ЛЕКЦИЯ. Реакторлар 11 страница

Шыны тәрізді күйі(Ш) «жоғары эластикалық күйі«қоймалжың күйі(Қ)

Мұндай температуралық интервалдар шыны тәрізді күйден жоғары эластикалық күйде қоймалжың күйге өтуін соған сәйкес шынылану температурасы (Т_с) және ағыс температурасы (Т_т) деп аталады.

Полимердің физикалық күйіне олардың механикалық құрамы яғни салмақ түскендегі деформациялық түрінің өзгеруі термомеханикалық қисық деп аталады (23.1 сурет). Т<Т_с температура полимер шыны тәрізді күйде болады. Оған Гук заңына бағынатын қатты деформация тән.

h₁=E ∙ σ (23.1)

мұндағы: Е – беріктік модулі; σ – кернеу.

23.1-сурет. Полимердің термохимиялық қисығы.

Полимерлердің деформациялық беріктігі температураға тәуелді. Т > Т_Т

температурада полимер қоймалжың күйде болады. Оған пластикалық қайтымсыз деформация тән, яғни заттардың жай ағысын сипаттайды.

Т_Т>Т>Т_С температура аралығында қайтымды жоғары пластикалық деформация орын алады. Бұл температураға тәуелсіз. Бұл деформацияның түрлі күй жағдайлардағы полимерллерге тән. Ол релаксация құбылысымен байланысты.

23.3.2 Полимерлердің ерекше қасиеттері

Полимерлердің өзіне тән қасиетіне олардың полидисперстілігі, ерекше физикалық қасиеттері ерітінді қасиеттері, талшық түзу қабілеті, релаксация және интерезис жағдайлары.

Полидисперстілік. Төменмолекулалық қосылыстар мен табиғи полимерлерден синтетикалық полимерлердің айырмашылығы, олар жеке заттар емес, олар полигомологтар жиынтығы, яғни макромолекулалардың бірдей құрылысы, бірақ әртүрлі полимеризация дәрежесінде (әртүрлі молекулалық массада) болады.

Бұл қасиет полидисперсті немесе полимолекулалы деген атауға ие. Сондықтан полимердің молекулалық массасы полимеризацияланудың орта дәрежесімен анықталатын орташа молекулярлық масса болып табылады.

М_орт = n_орт m (23.2)

мұндағы: m - полимердің элементарлы звеносының молекулалы массасы.

n_орт – полимеризацияның орташа дәрежесі, яғни полимердің орташа дәрежелі полимеризациялану фракциясымен анықталады.

(23.3)

23.2 - сурет. Таралу қисығы.

n-полимеризация дәрежесі; х-полимеризация дәрежесі; n₁, n₂…фракциялардың үлесі.

Полимердегі бірдей орташа молекулалық массада, бірақ мөлшері әртүрлі макромолекулалар арасындағы қатынасы, яғни фракциялану қатынасы әртүрлі. Қысқа молекулалы полимерлердің қасиеті ұзын молекулалылардан басқаша. Орташа молекулалы полимерлердің массалы қасиеттері сәйкес құрамы әртүрлі болады. Сондықтан полимердің қасиетін бағалауда полимеризациялану дәрежесінде макромалекулалардың орналасуы, яғни полимердің полидисперстену шегі маңызды. Бағалау үшін айқындауыш қисық тұрғызады. Бұл полимеризациялану дәрежесі “n” полимер фракциясының құрамының х полимеризациялану дәрежесіне тәуелділігін көрсетеді. Мысалы, 23.2 сурет бойынша полимер 2 полимер 1 қарағанда көбірек полидисперсті, яғни макромолекулалардың мөлшері п₁ – ден п₂ – дейінгі полимеризациялану дәрежесінің аралығында жатыр.

