МЧС России 96 страница

УСПЕХ агалкьун; добиться успехов агалкьунар арадал гъун, агалкьунар къазанмишун; пользоваться огромным успехом эурба агалкьун аваз хьун.

УСПЕШНО нареч. агалкьунралди; хъсандиз.

УСПЕШНЫЙ агалкьунар авай; агалкьунралди физвай (ва я фейи); агалкьунралди; агалкьунар аваз; успешное наступление агалкьунралди гьужум авун.

УСПОКАИВАТЬ несов., см. успокоить.

УСПОКАИВАТЬСЯ несов., см. 1) успокоитьсй; 2) успокоить.

УСПОКОЕНИЕ 1. см. успокоить и успокоиться. 2. секинвал.

УСПОКОИТЕЛЬНЫЙ секинардай; регьятардай; архийинардай.

УСПОКОИТЬ 1. секинрун; архайинрун (мес. садан рикI). 2. секинрун, регьятрун (мес. тIал).

УСПОКОЙТЬСЯ секин хьун.

УСТА ед. нет, уст. кIуф; сив; пIузарар. ♦ в устах мецера; сивера; из уст сивяй; из уст в уста мецерай мецериз, сиверай сивериз (са эхтилат фин); на устах у всех виридан сивера ава, виридан мецел ала; его устами гьадан мецелди.

УСТАВ устав (са тешкилатдин асул къайдайрин, къанунрин кIватIал); устав партии партиядин устав.

УСТАВАТЬ несов., см. устать.

УСТАВИТЬ 1. эцигун. 2. эцигна ацIурун; уставить окна цветами пенжерар цуькверай ацIурун (цуьквер эцигна ацIурун). 3. разг. туькIуьрун, алуд тийиз килигун; уставить глаза вилер алуд тийиз килигун.

УСТАВИТЬСЯ 1. эцигнаваз хьун; чка кьун. 2. вилер алуд тийиз килигун; (вилер) алкIурна килигиз акъвазун.

УСТАВЛЯТЬ несов., см. уставить.

УСТАЛОСТЬ ж мн. нет галатун, юргъунвал.

УСТАЛЫЙ галатнавай, юргъун.

УСТАЛЬ ж мн. нет: без устали галатун тийижиз, галат тийиз.

УСТАНАВЛИВАТЬ несов., см. установить.

УСТАНАВЛИВАТЬСЯ несов., см. 1) установиться; 2) установить.

УСТАНОВИТЬ 1. эцигун; эцигна туькIуьрун; туькIуьрун; дуьзмишун (мес. са машин, муьгъ). 2. тайин авун, эцигун, туькIуьрун; арадал гъун, ттун (мес. са къайда, закон ва мсб). 3. чирун; дуьздал акъудун; чирхьун; жугъурун; жугъун; якъин авун (мес. са факт, са гьакъикъат).

УСТАНОВИТЬСЯ 1. арадал атун, гьатун; установился порядок къайда арадал атана, къайда гьатна. 2. къайдада гьатун; мягькем хьун; погода установилась гьава са къайдада гьатна; у него голос ещё не установился адан сес гьеле мягькем хьанвач (къайдада гьатнавач).

УСТАНОВКА 1. эцигун. 2. туькIуьрун; дуьзмишун; эцигна туькIуьрун. 3. тех. установка, механизм, машин. 4. тереф, рехъ; мурад, метлеб; целевая установка этой программы и программадин мурад (мурад тир тереф). 5. установка, регьбервалдай къалурун, директив.

УСТАНОВЛЕНИЕ 1. эцигун, тайин авун; установление твёрдых цен кIеви къиметар эцигун. 2. арадал акъудун; чирун; ачухун; тайин авун (мес. гьакъикъат, факт).

УСТАРЕЛЫЙ куьгьне хьанвай, куьгьне (мес. къайда, фикир).

УСТАРЕТЬ куьгьне хьун.

УСТАТЬ галатун, юргъун хьун.

УСТИЛАТЬ несов., см. устлать.

УСТЛАТЬ 1. экIягъун. 2. ттун (мес. ччиле къванер).

УСТНЫЙ сивин, мецин, мецелди лугьузвай (лагьай, лугьудай); устный приказ мецелди лагьай буйругъ (яни кхьин тавур).

УСТОЙ 1. даях, кьилин цал; устой моста муькъуьн кьилин даях. 2. пер. мн. дибар, бинеяр; общественные устои жемятдин (обществодин) дибар.

УСТОЙЧИВЫЙ дурумлу, мягькем, кIеви.

