Тақырып. Дүниежүзілік туризмнің қазіргі заманғы жағдайы

Дәріс № 9

FITUR» халықаралық туристік көрмеге Қазақстанның қатысуы. Мадрид қаласы (Испания).

Көрме жұмысының барысында Қазақстанның туристік потенциалының презентациясы құрылды, бұлар БАҚ және Испан туроператорлары үшін жасалды. Презентация көлемінде әртістер шақырылып, ұлттық тағамдарды көрсету жүргізілді. Презентация үлкен қызығушылық пен табысқа ие болды. Испанияның 3-ші телеканалының журналистері ел жайлы фильм түсіру мақсатында Қазақстанға келетіндіктерін айтқан болатын.

Бақылау сұрақтары:

1. ҚР-да туризм саласының қазіргі жағдайы.

1. Дүниежүзілік туризмнің аймақтық географиясы.

Қарастыратын мәселелр:

1.Туристік саланың дамуына әсер ететін, туристік факторлар.

2. Дүниежүзілік туризмнің дамуының болшамдары мен болашағы.

Қолданылған әдебиеттер:

Негізгі:

1. Кифяк В. Развитие международного туризма как один из факторов становления экономики Украины // Экономика Укаины. - 1995. - №7.- С. 83-88.

2. Караваев П.Л. Тенденции и проблемы развития современного международного туризма // География мирового хозяйства.- Москва-Смоленск: изд-во СГУ, 1997.- С. 231-242.

3. Александрова А.Ю. Экономика и территориальная организация международного туризма.-М.:Изд-воМоск.ун-та,1996.-105.с.

4. Международные туристские организации.- М.: Международные отношения, 1990.- 288с.
5. Сапрунова В.Б. Туризм: эволюция, структура, маркетинг.- М.: Ось-89, 1997.- 160

6. Квартальнов В.А. Иностранный туризм. – М.: Финансы и статистика, 2001. – С. 251.

7. Менеджмент туризма. Туризм и отраслевые системы. – М.: Финансы и статистика, 2001. – С. 162.

Қосымша:

1 Экономика и организация туризма. Международный туризм. / Е.Л. Драчева, Ю.В. Забаев, Д.К. Исмаев и др. – М.: КНОРУС, 2005.

2 В.С. Сенин Организация международного туризма. Москва «Финансы и статистика» 2000г.

3 Актуальные вопросы теории и практики туризма. – Сборник научных трудов. – А.: Казак университет, 1999.

4 Александрова А. Ю. География мировой индустрии туризма. – М.: МГУ, 1998.

5 Гостиничный и туристкий бизнес// Под ред. Чудковского А. Д., М.: Тандем – Экмос, 1998.

6 Александрова А. Ю. Международный туризм: Учеб. пособие. М.,

ДСҰ статистикалық мәліметтеріне сәйкес, соңғы он жылдықта халықаралық туризм көлемінің тұрақты өсімі байқалады. Қазіргі таңда болып жатқан Дүниежүзілік және аймақтық дағдарыстарға қарамастан, Дүниежүзілік туристік бизнес жылына 3—4 % өсіп отыр. 1999ж шетелдерге саяхат жасайтын туризмнің дамуы мен өсімі ХХғ соңы мен ХХІғ басында тұрақты деп айтуға туристердің саны 657млн адамды құрады. Жалпы айтқанда, болады. Дегенмен 1997,1998ж Азиялық аймақтарда болған, экономикалық дағдарыстар қатарын түсіндіретін, туристік қозғалыс өсімінің кейбір бәсеңсуі байқалды, осылайша орташа, 1 жылда саяхат жасайтын туристер саны 4 %-ға өсті.

Көрсетілген кезеңде туризмнің дамуын сараптай отырып, туризмде бар және оның дамуына әсер ететін екі үрдіс, мамандармен белгіленген болатын: сыртқы экономикалық және саяси факторлардың ықпал етуі және жағымсыз жағдайда туризм көлемінің жылдам қалпына келуі. Соңғы кезеңде, Африка (9 %), Таяу Шығыс (17,5 %), Шығыс Азия және Тынық мұхиттық аймақтар (8,5 %) Еуропада жеткілікті төмен даму кезінде (1 % 1999 ж.) тәрізді аймақтарда туризмнің өсімінің озық қарқыны байқалады.Сонымен қатар, Еуропа абсолютті көлемде, келушілердің саны бойынша (1999ж. 385,9 млн адам) біріншілікті сақтап келуде. Осындай үрдіс соңғы уақытта аймақаралық бәсекелестіктер үшін объективті жағдайларды қалыптастырады және қызмет көрсетудің жоғарылатылған стандарттарымен жаңа саяжайлардың пайда болуы - байырғы туристік аймақтардың стандартқа сай келуіне, туристің осы аймаққа келуі кезіңінде нақты күрестің жаңа сапалы жолдарын іздеуге мәжбүр етеді.Осылайша, қызмет көрсету стандарттары үнемі жоғарылап отырады. Туристердің қосымша ағымын шақыру мақсатында әрбір аймақ ж»не саяжай - туристердің өз үйіндегідей сезінуі үшін, дем алу және саяхат жасау үшін туристерге жоғары дәрежелі жаңдайларды жасауға тырысады.

