Тапсырмалар 2 страница

Күнтізбелік-тақырыптық жоспар «Мал шаруашылығы» пәнінің жұмыс оқу бағдарламасы негізінде құрастырылды.

20 14 жылғы тамыз «27» күнгі кафедра отырысында қаралып бекітілді. № 1хаттама

Дайындаған профессор Нұрғазы Қ.Ш.

.

5В120100 – «Ветеринариялық медицина» мамандығы студенттеріне

«Мал шаруашылығы» пәнінен

студенттердің өзіндік жұмысын (СӨЖ) орындауға арналған

(барлығы 60 сағат)

Рет №	Өзіндік жұмыстарға арналған тапсырмалар (тақырыптар)	Сағат саны	Ұсынылған әдебиеттер және басқа да әдеби көздер	Есеп беру формасы
	Қой шаруашылығы.		1. Сабденов Қ.С., Бексеитов Т.К. және т.б. Қой шаруашылығы Алматы, ЖШС РПБК «Дәуір», 2011, 472 бет.	Реферат
	Жылқы және түйе шаруашылығы.		1. Базымов К. Жылқы және түйе шаруашылығы, Алматы, Қайнар, 1993.	Реферат
	Ірі қара шаруашылығы.		1. Кәрімов Ж.К., Дәленов Ш.Д., Найманов Д. Қ. Ірі қара мал шаруашылығы. Қостанай, 1996.	Реферат
	Шошқа шаруашылығы.		1. Танатаров А.Б. Шошқа шаруашылығы, Практикум. А., 2006.	Реферат
	Құс шаруашылығы		1. Әлпеисов Ж. Ә., Тәжиев К.П. Құс өсіру. А., 2001.	Реферат

Құрастырған: профессор Нұрғазы Қ.Ш.

«Мал шаруашылығы» пәнінен студенттердің оқытушының қатысуымен өткізілетін өзіндік жұмысы (СОӨЖ)

(20 сағат)

Реттік №	СОӨЖ
	Ауылшаруашылық жануарлардың шығу тегі	- Өзіндік жұмысты орындау бойынша әдебиеттер таңдау, реферат, баяндама дайындау бойынша кеңес беру; - Шептік бақылау және аралық аттестация сұрақтары бойынша кеңес беру; - Тәжірибелік сабақтардың тақырыптары бойынша кеңес беру; - Студенттердің өткізген сабақтарын өтеу; - Студенттердің шептік бақылау тапсыру; - Студенттердің өзіндік жұмысты тапсыру
	Мал шаруашылығының даму кезеңдері
	Тұқым шығаруға әсер етуші жағдайлар
	Мал тұқымдарын жерсіндіру
	Жануарлар өнімділігі
	Малдарды таңбалау
	Асыл тұқымды мал шаруашылығы базасы
	Мал тұқымын асылдандыру жоспары
	Мал тұқымымен жүргізілетін жұмыстарды ұйымдастыру
	Кең көлемді селекция

5В120100 - «Ветеринариялық медицина» мамандығының 2 курс студенттеріне арналған «Мал

