Кіріспе 12 страница

2) Импрессионды тонометрлер – қасаң қабықтың басылу тереңдігін жазады. Бұл принципте Грефе танометрі (1863) жасалған.

3) Болжама тәсіл – пальпаторлы зерттеулер (саусақпен сипау). Қалыпты КІҚ -16-27 мм сын. бағ. құрайды.

Төменгі шекарасы 14-15 мм.сын.бағ., ал жоғарғы шекарасы 26-27 мм.сын.бағ. КІҚ тәуліктік ауытқулары 5 мм.сын.бағ. артпау керек. КІҚ деңгейін таңертең жоғары(6-7 сағ.) кешке төмен (19-20 сағат). Себебі:

3) дене горизонтальды орналасса, яғни ұйқы барысында баста, көзде қаннның тоқырауы салдарынан КІҚ жоғарлайды, кешке дене қозғалыста болғандықтан КУҚ төмендейді.

4) Тамақтану кезінде осмасық өзгерістер және организмде қанның орналасуының өзгеруі салдарынан: қарашықтың диаметірі де өзгереді (қараңғыда кеңейеді, жарықта тарылады). Бірақ қарашық ұйқы кезінде тарылады, кеңеймейді, соған сәйкес таңертең КІҚ жоғары.

Келесі зерттеу тәсілі: тонография. Ол көздің ішкі қысымының мөлшерін анықтап қоймай, көзден ағып кететін сұйықтың мөлшерін де анықтайды.Тонометр қасаң қабықтың бетінде 4 мин. көлемінде ұстап тұрады, яғни ұзақ компрессия көрсетіледі. Тонометрді қасаң қабықтың бетіне түсіргенде, алғашқыда КІҚ көтеріледі, келесіде қысымның әсерінен көзден ағып кететін сұйықтың жылдамдығы ұлғаяды. Осциолографтың көмегімен КІҚ-ың көрсеткіштері лентаға жазылады. Ол жазуларға қарсы және қосымша есептеулер жасап ағу жолдарының жағдайын анықтауға болады. Ең маңызды көрсеткіштер: ағудың жеңілдік коэффиценті(с), ол 1 минутта 1 мм.сын.бағ. фильтрациялық қысымда көзден ағып кететін сұйықтың мөлшерін мм көрсетеді. Ол қалыпты жағдайда орташа =0,3 (0,15-0,60). Р – ақиқат КІҚ 21-22 мм сынап бағ. артпау керек. Сұйықтың минуттық көлемі, көзен ағып кететін орташа 2,0 мм2/мин тең. Егер ол 4 мм3/мин тең болса, бұл гиперсекреция.

7. Глаукоманың клиникасы

Глаукома тұрақты немесе тұрақсыз, анда-санда көздің ішкі қысымының жоғарлауымен, көру аймағының тарауымен және көру нервісінің экскавациясымен өтетін көз аурулары тобы. Глаукомаға 3 белгі тән:

4. КІҚ жоғарлауы;

5. көру аймағының танау жағынан тарылуы;

6. көру нервісінің глаукоматозды экскавациясы.

Офтальмотонустың бұзылуы келесі белгілермен сипатталады: КІҚ-ың тәуліктік ауытқуының 5 мм.сын.бағ. артуы, КІҚ-ың екі көзде ассиметриясы, КІҚ-ың 26-27 мм, бірнеше рет жоғарлауы.

Диагноз тек аталған үш белгі анықталғаннан кейін қойылады.

Көздің көру аймағының өзгеруі. Басында соқыр дақтың шекарасы ұлғайады. Кампиметрияда оның шекарасы: горизонтальды мөлшері 5 және вертикальды мөлшері 7,5 градус. Глаукомада және оған ғана тән белгі – көру аймағының жоғарғы танау жағынан таралуы. Келесіде ел бүкіл танау жағын алады да біртіндеп самай жағына көшеді, аяғында көру аймағы біргелкі барлық меридиандарда тарылып «түтік» тәрізді болады.