УСТОЯТЬ 1. акьвазун; акъвазиз хьун. 2. пер. хура акьвазун; кIевиз акъвазун; кIевиз акъвазиз хьун.

УСТОЯТЬСЯ алцифун (мес. цик квай рагъулар, къумар кIане ацукьна яд алцифун).

УСТРАИВАТЬ несов., см. устранить.

УСТРАИВАТЬСЯ несов. см. 1) устроиться; 2) устроить.

УСТРАНИТЬ къерехдиз къакъудун, алудун, терг авун (мес. кимивилер).

УСТРАНИТЬСЯ къерех хьун, яргъа хьун, къерех хьана акъвазун (са кардивай).

УСТРАНЯТЬ несов., см. устранять.

УСТРАНЯТЬСЯ несов., см. 1) устраниться; 2) устранить.

УСТРАШАТЬ несов., см. устрашить.

УСТРАШАТЬСЯ несов., см. устрашиться.

УСТРАШИТЬ кичIе авун, кичIерар гун

УСТРАШИТЬСЯ кичIе хьун.

УСТРЕМИТЬ туькIуьрун; элкъуьрун; устремить глаза вилер туькIуьрун, килигун; устремить своё внимание на эту сторону вопроса жуван фикир месэладин и терефдихъ элкъуьрун (гун).

УСТРЕМИТЬСЯ 1. тепилмиш хьун, тадиз фин. 2. пер. элкъуьн; глаза всех устремились на него виридан вилер гьадахъ элкъвена (гьадаз килигна).

УСТРЕМЛЕНИЕ 1. см. устремять и устремиться. 2. къаст, мурад; это вполне соответствует его устремлениям им лап адан къастарив кьазва.

УСТРЕМЛЯТЬ несов., см. устремить.

УСТРЕМЛЯТЬСЯ несов., см. 1) устремиться); 2) устремить.

УСТРИЦА устрица (гьуьлуьн шкьуьнт, гьуьле жедай, винел хъипрепI-гъетреяб хьтинди алай, бязибру недай моллюск).

УСТРОИТЬ 1. туькIуьрун; устроить свои дела жуван ярар туькIуьрун; устроить на работу кIвалахдал туькIуьрун (эцигун). 2. туькIуьрун; расун (са затI, мес. куьлегар). 3. туькIуьрун, тешкил авун. 4. акъудун; устроить скандал дяве акъудун, къалмакъал акъудун. 5. кьун; виже атун; кар туькIуьрун; твоё предложение меня не устроит ви теклиф заз виже къведач, зав кьадач, ви теклифди зи кар туькIуьрдач.

УСТРОИТЬСЯ 1. туькIуьн. 2. ацукьун, ацукьна секин хьун; чка туькIуьрна секин хьун; устроиться на новой квартире цIийи квартирада ацукьна секин хьун; устроиться спать на диване дивандал ксудай чка туькIуьрна секин хьун (къаткун). 3. акъвазун; кIвалахдал акъвазун; устроиться на службу къуллугъдал акъвазун.

УСТРОЙСТВО 1. см. устроить. 2. туькIуьрнавай тегьер, туькIуьр хьунин тегьер, къурулуш; государственное устройство государстводин къурулуш, государство туькIуьрнавай тегьер.

УСТУП экъис хьайи чка; кьуьнт; кьацI; гора поднимается уступами дагъ кьуьнт-кьуьнт (кьацI-кьацI) хкаж хьанва.

УСТУПАТЬ несов., см. уступить.

УСТУПИТЬ 1. гун; гъил къачун; уступить место чка гун; уступить свои права жуван ихтияррилай гъил къачун, жуван ихтиярар масадаз гун. 2. хура акъвазиз тахьун, табий хьун, муьтIуьгъ хьун; уступить силе къуватдин хура акъвазиз тахьана табий хьун. 3. агъуз хьун, къалмаз хьун; он не уступает тебе в силе къуватдал (къуватлувилел гьалтайла) ам валай агъуз туш. 4. маса гун; он уступил мне свои часы ада вичин сят заз маса гана. 5. агъуз авун, кими авун (къиметдикай са кьадарди).

УСТУПКА 1. гун; гъил къачун, гъил къачуна (масадаз) гун. 2. хура акъвазиз тахьун, табий хьун, муьтIуьгъ хьун. 3. гъил къачун; бязи истемишунрилай гъил къачун; пойти на уступки бязи истемишунрилай гъил къачун. 4. агъуз авун, кими авун (лагьай, эцигай къиметдикай).

УСТУПЧИВЫЙ рекьив къведай, фад рази жедай.

УСТЫДИТЬ разг. регъуь авун.

