Студопедия

КАТЕГОРИИ:


Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748)

Да пайдётъ Бохъ па всей зьмле 13 страница




Да всё арать, да всё сеять;

Да месить белые хльба,

Бьлы хльба, бьлы пышки;

Штопъ па гарамъ нь шатались,

Да травой жэ нь питались!"

Слышали млатцы, девушки,

Да ка Дунаю мы пришли,

Да штобы пана угастить,

Лишъ толька Солнышка взайдётъ,

Да пака Солнцэ нь зайдётъ.

 

Девушки, кагда прапаютъ эту песню, са всьво сьла схадились на то места, где была угащэнье, и тамъ пиравали да вечъра; на трапьзь девушки пели следующую песню:

 

Песня 13.

 

Павыйди, панъ, жэ на пале,

Пусто поле запущъна,

Запущъна, патерьна.

Дивитца кароль, чудитца,

Што на пале нь ораютъ,

Да што на поль не сеютъ;

Удивлёнъ кароль, чудитца,

Што па гаре шатаютца,

Да па траве жэ пасутца,

Какъ пасётца сиво стада!

А эта силачъ гиньтинъ,

Всё гиньтинъ, да всё чужакъ,

Пану главою нь кивнётъ.

Привета иму нь пашлётъ;

А бьрётъ сильнае вайско,

Да на пале жэ выходитъ,

Да на пале, да на арду,

Да всё онъ бьтца, ратитца;

Маладецъ Дивъ средь малатцовъ

Да съ нимъ вьдётъ жэ онъ битву,

Да чутьъ натъ панамъ верхъ нь взялъ;

Тутъ иму Бохъ помащъ падалъ,-

Паслалъ Долю самародицу,

Да штобъ ыму стрьлу дала;

Стрьлой жэ битву выигралъ,

Да ва дварцэ всё садился.

Да мать всё иму жалитца,

Всё жалитца, пьчалитца;

Шлётъ ыму белую книгу,

Бьлу книгу чърна письма:

"Ушъ сынъ радной,ты, панъ кароль,

Эхъ, аставилъ Крайну - зьмлю!

Крайна - зьмля пладародна,

Пладародная, тёплая;

Да ты жэ, сынъ, ы нь видалъ,

Да нь видалъ лютой зимы,

Лютущэй зимы снежнаи.

Куда жэ, сынъ, ты пазабрёлъ,

Пусто поле, запущъна,

На поль лютая зима,

Лютая зима снежная;

Да девушки нь ораютъ,

Малатцы стада нь пасутъ.

Да толька, сынъ, на Край - зьмле,

Лишъ падайдётъ Зарьвъ месяцъ,

Столька малатцовъ на пале,

На поле, да на выганахъ,

Столька кашаръ жэ на пале,

Въ кашарахъ щыры ягнята;

Столька девушъкъ на пале,

Да на пале жэ, на жатве,

Столька жнутъ белу пшъницу;

Збираютъ белые гроздья;

Малатцы жэ на давильне

Всё пьютъ зьлёнае вино,

Зельно вино трёхлетнее.

Кручына всё, таска - пьчаль,

Да што землю жэ аставилъ,

Да аташолъ жэ ва паля,

Да ва паля запущънны:

Да где Доля нь льтала,

Да где маладецъ нь ступилъ,

Да где птица нь порхнула;

Да где всё лютая зима,

Лютая зима снежная.

Прийди жэ, сынъ, вьрнися жэ,

Да ва дварцэ жэ вассядьшъ,

Въ дварцэ, сынокъ, при матьри;

Чужа зьмля магучая,

Магуча, да ньволюшка."

Мать иму слова гаваритъ,

А самъ жэ панъ нь жалитца,

Нь жалитца, пьчалитца,

Да што ищо нь видывалъ,

Нь видывалъ лютой зимы,

Лютущэй зимы снежнаи.

Да матьри и гаваритъ:

"Ой, мати ли, радная мать,

Пусто поле дабро ральна,

Тьперь въ дварцэ усядуся,

Пьщэры жэ мне тутъ дварцы;

А какъ паставлю новъ горатъ,

Да новъ горатъ жэ заветный,

Да новый горатъ Котлицу.