Көру аймағының жоғарғы танау жағынан тарылу себебі (Вагнер, Гаррингтон 1959), тор қабықты зақымданылуы самайын көректендіретін қан таймырланың танау жағымен салыстарғанда ұзақ жол өтунде. Сондықтан танау жағы тез зақымдалады, онда гипо немесе аноския (аноксемия) Аркти (1949ж.). КНД-ың көздің артқы полюсінде эксцентірлі орналасқан, сондықтан КІҚ-ың жоғарлауы ең алдымен дискінің төменгі – самай жағында орналасқан талшылықтардың зақымдалуына әкеледі, яғни оған сай алдымен көру аймағы жоғарғы – ішкі бөлімінде тарылады, келесіде төменгі-ішкі квандранта тарылады. Көп кейін көру аймағы самай жағынан тарылады.

Алысқа барған сатысында тек көру аймағының самай жағында шектелген ғана аймақ қалады, горизонтальды меридианда 25-60 градус аралығында.

Орталық көру ұзақ сақталады, оның төмендеуі көру аймағының таралуына парарелль емес.

Көру нервісінің дискісінің экскавациясы және семуі. КІҚ жоғарланда торлы пластинка артқа қарай ығысады, көз тамырларында қанның айналымы бұзылады. Көру нервісінің көз ішкі бөлімінде трофикалық өзгерістер салдарынан нерв талшықтары мен КНД аймағында глияның семуі дамиды. Көру нервісінің глаукоматозды семуі дискісінің бозаруымен оның ортасының тереңдеуі – экскавациямен өтеді. Экскавация алдымен дискісінің орталық және самай бөлімін, келесіде бүкіл дискіні алады.

Қалыпты көзде физиологиялық экскавацияда болады. Оның глаукоматозды экскавациядан айырмашылығы дискінің шетіне жетпейді, Тамырлы ойымшықтың (воронка) маңында орналасады. Глаукоматозды экскавация ақырын дамиды, бірнеше жылдан кейін. Глаукоманың жедел ұстамасында КІҚ жоғары болғандықтан бірнеше күн ішінде көздегі процесс толық соқырлықпен аяқталады.

8. Глаукоманың негізгі түрлері(3 түрі):

Біріншілік, екіншілік, іштен туа пайда болған.

9. Біріншілік глаукома. Оның даму себебі дренажды жүйеде жергілікті өзгерістер салдарынан КІҚ жоғарлауы. Біріншілік глаукомада екіншілікпен салыстырғанда алдын ала көзде органикалық өзгерістер болмайды.

Біріншілік глаукоманың жіктелуі.

Үш негізгі формасын ажыратады: ашық бұрышты (АБГ), жабық бұрышты (ЖБГ), аралас бұрышты.

Оның арқайысысы 4 сатыдан тұрады: бастапқы, дамыған, алысқа барған, терминальды сатысы.

Бастапқы сатысында басты белгі – КІҚ жоғарлайды, КНД және көру аймағы жағынан өзгерістер жоқ.

Дамыған сатысында көру аймағында танау жағынан 10 градус тарылады. (50 градустан төмен), алысқа барған сатысында көру аймағы көз тігу нүктесінен 15 градустан төмен және қараңғыға бейімделу төмендейді.

Терминальды сатысында затты көру дұрыс емес жарық сезгіштігі сақталмаған.

Глаукоматозды экскавация дамыған сатысында білійнеді. Біртіндеп көру нервісінің семуі дамиды. Глаукомада КІҚ-ың тұрақталуының 3 негізгі белгісі бар: көру қызметінің тұрақтылығы, КІҚ қалыпты деңгейі және көзден сұйықтың ағу жеңілдігі қалыпты.

Егер КІҚ қалыпты, бірақ КІҚ-ың ағу жеңілдігі бұзылса, глаукоматозды процесс тұрақсыз. КІҚ алыпты көрсеткіштері:

А) 17-27 мм.сын.бағ. арасында;

Б) 28-32 мм.сын.бағ.

С) 33 және одан жоғары

10. Ашық бұрышты глаукома (АБГ) ешбір белогісіз өтеді. Қатерлігі осында. Кейбір жағдайларда науқастар бір көзінің көрмей қалғанын сезбей де қалады. Жалғыз белгісі – КІҚ және тонографиялық өзгереді, үнемі жоғары қысымның салдарынан көздің ішінде зат алмасу процесстері өзгереді көру нейрвісінің глаукоматозды экскавенциясы, келесіде оның семуі дамиды. Көру өткірлігі ашық бұрышты глаукомада біртіндеп төмендегендіктен, науқастар оған көп көңіл бөлмейді. Бұл жайда жасына байланысты өзгерістер мен байланыстырады. Қатерлігі де осында. Төмендеген көру өткірлігі көру нервісінің семуінің салдары. Бұл қайтымсыз процесс.

