Студопедия

КАТЕГОРИИ:


Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748)

Вопрос 22: станов1шча Заходняй беларус1 (20 - 30-я ГГ. ). Уз'яднанне беларускага народа




У 1921 г. на Рыжскiх мiрных перагаворах Польшчы пры дапамозе Антанты удалося далучыць да сваей дзяржавы заходнюю частку Беларусi (Гродзенскую, усходнiя паветы Вiленскай i заходнiя паветы Мiнскай

губерняу). У Заходняй Беларусi пражывала 4,6 млн чалавек, з iх 85 % - у вёсцы i 15 % - у горадзе. Кiруючыя колы Польшчы разглядалi Заходнюю Беларусь толькi як крынiцу таннай сыравiны, рабочай сiлы i рынак збыту для польскай прамысловасцi. Акрамя таго, у планах Польшчы ей прызначалася роля ваеннага плацдарма у выпадку вайны з СССР.

Новыя фабрыкi i заводы у Заходняй Беларусi не будавалiся. Большасць прамысловых прадпрыемствау - дробныя фабрыкi i заводы - займалiся перапрацоукай прадуктау сельскай гаспадаркi i некаторых вiдау мясцовай сыравiны. Пераважалi харчовая i дрэваапрацоучая галiны прамысловасцi. Рабочыя працавалi па 12 -- 14 гадзiн, а атрымлiвалi зарплату у 1,5-2 разы меншую, чым у цэнтральных раёнах Польшчы. Падрапежніцку знiшчалiся прыродныя багаццi Заходняй Беларусi, плошча лясоу змяншалася,

асаблiва бязлiтасна знiшчалася Белавежская пушча. Больш за 80 % насельнiцтва Заходняй Беларусi займалася сельскай гаспадаркай. Але у сялян было мала зямлi, i таму у пачатку 20-х гг. польскi урад правёу зямельныя рэформы, якiя уключалi: продаж праз Зямельны банк часткi памешчыцкай зямлi дробнымi надзеламi парцэлямi, камасацыю звядзенне у адзiн надзел дробных сялянскiх палосак з адначасовым высяленнем на хутар. Польскi урад пачау засяляць беларускiя землi ваеннымi каланiстамi-асаднiкамi, болынасць якiх складалi польскiя афiцэры i унтэрафiцэры. Яны атрымлiвалi бясплатна або за невялiкую цану зямельныя участкi па 15 - 45 га. Памешчыкi, кулакi i асаднiкi жорстка эксплуатавалi сялян, якiя бяднелi i масава разаралiся. Многiя з сялян выязджалi у пошуках лепшай долi у краiны Заходняй Еуропы, ЗША, Канаду.

Працоуныя Заходняй Беларусi цярпелi жорсткi нацыянальны прыгнет i поунае палiтычнае бяспрауе. Беларусау

не жадалi лiчыць нацыяй. Ажыццяулялася гвалтоуная паланiзацыя беларускага насельнiцтва: закрывалiся iснаваушыя дагэтуль беларускiя школы, настаунiцкiя семiнарыi, якiя з'яулялiся базай падрыхтоукi педагогау для гэтых школ, спынялiся выданнi беларускiх газет, забаранялася ужыванне беларускай мовы у дзяржауных установах. Да гэтага дабаулялася релiгiйная нецярпiмасць польскiх улад да праваслаунай большасцi беларускага насельнiцтва. 3 500 iснаваушых у Заходняй Беларусi праваслауных цэрквау больш за 300 былi ператвораны у каталiцкiя касцёлы.

Працоуныя Заходняй Беларусi не мiрылiся са сваiм цяжкiм становiшчам, вялi барацьбу супраць гiрыгнятальнiкау. У першыя гады польскага панавання барацьба набыла партызанскi характар. Партызаны

спальвалi маёнткi памешчыкау, сядзiбы асаднiкау, рабiлi налёты на палiцэйскiя участкi. У нацыянальна-вызваленчым руху iснавалi два напрамкi: рэвалюцыйна-вызваленчы i нацыянальна-дэмакратычны. Рэвалюцыйна-вызваленчы напрамак узначальвала Камунiстычная партыя Заходняй Беларусi (КПЗБ), створаная у 1923 г. Кiраунiцтва КПЗБ вяло лiнiю на далейшае разгортванне партызанскага руху i давядзенне яго да змены палiтычнай улады у Заходняй Беларусi. Арганiзатарамi рэвалюцыйнага руху былi: I. Лагiновiч, С. Прытыцкi, В. Царук, В. Харужая i iнш. Пад арганiзацыйным уплывам КПЗБ у 1926 г. аформiлася масавая палiтычная арганiзацыя - Беларуская сялянска-рабочая грамада (БСРГ) на чале з вядомым беларускiм вучоным, грамадскiм дзеячам Б. Тарашкевiчам. Яе праграма уключала наступныя патрабаваннi: самавызначэнне Заходняй Беларусi, стварэнне рабоча-сялянскага урада, перадача зямлi сялянам без выкупу. Урад Пiлсудскага разграмiу Грамаду, кiнуушы у турму некалькi соцень актывiстау.

Летам 1935 г. пачалося буйное выступление нарачанскiх сялян-рыбакоу, у якiм удзельнiчала каля 5 тыс. чалавек. Прычынай паслужылi спробы улад пазбавiць сялян права лавiць рыбу. Кiравала барацьбой рыбакоу КПЗБ. Барацьба нарачанскiх рыбакоу вялася аж да 1939 г.

У канцы 30-х гг. пачауся спад рабочага i сялянскага руху. Гэтаму садзейнiчау неабгрунтаваны роспуск у 1938 г. Выканкамам Камiнтэрна КПЗБ. Роспуску КПЗБ папярэднiчалi сталiнскiя рэпрэсii у 1936 - 1937 гг. яе кiруючых работнiкау. У лiку арыштаваных былi члены ЦК КПЗБ I. Лагiновiч, А. Славiнскi, А. Алыпэускi, В.Харужая, дзесяткi актыуных дзеячау нацыянальна-вызваленчага руху.

Сваей упартай барацьбой працоуныя Заходняй Беларусi засведчылi iмкненне да уз'яднання з Савецкай Беларуссю, кансалiдацыi у адзiнай дзяржаве.

Лёс Польшчы вырашыла заключэнне 23 жнiýня 1939 г. пакта аб ненападзе памiж СССР i Германiяй, якi быу дапоунены сакрэтнымi пратаколамi, па якiх тэрыторыя Польшчы падзялялася на сферы уплыву СССР i Германii. Устанаýлiвалася, што мяжа гэтых сфер павiнна праходзiць па лiнii рэк Нарэу, Буг, Вiсла, Сан. Заходняя Беларусь i Заходняя Украiна прызнавалiся сферай iнтарэсаý СССР. Пратаколы, як i заключаны 28 верасня 1939 г. дагавор аб дружбе i гранiцы памiж СССР i Германiяй, з'яýлялiся грубым парушэннем правоу польскага народа на самавызначэнне, хоць аб'ектыуна аднаýлялi нацыянальныя правы беларускага i ýкраiнскага народау, парушаныя ýмовамi Рыжскага дагавора 1921 г. 17 верасня 1939 г. савецкiя войскi ýступiлi у Заходнюю Беларусь i к канцу месяца поунасцю занялі яе. Пачалiся палiтычныя i сацыяльна-эканамiчныя пераутварэннi.

 




Поделиться с друзьями:


Дата добавления: 2015-01-03; Просмотров: 538; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы!


Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет



studopedia.su - Студопедия (2013 - 2024) год. Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав! Последнее добавление




Генерация страницы за: 0.014 сек.