Бизнес-жоспар

Тақырыптың сұрақтары:

1. Жоба инициациясы.

2. Жобаны талдау әдiстерi және критериелерi.

3. Жобаны жұзеге асыруда инвестицияныл экономикалық тиiмдiлiгiн бағалаудыл ролi және мәнi.

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Жоба инициациясы.

Инициация – бұл жобаны орындалу қажеттiлiгiнiң ресми мойындалуының процессi. Инициация болған кезiнде алуан-ала талдауын, ТЭН және бизнес-жоспарын дайындау керек.

Жобалардың бастамашылар:

· Нарықтық талаптар;

· Iскерлiк қажеттiлiк;

· Тапсырыс берушiнiң талаптары;

· Технологиялық сiлкiнiстер;

· Заңдық талаптар;

· Әлеуметтiк қажеттiлiгi.

2. Жобаны талдау әдiстерi және критерилерi.

Жобаны жобалардың портфельден таңдауға болады.

Таңдаудың тиiмдiлiгiн ұшiн портфельдiң жобаларды бағалау керек.

Жобаны таңдау ұшiн әр тұрлi әдiстер және критериелер пайдаланады.

Жобаның жарғысы (project charter) – жобаны нысандандыратын және жобаға сыртқы құжат

Құжаттың мазмұны:

· Бизнес-қажетсiну

· өнiмнiң сипаттамасы

Сыртқы жобалардың жарғысы контракт ретiнде болады.

3. Жобаны жүзеге асыруда инвестицияның экономикалық тиiмдiлiгiн бағалаудың ролi және мәнi.

Инвестициялық жобаның тиiмдiлiгi – бұл жобаға оның қатысушылардың мұддесi және мақсаттардың сәйкестiлiгiн көрсететiн категориясы. Сондықтан, жалпы жобаның және жобадағы әр қатысушының тиiмдiлiгiн бағалау керек.

Жобаның тиiмдiлiгi жобаға ықтимал қатысушылар және қаржының көздерiн анықтау ұшiн бағаланады. Бұл жобаның:

· Әлеуметтiк-экономикалық және;

· Коммерциялық тиiмдiлiгiнен тұрады.

Жобаның тиiмдiлiгiнiң бағалаудың негiзгi маңызды принциптер:

· Жобаны өмiршендiк кезең бойынша қарастыру керек;

· Ақша ағымдарын модельдеу;

· Әр тұрлi жобаларды салыстыру жағдайларын есепке алу керек;

· Эффекттiң максимумы;

· Уақыттың факторын есепке алу және т.б.

5-тақырып. Жобаларды жоспарлау

Лекцияның мақсаты: Жоспарлаудың форматын анықтау.

Маңызды Ұғымдар:

· Жобаны жоспарлау

· Операциялар және операциялардыл өзара байланысы.

· Қатал тәуелдi операциялар.

· Жеңiл тәуелдi операциялар.

· Сырттай тәуелдi операциялар.

· Бақылаушы оқиғалар.

· Кесте жасау.

· Диаграммалық және жұйелiк әдiстер.

· Стрелкалықдиаграммалар.

· өткен операциялар диаграммалары.

· Күйзелiс жолы.

· Гант диаграммасы.

Тақырыптың сұрақтар:

1. Жобаның жоспары

2. Мазмұныныл декомпозициясы. Жұмыстыл иерархиялық құрылымы (WBS).

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Жобаның жоспары

Жоспарлаудың негiзгi процесстер жоба және фаза бойынша бiрнеше рет қайталанады. Негiзгi процесстер:

· Жобаның мазмұндыны жоспарлау және оны құжаттау;

· Жобаның мазмұндыны сиппатау, жобаның орындауының негiзгi кезеңдерiн анықтау, оларды қосалқы және басқаруға бағынышты элеметтерге декомпозициялау;

· Сметаны құру, жобаның жұмыстарын орындау ұшiн пайдаланатын ресурстардың құнын бағалау;

· Жұмыстарды анықтау,жобаның мақсаттарын орындайтын нақты жұмыстардың тiзiмiн құру;

· Жұмыстардың бiрiздiлiктi /последовательность/ анықтау, технологиялық байланыстылықтарды және жұмыстарға қойылған шектердi анықтау және құжаттау;

· Жұмыстардың мезгiлдерiн бағалау, әр жұмыс бойынша еңбекшығындарды және тағы басқа пайдаланатын ресурстарды анықтау;

· Кестенi дайындау, орындалатын жұмыстардың мезгiлдерiн, ресурстарға қойылған талаптарын және технологиялық байланыстылықтарды талдау және т..д.