АБГ-ны катарактадан ажырата білу керек. АБГ патогенезі - көздің дренажды жүйесінің қызметінің дистрофиялық және дегенеративті процесстер салдарынан бұзылуына байланысты.

Науқастың бастапқы сатысында бұл өзгерістер біріншілік және жасы ұлғайған сау адамдардағы өзгерістерге ұқсас. Глаукоматозды процесстің дамуы барысында, әсіресе алысқа барған сатысында, дегенеративті өзгерістер екіншілік, яғни олар офтальмотонустың жоғарлауы салдарымен түсіндіріледі.

АБГ- ға сыртқы немесе интресклеральды блок тән. Склеральды синус(Шлеммов канал) тарылады немесе жоғары ішкі қысымның әсерінен трабекуламен толық жабылады.

Бірақ синустың жабылуы анатомиялық тұрғыдан, яғни генетикалық тұрғыдан қамтамасыз етіледі.

АБГ жанұйялық және аутосомды доминантты, сирек рецессивті гендермен бақыланады.

11. Жабық бұрышты глаукома (ЖБГ) белгілері

Жабықбұрышты глаукома ерте белгілер береді: бастлың ауырсынуы, қас үсті ауыру, самайда, желкеде ауырсыну, әсіресе шаршағанда, нершвті-психикалық зорығу салдарынан, салқын тигеннен кейін, ыстық моншаға жуынса, психо-эмоциональды стресстерден соң т.б.

Баста ауырсыну, жанған жарыққа қарағанда айналасында кемпірқосақ пайда болумен өтеді, көз алдында шыбын-шіркей ұшып жүргендей, көзде ауырлық; көзде қысым сезіну; көзде жас тұрғандай сезіну. Аталған шағымдарамен науқастар емдеу мекемелеріне келеді. Глаукоманың бастапқы сатысында аккомадация бұзылады; үнемі науқас көз әйнегін ауыстыруға мәжбір. Объективті белгілері: алдыңғы кірпіктің веналары кеңейген және иректелген («кобра симптомы»), қасаң қабық қарауытқан, алдыңғы камера кішірейген, шатыраш қабықта сему ошақтары бар, көру өткірлігі төмендеген, көру аймағы тарылған, көру нервісінің экскавациясы. Бұл патологиялық өзгерістер сатысына байланысты дамиды.

Глаукоманың жедел ұстамасы.

5-10 % жағдайда ЖБГ глаукоманың жедел ұстамасы ретінде өтеді. Процесс бір жақты, көзде қатты ауырсыну; көздегі ауырсыну сол жақ басқа, самайға, тіске, құлаққа, үшкіл нервтің бойымен беріледі. Науқастың жалпы жағдайы ауыр, кейде коллапсқа жақын белгілер бар: суық тер, пульс баяулаған, жүрек айну, құсу, қалтырау, кейде дене температурасы жоғары. Бұл белгілер науқасты дұрыс анықтауда кедергі тудырады.

Глаукоманың жедел ұстамасының белгілері: жанған жарыққа қарағанда оның айналасында кемпірқосақ пайда болады (қасаң қабық ісінгендіктен және көз алды тұманданғындықтан); айқын сүйелденген инъекция («кобра» симптомы), қасаң қабық ісінген, қарашық кеңейген (сфинктердің салдылығы салдарынан КІҚ күрт жоғары).

Шатыраш қабық ісінген, қарашықтың бойымен артқы синхиялар түзіледі. Кейде ісінген КНД көрінеді., шекарасы анық емес, тор қабықтың орталық артериясының пульсы көрінеді, КНД-де, оның маңында қан құйылған. КІҚ – 60-80 мм.сын.бағ. дейін көтеріледі, көзден сұқйықтық ағып кетуі толық тежеледі. Гониоскопияда алдыңғы камераның бұрышы толық жабық.