Физикалық күйі. Полимерлер ұшпайды, фазалық өтулер температурасы жоғары. Полимерлердің мұндай қасиеті жұмсақтану температурасы деп аталады. Яғни қыздыру процесінде полимердің деформациялануы бірден өседі. Кристалдану дәрежесі жоғары кристалды полимерлердің жұмсақтану температурасы балқу температурасымен сәйкес келеді.

Ерітінді қасиеті. Полимер кейбір ерігіштерде шектеулі ериді. Мұндайда еру ісіп көтерілу процесінде басталады. Яғни полимердің макромолекулаларына еріткіштік молекулалары еніп, полимерлі массаның көлемінің ұлғаюымен (10-15 есе) сипатталады. Ісіну сипаттамасы үшін дәрежесін алады, оны төмендегі теңдеумен есептейді:

(23.4)

мұндағы: m₀ және m - ісігенге дейінгі және ісігеннен кейінгі полимердің үлгідегі массалары.

Ісіген полимерлер ерігіште ериді және жоғары қоймалжыңды концентрлі ерітінді алынады. Полимердің ерітіндісін кептіру арқылы лак аламыз.

Талшық түзу: Тізбекті полимерлер берік азеотропты жоғары ориентирлі бір (талшық) немесе екі (пленка) бағытта материалдар түзуге бейім. Бұл материалдардың қасиеттері полимерлердің макромолекулаларының орналасуына иілгіштігіне, өлшеміне тәуелді.

Релаксация және гистерезис. Релаксация деп - сыртқы әсерден соң полимердің жаңа тепе-теңдік күйге кешігіп өтуін айтады, яғни полимер реакциясының уақыттан қалуы.

Полимердің релаксациясына гистерезис құбылысы бірге жүреді, мұнда деформация қисығы полимерге күш түсіргенде деформация қисығына сәйкес келмейді. Нәтижесінде «деформация күші» графигінде «гистерезис жібі» түзіледі. Гистерезис құбылысы деформирленетін полимерді қыздыруда жүреді (23.3-сурет).

23.3 сурет. Гистерезистің ілгегі.

Полимерді өңдеу технологиясының негіздері.

Полимерді затқа өңдеу бірнеше операциялардан тұрады, олардың көмегімен полимерден белгілі формада, өлшемде және қасиеттермен заттар шығарады. Полимерден зат дайындаудың көп таралған әдістерінің бірі полимерлі фазаны тұтқыраққыштық күйге өткізуге негізделген. Сондықтан полимерді өңдеу процесі полимерлі фаза түзетін полимердің қасиетіне байланысты.

Реалогия деп – реалды денелердің деформациялануын зерттейтін ғылым, басқаша айтқанда- тұтқырлы және пластиналы денелердің аққыштығы. Реалогияның негізгі мақсаты механикалық кернеу (σ), деформация (һ) және олардың уақыт (t) арасындағы функционалды тәуелділікті орнату F(σ, h, t).

Полимерлердің тұтқыраққыштық күйдегі деформациясы жылжу деформациясын сипаттайды, деформацияланатын заттың көлемі оның мөлшері өзгерсе де өзгермеу керек. Төмен молекулалы қосылыста жылжу кернеуімен (σ) мен деформация (u) арасында пропорционалдық бар:

σ = h ∙ u (23.8)

мұнда, h - тұтқырлық коэффициенті.

Төмен молекулалық қосылыстардың тұтқырлығы деформация режиміне тәуелсіз, сыртқы кернеу өскенде өзгерусіз қалады.

23.4 – сурет. Деформация жылдамдығының түсірілген күшке тәуелділігі.

Полимер үшін (23.5) теңдеу орындалмайды. Кернеудің өсуіне қарағанда деформация жылдам өседі. Төмен молекулалы қосылыс пен полимерлі үшін деформация жылдамдығының қысымға (u=f(G)) функционалды тәуелділігі 23.4 – суретте көрсетілген.

