| 1855 г.
| Я. Тышкевіч заснаваў у Вільні музей старажытнасцей, першы публічны беларускі музей.
|
| Кастрычнік, 1857 г.
| Памешчыкі Віленскай, Гродзенскай і Ковенскай губерняў накіравалі Аляксандру ІІ адрасы, з пажаданнямі вызвалення сялян ад прыгонніцтва без зямлі.
|
| 20 лістапада, 1857 г.
| Рэскрыпт Аляксандра ІІ віленскаму генерал-губернатару У.І.Назімаву аб стварэнні губернскіх камітэтаў па сялянскаму пытанню.
|
| 1859 г.
| Была ўведзена ў эксплуатацыю першая на Беларусі тэлеграфная лінія Мінск-Бабруйск.
|
| 19 лютага, 1861 г
| Адмена прыгоннага права ў Расійскай імперыі.
|
| 8 красавіка, 1861 г.
| Утварэнне паўстанцкага Гарадскога камітэта ўВаршаве, з 1862 г. — Цэнтральны нацыянальны камітэт (ЦНК).
|
| 1861—1862 гг
| Дзейнасць камітэта руху — цэнтра па падрыхтоўцы паўстання 1863—1864 гг. На Беларусі і ў Літве.
|
| 1861—1864 гг.
| Дзейнасць К.Каліноўскага на Беларусі.
|
| 1862—1863 гг.
| Выданне К. Каліноўскім, Ф. Ражанскім, В. Урублеў дзейнасць К.Каліноўскага на Беларуси газеты «Мужыцкая праўда».
|
| Лета, 1862 г.
| Стварэнне ў Вільні Літоўскага правінцыяльнага камітэта.
|
| 1862 г
| Была ўведзена ў эксплуатацыю чыгунка Пецярбург-Варшава праз Вільню, Гродна і Беласток.
|
| 1862 г.
| Пачатак ваеннай рэформы.
|
| 1862—1865 гг
| Дзейнасць у Пецярбургу Заходняга камітэта.
|
| 1863 г.
| Маніфест Варшаўскага Цэнтральнага нацыянальнага Камітэта з заклікам да паўстання.
|
| 1863г., студзень
| Адозва Літоўскага правінцыяльнага камітэта з заклікам да паўстання.
|
| 1863г., студзень
| Маніфест Часовага правінцыяльнага урада Літвы і Беларусі аб надзяленні сялян зямлей.
|
| 1863г., студзень
| Узнікненне першых паўстанцкіх атрадаў у заходніх паветах Беларусі.
|
| 1863 г.
| Рэарганізацыя Часовага правінцыяльнага урада Літвы і Беларусі ў аддзел Кіраўніцтва правінцыямі Літвы.
|
| 1863 г., сакавік
| Указ царскага урада аб увядзенні абавязковага выкупу сялянскіх падзелаў у Віленскай, Гродзенскай і Мінскай губернях.
|
| 1863 г., кракавік
| Стварэнне павятовых праверачных камісій: выпраўленне ўстаўных грамат і складанне выкупных актаў у беларускіх губернях.
|
| 1863 г., вясна
| Найвышэйшы ўздым паўстання на тэрыторыі Літвы і Беларусі.
|
| 1863 г., май
| У Вільню накіроўваецца ў якасці генерал-губернатара М.М. Мураўёў.
|
| 1863г., кастрычнік
| Цыркуляр аб даванні трохдзесяціннага надзелу сялянам, якія былі абеззямелены ў 1846—1856 гг. І аб вяртанні надзелаў сялянам, пазбаўленных зямлі пасля 1857 г.
|
| 1863 г., лістапад
| Пашырэнне указа аб абавязковасці выкупу сялянскіх надзелаў на Віцебскую і Магілеўскую губерні.
|
| 1864 г., 18 мая
| Аляксандр ІІ зацвердзіў «Часовыя правілы» у адносінах да народных вучылішчаў, якія распрацаваў для Заходнега краю Мураўёў.
|
| 1864г., студзень
| Арышт К. Каліноўскага ў Вільні.
|
| 1864 г., сакавік
| Выдадзена палажэнне аб льготах і перавагах асобам рускага паходжання пры куплі зямлі ў Заходніх губернях.