Әрбір ұстамадан кейін гониосинхия, артқы синехия және шатыраш қабықта сему қалады. Глаукоманың жедел ұстамасы иридтен ажырату керек. Созылмалы ағымменн ЖБГ-ны және АБГ-ны анықтауының келесі белгілері бар: КІҚ жоғарлауы, көзден сұйықтық ағуы тежелген, глаукомаға тән көру аймағының тарылуы, көру нервісінің глаукоматозды экскавациясы. АБГ-ың ЖБГ-дан айырмашылығы ЖБГ-да алдыңғы камераның бұрышы шатыраш қабықтың түбімен немесе гониосинхиялармен жабылады.ЖБГ-ың патогенезде басты роль алдыңғы ұңғылдың шатыраш қабықтың түбімен жабылуы, ол қарашықтың функциональды блогы нәтежиесінде дамиды. Қарашықтың функциональды блогінің дамуын тудыратын жәй – көз бұршағының алдыңғы орналасуы. Шатыраш қабық үлкен аймақта көз бұршағының алдыңғы бетіне тығыз жанасын отырады., соның салдарынан артқы камерадан алдыңғы камераға сұйықтың өтуі тежеледі.

Артқы ұңғылда қысым жоғарлайды, шатыраш қабық алдыға қарай ығысады. Осы ығысудың салдарында алдыңғы ұңғыл шатыраш қабықтың түбімен жабылады.

Қарашықты функциональды блоктың дамуы іштен туа пайда болған анатомиялық ерекшеліктеріне байланысты: көз алмасының мөлшері кіші, көз бұршағының мөлшері ұлғайған, кірпікті дене алдыңғы орналасқан. Бірақ бұндай көз алмасының құрылысы сау, жасы ұлғайған адамдарда кездеседі. Дегенімен глаукома жағымсыз факторлардың әсрімен генетикалық тұрүғыдан қауіпі бар адамдарда дамиды.

12. Біріншілік глаукоманың этиологиясы.

Глаукома көп этиологиялы ауру. Оның дамуында көптеген ішкі және сыртқы факторлар роль атқарады:

- эмоциональды факторлар: реншістер, психо-эмоциональды сілкіністер;

- гипотальмустың функциональды жағдайы;

- диэнцефальды бұзылулар;

- вегететивті нерв жүйесінің бұзылуы;

- Иценко-Кушинг ауруы, мойын остеохондрозы және т.б. эндокринді жүйенің бұзылулары (қалқанша бездің қызметінің бұзылуы) зат алмасуының бұзылуы (холестериннің және т.б. алмасуының бұзылуы).

Жоғарыда аталған жалпы бұзылулар көзде жергілікті өзгерістер болған жағдайда дренажды жүйеде оның клиникалық белгілерінің дамуын тудырады.

Бұл ретенционды теория. Бүгінгі таңда бұл теориямен бірге үлкен мән нейро-гуморальды теорияға беріледі. Соңғы жылдары жаңа концепцияны жақтаушылардың пікірі бойынша көздегі функциональды және анатомиялық өзгерістер КІҚ мен (20 мм.сын.бағ) көру нервісін қоректендіретін артериядағы қысым (тор қабықтың орталық артериясында қысым 70-90 мм.сын.бағ.) арасындағы тепе-тендіктің бұзылуына байланысты. Бұл физиологиялық тепе-тендік бұзылса: КІҚ жоғарласа, артериялық қысым төмендесе, көру нервісінің көректенуі нашарлайды. Офтальмотонус қалыпты болса да глаукоматозды экскавация дамиды – ішкі қысымы төмен глаукома.

Аталғандарды қортындыласақ, глаукоманың дамуында түрлі теориялар мен этиологиялық факторлардың алуан болуы мәселенің толық анықталмағандығының дәлелдемесі.

13. Біріншілік глаукоманың алдын алу және ерте анықтау.

Емдеу мекемелерінде диспансерлік байқаулар ұйымдастырылады:

6. 35 жастан жоғары тұрғындар арасында белсенді түрде глаукоманы және оған күдіктерді анықтау.

7. Глаукомасы бар және оған күдігі барларды диспансерлік байқауға алу.

8. Жүйелі түрде глаукомасы бар науқастарды қарап, емдеу.

9. Глаукомасы бар науқастарды еңбекке баулу.

10. Тұрғындар арасында кеңінен санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізу.

