Бахогузори ва арзиши бадастоварии воситахои асоси

Дарси 6.

Портфели инвеститсиони гуфта чиро меноманд.

Максади харидани когазхои киматнок.

Мавхуми инвестор ва эмитент.

Аз нуктаи назарияи сбхм инвеститсия чист.

Таърифи активхои бозоргир.

2.Инвеститсияи кутохмуддат.

7.Инвеститсияи кутохмуддат аз руи кадом арзишашон бахисоб гирифта мешаванд.

Хафтаи шашум

Мавзуи 6. Воситахои асоси ва хурдашавии онхо.

Накша:

1. Мафхум ва гурухбандии воситахои асоси.

2. Бахогузори ва арзиши бадастоварии воситахои асоси.

3. Усулхои истехлоки воситахои асоси.

4. Аз хисоб баровардани воситахои асоси.

1. Мувофики стандарти байналмиллалии хисобгирии бухгалтери 16-ум воситахои асоси ин активхое ба шумор мераванд, ки барои истехсолот, барои бурда расонидани мол ва хизмат, барои супоридан ба ичора ба дигар компанияхо ва барои максадхои хайати истифода бурда мешавад.

Инчунин дар давоми фаъолияти компанияхо зиёда аз 1 соли чори истифода бурда мешавад, ё ин ки воситахои асоси ин активхое, мебошанд, ки дар чараёни хочагидории фаъолияти компанияхо солхои дароз истифода шуда шакли чисмонии худро гум накарда арзиши аслии худро ба махсулоти нав истехсол карда шуда охиста – охиста мегузаронад. Мувофики СБХМ 16-ум воситахои асосиро шартан ба се гурух чудо менамоянд.

1. Активхои хурданашаванда (замин)

2. Активхои хурдашаванда (бинохо, тачхизот, мошинхо)

3. Активхои тамомшаванда (захирахои табии)

Мувофики СБХМ (16.28) омада аст. Воситахои асоси баъд аз харида шуданашон аз руи арзиши аслии ибтидои дар хуччатхои дахлдори хисобгирии бухгалтери инъикос карда мешавад. Харидани воситахои асоси бо воситаи маблагхои пули дар хуччатхои ибтидои бухгалтери чунин навиштачотро талаб менамояд:

Дт «Воситахои асоси (замин)»… 10000

Кт «Воситахои пули» 10000

Вакте, ки воситахои асоси - замин ва биноро компания мехарад, дар назди хисобгирии бухгалтери муаммо пайдо мегардад, яъне замин активи хурданашаванда, бино бошад ба активи хурдашаванда дохил мегардад. Бинобар он компания харочотхоро оиди хариди ин активхо дар асоси арзиши баходихи дар байнашон таксим карда шавад. Ин арзиш бо рохи баходихи одатан аз тарафи мутахассисони баходиханда ичро карда мешавад.

Мисол: компанияи А замин ва биноро ба маблаги 250000 сомон харида аст. Арзиши баходихии замин 150 хаз. сомони, арзиши баходихии бино низ 150 хаз. сомонро ташкил медихад. Хиссаи харочотхоро дар байни ин активхо таксим намоед, яъне

Активхо Баходихии активхо Хиссаи активхо %

Замин 150000 50%

Бино 150000 50%

Воситахои асоси – ин активхои моддие мебошад, ки барои: истифодабари ё накли мол, хизматрасони, додан ба ичора, инчунин барои максадхои идоракуни пешбини шудаанд, истифодабари дар фаъолияти корхона ба муддати зиёда аз як сол пешбини гардидаанд.

Арзиши баланси – маблагхое, ки барои актив пешниход шудаанд дар баланси бухгалтерии, арзиши аслии онхо ба хисоб мераванд (ё ки дигар асосхо, ба мисли арзиши одилона), ба тарххои хурдашавихои чамъшуда.

Арзиши аслии воситахои асоси – ин маблаги воситаи пули ва ё муодили онхост, ё арзиши одилонаи дигар чубронкуние, ки барои хариди актив дар лахзаи харид ё сохтмони он пардохта шудааст.

Хурдашави – низомхо ва сарфакорона (окилона) таксимкунии арзиши активхои ченшавандаро дар давоми хаёти иктисодии у.

Дар бахисобгирии воситахои асоси чор саволи асоси мавчуд аст:

1. Маблагхое, ки аз руи онхо активхои харидашуда ба кайд гирифта мешаванд.

2. Ставкаи хурдашави, ки аз руи он арзиши активхо бояд ба даврахои оянда таксим шавад.

3. Чи тавр тагиротхои арзиши баъди харид дар счетхо бояд инъикос шаванд, бо иловаи болоравии арзиш, ё ин ки поёнрави.

4. Кайди минбаъдаи хоричшавии активхо.

Дата добавления: 2015-03-31