Форма правления и ее разновидности

БИЛЕТ

1. Саяси жүйе: мәні, функциясы

«Жүйе» ұғымын ХХ ғ-ң 20ж-ы ғылыми айналымға алғаш енгізген неміс биологы Л.Фон.Борталанфи. Ол бұл терминді клетканың сыртқы ортамен алмасу процесін көрсету үшін пайдаланады.ғалым жүйеге өзара байланыста болатын элементтердің біртұтас жиынтығы ретінде қарады. Жүйенің бір элементі өзгеріске ұшыраса, барлық тұтастық өзгереді.Жүйе сыртқы дабылдарға және өзінің ішкі элементтерінің талаптарына жауап қайтару арасында дамиды.саяси жүйе сыртқы ортамен «кіріс», «шығыс» принциптері арқылы байланысады.«Кірістің» 2түрі бар: талап және қолдау. Талапты халықтың билік органдарына қоғамдағы құндылықтардың,қазына мен қаржының, қоғамдық қордың әділетті, дұрыс н/се әділетсіз,бұрысбөлінуі туралы пікірі,билік органдарына үндеуі деуге болады.Ол қоғамда белгілі бір қажет-ң, мұқтаждықтың бар екендігін білдіреді ж-е әр түрлі болады. Шығыс-саяси жүйе жұмысының нәтижесі. Онда саяси жүйе түскен талап – тілектерге сәйкес саяси шешімдер қабылдайды. Оларды жүзеге асыру жоспары қарастырылады.оны халықтың талап-тілектеріне жауап деп түсінуге болады. М, шығысқа қабылданып жатқан заңдарды,атқарушы биліктің қаулыларын, соттардың шешімдерін ж/е т.б.жатқызуға болдаы. Саяси жүйе орасан зор әлеуметтікмәлімет,

хабарламаларды қарастырып, оларды нақтылы шешімдерге айналдырады. Сөйтіп кіріс пен шығыс бір – біріне әсер етіп отырады.

2. Саяси дағдарыс және саяси шиеленіс

Шиеленіс деп әрбір қарсы жақты қолайсыздыққа ұшыратып, істі насырға шаптыратын қарама-қарсы мүдделердің, пікірлердің, көзқарастардың қайшы келуін, елеулі келіспеушілікті, өткір таласты айтады. Қазіргі кезде қоғамдағы шиеленістер көптеген ғалымдардың назарын аударуда. Сондықтан, осы мәселемен арнайы айналысатын конфликтология деген ғылым пайда болды. Ол мейірімсіздікке, төзімсіздікке, озбырлыққа әкелетін, қоғамды бүліндіріп, тығырыққа тірейтін саяси шиеленістердің шығу заңдылықтарын біліп, реттеу жолдары іздестіріп, оның алдын алуға бағытталады. Соған орай, ол саяси және қоғамдық қатынастарыд жетілдіруді де қарастырады. Әлеуметтік шиеленістердің бірнеше себептері бар. Ең бірінші, жалпы себебіне адамдардың теңсіздігі жатады. Себібі, әркімнің қоғамдағы мәртебесі, қызметі, билікке қатынасы әр түрлі. Біреулер билік етеді, екіншілері оларға бағынады, дегендерін істейді. шиеленістің екінші себебіне, қажеттілік, мұқтажыдықтың, талап-тілектің өтелмеуі немесе қанағаттандырғысыз өтелуі жатады. Үшіншіден, адамдар өзлерін белгілі бір әлеуметтік, этникалық, діни т.б. бірлестіктердің мүшесіміз деп санайды. Бұл олардың өмірдегі орнын айқындайды және өздерінің жағдайын басқалардан төмен сезініп, мүдделеріне қысым жасалады деп ұғады. Саяси шиеленістер өзінің даму барысында бірнеше кезеңдерден өтеді. Алғашқы кезеңінде кикілжіңдерге негіз туады. Қоғамның кейбір салаларында қиындықтар пайда болады. Келесі кезеңдекеліспеушілік, наразылық ашық айтылып, алғашқы қақтығыстар болуы мүмкін. Билікті халық мойындағанда, оның заңдарын дұрыс деп түсініп, өз еріктерімен орындағада билік. Сонда оның беделі де, халықты бағындыратын сиқырлы сыры да болады. Ал мынандай кикілжіңде басқарушы тбе топтың әр түрлі қылмыстары ашылып, беделдері кетіп, оларға сенімсіздік туады. Одан кейін екі жақты да көптеген адамдар қолдап, дау-дамайдың шеңбері кеңиді. Қазіргі кезеңде шиеленісті шешудің екі жолы бар: 1.шиеленісті мәмілеге келу арқылы бейбіт жолмен шешу.2. зорлық негізінде бітістіру, келістіру.