Каталогтардағы сонымен қатар демалу және саяхат жасау орындарындағы ақпараттар (стендтер, сілтегіштер, объектілердің белгіленуі және т.б) туристер үшін маңызды рөл ойнайды.

Бүкіл Дүниежүзілік туристік ұйым туристик ақпараттық унификация мәселелеріне бір рет қана жақындамаған. 1986ж Еуропалық қоғамдастықтың Министрлер Кеңесімен мейрамханалар үшін стандартталған ақпараттар (Standardized Information System) Жүйесі қабылданды. Еуропа елдерінде және басқа аймақтардың кейбір елдерінде қолданылатын пиктограммалардың үлкен көлемінен тұрады, мәселен автокөліктердің кідірісін (парковканы) белгілейтін Р белгісі. Бұл жүйе өте ыңғайлы және артықшылықтар қатары бар. Ол басқарылуда объективті, ақпаратты және жеңіл және тұтынушылар қызығушылықтарын қорғау бойынша заңнамаларды пайдалану құралымен басқарылуға беріледі. Бұл жүйе қонақтардың мекендеуін жеңілдету үшін (холлдарда, мейрамханаларда, ресторан көрермен жайларда, көшелерде) еуропа елдерінде кең қолданылады. Жүйе сондай-ақ Еуропалық кеңес елдерінің каталогтарында және кейбір елдерде қолданылады. Дегенмен бұл жүйе жалғыз ғана емес. Жастар турбазының халықаралық федерациясымен жасалынған және жеңілдету және ақпараттың қол жетімділігі үшін шартты белгілердің өзінің жүйесі қолданылады.

Басқа да жүйелер бар, мәселен корпорациялық ақпараттық графикалық жүйелер. Бүкіл Дүниежүзілік туристік ұйымдармен туризм үшін бірегей Дүниежүзілік бірыңғайландырылған графикалық ақпараттық жүйенің қалыптасуына іс шаралар қабылданған. Бірақ қазіргі таңға дейін осындай жүйе құрастырылмаған, себебі әлемнің әртүрлі елдерінде тура осы объектілер әртүрлі шартты белгілермен белгіленеді, мәселен бақтар мен саябақтар «ағашпен» және «қақпамен», әдемі ландшафтармен - «көтеріліп бара жатқан күнмен» немесе «фотоаппаратпен» және т.б. белгіленеді. Бірақ дегенмен де көп жағдайларда көптеген ақпараттық жүйелердің пиктограммалары бәріне өте түсінікті, оның үстіне, оларға екі-үш тілде қысқа анықтамалар беріледі.

Сондықтан туризмде ақпараттық жүйелердің қолданылуы - жалпы қабылданған тәжірибе. Барлық жүйелер мен пиктограммалар тілдік мәселелерді жеңуге көмектеседі: қонаққа осы жүйелердің көмегімен тлап етілетін ақпаратты табу және қай елде саяхат шеккеніне қарамастан оны түсіну айтарлықтай жеңіл түседі; және жүйенің туристік кәсіпкеріне өзінің шетелдік серіктестерімен қарым-қатынас жасауға көмектеседі.

Ең бастысы - туристті осы немесе басқа да елдерде белгілердің белгілі бір жүйелердің бар екендігі туралы хабарландыру, олардың негізгі мәнін түсіндіріп, назар аудару.

ДСҰ жемісті қызметінің төрт мың жылдығында халықаралық туризмде кейбір негізгі мәселелердің үйлестірілуі сұрақтарына енді ғана жеткен еді. Сондай-ақ жұлдыздар немесе басқа санаттары бойынша мейрамханалардың бүкіл Дүниежүзілік универсалды жіктелуі жоқ және әзірше бола алмайды. Көптеген елдерде, Ресейді қосқанда, жұлдыздар бойынша жіктеудің ұлттық жүйесі жұмыс істейді. Ал Грецияда, мәселен,мейрамханалардың ұлттық жіктелуін әріппен (А, В, С), белгіленуін қолға алды, ал Үндістанда - балды жүйе бар.