2. Мазмұнының декомпозициясы. Жұмыстың иерархиялық құрылымы (WBS) - /Жұмысты талқандау құрылымы ЖТҚ/.

Жұмыстың иерархиялық құрылымы (декомпозиции) (WBS - Work Breakdown Structure) — бұл жобаны қосалқы жобаларға, әр-тұрлi дәрежедегi жұмыстардың пакеттерге және қосалқы жұмыстардың пакеттерге тiзбектеп жасалған декомпозициясы. ЖТҚ – бұл жобаларды басқару жұйелiн құрастыратын негiзгi әдiсi, себебi жұмыстырды Ұйымдастыруының проблемаларын шешуге көмектеседi. Тағыда жауапкершiлiктi тарату, құнын бағалау, есеп беру жұйелiн құру, жұмыс бойынша ақпаратты жинау ұшiн пайдаланады.

ЖТҚ арқасында жобаның жоспарын заказ берушiнiң спецификациялар және жұмыстардың сипаттамалар нысанда берiлген талаптармен ұйлесуге болады. Басқа жағыннан, ЖТҚ - жоба-менеджер бойынша басқаруға бұл өте оңай әдiс, себебi ЖТҚ осындай мұмкiншiлiктердi бередi:

· Жоба бойынша мақсаттардың /қосалқы мақсаттарды/ орындалуды қамтамасыз ететiн жұмыстарды және олардың пакеттердi анықтауға болады;

· Жобаның орындалған мақсаттарды бақалау;

· Жобаның мақсаттарға сәйкес есеп беру жұйенi құру;

· Жоба бойынша негiзгi нәтiжелерiн /бақылау нұктелер/ анықтау;

· Орындаушылар арасында жобадағы мақсатарды жету ұшiн жауапкершiлiктi тарату және әр жұмысқа кепiлдiктi беру;

· Жобадағы командасының мұшелердi жалпы мақсаттарды және тапсырмаларды тұсiнуiмен қамтамасыз ету.

6-тақырып. Жобаның құнын басқару

(2 сағат)

Лекцияның мақсаты: ЖБ бiлiмiнiң форматың анықтау

Маңызды Ұғымдар:

· Ресурстың құны

· Құнды бөлу графигi

· Жоба құнын басқару

· Жоба құнын бақылау

· Шығындар бойынша есеп беру

Тақырыптың сұрақтар:

1. Жобаның құнын басқарудың негiзгi принциптерi

2. Жобаның құнын бағалау

3. Ресурстың құны

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Жобаның құнын басқарудың негiзгi принциптерi

Жобаның құны – жобадағы ресурстардың, жұмыстардың, мезгiлдердiң құнының жиынтығымен анықталады. Құрылыс жобалар бойынша құрылыстың құны анықталады. Жобадағы бұкiл шығындардың бағасы жобаның жалпы құнына тең болады.

Жобаның құнын басқаруға бекiтiлген бюджет бойынша жобаны орындаланатын және кепiлдiк беретiн процесстер жатады.

Құнын басқару жұйенiң мақсатыға жоспарлауды орындау және құнын бақылау жөнiндегi саясатты, әдiстердi өңдеуi жатады. Жобаның құнын басқаруға:

* Жобаның құнын бағалау;

* Жобаны бюджеттау, яғни жобаны орындау ұшiн қойылатын мақсатты көрсеткештердi анықтау;

* Жобаның құнын /шығындарды/ бақылау процесстер жатады.

Бюджет – негiзгi құжат көмегiмен жобаның құнын басқару алуға болады. Бюджет дегенiмiз тиiстi мезгiлдер бойынша жоспарланған шығын және кiрiс бабтарының реестрлi директивалық құжат. Бюджет құжат ретiнде жобаның ресурстық қойылатын шектеулердi анықтайды, сондықтан құнын басқаруда бiрiншiден жобаның сметаға көңiл аудару керек.

