Лекцыя VII. Сатырычныя жанры і формы электроннай публіцыстыкі

· Памфлет. З гісторыі жанру. Паняцце памфлета. Радыё-, тэле-,

вэбпамфлет: параўнальная характарыстыка

· Фельетон. З гісторыі жанру

· Фельетон на радыё, на тэлебачанні, у Інтэрнэце: параўнальная

характарыстыка

Лац. satira ад больш ранняга satura сумесь.

Адным з самых складаных відаў публіцыстычнай творчасці лічыцца сатыра і гумар. Невыпадкова, у гісторыі радыёвяшчання і тэлебачання і гісторыі журналістыкі гэты від публіцыстычнай дзейнасці традыцыйна лічыўся адным з самых цяжкіх для ўвасаблення ў эфіры. Але й самых запатрабаваных аўдыторыяй.

У розныя часы і ў творчасці розных думцаў жанру сатыры адводзілася рознае па прэстыжы месца. Так, Гегель “ад парогу” адмаўляў мастацка-публіцыстычную вартасць сатырычнай творчасці. У наш час сатыра лічыцца найвышэйшай формай грамадскі актыўнай праявы камічнага.

Сатыра ад старажытнасці сфарміравалася як галіна літаратурнай творчасці і заўсёды вабіла як запатрабаваная і востра актуальная сфера публіцыстычна-літаратурнай дзейнасці. Лічыцца, што спачатку з’явіліся традыцыйныя грэчаскія сатырычныя дыялогі (па-сучаснаму памфлеты) недзе ў ІІ ст. н.э. у творчасці старажытнагрэчскага пісьменніка-сатырыка Лукіяна. Ён развіў традыцыі антычнай камедыі і т. зв. меніпавай сатыры (ад назвы яго сатырычнай камедыі “Меніп”).

У гісторыі беларускай айчыннай літаратуры элементы сатыры адзначаюцца ў творчасці аўтараў XVI-XVII стст., сярод якіх “Ліст да Абуховіча”, “Прамова Мялешкі”, некаторыя творы С.Зізанія, Л.Карповіча, Х.Філалета. ХІХ ст. адзначана знакамітымі сатырычнымі творамі В.Дуніна-Марцінкевіча, Ф.Багушэвіча, пазней Я.Купалы, Я.Коласа, К.Каганца, У.Галубка, А.Мрыя, М.Танка, К.Крапівы, А.Макаёнка, а ў наш час Н.Гілевіча і Р.Барадуліна.

Сатыра сёння, як значыцца ў энцыклапедычным артыкуле, – “гэта вострае, знішчальнае асмяянне грамадскіх з’яў, выкрыццё заган; эмацыянальна-эстэтычная форма крытыкі; від камічнага. Сатыра адрозніваецца ад гумару асуджальным пафасам, рэзка негатыўнай ацэнкай аб’екта асмяяння. Сатыра характарызуецца палітычнай злабадзённасцю, тэндэнцыйнасцю, публіцыстычнай накіраванасцю”.

Дата добавления: 2013-12-11