Аққыштық қисығынан көргеніміздей деформацияның өте үлкен және өте кіші жылдамдығында полимерлер төмен молекулалы қосылысқа тән қасиет көрсетеді (А және Б аймақтағы қисықтар). Мұнда тұтқырлық тұрақты. Деформация жылдамдығының өтпелі аймағында полимердің тұтқырлығы тұрақты болмайды және тез түседі.

Сондықтан мұнда деформация жылдамдығы (u) мен кернеу (σ) қатынасы тек температураға емес, сонымен қатар деформация уақытына да тәуелді. Полимерді өңдеудегі процеске полимердің пластификациясы жатады. Пластификация деп полимерді өңдеуде оның пластикалығының және эксплуатация кезінде эластиктілігінің көтерілуі. Пластификациялаудың негізгі маңызы шынылау температурасының төмендеуі және DТ=T_Т-Т_Ш интервалдың жоғарылауы. Олар ішкі және сыртқы пластификация болып бөлінеді. Мысалы, полиамидтің буынында имино топтың алкилделуі:

- С – NH - ® - C – NR-

Сыртқы пластификация – физикалық және механикалық болады. Полимердің физикалық пластификациясына жоғары қайнау температурасы бар және төмен қысымды булы сұйық органикалық немесе төмен молекулалы қатты заттар жатады. Пластификаторлар полимерлер буынындағы функционалды топтарды экрандайды және сольваттайды. Макромолекулалардың ішкі айналу потенциалды барьерін төмендетеді. Сондықтан шынылау температурасы және тізбектің иілгіштігі артады. Шынылау температурасының төмендеуі полимерде ұсталатын пластификатор майының санына пропорционалды:

мұндағы: С – пластификатордың концентрациясы.

М - пластификатордың молекулалық массасы.

Пластификатор ретінде фосфор, фталь және адипин қышқылдарының күрделі эфирлері қолданылады. Механикалық пластификацияны деформирленген күйдегі полимерді қыздыру арқылы алады, ол шынылау температурасына дейін қайнатады. Осы кезде макромолекулалардың таралуы мен ориентациясы бір (талшық) немесе екі (пленка) бағытта жүреді, олар жақындайды және тығыздалады.

Полимерлі фазаны полимерлі массаға пластификациялау олардың қасиетін (суыққа, отқа шыдамдылық т.б.) жақсартады және полимерлі қолдану температурасындағы интервалды алшақтатады. Полимерді затқа айналдыру процесінде негізгі параметрлер температура, қысым және пішінделу уақыты болып табылады.

Полимерді белгілі температураға қыздырғанда полимерлі фазадан тұтқыраққыштық немесе жоғары созылғыштық күйге өтуін қамтамасыз етеді, диффузиялық және релаксациялық процестерді, ал термореактивті полимерлердің қатаю процесін жылдамдатады.

Процесті қысым астында жүргізу пішінделетін материалдың тығыздалуына алып келеді, кез – келген пішінде затты салуға және полимерлерінен ұшқыш заттардың шығуын жеңілдетеді.

Полимерді өңдеудің техникалық әдістері әртүрлі және оны 2 топқа бөлуге болады: Бірінші топқа процесті қысым астында формалау жатады. Екінші топқа пішіндеуді қысымсыз жүргізеді (тікелей престеу, қысыммен сулау, интрузия және экструзия, вальцлеу пішіндеу жатады: сулау, пішін құю, ротациялы пішіндеу, тозаңдау, ұнтақты жентектеу т.б).

Полимерлік материалдарды өндірудің дамуы тарихы.

Барлық ПМ бұл жеке полимерлер өңделген күрделі жүйелер, олардың негізінде полимерлер қолданылады. Сондықтан ПМ тарихы полимерлер тарихы болып табылады. Ол ХІХ ғ. екінші жартысынан басталады және екі кезеңге бөлінеді.

