Шапялевіч

ШАПЯЛЕВІЧ

ШАНТЫР

ШАЛКОВІЧ

Сямён Вуколавіч (1840—86)

Пісьменнік, археограф. Паходзіў з Бела­руси. Адукацыю атрымаў у Мінскай духоў-най семінарыі i Кіеўскім універсітэце (1863). Настаўнічаў у Вільні. У 1870 пры-значаны членам Віленскай археаграфічнай камісіі. Прымаў удзел у складанні зборніка палеаграфічных здымкаў са старажытных гравюр i актаў, што захоўваліся ў Віленскім цэнтральным архіве. Быў карэспандэнтам рускіх перыядычных выданняў «Москов­ские ведомости» i «День». Аўтар прац «Зборнік артыкулаў, якія тлумачаць польс-кія справы адносна Заходняй Расіі» (Вільня, 1885—-87), «Аб межах Польскай Кароны i Вялікага княства Літоўскага» (1885) i інш.

Станіслаў

(каля 1763 —пасля 1846)

Мемуарыст, гісторык рэлігіі. Нарадзіўся ў в. Горспля Расонскага р-на Віцебскай вобл. Доктор тэалогіі i права Віленскага універсітэта (1805). Вучыўся ў Полацкім i Аршанскім калегіумах. Працаваў у Магілё-ве настаўнікам, кіраўніком канцылярыі ка-таліцкага архіепіскапа. 3 1815 у Слуцку. Аўтар кніг на польскай мове «Казанне на пахаванні Ганны з Лускінаў Храпавіцкай...» i «Казанне ў дзень адкрыцця Магілёўскай губерні» (Полацк, 1802), «Збор вестак пра касцёл каталіцкага веравызнання ў Рускай імперыі ў 1773—1826 гг.» (т. 1—2, 1843). Ва «Успамінах пра маё жыццё i розныя ў ім здарэнні» (1846, рукапіс; зберагаюцца ў б-цы імя Асалінскіх у Вроцлаве, Польшча) апісаны побыт i норавы сярэдніх слаёў на-сельніцтва Полаччыны 2-й пал. 18 ст. У час. «Dzieje dobroczynności» («Гісторыя даб-рачыннасці») змяшчаў артыкулы пра гісто-рыю Слуцка i каталіцкай царквы.

А.І.Мальдзіс.

Гаўдэнтый

(Радзіслаў Іасафатавіч, 1800—46)

Паэт. Нарадзіўся ў Магілёўскай губ. Вы-хоўваўся ў Полацкай езуіцкай акадэміі (1820). Выконваў абавязкі павятовага суд-дзі, потым служыў у Пецярбургу. Пэўны час займаўся разборам фонду бібліятэкі Полацкай езуіцкай акадэміі. 3 1830 вык-ладчык у Віцебскай гімназіі, адкуль быў звольнены ў сувязі са справай Т.Лады-Заб-лоцкага (1834). Ш. належаў да групы тага-часных пісьменнікаў, якія аднолькава доб­ра валодалі рускай i польскай мовамі, ціка-віліся народнай творчасцю i даўніной. На рускай мове напісаў шэраг вершаў у раман-тычна-баладным стылі («Мальвіна» i інш.) для часопіса «Альманах муз» (1830—40-я гады), празаічныя творы змяшчаў таксама ў часопісе «Вестник Европы». Нізка яго польскіх вершаў і празаічныя творы надру-каваны ў штогодніку «Niezabudka» («Неза­будка»), заснаваным у Пецярбургу Я.Бар-шчэўскім. Асобным выданнем выйшла дас-каналая формай i моваю паэма «Псіхея» (1843). Апошняя яго паэма «Вар'ятка» (вы-дадзена толькі невялікая частка) сведчыць пра сталасць аўтара як паэта.

Літ:. Пачынальнікі. Мн., 1977. С 62, 66, 79, 81.

(Лазарэвіч-Шапялевіч) Леў Юльянавіч (13.10.1863—10.2.1909)

Гісторык літаратуры, археолаг. Нарадзіў-ся ў Віцебску. У 1882 скончыў Віцебскую гімназію, у 1887 Харкаўскі i Новарасійскі універсітэты. 3 1892 магістр усеагульнай лі-таратуры, з 1896 доктар філалогіі, дацэнт, прафесар Харкаўскага універсітэта. Дасле-даваў заходнееўрапейскую літаратуру: «Эцюды пра Дантэ» (1891), «Дантаўская трылогія» (1892), «Кудрунапа Адраджэнню» i «Першы публіцыст у Еўропе Эразм Ра-тэрдамскі» (1895), «Нашы сучаснікі» (1899), «Нарысы з гісторыі сярэдневяковай літара-туры i культуры» (1900), «Жыццё Сервантэ-са» (1901), «Дон Кіхот» (1903) i інш. 3 1900 праводзіў раскопкі старажытнаславянскіх курганоў у Гарадоцкім, Невельскім, Себеж-скім паветах. Пры даследаванні крывіцкіх курганоў выявіў каштоўныя знаходкі, якія паступілі ў Эрмітаж, гістарычныя музеі ў Маскве i Харкаве, музей Віцебскага ста-тыстычнага камітэта.

Літ.: Седов ВВ. Восточные славяне в VI—VIII вв. М., 1982. С. 159, 297.

Дата добавления: 2014-01-04