Па полю жэ Дунай тьчотъ,

Па полю жэ рька вьётца,

Вьётца рька жэ, какъ змия,

Да тьчотъ ана ва маре,

Рька жэ та белый Дунай,

А море то Чърно море,

Какъ бутта бы на Край - зьмле;

Да самъ какъ на Краю - зьмли,

Да азъ, мать, нь кручынюся,

Нь жалюсь, нь пьчалюся;

Нь вазвращусь ва Край - землю,

Да штобъ вассесть жэ ва дварцэ,

Да ва дварцэ жэ при тьбе."

Паслалъ панъ белую книгу,

Бьлу книгу чърна письма,

Паслалъ книгу онъ матьри.

Да сабиралъ жэ онъ зотчыхъ,

Зотчыхъ онъ всё, искусникавъ,

Да штопъ паставить новъ горатъ,

Новъ горатъ, нову Котлицу.

Да Снегуръ Богъ разгневался,

Разгневался, рассердился.

Што жэртвъ иму нь калоли;

Да паслалъ вернава слугу,

Вьрна слугу Сланца млатца,

А съ молатцамъ Зиму Юдоль,

Зиму Юдоль смародицу,

Штобъ вьюжыла бьлымъ снегамъ,

Вьюжылся снегъ мало время,

Мало время три месяца;

Да всё-та лютая зима,

Лютая зима снежная;

Панъ изъ дварца нь выходитъ,

Да новъ горада нь ставитъ.

Да иму всё кручынушка,

Кручынушка, таска - пьчаль;

Да горька жэ онъ заплакалъ,

Всё заплакалъ, запричыталъ!

Лишъ Богу онъ пажалилдся,

Тотъ шлётъ Долю самародицу,

Та иму слова гаваритъ:

"Ой, панъ ли жэ, ты кароль жэ,

Какъ Богу жэртву закольшъ,

Иво мальбою памалишъ,

Иначэ Лель Богъ нь сльтитъ,

Нь сайдётъ жэ Богъ на пале.

Ясно Солнцэ нь пригреитъ.

Нь будьтъ лета на паляхъ,

Нь будьтъ лета, нь вьсны;

Нова града нь паставишъ,

Новъ горада заветнава;

Давольна тьбе ушъ кароль,-

Да тьперь жэ ты всё ступай

На Край - землю жэ, къ матьри."

Услышала пана Доля,

Да Доля самародица;

Да Богу жэ жэртву кольтъ,

Веду книгу иму паётъ,

Веду книгу, Веду песню.

Сньгуръ Богъ закручынился,

Кручынился, пьчалился,

Да аткрывалъ онъ темницу,

Вернава слугу затачылъ,

Верна слугу Сланца млатца;

Радную сьстру затачылъ,

Сьстру иво Зиму Юдоль,

Зиму Юдоль самародицу,

Да сахадилъ жэ всё Лель Богъ,

Да сахадилъ Богъ на пале,

Яснае Солнцэ блеснула,

Бльснула Солнцэ жаркае,

Да нынчэ лета на пале,

Да всё лета, да всё вьсна.

Девушки жэ на ораньи,

На ораньи, на капаньи;

Млатцы удальцы на пале,

Да пасутъ сивае стада;

Лишъ толька прийдётъ Зарьвъ - день,

Всё Зарьвъ - день, Зарьвъ - месяцъ,

Столька малатцовъ на пале,

На поле жэ, на выганахъ,

Столька жэ щырыхъ всё ягнятъ,

Да щырыхъ ягнятъ въ кашарахъ;

Да столька девицъ на паляхъ,

Да на паляхъ жэ, на жатве,

Да столька жэ пшъницу жнутъ;

Збираютъ белые гроздья;

Младъ удальцы на давильне,

Зьлёнае жэ вино пьютъ,

Зельно вино трёхлетнее,

Вино пьютъ да хора вьдутъ;

Да девушки песни паютъ,

Да песню жэ всё плясаву.

Дикие люди на пале,

Дикие люди дивятца,

Хвально малатцы хвалятца,

Да што стада ани пасутъ,

Те ищо стадъ нь видьли,

Ка стаду ихъ приучаютъ;

Дикие жонки на пале,

Дикие жонки дивятца,

Хвально девушки хвалятца,

Да што орютъ жэ на пале,

Да всё орютъ, да всё сеютъ;

Да месятъ белые хльба,

Бьлы хльба, бьлы пышки.

Да жонки слова гаварятъ,

То девушки жэ нь съ зьмли,

А девушки жэ со неба,

На небь девы Баицы,

Да сальтели на землю,

Да штобъ учить дьвчоначъкъ,

Да всё арать, да всё сеять;

Да мьсить белые хльба,

Бьлы хльба, бьлы пышки;

Штобъ нь шатались па гаре,

Да па траве жэ нь паслись!