Бірінші кезең (1839 –1900ж.ж) табиғаттан алынған полимерлерді қолдануға негізделеді, натуралды немесе модификациялы: табиғи каучук, целлюлоза, ақуыз заттар. Бұл кезеңде техникалық жетістіктер едәуір дамыды, ыстық (Ч. Гудьир, 1839ж.) және суық (А.Паркер, 1846ж.), целлулоид (Д. Хьят, 1872ж.) пироксилинді және баллиститті (1888ж) бытыра, модификациялы казеин-галалит ойлап табылды.

1884 ж. жасанды химиялық талшық целлюлоза негізінде жасалады: нитрошелк (Г.Шардоне. 1884ж), вискозалы (Ч.Кросс., Ж.К. Биди, 1892ж.) мыс аммиакты (Э. Швейцер. 1899ж). бұл химиямен технологияның жетістіктері Д. Менделеевпен жоғары бағаланды. Бұл кезде синтетикалық каучук жөнінде тың зерттеулер жасалынды: А.М. Бутлеров изобутилендердің полимерлену синтезі бойынша, А.Е. Фаворский бөлінбейтін көмірсулардың полимерлену механизмін зерттеді. А.А.Солонин мен В. Перкин, Ф.Гофман, К.Гарриес, (Англия мен Германия) метилкаучуктың синтезі бойынша зерттеулері орын алды. (1867 – 1909ж).

Полимерлердің химиясы мен технологиясының дамуының екінші кезеңі 1902 ж. басталды. Бұл кезеңде табиғи полимерлер мен синтетикалық полимерлердің химиясы үдемелі түрде дамиды. Табиғи полимерлердің химиялық өзгеруі мен мономерлерден олардың синтезі іске асады. Берілген қасиеттері бар полимерлерді алуда шешуші қадамдар жасалады. Полимерлердің дамуының екінші кезеңінде органикалық химия мен мономерлерді синтездеу бойынша қолданбалы және теоретикалық табыстарға сүйеніп, полимерлеу мен поликонденсация іске асырылады. Оларға ең алдымен А.В. Лебедевтің бутадиенді полимерлеу бойынша жұмысы (1908-1912ж.ж.) және И.И. Остромысленскийдің каучукты синтездеу бойынша (1911-1917) жұмысы, Б.В. Бызовтың каучукпен резинаның химиясы мен технологиясы бойынша зерттеулері, Л. Беклендр мен Х. Петровтың полимерлердің фенолформальдегид синтезі бойынша ізденістері елеулі орынға ие болды.

Алғашқы синтетикалық полимер ретінде бакелит (АҚШ 1907ж) және карболит (Ресей. 1913ж) саналады. Олардың өндірісі фенол мен формальдегид негізінде 2,3-диметил-бутадиенді полимерленген каучуктің синтезін іске асырады, оның негізінде 1916 жылы Германияда өндірістік өндірілуі жолға қойылады. 1921 жылы үш өлшемді полиэфирлердің өндірісі игеріледі, және 20-30-шы жылдар аралығында практикаға поликонденсациялық полимерлердің мочевиноальдегидті полимерлері түрінде пайда болады.

30-жылдардан бастап жедел түрде полимерлердің әр түрлі полимерленген түрлері өндіріске ендіріледі: полистирол, (1938ж), поливинилхлорид (1937ж), поливинилацетат, полиэтилен (жоғары қысымды 1942 ж), және төмен қысымды (1953 ж), полиметилметакрилат, политетрафторэтилен, полипропилен.

40-шы және 50-ші жылдары аралығында полимерлер технологиясы мен химия облысында кең түрде зерттеулер іске асырылады. Бұл өндіріске полимерлердің жаңа түрлерін ендіруге итермелейді: полимерлік және поликонденсациялық (полиамидтер, полиуретаттар, силиконды полимерлер). Әр түрлі сополимерлер мен модификациялы полимерлер ПМ қолдану аясын кеңейте түседі. Полимерлену әдісімен алынған полимерлер үлесі ұлғаяды.

