Реферат 1 страница

Кесте

Педагогическая концепция воспитательной системы. Место физического воспитания в воспитательной системе школы.

Воспитательная система как целостный социальный организм, возникающий в процессе взаимодействия основных компонентов воспитания (цели, субъекты, их деятельность, отношения, материальная база, освоенная коллективом окружающая среда) и обладающий такими интегративными характеристиками, как образ жизни коллектива, его психологический климат. Целесообразность создания воспитательной системы: интегрируются усилия всех субъектов воспитательной деятельности; коллектив осваивает окружающую социальную и природную среду; экономятся силы и время; создаются условия для самореализации и самоутверждения личности; Компоненты воспитательной системы: подсистема целей и идей; общность людей, реализующих цели и идеи; подсистема деятельности; финансово-материальная база; среда, освоенная школьным коллективом. Структура прогностической модели воспитательной системы: основные компоненты воспитательной системы; образ школы будущего. Этапы создания модели: 1.Возникает чувство неудовлетворенности результатами педагогического процесса, его организацией у части коллектива. 2.Изучение теории и практики создания воспитательных систем в других школах. 3.Работа с педколлективом по созданию образа школы. 4.Формирование образа школы у учащихся и родителей (например, конкурс «Школа в которой я хотел бы учиться»). 5.Создание концепции воспитательной системы. Структура концепции: анализ состояния педагогического процесса; принципы построения новой воспитательной системы (ВС); задачи ВС; механизм функционирования ВС; этапы построения (действия) и предполагаемые результаты. Место физического воспитания в воспитательной системе школы.

«Темірбанк» АҚ-ң кірістері мен шығыстарын талдау

№	Көрсеткіштер	(мың тг)	(мың тг)	Ауытқу (+,-)	өсу қарқыны
	Клиенттерге заимдар			-3319239	91.9
	Инвестициялық бағалы қағаздар				110.8
	Несие мекемелеріндегі қаражат			-1484209	77.7
	Пайыздық табыстар			-3232807	92,7
	Шығарылған қарыздық бағалы қағаздар	(11510285)	(5426485)	-6083800	47.1
	Клиенттердің қаражаты	(5516858)	(16190418)		293.4
	Несие мекемелеріндегі қаражаттар	(6199346)	(5496544)	-702802	88.6
	Пайыздық шығындар	(23226489)	(27113447)		116.7
	Таза пайыздық табыс			-7119765	66.2
	Несиелердің құнсыздануына резервтер	(5555190)	(8289274)		149.2
	Құнсыздануға резервтен кейінгі таза пайыздық табыс			-9853849	36.6
	Комиссиондық алымдар түріндегі табыс			-846565	66.6
	Комиссиондық алымдар түріндегі шығын	(84175)	(67857)	-16318	80.6

7-кестенің жалғасы

	Комиссиондық табыстар			-830247	66.1
	әділетті құнмен есепке алынатын активтер бойынша табыстар (шығыстар)				289.3
	Шетел валютасымен операциялар бойынша шығындарды шегергендегі табыстар (Дилинг)				627,1
	Бағамдық айырма			-459848	35.7
	Ассоциациаланған компаниялардың пайдасындағы үлес			-177873	17.4
	Басқа табыстар			-3222	95.8
	Пайыздық емес табыстар				102.3
	Персоналға жалақы	(4742350)	(3866433)	-875917	81.6
	Әкімшілік шығындар	(4141777)	(4848160)		117.0
	Салымдарды сақтандыру бойынша шығындар	(244650)	(136998)	-107652	55.9
	Тозу және аммортизация	(666684)	(1010424)		151.6
	Табыс салығынан басқа салықтар	(289251)	(332454)		114.9
	Еншілес ұйымды сатудан пайды (зиян)				270.9
	Басқа да резервтер			-245388
	Пайыздық емес шығындар	(10407846)	(10272215)	-135631	98.6
	Корпоративті табыс салығына дейінгі пайда			-4629543	42.5
	Корпоративті табыс салығы бойынша шығындар	(660566)	(231280)	-429286	35.0
	Корпоративті табыс салығы бойынша шығындардан кейінгі таза пайда			-3737697	49.4
	Таза пайда		(3653479)	-3737697	49.4
	Бір акцияға келетін пайда (тенге)	412,97	(204,13)		49.4