3. Жаңа мем-к идеологияның қалыптасуы.

«Идеология» деген ұғым гректің идея-бейне ж-е логос-білім деген сөздерінен шыққан. Ғылыми айна

лымға әдебиетке француз ғалымы ж-е фәлсафашысы А.Дестют де Траси кіргізді. Ол идеологияны идеялар, олардың қалай пайда болатындығы ж-е әрекет ететіндігі жөнінде ғылым деп түсіндірді. Қазір идеология деп адамдардың үлкен әлеу-к топтарының іс-әрекетіне бағдар беріп, олардың мақсат мүдде

лерін білдіретін ж-е қорғайтын идеялар мен көзқарастар жүйесін айтады. Идеология әр түрлі саяси,құқ

ықтық, этникалық, діни,эстетикалық, фәлсафалық болып келеді. Сонымен қатар қандай идеология болсын саясатпен тығыз б/ты ж-е саяси сипаты болады. Саяси идеология теориялық тұрғыда топтың, таптың негізгі мүдделерін танытады,оларға мұраттар,ережелер, рухани байлықтар,бағалы бағыттар жүйесін береді. Сол арқылы күрестің нақтылы мақсаттарын, оларды жүзеге асырудың құралы мен жолдарын белгілейді. Жүйеленген түрінде саяси идеология партиябағдарламаларында,декларац

ияларда, манифестерінде, жарғыларында сондай-ақ түрлі насихаттық құжаттарды қалыптастырады.

Под формой правления понимается структура и порядок образования верховных органов государства, а также способы осуществления ими полномочий.

История государства знает два вида органов, обладающих верховной (высшей) властью в стране, - единоличные и коллегиальные. Единоличная власть принадлежит монарху (царю, императору, королю, шаху). Поэтому и форма правления в таком государстве называется монархией. Коллегиальный орган – это парламент, Государственная Дума, Народное Собрание – избираемый народом и осуществляющий государственную власть от его имени. Государство, во главе которого стоит такой коллегиальный орган, называется республикой.

Монархия характеризуется тем, что монарх получает верховную власть по наследству и не несет никакой ответственности за результаты своего правления (редкие случаи - когда монарх избирается, а затем передает свою власть по наследству).

Монархии бывают двух видов: абсолютные и ограниченные. При абсолютной монархии монарх обладает неограниченной властью в стране, осуществляет законодательствую власть, руководство органами исполнительной власти, контролирует правосудие и, как правило, выступает в качестве его высшей инстанции.

Ограниченная монархия характеризуется тем, что верховная власть государства распределена между монархом и представительным органом. Монарх сохраняет свое положение глав государства, получает престол по наследству и считается независимым от любой иной власти, государственных органов и населения. Однако монарх обладает незначительной властью. Он, как правило, лишен права вмешиваться в деятельность правительства и чаще всего его государственная власть сводится к подписанию законов, принятых парламентом.

В государствах с республиканской формой правления высшая власть принадлежит выборным органам, избираемым населением на определенный срок (4-5 лет) и несущим перед ним ответственность.

В настоящее время республиканская форма правления имеет более широкое распространение, нежели монархия. В зависимости от того, какой орган государства формирует правительство, осуществляет руководство им, выделяют три вида республик – парламентские, президентские и смешанные.

Парламентские республики характеризуются тем, что верховная власть принадлежит парламенту, избираемому населением в ходе всеобщих выборов при тайном голосовании. Правительство формируется партией (партиями), располагающей большинством голосов в парламенте, и возглавляется премьер-министром. Глава государства – президент – избирается либо парламентом, либо специальной коллегией, образуемой парламентом. Президент не руководит деятельностью правительства.

В президентских республиках президент наделяется полномочиями главы государства и правительства. Он избирается населением страны и сосредоточивает в своих руках весьма широкие полномочия в политической, экономической и военной сферах. Президент самостоятельно формирует правительство. У парламента отсутствует право на объявление вотума недоверия правительству, поскольку оно ответственно только перед президентом.

В современном мире имеются государства-республики, в которых правительство формируется с участием и президента, и парламента. В теории государства и права такие республики принято называть смешанными.

Дата добавления: 2015-04-24