А панъ жэ, онъ всё на пале,

Да сазывалъ онъ всё зотчыхъ,

Да зотчыхъ всё, искусникавъ,

Штопъ паставить да новъ горатъ,

Да новъ горатъ жэ заветный;

Да ставилъ градъ мало время,

Мало время три месяца;

Да горатъ новый, Котлицу.

Патомъ садился ва дварцэ,

Да ва свирель онъ пасвистелъ.

Чърна птица припорхала,

Всё чорна птица ластачка..

Да какъ панъ иё увидалъ,

Да пыталъ птицу, спрашывалъ:

"Ой, чорна птица ластачка,

Куда, птица, ты порхаишъ?

Куда, птица жэ, ты льтишъ?

Какъ тамъ, птица, на Край - зьмле,

На Край - зьмле въ Катле граде?"

Птица въ атветъ ы гаваритъ:

"Ой, панъ ли, ты жэ панъ кароль,

Мать тваю свирель слышала;

Свирель тваю мать узнала,

Да ей, панъ, закручынилась,

Да тяжъло пьчалилась,

Да нь на тваёмъ ли поле

Ньволюшка, ньвзгодушка?

Нь у тьбя ль люта зима,

Лютая зима снежная?

Да мьня жэ, панъ, паслала,

Да тваю нужду увидать;

А у тьбя тутъ нетъ нужды,

На поль жэ лета, вьсна.

Край - земля пладародная,

Абильная да тёплая

И поле пладароднае,

Абильнае и тёплае,

Какъ бутта ва Крайней - зьмле.

Тьперь къ матьри пальчу,

Да ей, панъ, прачърикаю,

Да што у тьбя нетъ нужды."

Панъ ей въ атветъ ы гаваритъ:

"Ластачка, пташка чорная,

Да нетъ жэ, ластачка, въ паляхъ,

Нисколька, ластачка, нужды;

Да нь льти ты къ матьри.

А въ мой дварецъ ты пальти,

Льтай, ластачка, чырикай."

"Пусти мьня жэ, панъ, пусти,

Къ матьри жэ, панъ, упархну;

Патомъ на поле жэ льчу,

Штопъ пальтать, пащъкатать;

Па утру рана мьня жди,

Па утру рана да зари."

Сказала птица, порхнула,

Пархнула птица въ Край - землю,

Да въ Край - землю жэ, ва дварецъ.

Да матьри чырикаитъ:

"Ой, мати ли, стара мати,

На поль лета жэ, вьсна;

Яснае Солнцэ пригрела.

Да девушки на ораньи,

На ораньи, на капаньи;

Младъ удальцы жэ на паляхъ,

Да на паляхъ стада пасутъ;

Да панъ жэ горатъ паставилъ,

Да новъ горатъ жэ заветный,

Новъ горатъ, нову Котлицу,

Да ва дварцэ самъ садился.

Нетъ большэ у ньво нужды!

А я жэ, матьрь, пальчу,

Да пальчу къ ньму въ дварецъ,

Какъ бутта то на Край - зьмле.

Мьня, мать, онъ нь атпускалъ,

Да штопъ тьбя мне навьстить.

Иму я прачырикала,

Къ тьбе въ дварецъ лишъ сльтаю,

Да тьбе, мать, пращэбьчу,

Што сатварилась на пале;

Патомъ къ ньму въ поле льчу,

Да въ поле къ ньму прильчу.

Таво што, мать, мьня онъ ждётъ."

Матьрь въ атветъ ей гаваритъ:

"Давай, ластачка, вспорхивай,

Льти, ластачка, на пале,

Да къ ньму ва дварецъ льти,

Льти, ластачка, щъкачы,

Съ таво жэ пану ньволя,

Што нетъ иво на Край - зьмле;

Толька ищо онъ нь знаитъ,

Што сатварилъ, што нарядилъ,

Кагда онъ зьмлю аставилъ:

Чужа зьмля насильная,

Насильная, ньвольная."

Да пальтела пташъчка,

Льтела птаха на пале,

Да на пале жэ, ва дварецъ,

Чырикала птаха въ дварцэ,

Да иё панъ жэ услыхалъ,

Да иё пыталъ, спрашывалъ:

"Ой, ластица ли, ластачка,

Што мать тьбе прамолвила,

Прамолвила, атветила?"