Банктің жалпы барлық операциялары белгілі бір табыс немесе шығын әкеледі. Мысалы, активті операциялары табыс көзі болса, пассивті операциялары бұл шығын көзі. Оның ішінде несиелік операциялар жоғары тәуекелді актвиті операция болғанымен, жоғары табысты операция болып саналады. Сондықтан несие тәуекелінің мониторингі табыстың тұрақты болуына ықпал етеді.

Берілген кестеден банктің инвестициялық бағалы қағаздары жоғары табысты операциялар деген тұжырымдамамен толық келісуге болатындығын айтуға болады. Мұнда инвестициялық бағалы қағаздардың пайыздық табысы 110,8 пайызға артқан, бірақ таза пайыздық табыс 66,2 пайызға төмендеп отыр. отыр. Бірақ бұл жағдай банктің таза пайыздық пайдасына әсерін тигізіп отыр.Ал пайыздық емес шығындар 98,6 пайызға төмендеп кеткен.Таза пайдаға келетін болсақ, бұл жерде де төмендегенін көреміз. Бір акцияға келетін пайда 49,4 теңгені құрап отыр.

2.5 «Темір банк» АҚ-ң өтімділігіне баға беру

Ликвидтіліктің бірінші коэффициенті бағалауға арналған, басқаша айтқанда тез арадағы депозиттер яғни талап етуге дейінгі түріндегі сырттан алынған ресурстарының жоғарғы линвидті қаражатпен қамтамасыз етілуі.

L₁= ақша қаражаты

банктерден алынған + клиенттердің

қарыз қаражат счеттары.

Бұл көрсеткіштердің min – ды мәні 0,12 немесе 12%

max – ды мәні 0,20 немесе 20%

Енді бұл көрсеткішті «Темірбанк» АҚ балансының мәліметтері негізінде есептеу.

L1 (2007 ж) = 28319371 / 72566499 + 64106388 = 0,20 немесе 20,0 %

L1 (2008 ж) = 15085407 / 35309932 + 176232067 = 0,10 немесе 10,0%

Бұл көрсеткіштердің мәні банктің 2007 ж сырттан алынған ресуртарының 18,0% қолма – қол ақша қаражаттарымен қамтамасыз етілген. Ал, 2008 ж. бұл жағдай кассадағы ақшаның кемуі мен сырттан алынған ресурстарының үлесінің артуы есебінен бұл көрсеткіштің мәні банктің соңғы өтімді активтермен қамтамасыз етілу деңгейі шекті мәнінен кем болып отыр. Өтімділік деңгейін анықтау тек бұл көрсеткішпен шектелмейді.

Келесі өтімділіктің екінші коэффициенті екінші кезектегі резервтердің деңгейін бағалауға арналған.

L₂= ақша қаражаты + банк. корр. Счет қаражаттары

банктерден алынған + клиенттердің

қарыз қаражат счеттары.

Бұл көрсеткіштердің min – ды мәні 0,03 немесе 3%

max – ды мәні 0,10 немесе 10%

Банктер үшін мерзімді депозиттер талап етуге дейінгі депозиттер мен заемдар түрлеріндегі сырттан алынған қаражаттардың 3,10 %; жоғары ликвидті. Қаражатпен және банктің меншігіндегі арада ақшаға айналатын қаражатпен қамтамасыз етілуі қажет.

Бұл L₂ – көрсеткіштерін «Темірбанк» АҚ балансы негізінде есептейміз.