шаруашылығы» пәні бойынша 1 аралық бақылаудың сұрақтары

1. Кіріспе. Мал шаруашылығы ауыл шаруашылығының саласы.
2. Малдың негізгі сыртқы дене мүшелерін атаңыз?
3. Малдың сыртқы дене пішініне, түр-тұлғасына баға берудің қандай әдістерін білесіз? Олардың бір-бірінен қандай артық-кемшілігі бар?
4. Әр түрлі түлектердің дене пішінін сипаттайтын негізгі бой өлшемдерін атап, оларды алудың жолдарын көрсетіңіз.
5. Малдың бойын өлшегенде қандай ережелерді сақтау қажет?
6. Тұлға индексін анықтаудың қандай маңызы бар?
7. Малдың бой өлшемдері селекция тәжірибесінде пайдалану тәсілдерін сипаттаңыз.
8. Дене пішінінде кездесетін кемістік пен кемшіліктерге сипаттама беріңіз. Неліктен оларға мән беріледі?
9. Етті бағыттағы малға тән дене пішінін сипаттаңыз.
10. Қандай сыртқы дене мүшелерінің даму дәрежесіне қарап, дене бітімін (конституциясын) тез анықтауға болады?
11. Сүтті бағыттағы сиырға тән дене пішінінің ерекшеліктеріне сипаттама беріңіз.
12. П.Н. Кулешов жіктеуі бойынша дене бітімінің қандай түрлерін білесіз?
13. Шаруашылықта көрген негізгі түлікке түр-тұлғасы және дене бітімі тұрғысынан сипаттама беріңіз.
14. Малдың абсолюттік және салыстырмалы өсуін қалай анықтайды?
15. Малдың өсіп жетілмегендерінің түрлері – эмбрионализм, инфантилизм және неотения жөнінде айтыңыз. Бұның себебі.
16. Малдың өсуіне қандай факторлар әсер етеді?
17. Өсу қарқынының әркелкілігі дегеніміз не және оның биологиялық негізі.
18. Малдардың түріне, жасына бағып-күту және азықтандыру дәрежесіне байланысты дене бітімі қалай өзгереді?
19. Малдың түріне байланысты сүйек жүйесінің өсу заңдылықтарының сіздерге белгілі сипаттамасын айтыңыздар.
20. Малдың өсіп-жетілуінің ортақ заңдылықтары.
21. «Мал өнімі» мен «мал өнімділігі» ұғымдарының арасында қандай айырмашылықтар бар?
22. Селекция ұғымын қалай түсінесіз?
23. Сұрыптаудың негізгі селекциялық-генетикалық параметрлерін атаңыз.
24. Таңдап алуға қажетті мал санын және үлесін қалай анықтайды?
25. Малдың шежіресі деп нені айтады және оны қалай жасайды?
26. Пробанд, оның ата-тегі, жанама туыстары және қатарластары деп қандай малды атайды? Ата-енелер қатары дегеніміз не?
27. Шежіре жасаудың кең таралған қандай түрлерін білесіз?
28. Шежіреге талдау жасауда рет-ретімен қандай негізгі мәселелерге баса көңіл бөлу керек?
29. Жұп таңдау мен сұрыптау арасындағы ұқсастық пен айырмашылық. Жұп таңдаудың мал тұқымын асылдандырудағы маңызы.
30. Әртекті жұп таңдаудың мақсаты, оның артықшылықтары мен кемшіліктері.
31. Біртекті жұп таңдаудың мақсаты, артықшылықтары мен кемшіліктері.
32. Жекелеп, жекелік-топтық, топтап, ұялас-топтық жұп таңдау түрлерінің мән-маңызына сипаттама беріңіз.
33. Инбридинг дәрежесін анықтауда қолданылатын Шапоруж-Пуш тәсіліне сипаттама беріңіз.
34. Жануарлардың сыртқы пішіні мен дене бітімін бағалау.
35. Организм жеке дамуының заңдылықтары.
36. Ауылшаруашылық малдарын сұрыптау.
37. Сұрыптаудың дегеніміз және оның қандай түрлерін білесіз?
38. Сұрыптаудың түрлері, малдың фенотипі мен генотипі бойынша бағалау әдістері.
39. Жұп таңдау түрлері және оларды жіктеу.
40. Мал тұқымы туралы ілім.
41. Мал тұқымы тұралы түсінік.
42. Мал тұқымын жерсіндіру.
43. Сирек және жоғалып бара жатқан тұқым генофондын сақтау.
44. Қазақстан Республикасында мал тұқымдарын жетілдіру мен тұқымдар шығарудың жоспары.
45. Ауылшаруашылық малдарын өсіру әдістері.
46. Таза тұқым өсіру мақсаты мен міндеті, оны қолдану жағдайлары.
47. Инбридинг және аутбридинг
48. Аталық ізбен аналық ұя бойынша өсіру, оның мақсаты мен міндеттері.
49. Будандастыру және гибридтеу. Биологиялық ерекшеліктері.
50. Мал шаруашылығында гибридтеуді пайдалану жетістіктері.