Поликлиникада, амбулаторды қабылдауда, өндірісте глаукома 0,5-1 % жағдайларда анықталады. Глаукома анықталған жанұяларда барлық мүшелерді глаукомаға зерттеу өзекті. Бұндай тәсіл 40-50% жағдайда глаукома диагнозын қоюға мүмкіндік береді.

Бірақ науқастарда глаукома 35 жасқа дейін дамиды. Глаукоманы ерте анықтау тәсілдері:

4. көру өткірлігін анықтау, периметрия (квантативті), офтальметрия, биомикроскопия, тәуліктік тонометрия, эластотонометрия, тонография және т.б.

5. Түрлі сынақтар өткізу: қараңғылық, су ішкізу, мидриатиктерді қолдану, ортоклиникалық және позициялық (Хеймс сынағы), кортизон тесті (0,1 % дексаметазон ертіндісін тамызу) және т.б. Кортикостеридтар жергілікті қолданда көзден сұйықтың ағуын тежейді. Себебі кортикостероидттар гиалуронидазаның түзілуін тежейеді де мукополисахаридтердің алдыңғы ұңғылдың бұрышында жиналуына әкеледі және тробекулалар қалыңдайды.

6. пилокарпин сынағы.

Ең бірінші мақсат КІҚ төмендету, ол үшін кешенді гипотензивті шаралар жүргізіледі. Басты орынды миотиктер алады, яғни қарашықты тарылтатын. Оған жататындар холиномиметиктер: пилокарпин 1-6 % ертіндісі, карахолин 0,75%, ацеклидин 2-5 %; антихолинэстеразды тамшылар: эзерин 0,25 %, прозерин 0,5 %; фосфорорганикалық миотиктер; фосфакол 0,02 %, армин 0,005%-0,01%, фосфарбин 0,01-0,02 %, нибуфин – 0,33 %, тосмилен 0,25-0,5-1 % және т.б.

Глаукомада миотиктерден басқа қарашықты кеңейтетін дәрілер – адреналин қолданылады. Гипотенезивті мақсатпен осматикалық дәрілер (диакарб, мочевина, глицерин) қолданылады; сонымен бірге склераға қарсы, қан тамырларын кеңейтетін, жігерлендіру терапиясы қолданыылады.

Глаукоманың жедел және жедел асты ұстамасының емі:

- 1-2 % пилокарпин. Алғашқы бір сағатта әрбір 15 мин. сайын, келесі 1 сағатта жарты сағат сайын (3-4 рет) және әрбір сағат сайын (2-3 рет), келесіде тәулігіне 6 рет.

- Холинэстеразаның ингибиторы ретінде диакарб (0,25-0,5 г)

- Глицерин 60 мг/кг дене салмағына

- Самайға сүлік салу

- Аяғын ыстық суға салу

- Тазарту клизмасы, ішті өткізетін тұзды дәрілер.

- Ем тиімсіз болса,литикалық қоспа (промедол 1% -1,0, димедрол 1%-1,0, аминозин 2,5% -1,0)

- 24 сағаттан кейін, жүргізілген шаралардан кейін, КІҚ төмендемесе оперативті ем қолданылады: иридэктомия, фистулизациялық операциялар.

Глаукомасы бар науқастың күн тәртібі:

7. тыныш өмір сүру;

8. шамадан тыс зорықпау;

9. диета сақтау;

10. еңбек ету және демалу тәртібін сақтау;

11. қараңғы бөлмеде ұзақ отырмау;

12. жасыл фильтірі бар көз әйнегін қию және т.б.

Іштен туа пайда болған глаукома.

Себептері:

- Алдыңғы ұңғылдың бұрышында мезодермальды тінінің сақталуы (ол трабекула мен шлеммов каналы арқылы сұйықтың көзден ағуына кедергі);

- Көздің дренажды жүйесінің дұрыс дамымауы немесе даму аномалиясы.

Мезодермальды тін 9 айға қарай тарауы кажет, кейбір жағдайларда сақталып қалады. Жеке жағдайларда кірпікті бұлшық еттің, трабекуланың, шлеммов каналының даму аномалиялары байқалады. Бұл аномалиялардың себебі жүктілік кезінде анасының түрлі патологиялық жағдайлары, әсіресе жүктіліктің 7 айында тұқы тілмесі(краснуха), полимиелит, паротит, мерез, және т.б. аурулармен ауырса, авитаминоз А, радиацианың әсері, тиреотоксикозда, механикалық жарақаттарда, улануда, алкоголизмде және т.б.