L2 (2007 ж) =28319371+ 5515450/ 72566499 + 64106388 = 0,24 немесе 24,0%

L2 (2008 ж) = 15085407+2260863 / 35309932+176232067= 0,08 немесе 8,0 %

Бұл көрсеткіштердің мәні алдыңғы көрсеткішпен салыстырғанда едәуір жоғары. Мұнда жоғары өтімді активтің бірі ҰБ және басқа банктердегі корр. счеттардағы қаражаттардың көмегінің шектілікті деңгейде болуына байланысты басқа банктердің және клиенттерінің қаражаттарының 2007 ж 24,0%, ал 2008 ж 8,0 % табылады екен. Соңғы жылы банктердің корреспонденттік счетындағы қаражаты шамадан көп өскен. Бұл фактор бойынша айта кететін мәселе банк ҚР ҰБ-і қойған талаптары бойынша өзінің өтімділігін деңгейін қажетті мөлшер шамасында ұстап тұруға тырысуы керек.

L₃ – бұл банк активтерінің ақшаға айналу мүмкіндігін бағалайды.

L₃ = ақша қаражаты + банк. корр. счеттардағы қаражаты

Активтердің соммасы

Бұл көрсеткіштердің min – ды мәні 0,08 немесе 8%

max – ды мәні 0,15 немесе 15%

L3 (2007 ж) =28319371+ 5515450/ 333934025 = 0,10 немесе 10,0%

L3 (2008 ж) = 15085407+2260863 / 294933908= 0,05 немесе 5,0 %

Бұл көрсеткіштен банктің 1 – ші кезекті өтімді активтің көлемінің жалпы активтігі үшін жеткілікті. Өткен жылмен салыстырғанда төмендеген.

Келесі көрсеткіші L₄ – банктің барлық міндеттемелерін бір мезгілде өтімділігі жоғары активтер есебінен қанша жоба алуын бағалауға арылған. Банкке жұмылдырылған барлық қаражаттың тәуекелді операцияға жұмсалған бөлігі 85% аспауы керек. Сырттан алынған қаражаттың кем дегенде 15 % жоғары өтімді актив немесе жабылуы керек.

L₄ = ақша қаражаты + банк. корр. счет.қор

Міндеттемерінің суммасы.

L4 (2007 ж) =28319371+ 5515450/ 285638370 = 0,11 немесе 11,0%

L4 (2008 ж) = 15085407+2260863 / 250291732 = 0,06 немесе 6,0 %

Бұл көрсеткіш үшінші көрсеткішке қарама қарсы. Бұл көрсеткіштің мәні min – ды мәнмен бірдей. Талап бойынша банктің 1-ші кезекті өтімді активінің кем дегенде 15% банк міндетінің жабуы тиіс.

Жоғары линвидтеріне жету үшін банктің активті және пассивті саясатының тепе – теңдігін көрсететін L₅ –коэффициентін есептеу.

L₅ = Ағымдағы активтер

Ағымдағы пассивтер

Идеалды мән болып 1 немесе 100%.

Ағымдағы активтерге: ақша қаражаттары, корреспонденттік шоттағы қаражаттар, несиелеу сомалары, бағалы қағаздар жатады.

Ағымдағы пассивтерге: талап етуге және мерзімді депозиттер, банкаралық несиелер, корреспонденттік және есепайырысу шотындағы қаражаттар, бағалы қағаздар, бюджет қаражат + күрделі салымдарды қаржыланыруға арналған қаражаттар.

Енді бұл көрсеткішті «Темірбанк» АҚ баланс мәліметтерін пайдаланып есептейміз.

L5 (2007 ж) =299298262/ 284664135 = 1,05 немесе 105%

L5 (2008 ж) = 266839734 / 249913232 = 1,06 немесе 106 %

Бұл көрсеткіштің мәні банктің ағымдағы активтері мен ағымдағы пассивтердің тепе – теңдігінің мәселесінен шамалы ауытқуына байқалады. Ал, жалпы алғанда 100% тең басу идеалды мән, демек талдау объектісінің соңғы жылдағы саясаты сауатты жүргізілгендігі көрінді. «Темірбанк» АҚ 2007 – 2008 жылдары өтімділіктері өз деңгейінде көрініс тапқан. Сонымен қатар жалпы ақша қаражаттары, клиенттерге берілген несиелер, бағалы міндеттемелері толығынан есепке алынып өтімділік коэффициенті де талданды.