ХХ ғасырда полимерлер өндірісі халық шаруашылығының жетекші саласына айналады. Ресейде ПМ өндіріске ендіру 1914 жылдан басталды, ол Г.С. Петров зерттеулері нәтижесінде іске асты. Орехово–Зуева қаласында фенолальдегидті полимер өндірісі жолға қойылып, 1919 жылы ол полимер «Карболит” деп аталады. Одан әрі қарай ПМ өндірісі үш негізгі бағытта дамиды: пластикалық масса өндірісі, химиялық талшық өндірісі, синтетикалық каучук өндірісі. Полимерлер өндірісінің Ресейлік құрылуында сапалық институттардың ұйымдастырылуы маңызды қадам болды. Ленинградтық және Мәскеулік ҒЗИ, синтетикалық смолалардың Владимирлік ҒЗИ, Теміртаулық синтетикалы каучук зауыты т.б.

Пластмассалар. 40-шы жылдарға дейін отандық пластмас өндірісі модификациялық полимер (галалит, целлулоид) алу мен өңдеумен ғана шектеледі. Жалғыз ғана синтетикалық полимер карболит болды да, оны өндіру қатарға жаңа өнеркәсіптер қосылуымен үздіксіз кеңейтіліп отырды. 1938-1942 жылдары Мәскеу облысының Любачане заводында және Владимир, Кусков, Карачай мен Ленинград химиялық заводтарында метилметакрилат, поливинилхлорид, карбамидті полимерлер мен аминопласт өндірістері ұйымдастырылды.

Соғыстан кейін халық шаруашылығының барлық бөліктерінде ПМ енгізілуімен, тауар түрлері көбейіп, жаңа жобамен жұмыс істей бастады. Кусков химиялық заводында елімізде бірінші рет кремнийорганикалық эмулсионды полистиролдар, винилацетатты полимерлер, поливинилхлоридті полимерлерге арналып пластификаторлар өндіріле бастады.

1950-1965 жылдар аралығында ионалмастырғыш шайыр алу (Н.Тагил қ.), төмен қысымды полиэтилен (Охта қ.) және т.б. заводтар қатарға қосылды. Пластмасса өндіру нәтижесінде 1955 жылы 160 мың тоннадан 1965 жылы 800 мың тоннаға дейін өсті. Бұдан кейінгі жылдары да жаңа жылупластикалық полимер өндірісі мен үлкен арнайы винилацетатын алу, поливинилбутирол, полиэфир, стирол сополимері, акронитрил мен бутадиен алынатын заводтар Дзержинск, Жаңа Полоцк және т.б. қалаларда салына бастады. Пластмасса өндірісінің көлемі 1970 жылы 1670 мың тоннаға жетті.

1975-1980 жылдары Шевченко қаласында қуаты жылына 200 мың тонна өндіретін полиэтилен заводы іске қосылса, Северодонецк қаласында жылына 240мың тонна өнім өндіретін төменгі тығыздықты полиэтилен өндірісі, сонымен қатар Гуревьте, Томскіде, Днепродзержинскіде де осындай ірі заводтар іске қосыла бастады. Осының нәтижесінде пластмасса өндіру 1980жылы 3,6 млн тоннаға жетсе, ал 1987 жылы 4,5млн тонна болды. Барлық пластмассалар екі топқа бөлінеді: термопласттар және реактопласттар.

Термопласттар - қыздырғанда жұмсарады, ал суытқанда қайтадан қатаяды, бұл жағдайды бірнеше рет қайталауға болады.

Реактопласттар - қыздыру кезінде жұмсарады және балқиды, белгілі бір температураға дейін қыздырғанда қайтарымсыз қатаяды және ерімейтін болады.