Нәрестеде глаукома баяу басталады. Ерте белгілері: қасаң қабықтың қарауытуы, алдыңғы камераның тереңдеуі, қарашықтың кеңейуі, қарашықтың жарыққа реакциясы әлсіз. Алғашқы 2-3 айда балада жарықтан қорқу және көзден жас ағу, мазасыздану, ұйқысы, тәбеті төмен.

Негізгі және кеш белгілері, бала дүниеге келгеннен кейін білінеді: балада КІҚ өте жоғары, қасаң қабықтар ұлғайады, тіпті екі көз алмасының мөлшері де ұлғаяды. Склераның сырт бөлімі созылады және көкшіл түсті, лимб кеңейген, қасаң қабықтың мөлшері ұлғайады. Қасаң қабықтың диаметрі (қалыпты жағдайда жаңа туған нәрестеде d=9 мм, ересектерде d=11 мм.). Қасаң қабықтың сезімталдылығы жоқ, беті тегіс емес. Ісік салдарынан қасаң қабық сұр түсті. Алдыңғы камера кішірейген, келесіде тереңдейді. Шатыраш қабықтың суреті жойылады, ол семеді. Көздің қоректенуі бұзылғандықтан екіншілік катаракта, шыны тәрізді денеде дистрофиялық өзгерістер, көз түбінде глаукоматозды экскавация және көру нервісінің семуі дамиды. Көзде қайтымсыз өзгерістер дамығандықтан көз көру қаблетінен айырылады.

Аталған белгілер анықталса Маклаков тонометрімен КІҚ өлшенеді(табиғи ұйқы кезінде немесе жеңіл ұйықтататын дәрілер көмегімен).

Қажет болса гониоскопия, биомикроскопия, офтальмоскопия жүргізу қажет.

Іштен туа пайда болған глаукоманы мегалокорнеадан (қасаң қабықтың диаметрі ұлғайған) коньюктивиттен, кератиттен, қасаң қабық синдромыман, КІҚ-ың жоғарлауы бойынша ретинобластомадан ажырату керек.

Іштен туа пайда болған глаукоманың сатылары(Е.И.Ковалевский бойынша).

Бастапқы сатысы: көздің сагитальды және горизонтальды мөлшері жасына сәйкес қалыпты мөлшерден 2 мм-ге артық, КНД өзгермеген, көруі қалыпты.

Айқын сатысы: қасаң қабықтың сагитальды және горизонтальды диаметрі – 3 мм-ге артық, КНД экскавациясы, көруі 50 % төмендеген.

Алысқа барған сатысы: көздің мөлшері және қасаң қабықтың диаметрі 4 мм-ге үлкен, КНД экскавациясы, көру өткірлігі жарықсезгіштікке дейін төмендеген.

Абсалютке жуық сатысы: көздің мөлшері 4 мм-ден артық, КНД экскавациясы, жарықсезгіштіктік анық емес.

Абсолютті сатысы: буфтальм, толық соқырлық.

Жасөспірім глаукомасы, 6 жастан 35 жасқа дейінгі аралықта кездеседі. Ковальский Е.И. (1970 ж) пікірі бойынша бұл кеш білінген іштен туа пайда болған глаукома. Алдыңғы ұңғылдың бұрышындағы өзгерістер іштен туа пайда болған глаукомаға ұқсас, бірақ айқын емес. М.Л Клячко (1961) жіктелуіне сай жасөспірімдік глаукома 2 топқа бөлінеді:

3) біріншілік, ағымы бойынша карттардың глаукомасына ұқсас, және токсикалық глаукома (Үндістанда кездеседі);

4) глаукома көздің алдыңғы бөлімінің ақауларымен кездеседі.Көп жағдайларда жүйелі аурулардың симптомдары; мысалы, Рекклингаузен нейрофиброматозы немесе Гиппел-Линдау ауруы; бұлардың жалпы аты факоматоздар, оларда жалпы глияның ұлғайюы.

Іштен пайда болған глаукоманың емі:

- хирургиялық.