Сонымен қатар, әлемде, бір мейрамханалық корпорация шеңберінде жұмыс істейтін (мәселен, «Холидей Инн», «Мариотт» және т.б.) жіктеудің корпорациялық жүйелері кең қолданылады.Олардың ішіндегі көбісі жұлдызы бар, бірақ мейрамханалар стандарттары бойынша әртүрлі (бірақ дегенмен көбнесе ұқсас) стандарттары мен талаптары болады.

Халықаралық туристік қауымдастық - дұрыс, әлеуметтік- гуманимстік арнада туризмнің дамуы туралы ойлайды. Осы мақсатта 1999ж қыркүйек айының соңында Сантьягода өткен, ДСҰ 12-ші сессиясында жаңа халықаралық этикалық туризм Кодексі қабылданды.

Бұл мақсат - жаңа ХХІ ғ. Туристік саланың дамуын дыұрыс арнаға бағыттау және туристер ағымының артуына мүмкіндік туғызу.

Кодекс - туристік қызметтің әртүрлі аспектілеріне байланысты, ұсыныстық сипатқа ие және 10 мақаладан құралады. Ол тек қана туристік бизнес мамандарына ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік құрылымдарға, бұқаралық ақпарат құралдарына, сондай-ақ туристердің өзіне де арналған.Кодекс бұрын қолданылған (15 жылдан қазіргі таңға дейін қабылданған) этикалық кодекс негізінде қабылданған және әртүрлі халықаралық туристік құжаттар мен декларацияларда жарияланған синтездерді көрсетеді. Ол кодексте балаларды және жасөспірімдерді жыныстық қатынасқа түсуге тиым салынғаны жайлы ерекше айтылған.

Кодексте атап етілгендей,бірінші кезектке туристік инфрақұрылымның дамуы жергілікті халықтың экономикалық, әлеуметтік және мәдени гүлденуіне мүмкіндік туғызуы тиіс.

Туристік салалар мен туристік объектілердің салына басталуының дамуы қоршаған ортаның жағдайына жағымсыз әсер етпеу қажет. Мемлекеттік құрылымдар Туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, саяхат жасаушылар тарапына кез-келген агрессияның көрсетілуіне қатаң шараларды қолдануды қамтамасыз ету қажет.

ДСҰ 13-ші сессиясында ДСҰ президенті Франческо Франжиалли баяндағандай - «Туризм қоғамның толықтай дамуында маңызды рөл ойнайды. Жақын жылдары оның ықпал етуі елеулі артуы мүмкін».

Дегенмен, ДСҰ пікірінше, осы саланың қызу дамуы бірмезетте жағымды және жағымсыз салдар әкелуі мүмкін. Қосымша жұмыс орындарын құру және қолөнер тауарларының өңдеуге көмектесу - туристік саланың қазіргі таңдағы жетістігі болып табылады. Осы уақытта туристік инфрақұрылымның қызу дамуы қоршаған ортаның жаңдайына жағымсыз ықпал көрсетуі мүмкін.

Кодекс қолөнерлік және жәдігерлік өнімнің стандартизациясын жібермеу ұсынылады, себебі туристерге әрдайым қызық болу тиіс, себебі жаңа орындар - бұл жаңа ашылулар. Хлықаралық туризмде көптеген туристік орындар жұмыс істейді (мейрамханалар, туроператорлар, турагенттер, транспорттық компаниялар және т.б.). Олар нарықта ұсақ және орта кәсіпорындардың көптүрлілігімен көрсетіледі, сондай-ақ ірі корпорациялар түрінде.

Туристің нарықтың дамуына елеулі ықпалды сондай-ақ туроператорлар мен турагенттіктердің тәуелсіз ассоциациялары да көрсетеді. Соңғы кезеңнің сипатты ерекшеліктері шетелдік туристік нарықтарға жеке компаниялар капиталының белсенді ендірілуі болды.

Әлеуметтік-экономикалық жағдайларға байланысты, сонымен қатар әртүрлі елдерде ұлттық туристік нарықтың дамуына мемлекеттің қарым-қатынасынан туризм әртүрлі елдерде бірыңғай дамып келе жатыр.

Қызық, жиі сапар шегілетін оншақты елдер, туризмде мол табыс табатын елдер рейтінгісінен айрықшаланады.

АҚШ, саяхат жасау бойынша тек үшінші орын алады, бірақ туризмнен кірістің өсімі бойынша дәстүрлі озат орын алады. Сонымен қатар, саяхат жасау саны бойынша тұрақты көшбасшы Франция, кіріс көлемі бойынша үшінші орындыф алады. Көшбасшылар қатарына түспеген елдер, келесі елдерде демалу жөнінен жақсы өсімді көрсетті - Египет (өсім +39,7 %), Марокко (+21,8 %), Зимбабве (+17,3 %) және Аргентина (+22,8 %).

Дата добавления: 2013-12-14