|
| 1864 г.,
10 сакавіка
| Пакаранне смерцю К. Каліноўскага.
|
| 1864 г., май
| Заканчэнне ўвядзення ўстаўных грамат на Беларусі.
|
| 1864 г., лістапад
| Зацвярджэнне судовага статута. Судовая рэформа ў Расіі.
|
| 1865 г.
| Цэнзурная рэформа.
|
| 1864—1865 гг.
| Былі ўведзены ільготы для рускіх і забароны для палякаў і яўрэяў на куплю зямлі па Беларусі.
|
| 1865 г., снежань
| Забарона асобам польскага паходжання (каталіцкага веравызнання) арандаваць зямлю ў Заходніх губернях.
|
| 1866 г., красавік
| Цэнзурная рэформа.
|
| 1867 г., май
| Зацвярджэнне палажэння аб пазямельным упарадкаванні дзяржаўных сялян Заходніх губерній.
|
| 1867—1875 гг.
| Дзейнасць Паўночна-Заходняга аддзела Рускага геаграфічнага таварыства.
|
| 1869—1917 гг.
| Выданне ў Мінску газеты «Минские епархиальные новости».
|
| 1870 г.
| Пачатак гарадской рэформы.
|
| 1871 г., лістапад
| Была ўведзена ў эксплуатацыю чыгуначная магістраль Смаленск — Мінск — Брэст.
|
| 1871г. снежань
| Заснаванне горада Баранавічы.
|
| 1872 г.
| Пачатак судовай рэформы на Беларусі, былі ўведзены міравыя суды.
|
| 1972—1918 гг.
| Дзейнасць у г. Нясвіжы настаўніцкай семінарыі.
|
| 1873—1875 гг.
| На Беларусі ўзніклі першыя народніцкія гурткі.
|
| 1873 г.
| Быў адкрыты Мінскі камерцыйны банк.
|
| 1875 г.
| Гарады Беларусі атрымалі самакіраванне па рэформе Аляксандра II.
|
| 1976—1921 гг.
| Дзейнасць у мяст. Свіслач настаўніцкай семінарыі.
|
| 1878 г.
| Заснаванне ў мяст. Мар’іна Горка сельскагаспадарчай школы.
|
| 1880г. 24 верасня
| Заснаванне ў Мінску музычна-літаратурнага тварыства.
|
| 1884 г.
| У Пецярбургу выдаваўся нелегальны беларускі народніцкі часопіс «Гомон».
|
| 1884—1889 гг.
| У Мінску дзейнічаў першы рабочы гурток марксісцкага кірунку.
|
| 1886 г.
| На Беларусі пачала выдавацца легальная грамадска-палітычная газета «Минский листок».
|
| 1890г.,
17 чэрвеня
| Адкрыццё ў Мінску гарадского тэатра.
|
| 1892 г.
| Заснаванне ў г.Віцебску мастацкай школы.
|
| 1893—1919 гг.
| Дзейнасць у г. Віцебску царкоўна-археалагічнага музея.
|
| 1897—1918 гг.
| Дзейнасць у г. Магілёве царкоўна-археалагічнага музея.
|
| 1896 г.
| Утварыўся Рабочы саюз Літвы — сацыял-дэмакратычная арганізацыя на тэрыторыі Літвы і Беларусі.
|
| 1896 г.
| У Мінску ўвайшла ў дзеянне першая тэлефонная станцыя (на 100 нумароў).
|
| 1896 г.
| Па дадзеных Усеагульнага перапісу насельніцтва, на тэрыторыі Беларусі (у сучасных межах) жыло 6 380 000 чалавек.
|
| 1897 г.
| На з'ездзе прадстаўнікоў яўрэйскіх сацыял-дэмакратычных арганізацый у Вільні быў створаны Бунд.
|
| 1897 г.
| У Мінску адбыўся I з'езд Расійскай сацыял- дэмакратычнай рабочай партыі.
|
| 1898—1899 гг.
| Выданне газеты «Витебский листок».
|
| 1898—1906 гг.
| Дзейнасць у г. Мінску таварыства аматараў прыгожых мастацтваў.
|