Операция алдында 1 айға дейін дайындық жүргізіледі:

1. холиномиметикті миотикатер; пилокарпин 1%, 0,75 % карбохолин, 2-5 % ацекледин: 3-10% фурамон (жергілікті);

2. Анихолинэстерозды миотиктер: 0,25 % рэзерин; 0,02 % фосфакол, 0,02 % фосарбин, 0,005 % армин (жергілікті);

3. Зәр шығаратын дәрігерлер: фонурит (диакарб), мочевина (ішке)

4. Анальгетиктер: амидопирин, анальгин, аспирин (ішке)

5. Алдамшы ем: аяғын ыстық суға салу, самайға сүлік салыныды, кыза кағаз

6. Антигистаминдер: димедрол, пипольфен (ішке)

7. Нейротрофикалық дәрілер: новакаин блокадасы, дибазол, бромид;

8. Осмотерапия: глюкоза, глицерин (ішке);

9. Витаминдер: В топтағы, А,С;

10. Диета: сүт, өсімдік тағамдары, суды және тұзды, бұрышты шектеу.

Алғашқы бір жылда балалардың бәрі оперативті жолмен емделу керек. Гонипунктурада мезодермальды тінді бұзу және қосымша коньюктива астына сұйықтың ағуына жол салу. Гонипунктура іштен туа пайда болған глаукомада алысқа барған сатысында қолданылады. Глаукоманың кеш сатысында фистулизациялық операциялар көрсетілген (иридоклейзис).

Ангиоматозда глаукома хирургиялық жолымен нашар емделеді. Бұл жағдайда иридоклейзис немесе ангиодиатермокоагулация жасалады.

Реклингаузен нейрофиброматозында кеңінен сыртқы иридоэктомия көрсетілген.

Оперативті ем 25 % жағдайда тиімді. Операция тиімсіз болса, қайта операция көрсетілген.

Глаукома – бұл ауыр,жиі созылмалы,үдемелі,көздің ішкі қысымының жоғарлауымен өтетін,көру нервісінің семуіне әкелетін көз ауруы,яғни қайтпас соқырлыққа.КІҚ анықтайтын факторлар: 1. склераның регидтілігі 2. Көзде қанның мөлшерінің өзгеруі;3.Көздің ішкі құрылымының жағдайы:көз бұршағының мөлшері,шыны тәрізді дененің көлемі;4.Камераның ылғалы мен көздің қан тамырларыгның осмотикалық қысымы;5Негізгі фактор – көөде сүйықтың түзелуі мен көзден оның ағып кетуі, яғни көздің ішкі сұйығының(КІС) айналымы.Көздің дренажды жүйесі алдыңғы камераның бұрышында орналасады және трабекулалардан, ш леммов каналынан немесе склералды синустан және коллекторлардан (шығаратындардан,олардың саны 20-40), олар сулы веналарға құйады.Артқы (увеосклералды) сүйықтың ағу жолы – кірпікті дененің стормасы арқылы, склера арқылы увеалды және склералды веналарға.Көздің ішкі қысымын анықтау тәсілдері – болжама тәсіл (пальпаторлы зерттеу) және тонометриялық(Маклаков тонометрімен). Қалыпты жағдайда КІҚ ересектерде 26-27 мм. Сын.бағ. Көздің ішкі қысымының тәуліктік ауытқуы– қалыпты жағдайда 2-З мм сын.бағ.Глаукоманың негізгі белгілері - КІҚ жоғарлауы,көру нервісінің семуі,көру аймағының тарылуы. Глаукоманың келесі түрлерін ажыратады – біріншілік,екіншілік,іштен туа пайда болған.Біріншілік глаукома өмір барысында дренажды жұйенің жергілікті(склерозды) өзгерістерінде болады. Бұл полиэтиологиялық ауру,түрлі факторлармен шақырылады –эмоционалды,психиялық,гипотала­мусс жағдайымен,мойын остеохондрозымен,эндокринді жұйенің,зат алмасудың өзгеруімен. Біріншілік глаукоманың формалары :ашық бұрышты,жабық бұрышты,аралас; сатылары - бастапқы,дамыған,алысқа барған,терминалды (сатысы периметрия мен офтальмоскопия негізінде қойылады) және қысым дәрежесі КІҚ сай – қалыпты 16 дан 27 мм.сын.бағ.,біраз жоғарлаған - қымыс 28 ден 33 мм сын.бағ. және жоғары - 33 және одан жоғары.

Дата добавления: 2014-12-25