Бағдарламаның жетекшісі, профессор Нұрғазы Қ.Ш.

5В120100 - «Ветеринариялық медицина» мамандығының 2 курс студенттеріне арналған «Мал

шаруашылығы» пәні бойынша 2 аралық бақылаудың сұрақтары

1. Ірі қараның биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.

2. Сүт бағытындағы ірі қара тұқымдары, оларың сипаттамасы.

3. Сүт өнімділігі және оны есептеу әдістері.

4. Сиыр сүттілігін сипаттайтын көрсеткіштерді атаңыз.

5. Сауым маусымында нақтылы бір сиырдан сауылған сүт мөлшерін анықтайтын тәсілдерді атап, олардың дәлділігіне сипаттама беріңіз.

6. Ет бағытындағы ірі қара тұқымдары. Сипаттама.

7. Сауым маусымы дегеніміз не? Оның ұзақтылығы.

8. Сервис мерзімі дегеніміз не? Оның ұзақтылығы.

9. Суалу кезеңі дегеніміз не? Оның ұзақтылығы.

10. Сүттің құрамы. Ол неге байланысты өзгеріп тұрады?

11. Сүтті-етті бағыттағы ірі қара тұқымдарына сипаттама.

12. Қойдың биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.

13. Биязы жүнді қой тұқымдары, оларың сипаттамасы.

14. Биязылау жүнді қой тұқымдары, оларың сипаттамасы.

15. Ұяң жүнді тұқымдары, оларың сипаттамасы.

16. Қылшық жүнді қой тұқымдары, оларың сипаттамасы.

17. Жүннің қандай түрлерін білесіз және олардың басты айырмашылығы неде?

18. Қойдың жүн өнімділігін сипаттайтын көрсеткіштер және оларды анықтау жолдары?

19. Жүн талшығы қандай түрлерге бөлінеді? Құрамына байланысты қаншаға бөлінеді?

20. Жүннің таза шығымын қалай анықтаймыз?

21. Таза жүн шығымы қай жүн бағытында жоғары болады?

22. Шошқаның өсіп өну қасиеттерін сипаттайтын көрсеткіштер және оларды анықтау жолдары?

23. Мегежіннің сүттілігін қалай анықтайды? Торайларды енесінен қай мезгілде бөледі?

24. Шошқаның биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.

25. Шошқа тұқымдары, оларың сипаттамасы.

26. Мегеженнің буаздылық мерзімінің ұзақтылығы.

27. Шошқа шаруашылығында гибридтеудің ерекшелігі неде?

28. Шошқаның өсімталдығының ерекшелігі және адаптациялық мүмкіндігі неде?

29. Үй құстарының биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.

30. Тауық тұқымдары, оларың сипаттамасы.

31. Құстың жұмыртқалағыштығына баға бергенде қандай көрсеткіштері есепке алады?

32. Тауықтың жұмыртқалағыштығын қалай анықтайды?

33. Жұмыртқа салу интенсивтілігі қалай анықталады?

34. Үйрек тұқымдары, оларың сипаттамасы.

35. Қаз және күркетауықтар тұқымдары, оларың сипаттамасы.

36. Құстың жұмыртқа өнімділігі, оған әсер етуші факторлар.

37. Жылқының биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері.

38. Салт мінетін әрі жегілетін жылқы тұқымдары.

39. Желісті жылқы тұқымдары, оларың сипаттамасы.

40. Ауыр жүк тарататын жылқы тұқымдары, оларың сипаттамасы.

41. Ет және сүт өндіру үшін өсірілетін жылқы тұқымдары, оларың сипаттамасы.

42. Салт мініс жылқысының көліктік қасиетін оның қандай көрсеткіш – белгілеріне қарап баға беріледі?

43. Жүк тартатын жылқының күш көліктік қасиетін қандай көрсеткіштерімен бағалайды?