УСТЫДИТЬСЯ разг. регъуь хьун.

УСТЬЕ 1. сив, тIиш; устье реки вацIун сив (гьуьлуьз, вириз авахьдай чка). 2. сив, экъечIдай тIеквен (мес. шахтадин).

УСУГУБИТЬ артухрун, гужлу авун (тахсир, дикъет).

УСУГУБИТЬСЯ артух хьун.

УСУГУБЛЯТЬ несов., см. усугубить.

УСУГУБЛЯТЬСЯ несов., см. 1) усугубиться; 2) усугубить.

УСУШКА мн. нет кьурана кими хьун, кьуруникди тIимил хьун.

УСЫ спелар; ус спел, спелдин хел. ♦ в ус не дует пер. гьич къавалай тIветI фейи кьванни туш, гьич япай чIар акъудай кьванни туш, гьич са фикирни гузвач; мотать на ус рикIел хуьн; мы сами с усами чунни гъавурда авазва.

УСЫНОВИТЬ хвавиле кьабулун.

УСЫНОВЛЯТЬ несов., см. усыновить.

УСЫПАТЬ несов., см. усыпатъ.

УСЫПАТЬ 1. кIвахун; усыпать дорожку песком рекьиз къум кIвахун 2. пер. кьун; басмишун (мес. ччин тIветIелри).

УСЫПИТЕЛЬНЫЙ ахвариз (ахварал) ракъурдай.

УСЫПИТЬ 1 бейгьуш авун (мес. раб яна, дарман гана ахвариз ракъурун. 2. ахвариз ракъурун. 3. пер. зайифрн, бушрун; усыпить бдительность уяхвал (мукъаятвал) зайифрун.

УСЫПЛЯТЬ несов., см. усыпить.

УТАИВАТЬ несов., см. утаить.

УТАИТЬ чуьнуьхун, чинеба хуьн.

УТАЙКА мн. нет. см. утаить.

УТАПТЫВАТЬ несов., см. утоптать.

УТАСКИВАТЬ несов., см. утащить.

УТАЩИТЬ разг. 1. тухун; галчIурна тухун; хутахун. 2. чинеба тухун, чуьнуьхун, чуьнуьхна тухун.

УТВАРЬ ж мн. нет герек затIар, аваданлух; домашняя утварь кIвалин шейэр, аваданлух.

УТВЕРДИТЕЛЬНЫЙ 1. кьабул я лагьай, хъсан я лагьай, эхь лагьай; утвердительный ответ эхь лагьай жаваб. 2. грам. тестикьунин (предложение).

УТВЕРДИТЬ 1. тестикь авун; утвердить план план тестикь авун. 2. кIеви авун; мягькем авун.

УТВЕРДИТЬСЯ 1. кIеви хьун; мягькем хьун; кIевиз чка кьун; кIевиз акъвазун. 2. кIеви хьун, кIевиз инанмиш хьун; утвердиться в намерении къастунал кIеви хьун.

УТВЕРЖДАТЬ несов. 1. см. утвердить. 2. тестикь авун, шагьидвал авун, лугьун.

УТВЕРЖДАТЬСЯ несов., см. 1) утвердиться; 2) утверждить.

УТВЕРЖДЕНИЕ 1. см. утвердить и утверждать. 2. лугъузвай фикир, тестикьзавай фикир; правильное утверждение дуьз фикир.

УТЕКАТЬ несов., см. утечь.

УТЕНОК уьрдегдин шараг.

УТЕПЛИТЬ чими авун, чими жедайвай авун, мекьи тежервал расун (мес. маларин цур).

УТЕПЛЯТЬ несов., см. утеплить.

УТЕРЕТЬ гуьцIун, гуьцIна михьун, гуьцIна кьурурун (мес. вилин накъвар).

УТЕРЕТЬСЯ жуван ччин михьун, гуьцIна жуван ччин михьун.

УТЕРПЕТЬ эхун, эхи авун; не утерпеть эхиз тахьун.

УТЕРЯ квадрун; квахьун.

УТЕРЯТЬ квадрун.

УТЁС раг, тик чарх.

УТЁСИСТЫЙ рагар-чархар авай.

УТЕХА лезет; машгъулат; рикI аладардай гаф.

УТЕЧКА мн. нет 1. авахьна кими хьун; авахьна тIимил хьун (мес. техил, нафт ва мсб тIеквендай). 2. патаз хкатна тIимил хьун (мес. электричестводин ток).

УТЕЧЬ 1. авахьун; авахьна фин (мес. къапуна авай яд). 2. пер. фин; квахьун. ♦ много воды утекло пер. гзаф вахтар фена (алатна).

