С) Юсуф Хамадани

С) 633 ж.

Д) 533 ж.

Е) 733 ж.

6. Орта Азия мен Қазақстанға Ислам діні кеңінен тарай бастады:

А) Арабтардың келуімен

В) Қарлұқтардың келуімен

С) Қытай әскерлерінің келуімен

Д) Отқа табынуға байланысты

Е) Оғыздардың келуімен

7. 714 ж. Шашты басып алған араб қолбасшысы:

А) Кутейба ибн Муслим

В) Насыр ибн Сейяр

С) Хаукәл

Д) Фадлан

Е) Масуди

8. «Дін үшін соғыс» ұранымен араб қолбасшысы Насыр ибн Сейяр Қазақстанның Оңтүстігіне басып кірді:

А) 633 – 648 жж.

В) 709 – 714 жж.

С) 727 – 738 жж.

Д) 747 – 758 жж.

Е) 737 – 748 жж.

9. X ғ. Ислам дінін алғаш рет мемлекеттік дін деп жариялады:

А) Қарлұқ

В) Қыпшақ

С) Қарахан

Д) Оғыз

Е) Түркеш мемлекеті

10. X ғ. Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағандығын жазған:

А) Хаукәл

В) Масуди

С) Әл – Макдиси

Д) Әл – Марвази

Е) Идриси

11. Қазақ жерінде ғылым білім салаларының дамуына ықпал еткен дін:

А) Христиан

В) Будда

С) Зороастризм

Д) Ислам

Е) Ламаизм

№ 20. Ғылым мен білімнің дамуы

1. Оңтүстік Қазақстанда ислам кең түрде дами бастаған уақыт:

А) VII ғ.

В) VIII ғ.

С) IX ғ.

Д) X ғ.

Е) XI ғ.

2. X ғ. бастап Қазақстанда әдеби және ғылыми шығармалар жазылған тіл:

А) Қазақ

В) Араб

С) Парсы

Д) Түрік

Е) Қыпшақ

3. Әлемге Аристотель сынды ғұлама ғалым ретінде танылған:

А) Әл – Бируни

В) Әл – Марвази

С) Әл – Фараби

Д) М. Қашқари

Е) Ж. Баласағұни

4. Әл – Фараби шығармаларын қай тілде жазған:

А) Араб

В) Парсы

С) Иран

Д) Түрік

Е) Қыпшақ

5. Әл – Фараби дүниеге келген қала:

А) Түркістан

В) Отырар

С) Тараз

Д) Ақбешім

Е) Сығанақ

6. Әбу Наср әл – Фараби Отырар қаласында қай тілде білім алған:

А) Араб

В) Қыпшақ

С) Иран

Д) Қытай

Е) Парсы

7. Белгілі ғалым, «Әлемнің екінші ұстазы» Әл – Фараби өмір сүрді:

А) 870 – 950 жылдары

В) 870 – 960 жылдары

С) 870 – 970 жылдары

Д) 970 – 1010 жылдары

Е) 1011 – 1025 жылдары

8. IX – X ғғ. өмір сүрген данышпан, Шығыстың атақты ғалымы:

А) Әл – Фараби

В) Гардизи

С) Әл – Бируни

Д) А. Йасауи

Е) Ибн Баттуга

9. Энциклопедист – ғалым Әбу Райхан әл – Бируни өмір сүрді:

А) 873 – 950

В) 973 – 1050

С) 1073 – 1150

Д) 950 – 1020

Е) 960 – 1030

10. Әбу Райхан әл – Бируни жазған ғылыми еңбектер саны:

А) 50 – ден астам

В) 100 – ден астам

С) 150 – ден астам

Д) 200 – ден астам

Е) 70 – тен астам

11. «Бұрынғы ұрпақтар ескерткіші», «Асыл тастар» еңбектерін жазған ғұлама:

А) Әбу Наср әл – Фараби

В) Махмуд Қашқари

С) Жүсіп Баласағұни

Д) Әбу Райхан әл – Бируни

Е) Қожа Ахмед Йассауи

12. Алағш Жердің Күнді айналатындығын болжап, аспан денелерінің қозғалу заңдылықтарын ашқан ғалым:

А) Әбу Наср әл – Фараби

В) Махмуд Қашқари

С) Жүсіп Баласағұни

Д) Әбу Райхан әл – Бируни

Е) Қожа Ахмед Йассауи

13. Дүниенің геоцентрлік жүйесін Коперниктен 500 жыл бұрын айтқан ғалым:

А) Фараби

В) Бируни

С) Қашғари

Д) Ньютон

Е) Галлилей

14. Денелердің жерге тартылысын Галлилей мен Ньютоннан 600 жыл бұрын айтқан ғалым:

А) Фараби

В) Бируни

С) Қашғари

Д) Ньютон

Е) Галлилей

15. Түрік тілдес тайпалардың бір – біріне жақындығын зерттеді:

А) Гардизи

В) Ибн Хаукаль

С) М. Қашғари

Д) Әл – Макдиси

Е) Әл – Омари

16. М. Қашғари қалдырған үш кітаптан тұратын өшпес мұра:

А) «Түрік тілдерінің сөздігі»

В) «Құт негізі – білік»

С) «Ақиқат сыйы»

Д) «Даналық кітабы»

Е) «Оғызнама»

17. «Диуани лұғат ат – түрік» кітабының авторы:

А) Әл – Фараби

В) Әл – Бируни

С) Әл – Баласағұни

Д) М. Қашғари

Е) А. Йасауи

18. Түрік тілдес халықтардың тұрмыс – тіршілігі, әдет – ғұрпы және тілі туралы жазған орта ғасырлық энциклопедист ғалым:

А) Әл – Фараби

В) М. Қашғари

С) Ж. Баласағұни

Д) А. Йасауи

Е) Әл – Макдиси

19. Орта ғасырлық ғалым М. Қашғари өмір сүрді:

А) 870 – 970 жж.

В) 1030 – 1090 жж.

С) 1021 – 1071 жж.

Д) 1075 – 1095 жж.

Е) 1095 - 2007 жж.

20. X ғ. Түркі әдебиетінің жазу тілінің үлгілері көрініс тапты:

А) «Құтадғу білікте»

В) «Диуан – и хикметте»

С) «Диуани лұғат – ат түрікте»

Д) «Хұсырау – Шырында»

Е) «Оғызнамада»

21. «Түрік тілдерінің сөздігінің» авторы:

А) М. Қашқари

В) Әбу Бәкір

С) Ж. Баласағұни

Д) А. Йасауи

Е) Ж. Хамадани

22. Шу өзенінің бойында дүниеге келген ғұлама:

А) А. Йасауи

В) Ж. Баласағұни

С) М. Қашғари

Д) Әл – Бируни

Е) Әл – Фараби

23. Орта ғасырлық ғұлама Жүсіп Баласағұнидің өмір сүрген уақыты:

А) 970 – 1050 жж.

В) 850 – 970 жж.

С) 1021 – 1075 жж.

Д) 973 – 1050 жж.

Е) 1030 – 1090 жж.

24. Ж. Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқаны үшін алған лауазымы:

А) Әмір

В) Мырза

С) Бек

Д) Ұлы хас – хажип

Е) Ғалым

25. «Арабша, тәжікше кітаптар көп. Ал бұл – біздің тіліміздегі тұңғыш даналық жинақ» деп өз тілін қорсынып, жат елдің тілінде сөйлеу, шығарма жазу сияқты әрекеттерге қарсы болған ғұлама:

А) Әл – Фараби

В) Әл – Бируни

С) М. Қашғари

Д) Ж. Баласағұни

Е) А. Йасауи

26. «Жастығымда бейнет бер, қартайғанда дәулет бер» деген қазақ мақал – мәтелі қай ғұламаның еңбегінде кездеседі:

А) Ж. Баласағұни

В) М. Қашғари

С) А. Иүгнеки

Д) А. Йасауи

Е) Әл – Фараби

27. XI ғ. түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіші:

А) «Диуани – хикмет»

В) «Құтадғу білік»

С) «Диуани лұғат – ат – түрік»

Д) «Жамиғат – тауарих»

Е) «Әбілхайырхани»

28. Қараханидтер дәуірінің жаңа қалыптаса бастаған әдебиетінің өкілдерінің бірі, көрнекті ақыны:

А) Ахмет Иүгінеки

В) Жүсіп Баласағұни

С) Ахмет Йасауи

Д) Әли

Е) Юсуф Хамадани

29. XI ғ. дейн түрік тілді халықтардың қоғамдық ой – санасында орын алған ғылыми еңбек:

А) «Диуани хикмет»

В) «Құтадғу білік»

С) «Диуани лұғат – ат түрк»

Д) «Хұсрау шырын»

Е) «Әбілхайырхани»

30. Ж. Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін қай қалада аяқтады:

А) Баласағұн

В) Қашғар

С) Тараз

Д) Отырар

Е) Сығанақ

31. Жазба әдебиетінің көрнекті өкілі, Қарахан мемлекетінің кезінде даңқы шыққан ақын:

А) А. Йасауи

В) А. Иүгнеки

С) Әбілғазы

Д) С. Бақырғани

Е) Рашид ад – Дин

32. Халықты инабатты болуға, адал өмір сүріп, арамдықтан аулақ болуға шақырған Қарахан халқына түсінікті түрік тілінде жазылған дастан:

А) «Ақиқат сыйы»

В) «Қорқыт ата»

С) «Оғызнама»

Д) «Құтадғу білік»

Е) «Диуан-и хикмет»

33. Қарахан мемлекетіндегі даңқы шыққан ақын:

А) А. Иүгнеки

В) С. Бақырғани

С) Ж. Баласағұни

Д) А. Йасауи

Е) Арыстан баб

34. Орта ғасырлық ақын Ахмет Иүгнекидің түрік тілінде жазған кітады:

А) «Ғылымның пайда болуы»

В) «Даналық кітабы»

С) «Ақиқат сыйы»

Д) «Оғызнама»

Е) «Монғолдардың құпия шежіресі»

35. Қожа Ахмет Йасауи өмір сүрді:

А) 1101 – 1165 жж.

В) 1100 – 1163 жж.

С) 1103 – 1167 жж.

Д) 1099 – 1162 жж.

Е) 1105 – 1170 жж.

36. А. Йасауи дүниеге келген қала:

А) Түркістан

В) Отырар

С) Сауран

Д) Сайрам

Е) Йасы

37. А. Йасауидің әкесі, атақты ғұлама:

А) Мұса

В) Жүсіп

С) Хамадани

Д) Бақырғани

Е) Ибраһим

38. Белгілі орта ғасырлық ақын және Исламды таратушы Йасауидың ұстазы:

А) Арыстан баб

В) Хакім ата

С) Әбубәкір

Д) С. Бақырғани

Е) Қашғари

39. Йасаудің Бұқара қаласында білім алуға көмектескен ғұлама:

А) Ж. Баласағұни

В) Әли Ақын

Д) Арыстан баб

Е) М. Қашғари

40. Сопылық ілімнің насихатшысы, ақын:

А) Хакім ата

В) А. Йасауи

С) Әбубәкір

Д) С. Бақырғани

Е) А. Иүгнеки

41. А. Йасауидің «Диуан – и хикмет» жинағы:

А) Түрік тілдерін зерттеген

В) Этнографиялық зерттеу

С) Адалдыққа, имандылыққа, даналыққа шақырады

Д) Араб тілін зерттеген

Е) Білімді дәріптеген

42. А. Йасауидің шәкірті:

А) С. Бақырғани

В) Әли Ақын

С) Әл – Бируни

Д) М. Қашғари

Е) Арсытан баб

43. Ислам дінін уағыздаушы орта ғасырлық белгілі ақын, ел ішінде Хакім ата атанған:

А) С. Бақырғаниді

В) А. Йасауиді

С) Ю. Хамаданиді

Д) Арыстан бабаны

Е) Ж. Баласағұниді

44. XIII ғасырдың басында жарық көрген «Жүсіп - Злиха» атты поэманың авторы:

А) Әбубәкір

В) Әл Бируни

С) Әли

Д) Ахмет Иүгнеки

Е) Ахмет Йасауи

45. Оңтүстік Қазақстанда мұсылман дінінің кең таралуы кезеңінде Әли ақынның жарық көрген поэмасы:

А) «Құтадғу білік»

В) «Диуан – и Хикмет»

С) «Жүсіп – Злиха»

Д) «Оғызнама»

Е) «Монғолдың құпия шежіресі»

№ 21. Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы

1. Керей хандығы мен монғол тайпаларының арасындағы қарым – қатынас қай еңбекте айтылды:

А) «Оғызнама»

В) «Шыңхыснама»

С) «Монғолдың құпия шежіресі»

Д) «Монғол тарихы»

Е) «Батый»

2. Болашақ монғол қағаны Шыңғысты тәрбиелеуге көп еңбек сіңірген керей ханы:

А) Маркус

В) Торы

С) Сарық

Д) Құршақұз

Е) Елжыдой

3. Монғол империясының негізін қалаған:

А) Батый хан

В) Жошы хан

С) Шыңғыс хан

Д) Торы хан

Е) Берке

4. Шыңғысхан әскери феодалдық Монғол мемлекетін құрды:

А) XIII ғасырдың басында

В) VII ғасырдың басында

С) VIII ғасырдың басында

Д) IV ғасырдың басында

Е) IX ғасырдың басында

5. Монғол хандығы құрылды:

А) 1155 жылы

В) 1205 жылы

Дата добавления: 2015-07-02