Жобаның сметасы дегенiмiз бағалар, талапты ресурстар, жобаның орындайтын жұмыстардың көлемi бойынша жобаның /мәмiленiң/ құнын есебiн және негiздеменi көрсететiн құжат. Жобаның құнын басқаруының әдiстерiнiң бiрi - есеп шоттарының жоспарының құрылымын пайдалану.

2. Жобаның құнын бағалау.

Жобаның құнын анықтау ұшiн, жоба бойынша пайдаланатын ресурстардың құнын, жұмыстардың мезгiлдерiн және құнын бiлу керек. Сонымен, құнының бағалауы жобаның жұмыстарды және ресурстар құрылымын анықтаудан басталады.

Жобаның құны жұмыстарды орындалу ұшiн пайдаланатын ресурстардың құнымен анықталады, соның iшiнде:

· Жабдық (сатып алу, арендаға алу, лизинг);

· өндiрiстiк қуаттар, құрылғысы;

· Жұмыс еңбегi (штаттық қызметкерлер, контракт бойынша жұмысқа кiрген);

· Шығыс тауарлар (кеңсе жабдықтары және т.б.);

· Материалдар;

· Оқу, семинарлар, конференциялар;

· Субконтракттар;

· Тасымалы және т.б.

Жобаның құнын бағалау техникасы 13 адымынан тұрады. Олар жобаға байланысты болады:

1. Жұмыс бойынша пайдаланатын ресурстардың қажеттiлiгiн анықтау.

2. Тор моделiн өңдеу.

3. Жұмысты талқандау құрылымын өңдеу.

4. Жұмысты талқандау құрылымы бойынша шығынды бағалау.

5. Әр фукционалды меңгерушiмен ЖТҚ-ны талқылау.

6. Әрекеттердiң негiзгi бағытталуын көрсету.

7. ЖТҚ-ның әр элементтiң құнын бағалау.

8. Жоғары басқару дәрежемен базалық құнын келiстiру

9. Қызметтердiң қажеттiлiгiн жөнiнде фукционалды меңгерушiлермен талқылау.

10. Желiлiк жауапкершiлiктiң тәсiмiн әзiрлеу.

11. Қосалқы кестелерiн әзiрлеу.

12. Құны бойынша жиынтық есебiн құру.

13.Құнын бағалаудың нәтижелерiн жобадағы құжаттарға кiргiзу. Барлық шығындарды бағалауда, бiз жобаның құнын бағалаймыз.

3. Жобаның бюджетiн әзiрлеу.

Бюджеттау: жалпы жоба және жобаның жұмыстар бойынша құнын анықтау, жобаның бюджетiн құрастыру процесстер. Бюджетiн шығын бабыларға, мезгiлдерге, бекiтiлген шығындарға қарай бөлуге болады. Бюджеттiң құрылымы есеп шоттарының жоспарымен анықталады. Бюджеттi екi жолмен құрастыруға болады:

· кәдiмгiдей бухгалтерлiк есеп шотының жоспары;

· арнайы құрастырылған басқару есеп бойынша жасаланады.

Тәжiребе көрсетiп отыр: жағдайлардың көпшiлiгiнде бухгалтерлiк есеп шотының жоспарын пайдалануға жетiспейдi. Әр нақты жобаға құнын басқару көзқарас бойынша анықталған специфика есебiн пайдалануға керек. Сондықтан әр жоба бойынша өзiнiң бiрегей, бiрақ белгiленген басқару есебiнiң көрсеткiштерiнiң негiзiнде есеп шоттарының жоспары болу тиiс.

Бюджеттеу – бұл құнын жоспарлауы, яғни шығындардың жоспарын анықтауы: қашан, қанша, және не ұшiн ақша төленедi.

Бюджет келесi көрсетiлген нысандарда болуы мұмкiн:

1) шығындардың кунтiзбелiк жоспар-кесте,

2) шығындардың бөлуi матрицасы,

3) шығындардың бағаналы диаграмма,

4) шоғырланымдық шығындардың бағаналы диаграмма,

5) уақыт бойынша шоғырланымдық шығындардың желiлiк диаграмма,

6) шығындардың құрылымы бойынша шеңбер және т.б.

7-тақырып. Жобалардың орындалуын талдау және бақылау (2сағат)

Лекцияның мақсаты: Жобаны орындаудың бақылау әдiстерiн оқу.

Маңызды ұғымдар:

· Меңгерiлген көлемi.

· Коммуникациялар

· өзгерiстердi бiрiктiрiлген бақылауы.