44. Жылқының ет және сүт өнімі.

45. Малдың еттілік қасиетіне, оның тірі кезінде қандай белгі көрсеткіштеріне қарап баға беруге болады?

46. Малды сойғаннан кейін, оның еттілік қасиетін сипаттау үшін анықталуға тиісті көрсеткіштерін атаңыз.

47. Малдың еттілік коэффициентін есептеу жолын көрсетіңіз.

48. Бие сүтінің химиялық құрамы мен қасиеті.

49. Түйе тұқымдары мен будандары, оларың сипаттамасы.

50. Інгендердің сүт өнімі. Түйенің жүн өнімі.

Бағдарламаның жетекшісі, профессор Нұрғазы Қ.Ш.

051201-Ветеринариялық медицина мамандығының 2 курс студенттеріне арналған «Мал шаруашылығы» пәні бойынша емтихан сұрақтары

1. Кіріспе. Мал шаруашылығы ауыл шаруашылығының саласы
2. Әртүрлі түліктердің дене пішімін сипаттайтын негізгі бой өлшемдерін атап, оларды өлшеудің жолдарын көрсетіңіз
3. Малдың бойын өлшегенде қандай ережелерді сақтау қажет
4. П.Н. Кулешовтың жіктеуі бойынша дене бітімінің қандай түрлерін білесіз? Оларға сипаттама беріңіз.
5. Дене пішінінде кездесетін кемістік пен кемшіліктерге сипаттама беріңіз. Неліктен оларға мән беріледі?
6. Малдың негізгі сыртқы дене мүшелерін атаңыз
7. Сыртқы дене пішініне баға берудің қандай әдістерін білесіз? Олардың бір-бірінен қандай артықшылығы мен кемшілігі бар.
8. Мал бойының негізгі өлшемдері, өлшеу құралдары.
9. Тұлға индексін анықтаудың қандай маңызы бар?
10. Қандай сыртқы дене мүшелерінің даму дәрежесіне қарап дене бітімін тез анықтауға болады (конституция)?
11. Малдың өсіп жетілмегендерінің түрлері-эмбрионализм, инфантилизм және неотения жөнінде айтыңыз.
12. Малдың өсіп жетілуін қандай көрсеткіштермен анықтайды және оған қандай факторлар әсер етеді?
13. Малдың абсолютті және салыстырмалы өсуін қалай анықтайды?
14. Малдың өсу қарқынының әркелкілігі дегеніміз не және оның биологиялық негізі
15. Малдардың түріне, жасына, бағып-күту және азықтандыру дәрежесіне байланысты дене бітімі қалай өзгереді?
16. Сұрыптау дегеніміз не, оның қандай түрлерін білесіз?
17. Малдың шежіресі деп нені айтады және оны қалай жасайды?
18. Мал тұқымы туралы түсінік. Мал тұқымының құрылымы.
19. Етті бағыттағы малға тән дене пішінін сипаттаңыз.
20. Сүтті бағыттағы сиырға тән дене пішінінің ерекшеліктеріне сипаттама беріңіз?
21. Малдың өсуіне қандай факторлар әсер етеді?
22. Малды таңбалаудың негізгі әдістерін сипаттаңыз?
23. Малдың тірі салмағы мен жасын қалай анықтауға болады?
24. Мал шаруашылығында гибридтеуді пайдалану.
25. Ет өндіретін мал шаруашылығында гетерозисті пайдалану.
26. Будандастырудың негізгі мақсаттары мен міндеттері
27. Гибридтеудің негізгі мақсаттары мен міндеттері
28. Зауыттық будандастыру, оның мақсаты мен міндеті.
29. Өндірістік будандастыру, оның мақсаты мен міндеті.
30. Кезек будандастыру, оның мақсаты мен міндеті.
31. Сіңіре будандастыру, оның мақсаты мен міндеті.
32. Кіріспе будандастыру, оның мақсаты мен міндеті.
33. Мал өсіру әдісі дегеніміз не, оның қандай түрлері бар?
34. Таза тұқымды өсіру, оның мақсаты мен міндеті.
35. Мал шаруашылығы тәжірибесінде инбридинг және аутбридингті пайдалану.
36. Жұп таңдау түрлері.
37. Гомогенді (біртекті) жұп құру, оның жағымды, жағымсыз жақтары.
38. Гетерогенді жұп таңдау және оның жағымды, жағымсыз жақтары.
39. Шалғай будандастыру (гибридтеу), мақсаты мен міндеті.
40. Аталық із дегеніміз не?
41. Аналық ұя дегеніміз не?
42. Аталық із және аналық ұя бойынша мал өсіру.