"Пытала, панъ, спрашывала,

Да што жэ, панъ, ты сатварилъ,

Сатварилъ, панъ, жэ нарядилъ;

Што ты, панъ, въ ньволе, нужде,

Таво жэ ва свирель свистишъ.

Я ей жэ, панъ, рассказала,

Што нетъ у тьбя, панъ, нужды,

Ньволи жэ, насилия;

Што лета пришло на паля,

Да лета жэ, ищо вьсна,

Какъ бутта бы на Край - зьмле.

А мать жэ мне гаварила:

"Давай, ластачка, вспорхивай,

Льти, ластачка, на пале,

Да къ ньму ва дварецъ льти.

Съ таво у пана ньволя,

Што нетъ иво на Край - зьмле;

Толька ищо онъ нь знаитъ,

Што сатварилъ, што нарядилъ,

Да кагда землю аставилъ:

Чужа зьмля насильная,

Насильная, ньвольная."

"Да ты жэ, ластачка, льти,

Льти, ластачка, ва дварецъ,

Льти, ластачка, щъкачы,

Што нетъ у мьня ньволи.

Рька всё па палямъ тьчотъ,

Рька жэ па палямъ вьётца,

Да ровна жэ змия вьётца,

Рька жэ та белый Дунай,

Какъ тотъ Дунай, на Край - зьмле;

Салёна море у поля,

Салёна море чорнае,

Какъ чорнае на Край - зьмле."

И нетъ пану кручынушки,

Кручыны, таски - пьчали,

Какъ бутта то на Край - земле.

Да панъ жэ тутъ пригадился,

Пригадился, да жэнился.

Да всё ли жэ панъ на паляхъ,

Да поле панъ жэ засьлилъ.

Ране было поле пусто,

Пусто было запущъна,

Тьперь жэ всё засельна.

Девушки песни прапели,

Да пана славай славили,

Да иму жэртву калоли;

Да штобъ на неба васпархнулъ,

Да на неба, да ка Богу,

Младой душой тамъ астался,

У Бога въ послухе хадилъ.

Да иму песнь бы асталась,

Да на зьмле бы славилась,

Да на зьмле бы слушалась!

Нь засьлилъ бы всю землю,

Пуста бъ зьмля асталася.

 

На Ярилинъ - день каждый чабанъ калолъ въ жэртву аднаво ягнёнка, этава ягнёнка гатовила толька адна девушка са двара, а после садился весь дворъ и угащались; кагда иво калоли, девушка пела следующую песню:

 

Песня 1.

 

Сльтела Доля со неба,

Да съ неба Доля ва дварецъ,

Туда где жэ сидитъ панъ царь;

Да иму слова гаваритъ:

"Ой, панъ ли, ты жэ, панъ кароль,

Да знаишъ ли, панъ, нь знаишъ,

Какое слова, панъ, думать,

Да што думать, панъ, гаварить?

Да Леля Бога жэ хвалить;

Гадавщына жэ, красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - день, да Лельвъ - день!

Да иму жэртву ты кали,

Въ жэртву кали щыра ягня,

Щыра ягня свящонае,

Пусть дева иво згатовитъ,

Згатовитъ ясну вечърю,

Да ты, царь, павьчэряишъ.

А нынчэ ва дварцэ сидишъ,

Щыра ягня ты нь лавилъ,

Леля Бога ты нь славилъ;

Нь справилъ иму красный - день,

Всё красный - день Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - день, да Лельвъ - день!

Да Лель жэ Богъ разгневался!

Какъ сталась лета, да вьсна,

На поле жэ онъ нь схадилъ,

Яснае Солнцэ нь грела;

Да всё жэ лютая зима,

Лютая зима снежная;

Люта зима лютущая,

Ищо ты зиму нь видалъ!

Да будьшъ слёзна плакатца,

Плакатца, панъ жэ, причытать.

Девушки въ поле не вышли,

На поле, девы, на арань,

На орань, девы, да капать,

Бьлу пшъницу нь сеютъ,

Бьла хлеба жэ нь месятъ,

Бьла хлеба, бьлой пышки;

Малатцы въ поле нь вышли,

Да стада ани нь пасутъ,

Въ паля, млатцы, на выганы;

Да поле жэ запустилась,

Пусто поле асталася,

Пусто поле, запущъна!