УТЕШАТЬ несов., см. утешить.

УТЕШАТЬСЯ несов., см. утешиться.

УТЕШЕНИЕ 1. рикIиз теселли гун, рикI секинрун; дерт кьезилрун. 2. теселли, рикIиз теселли, рикI секинардай гьал (кар).

УТЕШИТЕЛЬНЫЙ рикIиз теселли гудай, теселли жедай, рикI секинардай, дерт кьезилардай.

УТЕШИТЬ теселли гун, рикIиз теселли тун, рикI секинрун, дерт кьезилрун.

УТЕШИТЬСЯ рикIиз теселли хьун; жуван рикIиз теселли гун; рикI секин хьун.

УТИЛИЗАЦИЯ мн. нет. см. утилизировать.

УТИЛИЗИРОВАТЬ сов. и несов. манфят къачун, хийир къачун (мес. гадарнавай куьгьне затIарикай маса затIар расиз).

УТИЛЬ м мн. нет утиль (маса затI расун патал менфят къачуз жедай гадарнавай эски-уьскуь).

УТИЛЬСЫРЬЁ мн. нет. см. утиль.

УТИНЫЙ уьрдегдин; утиный нос 1) уьрдегдин кIуф; 2) уьрдегдин кIуф хьтин нер.

УТИРАТЬ несов., см. утереть.

УТИРАТЬСЯ- несов., см. утереться.

УТИСКАТЬ разг. чуькьвена (чуькьвез-чуькьвез) ттун.

УТИХАТЬ несов., см. утихнуть.

УТИХНУТЬ секин хьун, акъвазун; ветер утих гар секин хьана (акъвазна).

УТИХОМИРИТЬ разг. секинрун (яни къал ийизвай, кикIизвай кас).

УТИХОМИРИТЬСЯ секин хьун.

УТКА¹ зоол. уьрдег.

УТКА² разг. ттапан хабар, яланчи хабар, ттаб.

УТКНУТЬ сухун; кIевун, кутуна кIевун; уткнуть лицо в воротник пальто ччин пальтодин хивек кIевун. ♦ уткнуть нос в книгу вилер ктабдал алкIурна ацукьун, кьил ктабдилай хкаж тавун.

УТКНУТЬСЯ сух хьун, кIев хьун, сухун, кIевун, акIурун; уткнуться в угол пипIез сух хьун, пипIе гьахьун; он уткнулся головой в подушку ада кьил хъуьцуьгандиз сухна кIевна.

УТЛЫЙ 1. усал, ихтибар ийиз тежер, мягькемсуз (мес. луьткве). 2. куьгьне, усал.

УТОК мн. нет ян, янар (храдай затIуна янцин гъалар).

УТОЛИТЬ: утолить жажду цихъ къанихвал кьин; утолить голод гишинвал кьин, каш кьин; утолить боль тIал сакинрун; утолить желание мурад бегьемрун; рикIин цIай кьин.

УТОЛСТИТЬ яцIу авун.

УТОЛСТИТЬСЯ яцIу хьун.

УТОЛЩАТЬ несов., см. утолстить.

УТОЛЩАТЬСЯ несов., см. утолститься.

УТОЛЩЕНИЕ 1. яцIу авун. 2. яцIу чка (мес. цIилинин).

УТОЛЯТЬ несов., см. утолить.

УТОМИТЕЛЬНЫЙ 1. галуддай, юргъун ийидай. 2. куьлягь ийидай, бизар ийидай.

УТОМИТЬ 1. галудун, юргъун авун. 2. куьлягь авун, бизар авун.

УТОМИТЬСЯ галатун, юргъун хьун.

УТОМЛЕНИЕ мн. нет галатун, юргъунвал.

УТОМЛЁННЫЙ 1. галудай, галуднавай, юргъун авур. 2. галатай, галатнавай, юргъун.

УТОМЛЯТЬ несов., см. утомить.

УТОМЛЯТЬСЯ несов., см. 1) утомиться; 2) утомить.

УТОНУТЬ батмиш хьун, цин кIаниз ягъун.

УТОНЧЁННЫЙ 1. шуькIуь авунвай. 2. пер. назик, лап вини назик деражадихъ агакьарнавай; человек с утончённым вкусом лап назик дад чидай (гуьзел, хъсан затIунин дад чидай кас).

УТОПАТЬ несов. 1. батмиш хьун, цин кIаниз ягъун. 2. пер. батмиш хьун, юкьва аваз кIев хьун; гьатун; кваз хьун; утопать в блаженстве лезетда хьун, кефина гьатнаваз хьун; утопать в цветах цуькверин юкьва хьун.