Қой шаруашылығы

1. Қылшық жүнді бағыттағы қой шаруашылығы. Қылшық жүнді негізгі қой тұқымдары, олардың жіктелуі
2. Биязылау жүнді бағыттағы қой шаруашылығы. Негізгі биязылау жүнді қой тұқымдары, олардың жіктелуі.
3. Қойдың биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері
4. Жүннің таза шығымен қалай анықтаймыз?
5. Биязы жүнді бағыттағы қой шаруашылығы. Негізгі биязы жүнді қой тұқымдары, олардың жіктелуі
6. Ұяң жүнді бағыттағы қой шаруашылығы. Негізгі ұяң жүнді қой тұқымдары, олардың жіктелуі
7. Жүннің жіңішкелігі оны анықтау әдістері және оған әсер етуші факторлар.
8. Жүн талшықтарының түрлері, олардың сипаттамасы
9. Жүннің таза шығымын қалай анықтаймыз? Таза жүн шығымы қай жүн бағытындағы қой тұқымдарында ең жоғары болады.
10. Жүннің шайыры және ақаулары, оны болдырмау жолдары.
11. Қой қоздатуды ұйымдастыру
12. Қойдың қырқымын ұйымдастыру. Қай бағыттағы қой тұқымдары жылына екі рет қырқылады және қай мерзімдерде
13. Қазақстанда шығарылған қой тұқымдары, олардың сипаттамасы

Жылқы шаруашылығы

1. Жылқының жыныстық және өндірістік жетілуі
2. Ет және сүт өндіру үшін өсірілетін жылқы тұқымдары, олардың сипаттамасы
3. Салт мінетін әрі жегілетін жылқы тұқымдары.
4. Желісті жылқы тұқымдары, олардың сипаттамасы
5. Жылқының биологиялық және шаруашылық ерекшелітері
6. Жылқы малының дене бітімінде, сырт пішінінде кездесетін ақаулар мен кемшіліктер.
7. Ауыр жүк тартушы жүк тұқымдары, олардың сипаттамасы
8. Биеннің сүт өнімділігін және өған әсер етуші факторлар
9. Жылқының түр түсі белгілері мен ен-таңбалары
10. Биенің жыныстық жетілуі және буаздылығының орташа ұзақтылығы.
11. Жылқының көліктік қасиеті
12. Жылқының жасын тісі арқылы анықтау
13. Қазақстандағы жылқы тұқымдары, олардың сипаттамасы

Ірі қара шаруашылығы

1. Сүтті-етті бағыттағы ірі қара тұқымдары, олардың сипаттамасы
2. Сүт бағытындағы ірі қара тұқымдары, олардың сипаттамасы
3. Сауын маусымы дегеніміз не? Оның ұзақтылығы
4. Суалған кезең деген не? Оның ұзақтығы
5. Қай уақыт аралығы «сервис кезең» деп аталады?
6. Ірі қараның биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері
7. Сүт өнімділігі және оны есептеу әдістері. Сүт құрамы. Ол неге байланысты өзгеріп тұрады?
8. Етті бағыттағы ірі қара малын бордақылау
9. Ірі қара малында тұқым қуалау арқылы берілетін ауруларды атаңыз
10. Етті бағытындағы ірі қара тұқымдары, олардың сипаттамасы
11. Ірі қараның сырт пішіні. Әр бағыттағы ірі қара сырт пішінінің ерекшеліктері. Ет бағыттағы ірі қара малының сырт пішінінде кездесетін ақаулар мен кемшіліктер.
12. Асылтұқымды және тауарлық ірі қара шаруашылығында негізгі қолданатын мал өсіру әдістері.
13. Қазақстанда шығарылған ірі қара мал тұқымдарына сипаттама беріңіз

