолмен жалпы инфекцияларда (скарлатина,тиф, тілме қабыну сепсис,грипп,), ангулярлы вена аймағынан немесе ауыз қуысынан және субпериостальды абсцесстерден ретобульбарлы клетчаткаға(одонтогенді жол) өтеді.

Анықтау тәсілдері рентгенологиялық зерттеулерге негізделген.Көз ұясы мен танаудың қосалқы қуыстарының рентгенологиялық зерттеулерінде оларда мөлдірлігінің төмендеуі;көз ұясының компъютерлі томографиясы (көз ұясының диффузды қарауытуы,шекрасының анық болмауы,қөздің сыртқы тура бұлшық еттерінің және артқы бөлімінің).

Клиникалық белгілері жедел,кенеттен,аяқ асты басталып,айқын жалпы және жергілікті белгілермен білінеді:

1. Бастың, көз ұясының, қабақтың, маңдайының көзді қозғалтқанда,басқанда ауырсынуы

2. Дене температурасының көтерілуі, жалпы әлсіздік

3. Қабақтың ісінуі, қызаруы,оның терісінің керілуі

4.көз саңылауының тарылуы,тіпті толық жабылуы

5. Хемоз, тіпті кейде екі қабақ арасында конъюнктива қысылып қалады

5.Түрлі дәрежелі экзофтальм

6. Офтальмоплегия (көз алмасының қозғалу қабілетінен толық айырылуы).

Бұл белгілер ауыр асқынуларға әкеледі:көру нервісінің невритіне,көру нервісінің дискісінің сұйелденуіне,келесіде нервтің семуіне, тор қабықтың веналарының тромбозына, іріңді кератитке,увеитке,панофтальмитке,көздің семуіне.Аталғандардың бәрі көздің соқырлығына,процесстің мидың қабаттарына,венозды синусқа өтуіне әкеледі.

Қабыну процессі басылғаннан соң көз ұясында тыртықтану,кальцификация,васкуляризация,тамырлардың кеңеюі және т.б. байқалады.

Флегмонасы бар наукас жедел,көп салалы емханада,реанимация жағдайында емделуі қажет,ал кез келген мамандықтың дәрігері емханаға бағыттар алдында жедел-жәрдем көрсете білуі қажет.

Кең спекторлы антибиотиктер тамырға, бұлшық етке ең жоғарғы мөлшерде,сульфаниламидтер ішке,

осмотерапия (гипертаниялық ерітінділер) – тамырға.,несеп айдағыш дәрілер,уротропин 40% ерітіндісі;

көзге 30% сульфацил ерітіндісін тамызу.

Емханада флюктуация пайда болса,теріні тіліп,көз ұясына терең турунда қойылады,оның үстіне 10% NaCI ерітіндісімен таңба тағылады.

Міндетті түрде этиологиясын анықтап,негізгі себебін емдеу мақсатында басқа мамандардың(ЛОР-дың,невропатологтың,нейрохирургтың,терапевтің,педиатрдың, ЛОР-дың,невропатологтың,нейрохирургтың,терапевтің,педиатрдыңжәне т.б.) кеңесі қажет.

Дата добавления: 2014-12-25