УТОПИЗМ мн. нет утопизм (буш хиялчивал, кьиле тефир кардиз виже текъвер буш хиялрал алахъун).

УТОПИСТ утопист (1. утопиядал, буш хиялрал машгъул кас. 2. утопический социализмдин терефдар).

УТОПИТЬ батмишрун.

УТОПИТЬСЯ жув (вич) циз вигьена кьин, жув батмишарна кьин.

УТОПИЧЕСКИЙ утопия тир; утопиствилин; угопиядин.

УТОПИЯ утопия (1. гьакъикъатдал, яшайишдал бинеламиш тавуна, гьакI хиялдалди туькIуьрнавай идеал тир обществодин къурулуш. 2. кардиз виже текъвер, кьиле тефир буш хиял).

УТОПЛЕННИК це батмиш хьана кьейиди.

УТОПТАТЬ тIуш гун, кIур гун, тIуш гана кIеви авун (мес. жив).

УТОЧНЕНИЕ дуьзрун, дуьзар хъувун; внести уточнения в резолюцию резолюцияда дуьзар хъувунар авун (дуьзардай дегишвилер ттун).

УТОЧНИТЬ дуьзрун, дуьзар хъувун.

УТОЧНИТЬСЯ дуьз хьун.

УТОЧНЯТЬ несов. см. уточнить.

УТОЧНЯТЬСЯ несов., см. 1) уточняться; 2) уточнишь.

УТРАМБОВАТЬ таптамишна (гатана, тIуш гана) сигъ авун ва дуьзрун (мес. ччил).

УТРАТА 1. см. утратить и утратиться; утрата трудоспособности зегьмет чIугунин бажарагъвал къакъатун (квахьун). 2. телефвал; зиян.

УТРАТИТЬ квадрун, къакъатун, магьрум хьун, амукь тавун (мес. бахт, умуд ва мсб).

УТРАТИТЬСЯ квахьун, пуч хьун, амукь тавун.

УТРАЧИВАТЬ несов., см. утратить.

УТРАЧИВАТЬСЯ несов., см. 1) утратиться; 2) утратить.

УТРЕННИЙ пакаман, экуьнан.

УТРЕННИК 1. утренник (пакаман тамаша, пакаман къугъун, спектакль); детский утренник аялрин утренник (аялриз туькIуьрай пакаман тамашадин межлис). 2. пакаман аяз (зулуз ва гатфариз).

УТРИРОВАТЬ сов. и несов. артух шит авун, артух шитна чIурун (мес. артистди къугъвадай роль).

УТРО пакама, пакаман вахт, экуьнан вахт.

УТРОБА мн. нет руфун; в утробе матери дидедин руфуна.

УТРОБНЫЙ руфунин; руфуна авай; утробный период руфуна авай девир.

УТРОИТЬ пуд къат артухрун, пудра артухрун.

УТРОИТЬСЯ пуд къат артух хьун, пудра артух хьун.

УТРОМ нареч. экуьнахъ, пакамахъ.

УТРУДИТЬ зегьмет гун, инжиклувал гун.

УТРУЖДАТЬ несов., см. утрудить.

УТРУЖДАТЬСЯ несов. зегьмет къачун, инжиклувал къачун.

УТРЯСАТЬ несов., см. утрясти.

УТРЯСТИ 1. юзурна, гьалчна сигъ авун, юзурна ччимун (мес. чувалда авай техил). 2. къарсурун, аман атIун (мес. рекье арабади). 3. пер. рахана туькIуьрун (са кар, са месэла).

УТРЯСТИСЬ 1. юзуруникди, гьалчуникди ччим хьун, сигъдиз гьатун (мес. чувалда техил). 2. пер. разг. туькIуьн, дуьз хьун (са кар).

УТЫКАТЬ разг. 1. вири чкайриз сухун (акIурун), сухна-сухна ацIурун. 2. сухун, ттун (мес. ферера ппекер).

УТЮТ уьтуь.

УТЮЖИТЬ несов. 1. уьтуь ягъун. 2. пер. кап аладрун, цIалцIамрун. 3. пер. гатун, вигьин, думп ягъун.

УФ межд. уф; уф, устал уф, галатна.

УХ межд. ухь; угь; агь; уф.

УХА мн. нет гъетрен (балугьдин) шурпа.

УХАБ легьв (рекьин).

УХАБИСТЫЙ лекъвер-синер авай.

УХАЖИВАТЬ несов. 1. гелкъуьн; къуллугъ авун; ухаживать за больным азарлудахъ гелкъуьн. 2. чархар ягъун, элкъуьн (са дишегьли кIанзваз, адаз хатурар авун, къуллугъар авун).