10-кесте

«Темір банк» АҚ-ң өтімділік көрсеткіштері

пайызбен

№	Көрсеткіш	2007 ж	2008 ж	Жеткілікті мәні
	Өтімділіктің бірінші коэффициенті			12-20
	Өтімділіктің екінші коэффициенті			3-10
	Өтімділіктің үшінші коэффициенті			8-15
	Өтімділіктің төртінші коэффициенті			15-20
	Өтімділіктің бесінші коэффициенті			80-100

3 Банк балансының активі мен пассивін теңгерімді басқару арқылы өтімділікті қамтамасыз ету бағыттары

3.1 Банк өтімділігін басқару қызметін жетілдіру жолдары

Банк өтімділігін басқару банктің қаржылық менеджменттің маңызды элементі болып табылады. Өтімділікті басқарудың негізгі мақсаты міндеттемелерді дер кезінде өтеу үшін қолма-қол қаражаттарға деген қажеттілікті әрқашан қанағаттандырып отыру. Банктің өтімділігін басқаруда өтімділік мынадай екі қызмет атқарады:

- несиеге деген сүранысты қанағаттандыру

Қазақстандық банктер тәжірибесінде өтімді қаражаттардың ұсынысының негізгі көздеріне мыналар жатады.

- клиенттердің банкттік және жинақ шоттарына түсетін қаражаттары;

- клиентердің ссудалық қарыздарын қайтару;

- банкаралық несиелер;

- бағалы қағаздарды өтеу;

- сыйақы (мүдделендіруді) төлеу;

- банкаралық нарықтан ақшалар тарту;

- депозиттік емес банктікқызмет көрсетуден түсетін табыстар;

- банктің активтерін сату;

- өзге дебиторлық қарыздардың отелуі.

Өтімді қаражаттардың негізгі пайдалану бағыттарына мыналар жатады:

- банктерге және озге қаржы ұйымдарына несиелер беру;

- клиенттерге несиелер беру;

- бағалы қағаздарды сатып алу;

- озге активтерді сатып алу;

Банктін төлемдік міндеттемелерінің негізгі бағыттарына мыналар жатады:

- занды және жеке тұлғалар алдындағы депозиттік міндеттемелері;

- банкаралық несиелер;

- есептелген сыйақылар (мүдделенушілер);

- есеп айырысу қызметі бойынша міндеттемелер;

- бюджетке төленетін салықтар мен өзге төлемдер;

- кредиторлық қарыздар.

Өтімді қаражаттар мен төлемдік міндеттемелер арасындағы айырма банктің ағымдағы өтімділігі ұстанымын көрсетеді. Оның мәні теріс болса, онда ол банктегі өтімді қаражаттарының жеткіліксіздігін, ал оң болса, онда артық өтімділікті көрсетеді. Банктің күнделікті ағымдық өтімділігінің ұстанымын есптеу, оның өтімділігінің жағдайын анықтау және өтімділік тапшылығының болуын ескерту мақсатында жүзеге асады.

1-сызба. Қаражаттардың орналастырудың жалпы қор үлгісі арқылы

активтерді басқару

Қаражаттардың көздері Қаражаттарды орналастыру

Банктік өтімділікті қамтамасыз етуді ішкі және сыртқы көздерге бөліп қарайды.

