II. УМШТН. Шинҗлтн: Эн баатр ямаран залу-зөрмг йовдл һарһв?

Аавин санлас

IV. УМШТН

Шинҗлтн: Эн баатр ямаран залу-зөрмг йовдл һарһв?

ДЕЛГӘ ЭРДНЬ

Тең һол харсач, Бүркг хар теңгрәс

Теегин үрн Эрдни, Бомб күрҗңнәд унна,

Зун баатрла әдл, Баатр Эрдни немшүр

Зөргтә гисн сержант. Болд суман илгәнә.

Мергн хаһач төвлв, Коммуна партин даалһвр

Немшин машин шатв, Коммунист Эрднь күцәв,

Мана Эрдни давтв, Энүг Алтн Одар

Нигтрҗ утан бүслв. Эк-Төрскнь ачлв.

Шугран В.

V. ТЕКСТИН УЧР-УТХИН МЕДВР БҮРТКЛҺН

Түүҗ умштн:

1. Эн баатр цергчин нерн кемб?

2. Мергн хаһачинь ямаран үгмүд медүлнә?

3. Ямаран үгмүд цергчин зөрмгинь медүлнә?

4. Эрднин залу-зөрмгинь төрскн яһҗ темдглв?

Чик болн буру хәрүс йилһтн:

1. Зун баатрла әдл. 5. Нигтрҗ утан бүслв.

2. Арвн баатрла әдл. 6. Нигтрҗ цасн бүслв.

3. Мергн хаһач. 7. Немшин машин.

4. Сән хаһач. 8. Гиигн машин.

Күүндтн:

Мацг: Эн ямаран цаг билә?

Дорҗ: Эн дәәнә цаг билә.

Мацг: Эн ноолдан альд болв?

Дорҗ: Тең һол деер болв.

Мацг: Делгә Эрднь ямаран зөрмг

йовдл һарһв?

Дорҗ: Немшин маши уга кев.

Мацг: Делгә Эрдниг Төрскн яһҗ темдглв?

Дорҗ: Төрскн энүг Алтн Одар ачлв.

• • Соңстн. Төрскн Делгә Эрдниг юуһар ачлв?

Коммуна партин даалһвр

Коммунист Эрднь күцәв,

Энүг Алтн Одар

Эк-Төрскнь ачлв.

*Көдлмшин девтрәр көдллһн.

Герин умшлһн

Шинҗлтн: Эн йовдл кезә болв?

Баазр дөрвдгч класст сурна. Сул цагтан эн аавтаһан күүнднә. Нег дәкҗ аавнь авдрасн улан од үзүлв:

– Эн темдгтә белг, - гиҗ аав келв.

– Аав, нанд йир соньн, эн одн юуһарн темдгтә?

– Тиигхлә соңс, - гиҗ аавнь тууҗан эклв.

Дәәнә цаг билә. Эн кемлә мана өрк-бүлин тууҗд нег темдгтә йовдл болв.

Мана өрк-бүлин төрскн – Чарлакт гидг хотн Цаһан Нур селәнәс хол биш бәәнә. Эн хотна цөөкн гер Шорв һолын көвәһәр сунҗ татгдна. Дәәнә цагт энд мини эцк, ээҗ болн авһ бәәҗ. Дәәнә һалв мана хотнд күрв. Эцкин ах дәәнд йовҗ одсн бәәҗ. Мини эцк бичкн болад, дәәнд одсн уга. Эн эктәһән хоюрн үлдҗ.

Нег дәкҗ мини эцк хулс хадҗ йовла. Генткн хулсн заагас цергчнр һарч ирв. Эдн ардан хәләһәд, адһад йовна. Эцкиг үзн келҗәнә: «Мадн немшин бүслврәс алдрҗ һарвидн. Мадна ардас хортн көөлдҗ йовна. Нөкд болтн». Эцк эдниг шулуһар герүрн дахулв. Герт бәәсн пөөгрт эдниг бултулв, деерәснь ова буудя асхв.

Удлго кесг машиһәр немш салдсмуд хотнур ирҗ буув. Гер болһниг негҗв. Эцкин герүр ирв. Булң болһнур шаһаҗ хәләв. Нег салдс ова буудяһур өөрдәд, ханҗалта бууһар кесгтән хатхв. Эн кемлә ээҗ зөвәр әәһәд бәәв, зуг немшнр цергчнриг олҗ чадсн уга.

Ээҗ цергчнрт хаалһднь хот белдҗ өгв. Эцк эдниг әәмшг уга ормар дахулҗ йовулв. Цергчнр мини эцк ээҗ хойрт икәр ханв. Эдн һарад йовҗаһад, мини эцк ээҗ хойрт ханлтан өргәд, нег бичкн улан од белглв. Эн белгиг мини эцк насни турш хадһлв. Ода чи мана өрк-бүлин дөрвдгч үй болҗ энүг үзҗ йовнач.

Чини элнцг аав буйнч, өргн седклтә, өр-өвч күн бәәсмн. Кезә болв чигн күн болһнд дөң-нөкд болхдан оньдин белн болдг бәәсмн. Тегәд чигн хотна әмтн энүг тевчдг бәәсмн.

Пунцга Н.

Сурврмудт хәрү өгтн:

1. Аав Баазрт ю үзүлв?

2. Эн белг кенә тууҗ медүлнә?

3. Аавин төрскн һазр ямаран нертә?

4. Эн ямаран цаг бәәҗ?

5. Аавин эцк кенд нөкд болҗ?

*Көдлмшин девтрәр көдллһн.

2

КЕЕДӘН АВДРАС

1. Мектә арат

Толһад ухан уга болхла, рис. лисы

Хойр көлд чигн амр уга.

2. Зөөр

рис.три брата (один в шелковом халате, др. с

красивым перстнем, у третьего – рабочие руки

Күүнә кеермҗ – ухан,

Күлгин кеермҗ – хурдн.

3. Ухата керә

Күн чадврарн, күлг хурдарн. рис. ворона, кувшин, камешки

4. Шаазһа туула хойр

рис. сорока изаяцҺар һаран таньдг, һосн шавран таньдг.

5. Кер һалзн хуцта Кеедә гидг өвгн Кеедя на баране

Байна – хавтхднь, угатян – седклднь.

Дата добавления: 2014-11-06