УХАРСКИЙ разг. кIубанвилин.

УХАРСТВО мн. нет, разг. къуччагъвал, кIубанвал.

УХАРЬ м разг. къуччагь; викIегь кас; кIубан кас.

УХАТЬ несов., см. ухнуть.

УХВАТ ухват (ракьун кьуьк хьтинди, ттум галай кьвечхел ракь, урусрин пичина твадай ва акъуддай къажгъанар, гетIеяр кьун патал ишлемишда).

УХВАТИТЬ разг. кьун; ухватить кого-нибудь за ворот садан хуру кьун.

УХВАТИТЬСЯ 1. кьун; кьуна кукIун, кьуна акъвазун. 2. пер. кIевиз кьун, менфят къачун, кукIун (мес. са кIвалахдик, садан теклифдик).

УХВАТКА разг. тегьер, юзун, юзунрин тегьер; молодецкие ухватки къуччагъвилин (тегьерар).

УХИТРИТЬСЯ разг. са амал жугъурна (кар) авун, са амалдалди (кар) авун, са гьилледалди авун, рехъ жугъурна авун; он ухитрился выйти из комнаты незаметно ам вич таквадайвал са гьилледалди кIваляй экъечIна.

УХИТРЯТЬСЯ несов., см. ухитриться.

УХИЩРЯТЬСЯ несов. амалдарвилер авун, фендигарвал авун, кьуьруькар акъудун (са метлеб арадал гъиз кIанз).

УХЛОПАТЬ разг. 1. серф авун, харж авун, ракъурун; ухлопал на это дело все деньга и кардиз вира пул серф авуна (ракъурна). 2. кьин (яна, гатана).

УХМЫЛЯТЬСЯ несов., см. ухмылынуться.

УХМЫЛЬНУТЬСЯ разг. кIуф хъуьруьн, пIузаррикай хъуьруьн.

УХНУТЬ разг. 1. гугрум авун, къукърум авун, бугъ авун, гум-гум авун; ухнула пушка тупуни гугрум авуна. 2. ухь. авун, «ухь» («угь») лугьуз гьараюн. 3. гумпна вигьин. 4. гумпна аватун. 5. серф авун; харж авун; фин; серф хьун (пул). 6. вигьин, ягъун.

УХО яб. ♦ и ухом не вести (ва я не повести) гьич къавалай тIветI фейи кьванни тахьун, гьич ябни тагун; краем уха (ва я одним ухом) слышать са уьтери ван хьун, бегьем яб тагана са кьатIар ван хьун; пропустить мимо ушей яб тагун, яб тагана (фикир тагана) тун; навострить уши япар хкажун, дикъет гун, дикъетдалди яб гун; насторожить уши см. насторожить; по уши лап кIевиз; япарихъ кьван; по уши влюбиться лап кIевиз ашукь хьун; прожужжать уши яб тухун; держать ухо востро уях хьун, мукьаят акъвазун; игьтиятвал авун,

УХОД мн. нет 1. фин; хъфин; перед самым уходом лап хъфизвайла, хъфиз лап гьазур хъанвайла. 2. экъечIун; уход со службы къулллугъдай экъечIун. 3. гелкъуьн, куллугъ авун; уход за ребёнком аялдихъ гелкъуьн.

УХОДИТЬ несов., см. уйти.

УХУДШАТЬ несов., см. ухудшить.

УХУДШАТЬСЯ несов., см. ухудшиться.

УХУДШЕНИЕ мн. нет. см. ухудшать и ухудшиться.

УХУДШИТЬ писрун; усалрун.

УХУДШИТЬСЯ пис хьун; усал хьун.

УЦЕЛЕТЬ зарар хкIун тавуна амукьун, сагьдиз амукьун, саламатдиз амукьун.

УЦЕПИТЬСЯ 1. кьун, кукIун, кьуна акъвазун. 2. см. ухватиться 2-манада.

УЧАСТВОВАТЬ несов. 1. иштирак (иштираквал) авун; уртахвал авун. 2. шерик хьун, уртах хьун.

УЧАСТИЕ мн. нет 1. иштираквал; принять участие иштараквал авун. 2. шериквал, уртахвал. 3. шериквал, рикIикай (дердиникай) хабар кьун.

УЧАСТИТЬ фад-фад авун; мукьвал-мукьвал авун; участить посещения атунар (финар) мукьвал-мукьвал авун.

УЧАСТИТЬСЯ фад-фад хьун; мукьвал-муькьвал хьун.