Въ поле Доля нь хадила,

Па полю младецъ нь хадилъ,

Въ поле птицы нь порхаютъ."

Речъ Доля нь праизньсла,

Какъ вспархнётъ Доля на гару.

Панъ дивитца, да чудитца,

Што Доля иму сказала,

Сказала, да гаварила,

Да штобъ жэртву иму калоть,

Да калоть щырае ягня,

Щыра ягня свящонае;

Што нь атметилъ красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - день, да Лельвъ - день,-

Въ абманъ иво Доля вводитъ,

Да Доля иму проста лжотъ,

Да што Богъ жэ разгневитца,

Да што бьда жэ настаньтъ.

Леля жэ Бога приглашай,

Да иму жэртву жэ кали;

А какъ Бога нь пригласишъ,

Да атамкнётъ онъ темницу,

Да вывьдетъ вьрна слугу,

Вьрна слугу Сланца млатца,

А съ молатцъмъ иво сьстру,

Радну сьстру Зиму Юдоль,

Зиму Юдоль самародицу.

Да ихъ пашлётъ онъ на паля,

Да завьюжыть бьлымъ снегамъ,

Настаньтъ лютая зима,

Лютая зима снежная,;

Чудитца панъ, дивуитца,

А таво ищо нь знаитъ,

Да што делать, што сатварить.

Стара Заря и гаваритъ,

Гаваритъ, Заря жэ, рьчотъ:

"Ой, панъ ли, ты жэ панъ кароль,

Што чудишся, да дивишся,

Што нада жэртву закалоть,

Штопъ справить жэ да красный - день,

Всё красный - день, да Лельвъ - день,

Закольшъ ты, иль нь кольшъ?

Ну, ты, Доля, нь абмани,

Ну, ты, Доля жэ, да нь лги!

Сньгуръ жэ богъ нь гневитца,

Нь вывьдьтъ вьрна слугу,

Вьрна слугу Сланца млатца,

На поле иво нь пашлётъ;

Да пашлётъ иво на гару,

Да на гару, на пригорки,

Да где девы нь ораютъ,

Малатцы стада нь пасутъ.

Ну, тутъ онъ а Боге думалъ,

Да думалъ панъ жэ, гаварилъ:

"Ой, Бождэ ли, ой, Лель ли,

Да сайди жэ ты на паля,

Въ паля, лето, на белъ Дунай,

Штобъ была лета, да вьсна;

Да тьбе жэртву закалю,

Въ жэртву скалю щыра ягня,

Щыра ягня свящонае;

Ищо атмечу красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - день, да Лельвъ - день!

Да тьбя славай праславлю,

Дьсную руку пратяну.

Богъ на эта саглашался,

Саглашался, иму кивнулъ,

Да сахадилъ онъ на паля,

Яснае Солнцэ пригрела,

Да пришло лета, да вьсна.

Да девушки жэ на пале,

Да на пале, на ораньи,

На ораньи, на капаньи,

Да поле девы ораютъ,

Бьлу пшъницу жэ сеютъ,

Да белый хлебъ ани месятъ,

Бьлой хлебъ, белые пышки;

Млатцы удальца на пале,

Да на паляхъ, на выганахъ;

Да што мне жэртву нь кольшъ,

Красный мой день нь справляишъ,

Красный мой день, да Лельвъ - день;

Да Лель Богъ жэ разгневался,

Разгневался, рассердился,

Да на паля нь сальталъ,

Нь быть тамъ лету, да вьсне,

Да ясну Солнцу жэ нь греть;

На поле жэ Сланецъ младецъ,

Сланецъ младецъ, Зима Юдоль,

Зима Юдоль самародица,

Да на пале люта зима,

Лютая зима снежная;

Люта зима, лютущая!"

Стара Заря иму рьчотъ,

Рьчотъ Заря жэ, гаваритъ,

Да панъ съ ней тутъ саглашался.

Да тутъ жэ панъ приаделся,

Приаделся, нарядился,

Златы адежды накинулъ.

Да шолъ жэ панъ па гораду,

Да звалъ жэ панъ всё гаварилъ:

"Эй, молатцы, да девушки!

Паутру будьтъ красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - день, да Лельвъ - день!

Никто на поле нь идётъ,

На поле, да на оранье,

На оранье, на капанье.