· өзгерiстердi басқару.

· өзгерiстердi басқару комитетi.

· Кестенi бақылау

Тақырыптың сұрақтар:

1. Жобаны бақылаудың мазмұны

2. Ағымдық орындалудыл базалық жоспармен салыстырғандағы мониторингi

3. Шешiм қабылдау процесстер.

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Жобаны бақылаудың мазмұны

Жобаны бақылаудың негiзгi мақсаты - бұл жобаны бақылау және жоспарлау функцияларының жалпы тиiмдiлiгiнiң дәрежесiн жоғарлату және жоспар көрсеткiштердiң орындауының қамтамасыз ету.

Жобаны бақылау процесстерiнiң мазмұны: жұмыстарды орындалуының нақты құжатталған және бағаланған көрсеткiштер негiзiнде анықтау және жоспар көрсеткiштермен салыстыру. Жобаларды басқару жалпы жұйенiң бiр бөлiгi ретiнде жобаны бақылау жұйенiң элеметтердiң арасында керi байланыстар бар екен. Осы керi байланыстар жоспарланған көрсеткiштердi өзгеру жағдайға мұмкiншiлiгiн бередi. Яғни, керi байланыстар жобаны орындауда әртұрлi кездесетiн жолсыздықтар жағдайында қоршаған ортаның өзгерiстер есебiмен жоспардан ауытқуын азайту ұшiн жауап беретiн әсер еткiзедi.

Жұйеде жалпы жоба, жұмыст, жұмыстардың пакет немесе жобаның әр бөлiгi бойынша кiреберiс, шығу және жобаны орындау процесстер бар.

2. Ағымдық орындалудың базалық жоспармен салыстырғандағы мониторингi

Мониторинг — жоспармен салыстыру және жобаны орындау бойынша бақылау, есеп алу, талдау және есеп беруының құрастыруы.

Бiрiншi адым: жұмыстардың нақты жағдай бойынша ақпаратты жинау және өңдеу. Меңгерушiлер мiндеттi тұрiнде жоба орындауға көп көңiл аударады, жұмыстардың бiтiруiнiң дәрежесiн анықтайды. Осы ұшiн нәтижелер және шығындар туралы беретiн ақпарат тиiмдi керi байланыстар болу керек.

Ақпаратты жинау жұйенi құрастыру ұшiн жобаның меңгерушiсi бiрiншiден жинайтын көрсеткiштердiң құрамын және жиiлiгiн анықтайды. Нақты орындау бақылауының әдiстер келесi көрсетiлген ретiнде болады:

· Қарапайым бақылау әдiсi, немесе ңО—100” әдiсi. Бұл әдiс тек ғана қосалқы жұмыстардың бiтiруын белгiлейдi (жұмыстардың бiтiруiнiң тек ғана екi дәрежесi бар: 0% и 100%). Басқаша сөзбен, жұмыстын соңғы нәтижесi болғанда жұмыс бiтiрген деп есептеленедi;

· Қосалқы бақылау әдiсi /метод детального контроля/, жұмыстарды орындауының аралық жағдай бойынша бағалауы бередi. Бұл әдiс құрделi болып қалады, себебi жобаның меңгерушiге орындалмаған жұмыстарды бағалау керек. Сондықтан корпорациялар жұмыс орындалуының дәрежесiн бағалайтын өзiндiк корпоравтитiк шәкiлiн жасайды. Шәкiлi туралы ақпарат жабық болады, себебi пайдаланатын технологиялар туралы ақпарат қолданылады.

Қосалқы бақылау әдiсiнiң мофикацияланған нҰсқалар пайдаланады:

· 50/50 әдiс бойынша аяқталмаған жұмыстар бойынша аралық нәтиженi есепке алуға мұмкiншiлiгiн бередi. Аяқталмаған жұмыстардың дәрежесi жұмысқа пайдаланытын бюджеттiн 50 % уақытында анықталады;

· асулы кезең бойынша әдiс /метод по вехам/, который применяется Ұзақ жұмыстарда пайдаланады. Асулы кезең бойынша жұмыстар бiрнеше топтарға бөлiнедi. °р асулы кезең жұмыстың қорыту дәрежесiн белгiлейдi.