1. Фенопласттар – термореактивті формальдегид шайырының негізіндегі 120-170⁰С дейін қыздырғанда қатаятын және ерімейтін материал. Фенопласттар:

а) Фаолит – асбеспен толтырылған фенопласт негізіндегі қатаймаған шикі материал. Одан фаолит массасынан 90-130⁰С дейін шамасында қыздырып арнайы қалыптарда аппараттар, насостар, құбырлар т.б. жасалады.

б) Графолит – фенопласты графитпен араластыру арқылы алады.

в) Антегмит – құрамында 75-80% графит ұнтағы бар фенопласт.

д) Текстолит, шынытекстолит – құрамында мақта – қағаз немесе шыны маталары бар фенопласт. Оларды араластыру арқылы 110⁰С және 120 атм қысымда престеу арқылы алады.

2. Винипласт – этиленнің хлормен алмастырылған туындыларының полимеризациялық өнімі. Ол 100-160⁰С кезінде жұмсарады, одан қалыптау, престеу, майыстыру арқылы түрлі бұйымдар жасайды.

3. Акрипласт, плексиглас немесе органикалық шыны – термопластикалық материал. Оны метакрил қышқылының метилдік эфирінің полимеризациясынан алады. Ол 100-120⁰С кезінде оңай қалыптанады, майысады, кесіледі, желімделеді.

4. Стиропласт, полистирол – стиролдың полимеризация өнімі, термопластикалық, 120-160⁰С кезінде оңай престеледі және қалыптанады.

5. Этиленпласт, полиэтилен – синтетикалық өнім. Полиэтилен оңай қалыптанады, желімделеді және дәнекерленеді.

6. Эпокси – шайырлар – жаңа ректопласттар, химиялық шыдамды, күшті адгезиялық, мықтылығы күшті, иілгіш, изоляциялық қасиеті жоғары болатын материал.

7. Полипропилен – жоғары полимерлі, химиялық төзімділігі жоғары материал.

Химиялық талшықтар. Күндігіне 400 кг химиялық талшық (вискоза) өндіретін бірінші жаңа өнеркәсіп Россияда 1909 жылы Мытищи қаласында ашылды да, 1927 жылы «Вискоза” фабрикасы болып қайта жабдықталды. Содан кейінгі жылдары целлюлоза негізінде жасанды талшықтар өндіретін өндірістер Могилевск, Клинск, Ленинград және Киев заводтарында кең өріс ала бастады.

1940 жылы жасанды талшық өндірісінің барлық түрі бар болғаны 11,1 мың тонна болса, соғыстан кейінгі жылдары 5 жаңа өнеркәсіппен ескі заводтар жаңартылуының арқасында 1958 жылы жасанды талшық өндіруді 170 мың тоннаға дейін жеткізуге қолымыз жетті.

40-жылдардың аяғында елімізде үлкен жылдамдықпен жасанды талшық өндірісі өсіп отырды. 1948 жылы елімізде бірінші реткапронды талшық – фенолдан алынған капролактам қатысында химиялық талшық комбинаты іске қосылды. 1961-1965 жылдары Чернигово, Рустави, Курск, Кемерово және Барнаул қалаларындағы жаңа заводтарда полиамидті талшық өндірісінің көлемі 220 мың тоннаға жетті.

Көп тонналы вискозды, ацетатты және мысаммиакты талшықтар өндірісінен басқа, 50-жылдардан бастап хлорлыполивинил хлоридтен (хлорин), поливинилхлоридті, фтор қосылысты полимерлер (фторлон), полиуретанды арнайы жасақталған жасанды талшық өндірістері құрылды. Нәтижесінде барлық химиялық талшық өндірістерінде жасанды талшықтың орташа салмағы 1960 жылы 7% - дан, 1980 жылы 49%-ға және 1987 жылы 60%-ға өсіп отырды.