Түйе шаруашылығы

1. Түйе тұқымдары, олардың сипаттамасы
2. Түйе будандары, олардың сипаттамасы
3. Түйенің биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері
4. Әр түрлі түйелердің сыртқы пішінінің ерекшеліктері және айырмашылықтары
5. Түйе малының сырт пішінінде кездесетін ақаулармен кемшіліктер
6. Түйенің тірі салмағы қандай әдістермен анықталады?
7. Інген сүтінің құрамы, желінінің құрылымы және ерекшеліктері
8. Түйе сүтінің химиялық құрамы, одан дайындалатын өнімдер
9. Түйенің жүн өнімділігін сипаттайтын негізгі көрсеткіштер
10. Түйенің қоңдылығын анықтау
11. Түйе жасын тісі арқылы анықтау
12. Інген буаздылығының ұзақтылығы және сауылу кезеңі неше күн?
13. Түйе жүнінің кластарын нобайы бойынша анықтаңыз (бактериан мен дронедар).

Шошқа шаруашылығы

1. Шошқаның сырт пішіні мен дене бітімін бағалау және сипаттау
2. Шошқаның биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері
3. Мегежіннің сүттілігін қалай анықтайды? Торайды енесінен қай мезгілде бөледі
4. Шошқаның өсіп-өнуі қасиеттерін сипаттайтын көрсеткіштер және оларды анықтау жолдары.
5. Мегежіннің буаздылығы мерзімінің ұзақтылығы
6. Шошқаны ет өнімділігі бойынша бағалау ерекшеліктері
7. Шошқа шаруашылығында қолданатын мал өсіру әдістері
8. Шошқа шаруашылығындағы бонитировкалау ережелері
9. Шошқа қандай ауруларға төзімді келеді?
10. Торайларды өсірудің әр түрлі тәсілдер сипаттамасы
11. Бордақылаудың әр түріне ыңғайлы шошқа тұқымдары, бордақылауға әсер етуші факторлар
12. Қабан мен мегежінді ұрыққа дайындау
13. Қазақстанда шығарылған шошқа тұқымдары, олардың сипаттамасы

Құс шаруашылығы

1. Құстардың сыртқы пішіні, дене бітімі, құс өлшемдері
2. Құстың жасын, жынысын анықтау тәсілдері
3. Құстардың ет өнімділігі және оған әсер ететін факторлар немесе жағдайлар
4. Жұмыртқаны инкубациялау: әр түрлі құстар жұмыртқасын инкубациялаудың ұзақтығы
5. Үй құстарының биологиялық және шаруашылық ерекшеліктері
6. Құстың жұмыртқалағыштығына баға бергенде қандай көрсеткіштер есепке алынады?
7. Құстардың жұмыртқа өнімділігін және оған әсер етеін факторлар
8. Үйрек тұқымдары, олардың сипаттамасы
9. Қаз тұқымдары, олардың сипаттамасы
10. Күркетауық тұқымдары, олардың сипаттамасы
11. Негізгі жұмыртқа бағытындағы тауық тұқымдары, аталық іздер және кросстар
12. Өндірістік құс шаруашылығында ет өндіру үшін қолданатын тауықтың тұқымдары, аталық іздері және кросстары
13. Негізгі жұмыртқа–ет бағытындағы тауық тұқымдары, аталық іздер және кросстар

Бағдарламаның жетекшісі, профессор Қ.Ш. Нұрғазы

«Мал және балық шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы» кафедрасының «Мал шаруашылығы» пәнінен

сабақ беруге арналған мамандандырылған

Дата добавления: 2015-07-02