Осы әдiстерiн пайдаланып жобаның меңгерушiлер өздерiнiң интегралды бақылау жұйесiн құрастырады, сонымен қаржыландыру негiздеме критерияларға қанағаттандыратын жобадағы көлемi және мезгiл параметрлермен бiрге жұмыстардың қорыту дәрежеге көңiл аударады.

3. Шешiм қабылдау процесстер.

Жобадағы жоспардан ауытқуын анықтап менеджер сәйкес iс-әрекеттерiн қолдануға тиiс.

Ерте жасалған тұзету әрекеттер жақсы болар едi. Жобаны бақылау бойынша қалпына келтiру әрекеттердi Ұқыпты жоспарлау керек.

Жобадағы жоспардан ауытқуын тапқанда кезiнде жиi қолданатын әрекеттердiң бес негiзгi мұмкiндi нҰсқалар:

· Балама шешiм табу. Бiрiншiден жаңа технологиялық және Ұйым шешiм бойынша жұмыстардың тиiмдмлiгiн көтеретiн мұмкiншiлiктердi қарастыру керек. Мысалы, жаңа шешiм бойынша жұмыстардың жұйелiгiн өзгерту керек;

· Құнын жаңадан қарастыру. Бұл тәсiлдеме жұмыстардың көлемiн көбеюiн және қосымша ресурстарды пайдалануды белгiлейдi. Бұл тәсiлдеме жобадағы ұақытша кiдiрiс жағдайын жою керектеде қолданады;

· Мезгiлдердi жаңадан қарастыру. Бұл тәсiлдеме жұмыстардың мезгiлдерiн созуылын белгiлейдi. Жобаның меңгерушiлер бұл шешiмге құны шектеу жағдайда барады;

· Жұмыстардың мазмұнын жаңадан қарастыру. Бұл тәсiлдеме бойынша жұмыстардың көлемi азаяды, сондықтан жобадағы тек ғана бiрнеше жоспарланған нәтижелерге жетуге болады. Бұл жерде бiз жобадағы нәтижелердiң сапалы сипаттамалар емес туралы айтып жатырмыз;

· Жобаны тоқтатылуы. Бұл ең құрделi шешiм. Бiрақ осындай шешiмге бару керек, егер жоба бойынша болжалды шығындар болжалды табыстарды асып тұссе. Бұл жерде экономикалық, психология және қатысушылардың мұддесi аспектiлерге көңiл аудару керек.

өзгерiстердi басқару – бұл болашақтағы өзгерiстердi болжау, жоспарлау, тiркеу (жобадағы мазмұны, специфи­кациялар, құны, жоспар, тор диаграмма және т. б. бойынша), салдарды бағалау, мақұлдау немесе қабылдамау процессi, мониторингтi Ұйымдастыру және жоба бойынша өзгерiстердi орындалатын қатысушыларды ұйлестiру.

8-тақырып. Жобаны аяқтау

(2 сағат)

Лекцияның мақсаты: Жобаның бiтiруiнiң әдiстерiн бiлу.

Маңызды Ұғымдар:

· Жобы ақпараттың архивы.

· Жобаның аяқталу тұрлерi: жалғастыру, ашығу, бiрiктiру, жойылу.

Тақырыптың сұрақтар:

1. Аяқталу процестерi

2. Аяқталуы бойынша әрекеттер

3. Шарттың аяқталуы

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Аяқталу процестерi

Жобадан шығу ұшiн жобаның орындалу тиiмдiлiгiнiң төмендетуiнiң талдау керек, соның iшiнде құрылыстың мезгiлдерге, бағалардың жоғарлатқанына, жұмыстардың құнына және т.б. факторларға қөңiл бөлу керек.

Жобадан шығу шешiмге келi ұшiн бiрнеше критериялар пайдаланады, бiрақ негiзгi критерий – бұл табыстылығының дәрежесi.

2. Аяқталуы бойынша әрекеттер

Жобадан шығу тиiмдi нысандар:

· Жобаны орындау шешiмiнен құрылыс-монтаж жұмыстардың бастауынан ерте бас тарту;

· Жоба бойынша орындалған бөлiгiн аяқталмаған құрылыс объект нысанында сату;

· Пайдалану сатыда объектiсiн сату;

· Қосымша ұлестiк жарнаны тарту, сондай-ақ өзiнiң ұлестiк жарнаны минимизациялау;

· Жобадағы негiзгi активтерiн бөлiп сату.