Синтетикалық (жасанды) каучуктер. 1912- 1917 жылдары біздің елімізде жасанды каучукты материалдар өндірісі үйретіле бастады. Бұл жобада С.В.Лебедевтің, ИИ. Остромисленскидің, Б.В.Бызовтың зерттеулері негізге алынды. Тек 1931 жылы ғана С.В.Лебедевтің синтездерге тағамдық этанол әдісімен, бутадиен негізінде 265 кг жасанды каучуктың бірінші партиясы тәжірибе ретінде алынды. Сол жылы Б.В.Бызовтың алу әдісімен бутадиеннен, бутадиенді каучуктың бірінші партиясы алынды. Бұл әдістің жоғары экономикалылығына қарамастан, С.В. Лебедевтің жасанды бутадиенді каучук алу әдісі қабылданды.

1931-1934 жылдары Ярославл қаласында (СК-1), Воронежде (СК-2) және Ефремовада (СК-3) жасанды натрий-бутадиенді каучук алу заводтары салынып іске қосылса, 1934 жылы А.Л.Клебанский әдісімен хлоропренді жасанды каучук өндіру заводы салынды. 1940 жылы бұндай завод Ереван қаласында да салынды. Осымен қатар бутадиенді каучук технологиясы жасалынып, пайдаланған шикізатқа есептегенде бутадиен шығымы 40%-дан 80%-ға дейін көтерілді.

15 ЛЕКЦИЯ. Пластмассаларды өндіру

Пластикалық заттардың құрамы мен олардың бөлінуі

Пластикалық масса дегеніміз – заттардың қалыптасу кезіндегі серпімді немесе эластикалық полимерлі материал, ол салқындатылған кезде әйнек тәрізді немесе кристалды жағдайда болады.

Пластикалық заттардың бірнеше топқа бөлінуі оның құрамына, қоршаған ортадағы температураға байланысты. Пластикалық заттар құрамы бойынша бір фазалы (гомогенді) және көп фазалы (гетерогенді) болып бөлінеді. Гомогенді пластикалық заттар - негізгі полимердің негізгі қасиеттерін анықтайтын заттар болып табылады. Оның құрамында жеке фазаға қатысатын толықтауыштар болады. Толықтауыштар – қатты және газ болып екіге бөлінеді. Қатты жағдайда ол дисперсті түрде, пластикалық заттардың бетінде біркелкі таралады, ал газбен толтырылған түрінде – пенопластқа және поропластқа бөлінеді.

Ал, қыздыру температурасына байланысты термопластикалық немесе термопластар болып бөлінеді. Бұл жағдайда полимерлік фаза ыстық күйінде қатпайды және суытылып қайта қыздыру кезінде, қасиеттері қалыпқа келеді. Екіншісі - термореактивті немесе реактопластар; оларды өңдеген кезде полимерлер ажырап, өнім қасиеттерін жоғалтады.

Табиғаты бойынша -полимерлік фазаны құрайтын пластикалық заттар полимерленген (полиэтилен, полипропилен, полистирол, полиакрилонитрил, полиметилметакрилат, политетрафторэтилен) және поликонденсация- ланғандар(феноло- альдегид немесе фенолпластар)болып жіктеледі.

Бұл материалдардың барлығы әртүрлі елде, әр түрлі атпен шығады. Мысалы: полиэтилен (РФ), алкатен(Англия), хифлекс(АҚШ), ротен(Япония). Пластикалық заттардың құрамы, оның қолдану аясына байланысты сан алуан: таза полимерден (полиэтилен, полипропилен) құрамына 50-ден аса зат қосылған жүйеден тұрады. Жалпы пластикалық заттар құрамына қарай келесі заттардан тұрады.

1. Полимер (жалғағыш, полимерлі фаза)материалдың негізін құрайды;

2. Толықтауыштар, механикалық қасиеттер беру үшін және төмен экономикалық жоғарылату үшін қолданылады;

3. Пластификаторлар;

4. Стабилизаторлар; Жоғары температураға тұрақтылық көрсетеді. Пластикалық заттардың ескіруінен сақтайды.

Дата добавления: 2014-12-10