1) Ішкі көздер, яғни банк активтерін қолма –қол ақшаларға айналдыру және резерв (корршот және кассада қаражат ұстау арқылы) құру;

2) Сыртқы көздер, яғни өтімді активтерді (бағалы қағаздар, депозиттік сертификаттар және т.б.) сатып алу./10/

Әлемдік банктік тәжірибеде банктің активті басқару бірқатар әдістер арқылы жүзеге асырылады. Дағдарыс жағдайында депозиттерді мерзімінен бұрын алу қаупі пайда болатындықтан, бұл жағдайда барлық депозиттер талап еткенге дейін депозиттер болуы мүмкін. Сондықтан, банктін бұл міндеттемелерді өтеуге дайын болуы және ол үшін бұл көлемге жеткілікті өтімділігі жоғары қаражаттардың болуы қажет. Ең бастысы ортақ қор құру қажет. Бұл қордан қаражаттар мынадай бағыттарды үлестіріледі: ең алдымен алғашқы резервтер (қолма –қол ақшалар, Ұлттық банктегі депозиттегі қаражаттр, резервтер), кейінен қысқа мерзімді өтімділігі жоғары бағалы қағаздар есебінен қосымша резервтер құралады. Ары қарай, қор қаражаттары қарыз алуға негізделген барлық өнімдерді қаржыландыруға жіберіледі, бұл жерде несие қаржыны өтімділікті қамтамасыз етудің әдісі болып табылмайды. Несиеге деген сұраныстарды қанағаттандырғаннан кейін қалған қаражаттар мемлекеттеік бағалы қағаздарды сатып алуға жұмсалады. Олар, бір жағынан табыс көзі болып табылса, кінші жағынан, өтеу мерзімінің қысқа болуына қарай қосымша резервтер қатарын толықтырады.

«Қаражаттардың ортақ қоры» әдісі негізіне банк ресурстарының жалпы сомасын ресурстардың құралу көздеріне қарамастан, активтердің түрлеріне бөлу жатады. Сызба түрінде бұл әдісті төмендегідей түрде көрсетуге болады.

Берілген бұл әдіс банк басқармасынан өтімділік және табыстылық қағидаттарын бірдей сақтауды талап етеді. Сондықтан да қаражаттар осы қағидаттарына толық сәйкес келетін активтік операциялардың түрлеріне орналастырылады. Қаражаттарды орналастыру белгіленген бір артықшылықтарға сәйкес жүзеге асады. әрбір теңгенің қандай да бір үлесі алғашқы немесе қосымша резервтерге орналасуды қажет етеді, табыс әкелетін несе немесе бағалы қағаздар үшін қолданылуы қажет екендігін анықтайды. Жер телімшелерін, ғимараттарға және басқа да жылжымайтын мүліктерге қаражаттарды инвестициялау мәселесі жеке қарастырылады. Қаражаттарды алғашқы резервтерге орналасу жүйесін анықтау кезінде ең бірінші мәселе бұл алғашқы резервтер түрінде бөлінетін олардың үлесін анықтау болып табылады. Активтердің бұл санаты функционалдық сипаттамаға не және ол комерциялық банктердің баланстық есебінде көрсетеілмейді. Сонда да банкирлер оларға көп мән береді және алғашқы резервтерге алынатын салымдар мен несиеге деген сұраныстарды қанағаттандыруға төлемдер үшін қолданылатын активтерді қосады. Бұл банк өтімділігінің басты көзі болып табылады.

Қаражаттарды орналастыру кезінде екінші бір мәселе бұл белгілі бір табыс әкелетін «кассалық емес» немесе қосымша резервтерді жасау болып табылады.

Қосымша резервтердің негізгі қолданысы бұл алғашқы резервтерді толықтыру көзінің болуында. Қосымша резервтерге бағалы қағаздар қоржының құрайтын активтер және де кейбір жаңдайларды ссудалық шоттағы қаражаттар жатады.

Қаражаттардың ортақ қоры әдісі бойынша қаражаттарды орналастырудың үшінші сатысы несе қаржының құру. Банк алғашқы және қосымша резервтердің мөлшерін анықтағаннан соң, ол өз мөлшерін анықтағаннан соң, ол өз клиенттеріне ссуданың ұсына алады. Бұл табыс әкелетін банк қызметтерінің маңызды түрі. Займдарбұл банк активтерінің ең маңызды бөлігі, ал займдар бойынша табыстар банк табысының ең ірі құраушысы болып табылады. Займдық операциялар банк қызметінің ең тәуекелді түрі болып табылады.