3. Шарттың аяқталуы.

Шарттың аяқталуының негiзгi кезеңдер:

· Қаржы есетемесiн тексеру;

· Төлқұжаттау;

· Орындалмаған мiндеттемелердi анықтау;

· Орындалмаған мiндеттемелердi аяқтау;

· Кепiлдi қызмет көрсету және тұпкiлiктi есептер /окончательные расчеты/.

Тақырып 9. Жоба командасын басқару

(4 сағат)

Дәрістің мақсаты: Жобаның қызметкерлердi басқару сұрақтарын қарастыру

Маңызды Ұғымдар:

· Командалық менеджмент

· Ұйымдастырушылық мәдениет

· Келiссөздердiң кұрделiлiгi

· Келiспеушiлiктер. Келiспеушiлiктiң әскери сатысы. Келiспеушiлiктiң конструкциялық сатысы. Келiспеушiлiктiң коммуникациялық сатысы.

· Келiспеушiлiктi шешу әдiстерi.

Тақырыптың сұрақтар:

1. Келiсiм шартқа қатынасушылардың мұдделерiнiң келiспеушiлiгi

2. Командалық менеджмент

3. Жобаның командасының сипаттамасы.

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Жобаға қатысушылардың мұдделерiнiң келiспеушiлiгi

Сурет 4. Қатысушылардың мүдделерiнiң келiспеушiлiгi.

Заказшы және орындалушы ұйым жобаның мезгiлдерiн және құнын азайтуға тырысады. Жобаның командасы жобаның мезгiлдерiн және құнын көбеюге тырысады. Сапа да бойынша жобаға қатысушылардың мұдделерi бiрдей болмай жатыр. Заказшының талабы – жобаның орындалуы өте сапалы болу керек. Ал жоба команда жоғары сапасын қамтамасыз етiлмейдi, себебi қысқарталған мезгiл және төмендеткен құны командаға сапа бойынша көп кедергi жасайды. Сонымен жобаның меңгерушiлердiң ең басты мақсаты заказшының, орындаушы Ұйымның мұдделерiн теңдестiру.

2. Командалық менеджмент.

Жобаны Ұйымдастыру ұшiн екi негiзгi тапсырманы орындау керек:

· Жоба командасын құру;

· Команданың жұмысты тиiмдi жолмен Ұйымдастыру.

Жобаның командасы — жобадағы жұмыстарын тiкелей орындаушының тобы. Оларды жобаның меңгерушiсi басқарады. Жобаның меңгерушiсiнi “жоба менеджер” деп атауға болады. Командасын жобаның өмiршендiк кезеңiне мезгiлдерге құрастырамыз, аяқталғаннан кейiн топты босатамыз.

Команданың саны жобадағы жұмыстардың көлемiне сәйкес. Жобада мұддесi бар барлық меңгерушiлер жобаларды басқару командаға кiредi. Топтардың қошбасшылар өздерiнiң командаларды басқарады, ал әр топтың мұшелер өздерiнiң жұмыстарын орындайды. Керек болса команданың мұшелерi бiрнеше жұмыстарын iстей алады.

3. Жобаның командасының сипаттамасы

Команданың негiзгi сипатталары:

· құрамы;

· құрылымы;

· топтағы процесстер.

Құрамы – команданың бiртұтастықты талдауға маңызды команда мұшелелердiң сипаттамалардың жиынтығы. Мысалы, қанша еркек, әйел, қанша адам, нешеде олар сияқты сұрақтарды қоюға болады.

Құрылымы - жобадығы мұшелелердiң орындайтын функциялар және команданың iшiнде қалыптасқан қарым-қатынастар көзқарастан есепке аламыз. Коммуникация, билiк және т.б. құрылымдарды аңғарадуға болады. Выделяют структуры предпоч­тений, власти и коммуникаций.

Топтағы процесстерге динамиканың процесстер жатады: дамыуының, топтастыру, шешiмдi өңдеу, қысым көрсету процесстер.

Жобдағы адамның орнын анықтайтын жұйелер:

· топтағы кұтушiлiк;

· топтың мұшелелердiң статусi және ролi.

Команданың әр мұшенiң мiнезқұлық бойынша кұтушiлiк жұйе қолданады.

Тақырып 10. Жобаның коммуникациялар

(4 сағат)

Лекцияның мақсаты: Жобадағы коммуникациялаудың әдiстер.