УЧАСТКОВЫЙ участокдин, участкадин.

УЧАСТЛИВЫЙ дердиникай (рикIикай) хабар кьадай, дердиниз шериквал ийидай; куьмек ийидай, куьмек ийиз кIандай.

УЧАСТНИК 1. иштаракчи, иштаракзавай кас. 2. шерик, уртах.

УЧАСТОК 1. чка. 2. участка (1. ччилин са белген, ник, тайин са кьадар чка. 2. кIвалахдин са хел, са пай, са чка. 3. фронтда са кьушундин частуни дяве ийизвай чка. 4. сечкияр тухун патал ччара авунвай са район, са чка. 5. уст. участок, полициядин отделение).

УЧАСТЬ ж мн. нет гьал; кьадар-кьисмет; разделить с кем-нибудь его участь садан гьалдиз (кьисметдиз шериквал авун, гьадахъ галаз гьал (кьисмет) сад хьун.

УЧАЩАТЬ несов., см. участить.

УЧАЩАТЬСЯ несов., см. 1) участиться; 2) участить.

УЧАЩИЙСЯ кIелизвайди, ученик.

УЧЕБА мн. нет кIелун; послать иа учёбу кIелиз ракъурун.

УЧЕБНИК учебник.

УЧЕБНЫЙ: учебный год кIелунин йис, кIелдай йис; учебная книга тарсунин ктаб; учебный план тарсарин план; учебная часть учебный часть (школадин кIелунин крариз килигдай хел); учебное судно учебный (вердишрун патал) гими.

УЧЕНИЕ 1. кIелун; чирун (жуваз). 2. тарс гун, чирун (масадаз). 3. вердишрун (кьушунра). 4. учение (теория, илим); учение Ленина Ленинан учение.

УЧЕНИК 1. ученик (1. школада кIелзавайди; садавай ва я садан гъилик кIелай, вичиз кар чирай ва я кIелзавай, кар чирзавай кас. 2. садан учениедин ва кардин терефдар ва ам кьиле тухузвай кас; ученики Ленина и Сталина Ленинан ва Сталинан ученикар). 2. уст. шакIурт; ученик у кустаря гъилин устIардин шакIурт.

УЧЕНИЧЕСКИЙ 1. ученикдин; ученикрин. 2. уст. шакIуртдин.

УЧЕНИЧЕСТВО мн. нет учениквал.

УЧЁНЫЙ 1. алим, гзаф кIелнавай кас. 2. алимвилин, илимдин; учёная степень илимдин (алимвилин) дережа. 3. вердишрай, вердишарнавай; кар чирнавай.

УЧЕСТЬ 1. гьисабун, гьисабдиз къачун; учесть все расходы вири харжияр гьисабдиз къачун. 2. фикирдиз къачун. ♦ учесть вексель фин. вексель учёт авун (векселдин вахт алатдалди ам маса къачун, гиравдиз къачун ва я маса гун, гиравда эцигун).

УЧЕТ мн. нет 1. гьисабун, гьисабдиз къачун; учёт товаров товарар гьисабдиз къачун; действовать с учётом обстановки авай гьалар гьисабдиз къачуна кар авун. 2. учёт; стать на учёт учётда акъвазун (жув са тешкилатдин гьисабра кхьиз тун); сняться с учёта учётдай экъечIун.

УЧЁТНЫЙ учётдин; учётдиз къачудай.

УЧИЛИЩЕ училище, школа, кIелдай чка.

УЧИНИТЬ (са кар) авун; арадал гъун; акъудун; кьиле тухун; учинить следствие силис тухун; учинить скандал дяве (къал-макъал) акъудун.

УЧИНЯТЬ несов., см. учинить.

УЧИТЕЛЬ м 1. учитель (муаллим). 2. устад (жуваз са кар чирай, жува вич жуван учитель яз гьисабзавай кас, мес. Хуьруьг Тагьира СтIал Сулейманаз лагьанвайвал).

УЧИТЕЛЬНИЦА учительница.

УЧИТЕЛЬСКАЯ учительский, учителрин кIвал (школада тарсарин арада учителар жедай кIвал).

УЧИТЕЛЬСКИЙ учителдин; учителрин; учителвилин.

УЧИТЕЛЬСТВО мн. нет 1. учителвал (муаллимвал). 2. учителар (муаллимар).

УЧИТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. учителвал авун.

УЧИТЫВАТЬ несов., см. учесть.

УЧИТЬ несов. 1. кIелиз тун; тарс (тарсар) гун; чирун (масадаз). 2. (кIелун, чирун:, эзберун (мес. жуван тарс).