Да девушки жэ ва дварцэ

Щыра ягнёнка залатятъ,

Златятъ ягня, украшаютъ,

Да штобы въ жэртву закалоть,

Въ жэртву закалоть для Бога,-

Да иво са мальбой малить,

Да штобъ на поле выхадилъ,

Да штобы Солнцэ пригрела,

Да штобы Солнцэ бльснула,\

Да штобы быть лету, вьсне."

А кто жэ пана услыхалъ,

На поле жэ онъ нь идётъ,

На поле жэ, на оранье,

На оранье, на капанье.

Дьвчата приаделися,

Приаделись, нарядились;

Дьвчоначки жэ ва дварцэ.

Ищо панъ жэртву нь калолъ,

Лишъ вязалъ щырава ягня,

Вязалъ иво ка дерьву;

Какъ иму Доля зарькла,

Да зарькла паручыла,

Если жэртву нь закольтъ,

Да Солнцэ жэ нь пригреитъ,

Да што ягня пазлатился,

Пазлатился, украсился;

Да ищо панъ жэ ажыдалъ,

Да три авна жэ закалолъ,

Три овна жэ, три важака,

Три важака пятнистыихъ,

Да угащэньемъ угащалъ

Младъ удальцовъ, да девушъкъ;

Лишъ толька Солнышка взашло,

Лишъ толька Солнышка бльснётъ,

Да ягнёнакъ азлатитца,

Да ягнёнакъ вассияитъ;

Да какъ панъ иво закольтъ,

Да васпархнётъ онъ на неба,

Да на неба жэ, ка Богу,

Да ка Богу жэ ва дварецъ;

Да иво Бохъ тамъ увидитъ,

Да сертцъмъ жэ умяхчытца,

Да сертцъмъ жэ сагласитца.

 

Всемъ сьломъ пакупали трёхъ овнавъ и калоли ихъ въ жэртву, к чъму и пели эту песню, а астальные, у каво толька было, калоли дома па аднаму ягнёнку, каторава залатили девушки, кагда выхадила Солнцэ, и пели следующую песню:

 

Песня 2.

 

Девять Доль мьня слышали,

Девять Доль да самародицъ,

Слышали Доли на гаре,

Да што панъ ужэ на пале,

Да на пале, да въ кашаре;

Щыра ягнёнка онъ лавилъ,

Да иво въ жэртву жэ калолъ,

Да славилъ жэ Леля Бога;

Ищо Солнцэ да нь взашло,

Да нь взашло, нь бльснула,

Сльтелись Доли на пале,

Да на пале жэ, ва дварецъ,

Да ягнёнка пазалатить,

Да ягнёнка жэ украсить.

Да песню ани запели:

"Ой, Солнцэ ли, яснае ли,

Зарю ты, Солнцэ, выводишъ,

Выводишъ Зарю ка Зьмле,

Да Землю всю ты залатишъ,

Златамъ Землю асыпаишъ.

А мы жэ, Солнцэ, пагляди

Да што панъ жэртву жэ кольтъ,

Да Леля Бога онъ славитъ,

Што на паля онъ выхадилъ,

Да ясна Солнцэ пригрела,

Да тьперь лета всё, вьсна;

А днесь жэ пришолъ красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - дбень, да Лельвъ - день!

Сагласья ищо нь давалъ,

Рана ищо иво калоть,

Рана ищо, пьрьдъ зарёй,

Да толька Солнышка взайдётъ,

Да ягнёнка пазалатитъ,

Да ягнёнка жэ украситъ.

Да панъ ягнёнка тутъ кольтъ,

Въ жэртву ягнёнка на пале,

Штобъ васпархнулъ онъ на неба,

Да на неба, да ка богу,

Да ка Богу, да ва дварецъ;

Да какъ иво Богъ увидитъ,

Да сертцъмъ жэ онъ тутъ вздрогньтъ,

Што вздрогньтъ, да сагласитца."

Да панъ ыму книгу паётъ,

Да панъ ыму песню паётъ:

"Ой, вольнь ли, ой, Солнцэ ли,

Ой, Солнцэ жэ ли, Огань ли,

Раись, Агонь жэ, на пале,

Ярись, Агонь, мьня храни,

Тронь мьня, Агонь, напитай,"-

Такое панъ слова сказалъ,

Да песнь ищо нь завадилъ,

Какъ брызгньтъ Солнцэ лучами,

Брызгньтъ лучами на ягня,

Ягнёнакъ азалатился,

Красно ягня, украшъна.