Маңызды Ұғымдар:

· Бағдарламамен қамтамасыз ету /ПО/

· Комуникациялар

· Комуникацияларды басқару

· Ақпарат

· Ақпараттық технологиялар

· Ақпараттық жұйе

Тақырыптың сұрақтар:

1. Жобаның коммуникациясын басқару

2. Жобаны басқарудың ақпараттық технологиялары

3. Шешiм қабылдауды қолдаудың бiрiккен ақпараттық жұйелерi.

Тақырыптың сұрақтар бойынша қысқаша мазмұны:

1. Жобаның коммуникациясын басқару.

Коммуникацияларды басқару жобадағы қатысушылар арасындағы байланыс жұйесiн, басқарулық және есептiк ақпаратты беруiн қамтамасыз етедi. Жобадағы әр қатысушы функционалды мiндеттермен әрекеттесуге дайын болу керек. Ақпаратты байланыстарды басқару фукцияларға келесi процесстер жатады:

· Коммуникация жұйесiн жоспарлау — жобадағы қатысушылардың ақпаратты қажеттiлiгiн анықтау (ақпараттың құрамы, мезгiлдер және жеткiзудiң тәсiлдер);

· Ақпаратты жинау және таратып ұлестiру — жобадағы қатысушылар арасында керектi ақпаратты жұйелдеу жинау және уақытында таратып ұлестiру;

· Жобаны орындау туралы есеп беру — жобадағы жұмыстардың нақты нәтижелерiн өңдеу, жоспармен салыстыру, болжау және тенденцияларды талдау;

· Құжаттау — жинау, оңдеу және жобадағы құжаттарды сақтауды ұйымдастыру.

Коммуникациялардың жоспары жобаның жоспарының бөлiгi. Бұл жоспарға жатады:

· Ақпаратты жинау жоспары /ақпараттың көздерi, ақпаратты ұлестiру/;

· Әр тұрлi коммуникацияларды енгiзу;

· Коммуникация жоспарын жетiлдiру және жаңарту әдiстер.

Жобаның қажеттiлiктерге сәйкес коммуникация жоспарын нысандандыру және бөлшектеу керек.

Жоба бойынша әр-тұрлi коммуникацияларды орындау қажеттiлiгi бар екен:

· Iшкi (жобадағы команданың iшiнде) және сыртқы (компанияның меңгерушiлермен, заказшымен, сыртқы Ұйымдармен және т.б.);

· Нысандық (есеп беру, сұрау салу, отырыстар) және нысандық емес (еске тұсiру, талқылау);

· Жазбаша және ауызша;

· Тiк және көлбеу.

2. Жобаны басқарудың ақпараттық технологиялары.

Ақпараттық технология – жинау, бiрiлiм, қайта өңдеу, сақтау, ақпаратты тұтынушыға хабарлау процесстердiң жиынтығы. Жобаларды басқару ақпараттық жұйе — Ұйымдастыру-технология кешенi. Оған жобаларды басқару процесстерiнiң тиiмдiлiгiн жоғарлататын әдiстеме, техника, бағдарлама және ақпарат құралдар жатады.

Жобаларды басқару процесстер орындалғанда менеджерлер компьютер көменгiмен ұлкен көлемдi ақпараттарды пайдаланады. Осыған қосымша құрделi бағдармаларды пайдалану керек.

Жобаларды басқару жұйенiң дамуы бiрнеше сатыдан өттi. Компьютерлердiң қуаты жоғарланғаннан жұйелердiң мұмкiншiлiктер өзгердi.

3. Шешiм қабылдауды қолдаудың бiрiккен ақпараттық жұйелерi.

Жобаларды басқару ақпараттық жұйе - бұл:

· Жоба бойынша әр бөлiмшелердiң ақпаратты бiрiктiредi;

· Басқару ақпараттың сақтауын, жинауын және талдауын қамтамасыз етедi;

· Әр жоба ұшiн құрастырылады;

· Келiспеушiлiктiң шешу алгоритмдi көрсетедi;

· Қатысушылардың қарым-қатыснасты қамтамасыз етедi;

· Динамика жұйе болып, сатыға сәйкес өзгередi;

· Ашық жұйе.

Компьютердi қолдануға өте қажет

Дата добавления: 2014-01-04