Лернер индексі. Бейне индексі

Херфиндаль-Хиршман индексі. Тобин индексі.

Лекция мазмұны:

Нарықтық биліктің мәні, көздері және маңыздылығы.

Нарықтық билік - өндiрушi немесе тұтынушының ең алдымен базар бағасына, нарық ахуалына ықпалын тигізе алу қабiлеттiлiгi. Егер нарықтық билік сұраныс жақтан айқындалса, онда сөз сатып алушының нарықтық өкiметi туралы хабар шығады. Жеке өндірушiнiң нарықтық билік нарықтық құрылымның ұйымының ерекшелiктерi және тәуелдi келесi факторлардан шартталады:

· сала аралық ұсыныстағы осы фирманың еншiлерi;

• фирманың өнiмiне сұраныстың бағаның икемдiлiгiнiң дәрежелерi;

• көбiрек ауыстырғыштардың тауар болған сайын бар болулар;

• ерекшелiктердiң фирмалар, жұмыс iстейтiн изводителей туралы нарықтық өкiметтiң пайда болуын себеппен жұмыс iстейтiн салаларда қызмет ете алған салалардағы өзара әрекеттесулерi.

Нарықтық өкiметтiң бас көздерiн жоғары анықталды. Фирмалардың жұмыс жасауды ерекше шарттары (кәмiл бәсеке, монополистiк бәсеке және олигополия, таза таза монополия) нарықтың әр түрлi түрлерiнде.

Рынок құрылым - тiптi күрделi ұғым. Ол дүкеншiлер және сатып алушылардың өзара әрекеттесудi шарт анықтайтын нарықтардың қасиеттерiнiң барлық жиынтығы тұрды, сонымен бiрге тағы басқалары - өзара.

Мұнда кiредi:

1. бiртектiлiк немесе өнiмнiң бiртектi еместiгi, бiртектi еместiктiң сипат және дәрежесi;

2. дүкеншiлердiң саны және сатып алушылардың саны; әрбiр дүкеншi және әрбiр сатып алушының нарықтық еншiлерi;

3. (немесе тосқауылдардың бар болуы) бостандық кiруге арналған базарға және нарықтан күту үшiн; дүкеншiлерге сатып алушылардың рұқсатының бостандығы;

Нарықтық құрылымның барлық тараптарын сипаттай алар ма ейтiн әмбебап көрсеткiш бар болмайдысы ашық. Жеткiлiктi толықтықпен рынок құрылым суреттейтiн көрсеткiштердiң жүйесi де бар болмайды. Сонымен бiрге мүмкiн емес мұндай нарықтық өкiметтiң шара маңызды мiнездеменi тiкелей өлшеу. Бұл себептенге қасиеттер сандық баға үшiн жанама өлшеуiштер не бiр қолдануға дәл келедi

Нарықтық билік деңгейін бағалау.

Шоғырлау капиталдың шоғырлануы, капитализация, ұзарту әртүрлi иелердiң капиталдары, меншiк иелерiн Қосу арқылысы капитал, сонымен бiрге капиталға пайда айналу есебiнен. Капиталдың шоғырлануы нарықтың басып алу есебiнен барлық үлкенiрек еншiсiнiң нарықтық өкiметтiң ұзартуына мүмкiндiк туғызады. Шоғырландыруды дәреже бойынша нарықтардың толық реттiлеуi сандық көрсеткiш қамтамасыз ете алады: егер шоғырландыруды дәреже санмен өрнектелсе, онда адам айтқысыз құрылымдар жай ғана бола алмайды.

Шоғырландырудың көрсеткiштерi статистикалық мәлiметтердiң салыстырмалы оңай анықталады және жақтан монополияға қарсы органдардың нарықтарының үстiнде бақылау үшiн негiзгi аспаптар болып табылады.

Фирмалардың саны бiрақ нарықтық шоғырландыруды өзiмен-өз мiнездемейдi. Шоғырландырудың фирмаларының саны бекiтiлген күйiнде сол шақталарға фирмалар күштiрек өзара өзгешеленуге қарағандасы жоғары. Сайып келгенде, фирмалардың саны олар дифференциация туралы мәлiметпен толықтыруы керек

Нарықтық биліктің көрсеткіштері.

Тосқауылдар өз мүдделерiнде және қосымша пайдалардың шығаруы әсер үшiн шарттың фирмалары үшiн жұмыс iстейтiн базарға базарға базарға жаңа фирмалардың пайда болуын мүмкiндiк шек қоя құрады. Сонымен бiрге, олар қоғамдық әл-ауқаттың терiс факторлары осы нарықпен және сыртқы экономикалық ортаның аралығында қорлардың орын ауыстыруын бостандықты шек қоя болып табылады.

Нарықтық өкiметтiң қазiргi көрсеткiштерi дәрiптелген мәндерден фирмалардың нақты мiнездемелерiнiң ауытқуында, есептеудiң бас қолданылған нарықтық өкiметтердiң тиiстi толық жоқтықтарына тұрақтанады. Мұндай мiнездемелер ретiнде сайланады:

а) экономикалық пайданы нөлге теңдiк (ұзақ мерзiмде);

б) шектi экономикалық шығындарға бағаның теңдiгi (болып табылады).

Дата добавления: 2014-01-05