Да иво панъ въ жэртву кольтъ,

Въ жэртву кольтъ жэ для Бога;

Чудно ягня, чудеснае,

Што панъ иво нажомъ калолъ,

Да ягнёнакъ нь кольтца!

Вазникли ясные крылья,

Вазньсли иво на неба,

Да на неба, да ка Богу,

Да ка Богу, да ва дварецъ,

Да три жэ Доли крикнули,

Што крикнули, прикрикнули:

"Ой, панъ ли, панъ, Лель Богъ думалъ,

Думалъ жэ Богъ, да гаварилъ:

"Тьперь жэ азъ разгневался!

Да панъ мне жэртвы нь калолъ,

Да красный день мой нь справлялъ,

Красный мой день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ - день, да Лельвъ - день!

Тьперь жэ началъ атмьчать;

Въ жэртву калолъ щыра ягня,

Злато ягня, пазлачъна;

Залато ягня вспорхнула,

Впархнула ягня ва дварецъ,

Да ва дварецъ жэ, на лужокъ.

А патаму лета въ паляхъ,

А патаму лета, вьсна!

И нетъ ужъ большэ той зимы,

Лютущэй зимы снежнаи.

 

Какъ толька закалывали ягнёнка, девушки иво разделывали и гатовили, а адна другая девушка прихадила и пела следующую песню:

 

Песня 3.

 

Да панъ сидитъ жэ ва дварцэ,

Да ва дварцэ у огнища;

Девушка иму гатовитъ,

Гатовитъ иму вечърю,

Ясну вьчэрю будницу;

Да што нынчэ жэ красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, да Щуравъ - день,

Всё Щуравъ день, да Лельвъ - день!

Садился панъ у огнища,

Да заплакалъ, запричыталъ!

Да частые слёзы ронитъ,

Да белые руки ломитъ;

Да иво никто нь видитъ,

Калёна Доля* видьла,

Да Доля иво пытаитъ,

Пытаитъ Доля, спрашъваитъ:

"Ой, панъ ли, ты жэ панъ кароль,

Ну, што жэ ты кручынишся,

Кручынишся, пьчалишся,

Да што жэ ты, панъ, заплакалъ,

Да частые слёзы пралилъ?

Да то ли жэ за матьрью,

За матьрью ли, за братамъ,

За братамъ, или за сьстрой,

Или жэ што жэртву кольшъ,

А ихъ газдьбою нь гастишъ?

Што аставилъ сваю землю?

Чужа зьмля насильная,

Насильная, ньвольная?"

А панъ въ атветъ ей гаваритъ:

"Ой, Доля ли, Калёна ли,

Азъ, Доля, нь кручынюся

За матьрью жэ, за братамъ,

За братамъ жэ, да за сьстрой;

Да што азъ землю аставилъ;

Чужа зьмля насильная,

Насильная, ньвольная.

Пташка пархнула ва дварецъ,

Чорная птаха, ластачка,

Да на дваре чырикала,

Да што ей матьрь жэ слова,

Слова, Доля, гаварила:

"Льти жэ, ластачка, льти,

Льти, ластачка, на пале,

Туда жэ, где мой родный сынъ,

Да родный сынъ жэ, панъ кароль,

Да къ ньму ва дварецъ льти,

Льти, ластачка, дальтай.

Да можътъ, у пана нужда,

Вьдь нетъ иво на Край - зьмле;

Да толька ищо нь знаитъ,

Да што онъ зделалъ, сатварилъ,

Кагда жэ землю аставилъ;

Чужа зьмля насильная,

Насильная, ньвольная;"

Птица, Доля, чырикала,

Да азъ съ птицы пасмеялся;

Што зьмля нь насильная,

Насильная, ньвольная;

Што поле пладароднае,

Абильнае, да тёплае;

Смехъ на мьня, Доля напалъ,

А што тьперь жэ вспомнилась,

Атецъ мой жэ на Край - зьмле,

Атецъ жэ мой жэртву калолъ,

Въ жэртву калолъ щыра ягня,

Жэртву калолъ Лелю Богу,

Да девушка гатовила,

Да гатовила вечърю,

Ясну вьчэрю будницу;

Атецъ жэ патомъ ва саду,

Укропа травы набиралъ,

Да девушке жэ падавалъ;

Дева вьчэрю кумаритъ,

Кумарная, душыстая,

Да та вьчэря будница,

Будница, да кумарница.

Дева вьчэрю гатовитъ,

А нетъ укропа травушки,

Штобъ вечърю пакумарить;

Съ таво, Доля, кручынился,

Кручынился, пьчалился.