Ең соңынан құжаттарды алмастыру кезінде бағалы қағаздар қоржынының құрамы анықталады.

Активтерді басқару бойынша қаражаттардың ортақ қор әдісін қолдану банкке активті операциялар санаттарын тандауда үлкен мүмкіндіктер береді. Бұл әдіс ортақ қалыптастатын артықшылықтарды белгілейді. Бұл әдісті активтьердің санаттары бойынша қаражаттарды бөлу үшін нақты критериялар жоқ және бұл әдіс «өтімділік –табыстылық» дилемасын шеше алмайды. Соңғысын банк басқармасының кәсіби белсенділігі мен интуициясына тәуелді болып келеді.

Банк қаражаттарының «конверсиялау» әдісі бос ақша қарадаттарын тарту көздерінің көп түрлілігіне негізделеді. Әрбір көздің өзіне тән өзгерімділігі, құны бар және оған белгілі бір талаптар қойылады. Сондықтан әрбір қаражат көзі жеке қарастырылады және оларды сәйкес ету мерзімі бар активтер мен сәйкестендіру қажет. Мысалы, талап ететін салымдар депозиттердің үлкен бөлігі бірінші және екінші реттегі резервтерді толықтыруға, ал облигацияларды орналастырудан түсетін табыстар ұзақ мерзімді несиелерді қаржыландыруға жұмсалады. (2-сызба).

2-сызба. Конверциялау арқылы активтерді басқару.

Осы әдіске сәйкес әр түрлі көздерден тартылған қарадаттарды орналастыру үшін пайдаланатын «табыстылық-өтімділік» орталары анықталады. Талап ететін салымдары өтімді активтермен доғары деңгейде қамтамасыз етілуі талап ететін салымдарының үлкен бөлігін алғашқы резервтерде орналастыруға тиіс. Ал, талап ететін салымдарының қалған бөлігі қосымша резервтерге бағытталады және аз юөлігі ғана қысқа мерзімді ссудаларға беріледі. Мерзімді салымдардың басым бөлігін қосымша зерервтерді қалыптастыруға, орта және ұзақ мерзімді ссудаларға, сондай-ақ ұзақ мерзімді бағалы қағаздарға бағыттайды. Жинақ салымдарының басым бөлігін алғашқы және қосымша резервтерге, қалған бөлігін сондай –ақ несиелер орналастыру қажет. өзге қарыздарға бұл жерде банктердің Орталық банктен және өзге банктер мен қор нарығынан тартқан қаражаттары жатады. Олар қосымша резервтерге, несиелерге, бағалы қағаздарға бағыттаған дұрыс.

«Конверсиондық» әдістің «қаражаттардың ортақ қоры» әдісінен артықшылығы есептеудің арқасында жоғары өтімді активтердің үлесін дәлірек анықтауға және олардың азаю есебінен қосымша ресурстарды жоғары өтімді активтерге салуға мүмкіндік береді.

Бұл әдістің басты артықшылығы банк табыстылығына жету болып табылады. Активті және пасивті операциялар арасындағы теңгерімділікті ұстау теориясында банктің өтімділігі жүз пайызда қамтамасыз етілер етеді жеген көз қарас бар. Бірақ, тәжірибе жүзінде оған олардың серпінің болжау қиын болып табылатын факторлар үлкен әсер етеді. Мысалы, клиенттерге несиелерді өз уақытында қайтару банктін қаражаттарына қайтару мүмкіндігіне байланысты емес, ол бір қатар тәуекелдерге байланысты. Соңғы он жылда өтімділікті басқаруда тәжірибе жүзінде барлық теориялар қолданылады деп айтуға болады.

Дата добавления: 2015-03-31