УЧИТЬСЯ несов. кIелун; жуваз чирун; тарс къачун; чирвал къачун.

УЧРЕДИТЕЛЬ м учредитель (са тешкилат туькIуьриз, адан бине эцигиз иштаракзавайбрукай сад).

УЧРЕДИТЕЛЬНЫЙ тешкил ийидай, туькIуьрдай, (са кар, тешкилат) туькIуьрун патал тир, учредительный; учредительное собрание учредительный собрание.

УЧРЕДИТЬ 1. туькIуьрун; тешкил авун (са общество, са тешкилат). 2. эцигун (са къайда).

УЧРЕЖДАТЬ несов., см. учредить.

УЧРЕЖДЕНИЕ 1. мн. нет. см. учредить. 2. учреждение, идара.

УЧТИВЫЙ эдеблу, гьуьрмет ийидай.

УЧУЯТЬ разг. ни атун; гьисс авун; кьатIун.

УШАСТЫЙ разг. еке япар алай (квай).

УШАТ (сивик) ттумар квай челег.

УШИ мн. япар (см. ухо).

УШИБ 1. яна (галукьарна) тIарвал гун (вили авун, хер авун). 2. яна (галукьна) тIарвал хьайи чка, (хер хьайи, вили хьайи чка).

УШИБАТЬ несов., см. ушибить.

УШИБАТЬСЯ несов., см. ушибиться.

УШИБИТЬ яна (галукьарна) тIарвал гун; зарар гун.

УШИБИТЬСЯ галукьна (алукьна, акьуна) тIарвал хьун; тIар хьун (вили хьун, тIимил зарар хьун).

УШКО 1. яб. 2. хъуькъуьн. (рапунин тIвек). 3. яб, тIуб ттуна ялдай чIул (чекмедин кухан къеняй сивив гвай).

УШНОЙ япун; япарин.

УЩЕЛЬЕ кIам; дере.

УЩЕМИТЬ 1. чуькьуьн. 2. акатна тIар хьун, кутуна чуькьуьн; он ущемил себе палец адан тIуб акатна тIархьана. 3. пер. чуькьуьн; дарвал гун; эксиквал гун; атIун; ущемить чьи-нибудь права садан ихтиярар чуькьуьн, ихтияррикай атIун.

УЩЕМЛЯТЬ несов. см. ущемить.

УЩЕРБ мн. нет. 1. зиян, зарар; причинить ущерб зиян гун. 2. гъвечIи хьун, кими хьун; луна на ущербе варз гъвечIи жезва, вацракай кими жезва. ♦ на ущербе агъуз жезва, тIимил жезва (къуватар).

УЩИПНУТЬ жакIум акъудун, цIиб гун (кьве тупIалди кIасун).

УЮТ мн. нет къулайвал, къулай шартIар; домашний уют кIвалин къулайвал.

УЮТНЫЙ къулай, къулай шартIар авай, регьятвал авай (мес. кIвал).

УЯЗВИМЫЙ: уязвимое место зайиф чка, сас акатдай чка.

УЯЗВИТЬ хкIурун, тIарвал гун, кефиник хкIурун, намусдик хкIурун, кефина эцягъун.

УЯЗВЛЯТЬ несов., см. уязвить.

УЯСНИТЬ гъавурда гьатун, гъавурда акьун, кьиле гьатун.

УЯСНЯТЬ несов., см. уяснить.

ФАБЗАВКОМ (фабрично-заводской комитет) фабзавком (фабрикдин-заводдин профсоюздин комитет).

ФАБЗАВУЧ (фабрично-заводское ученичество) фабзавуч (фабрикдин-заводдин патав жегьил пешекар рабочияр гьазурдай школа).

ФАБКОМ (фабричный комитет) фабком (фабрикда профсоюздин комитет).

ФАБРИКА фабрика (фабрик).

ФАБРИКАНТ фабрикант (капитализм авай уьлквейра фабрикадин иеси).

ФАБРИКАЦИЯсм. фабриковать.

ФАБРИКОВАТЬ несов. 1. фабрикда расун, фабрикда акъудун; фабрикация сукон фабрикда магьутар акъудун. 2. пер. расун, расна акъудун; фабриковать фальшивки къалп чарар (хабарар) акъудун.

ФАБРИЧНО-ЗАВОДСКОЙ фабрикдинни заводдин; фабрикринни заводрин.

ФАБРИЧНЫЙ 1. фабрикдин; фабрикрин. 2. фабрикдин, фабрикда авур (акъудай, расай); товары фабричного производства фабрикда акъудай (расай) товарар.

Дата добавления: 2014-01-11