Съ таво зьмля насильная,

Насильна, падньвольная!

Куда жэ, Доля, мне идти?

Да што жэ, Доля мне делать?

Да былъ бы азъ, Доля, птица,

Д вырасли бы крылышки;

Сльталъ бы жэ на Край - землю,

Набралъ бы укропъ травушки,

Да девушке бъ ыё принёсъ,

Штобъ вечърю пакумарить,

Да вечърю жэ усладить,

Да што вьчэрю будницу,

Будницу, да кумарницу;

Да штобы сесть ка трапьзь,

Да угастить жэ девушку.

Тьперь жэ, Доля, што делать?

Къ трапезе нь усядуся,

Вьчэрю жэ вьчэряти;

Нь быть вьчере будницэ,

Всё будницэ, кумарницэ!"

Доля въ атветъ ы гаваритъ:

"Пастой жэ, панъ, ты абажди,

Абажди, панъ, да вечъра,

Какъ толька дева згатовитъ;

Но трапьзу нь накрывай,

Нь накрывай, нь вечъряй.

 

Толька згатовитъ девушка еду, другая ухадила въ садъ, да набирала душыстай травы и раздавала иё па дварамъ, при этамъ пела следующую песню:

 

Песня 4.

 

Чырикнула чърна птица,

Чорная птица ластачка,

Чырикала, щъбьтала,

Да порхнула на высату,

Всё высако, да далько,

Што далько ва Край - землю,

Спускалась птаха ва дварецъ,

Ва дварецъ, птаха, къ матьри;

Пархала, да чырикала.

Услышала жэ стара мать,

Иё пытала, спрашъвала:

"Ой, ластачка, ты ластица,,

Вьть ты, ластачка, льтаишъ,

Льтаишъ жэ ты, порхаишъ.

Тьперь жэ лета на паляхъ,

Да лета жэ, да всё вьсна;

Ищо зима нь настала,

Люта зима, лютущая,

Лютая зима снежная.

Добрая весть ты, ластачка!

Вьть ты жэ нь ньвольница,

Ньвольница, ньщастная?"

Тутъ птаха прачырикала,

Въ атветъ жэ ей и гаваритъ:

"Ой, мати ли, стара мати,

Да лета ищо на пале,

Да лета жэ ищо, вьсна;

Нь настала ищо зима,

Люта зима, лютущая,

Лютая зима снежная.

А мьня къ тьбе панъ паслалъ,

Да панъ жэ, мати, твой сынокъ.

Какъ жэртву жэ твой сынъ калолъ,

Въ жэртву калолъ щыра ягня,

Щыро ягня злачонае,

Да што справлялъ онъ красный - день,

Всё красный - день, Ярилинъ - день,

Ярилинъ - день, мать, Щуравъ - день,

Щуравъ - день, матьрь, Лельвъ - день!

Да Богъ жэ нь разгневался,

Разгневался, рассердился,

Да штобъ на поле нь сльтеть,

Да ясну Солнцу бы нь греть;

А была бъ лютая зима,

Лютая зима снежная;

Да жэртву, мать, жэ онъ калолъ,

Иму девушка ва дварцэ

Да вечърю гатовила,

Вьчэрю, мать, жэ будницу,

Штобъ девушку жэ угастить,

А съ девай младыхъ удальцовъ;

Да дева иму гатовитъ,

А панъ сиделъ у огнища;

Да сиделъ, мать, кручынился,

Кручынился, пьчалился,

Да што иму вспамянулась.

Атецъ ыво жэ, ва дварцэ,

Да ва дварцэ ва Край - зьмле,

Атецъ ыво жэртву кольтъ,

Въ жэртву кольтъ щыра ягня,

Щыра ягня Лелю Богу,

Дьвчоначка жэ ва дварцэ

Ясну вьчэрю гатовитъ,

Ясну вьчэрю будницу.

Да вышълъ атецъ ва садокъ,

Да бралъ жэ, ветачъкъ сабралъ,

Укропа ветачъкъ сабралъ,

Да ветачки деве аддалъ,

Цвьты девачка савила,

Да вечърю кумарила,




Поделиться с друзьями:


Дата добавления: 2015-06-28; Просмотров: 240; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы!


Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет



studopedia.su - Студопедия (2013 - 2024) год. Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав! Последнее добавление




Генерация страницы за: 0.402 сек.