ДЕБИЕТТЕР 1 страница

1. Томанов М. Құрмалас сөйлем туралы бірер сөз // Қазақ тілі мен әдебиеті. Алматы 1956.№ 6.

2.Есенов Қ. Шартты рай тұлғалы оралым //Қазақ тілі грамматикасы бойынша зертеулер. Алматы: Ғылым, 1974.

3.Шалабай.Б. Құрмалас сөйлем құрылымына бірер сөз //Қазақстан мектебі. 1982. №8.

4.Есенов Қ. Құрмалас сөйлем синтаксисі. Алматы,1995

5.Базарбаев Н. Қазіргі қазақ тіліндегі арлас құрмалас сөйлемдер// Қазақ филологиясының мәселелері. Ташкент, 1974.

6. Сағындықұлы Б. Қазіргі қазақ тіліндегі аралас құрмалас сөйлемдер. А., АКД,1997.

7.Ағманов Е. Қазақ тілінің тарихи синтаксисі.1986.

8. Әбілақов Ә. Қазіргі қазақ тіліндегі меңгеріле байланысқан есімді сөз тіркесі.1971.

9.Әбілақов Ә. Қазақ тіліндегі барыс жалғаулы сөз тіркестері, 1973 10.Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Синтаксис. 1966.

11.Балақаев М. Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1992

12. Серғалиев М., Сайрамбаев.Т. Қазіргі қазақ тілі сөз тіркестері синтаксисі.1973.

13. Сайрамбаев Т. Күрделі сөз тіркестерінің кейбір мәселелері. 1976.

14.Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тіліндегі күрделі сөз тіркестері.1981.

15.Сайрамбаев Т. Сөз тіркестері мен жай сөйлем синтаксисі. 1991.

16.Аманжолов С. Қазақ тілі ғылыми синтаксисінің қысқаша курсы. 1940.

17.Аманжолов С. Қазақ әдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы.1992.

18.Әміров Р.С. Жай сөйлем синтаксисі. 1993.

19.Әміров Р.С.,Әмірова Ж.Р. Жай сөйлем синтаксисі.1996.

20.Балақаев М. Қазақ тілі грамматикасы. Синтаксис. 1949.

21.Әбілқаев А. Қазіргі қазақ тіліндегі жай сөйлемнің түрлері.1963.

22. Жиенбаев С. Синтаксис мәселелері. 1941.

23.Жұбанов Қ. Қазақ тілі туралы зерттеулер.1999.

24.Мадина Ғ. Қазіргі қазақ тіліндегі жақсыз сөйлемдер.1959.

25. Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі жай сөйлем пунктуациясының негіздері.1959.

26.Хасенов Ә. Синтаксис пен пунктуацияның кейбір мәселелері.1957.

27.Бектаева Ш. Қазақ тіліндегі тұрлаулы мүшелердің инверсиялануы.1968.

28.Есенов Қ. Қазақ тіліндегі күрделенген сөйлемдер.1974.

29.Сауранбаев Н. Қазақ тіл білімінің проблемалары. 1982.

30.Күлкенова О. Қазіргі қазақ тіліндегі жай сөйлем синтаксисі. 1988.

31.Төлегенов О. Қазіргі қазақ тіліндегі жалпы модальді және мақсат мәнді жай сөйлем типтері.1968.

32.Сайрамбаев Т. Синтаксис туралы ойлар.1996.

33.Сайрамбаев Т. Синтаксистің кейбір мәселелері.1996.

34.Сайрамбаев Т. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері. 1991.

35.Сәдуақасов Ж. Қазақ тіліндегі бір құрамды сөйлемдер.1996.

36.Шаяхметова М.Х. Қазіргі қазақ тіліндегі сөйлемнің бірыңғай мүшелері.1980.

37.Әміров Р. С. Жай сөйлем синтаксисі.А.,1983.

38.Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі грамматикасы. Синтаксис.А.,1971.

39.Балақаев М., Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі.А.,1997.

40.Балақаев М., Серғалиев М. Қазіргі қазақ тілі мен мәдениетінің мәселелері.А.,1965.

41.Байтұрсынов А.Тіл тағылымы. А.,1992

42.Есенов Қ. Қазақ тіліндегі күрделенген сөйлемдер. А.,1974.

43.Қазақ тілінің грамматикасы. Синтаксис. А.,1967.

44.Қордабаев Т. Тарихи синтаксис мәселелері. А.,1964.

45.Серғалиев М. Етістікті сөз тіркестерінің синонимиясы.А.,1991.

46.Серғалиев М. Синтаксистік синонимдер. А.,1981.

47.Серғалиев М. Синтаксис және стилистика. А.,1998.

48.Мадина Қ. Қазіргі қазақ тіліндегі жақсыз сөйлемдер. А.,1959.

49. Төлегенов О. Қазіргі қазақ тіліндегі көпбағыныңқылы сабақтас сөйлемдер. «Қазақ тілі мен әдебиеті». Алматы,1972.

50.Қазақ грамматикасы. Астана, 2002.

51. Хасанова С.,ӘбдіғалиеваТ.,Қасабекова Қ., Шалабаев Б. Кестелі грамматика. А,1996.

52.Жүнісбекова К., Оразбаева Ф., Ахметов Ә. Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар. Синтаксис. Алматы,РБК, 1998.

53.Қалиев Ғ., Оралбаева Н., Қасымова Б., Шалабаев Б., Төлегенов О. Қазіргі қазақ тілі. Жаттығулар жинағы. Алматы,1997.

54. Қордабаев Т. Қазақ тіліндегі үйірлі мүшелер туралы. ҚазССР ҒА Хабарлары. А,1954, №2.

55.Сыздықова Р. Емле және тыныс белгілері. Алматы,1996.

56. Аблақов Ә., Исаев С., Ағманов Е. Қазақ тіліндегі сөз тіркестерінің дамуы мен лексикалану процесі. А, 1997.

57.Әбілқаев А. Қазақ тіліндегі төл сөз бен төлеу сөз. Алматы,1956.

58.Есенов Қ. Сабақтас құрмалас сөйлемнің құрылысы. Алматы, 1982

59. Жиенбаев С. Сөйлемнің оңашаланған мүшелері туралы. «Халық мұғалімі»,1939.

60.Қордабаев Т. Қазақ тіліндегі құрмалас сөйлемдер синтаксисі. Алматы,1995.

61. Шалабаев Б. Текст лингвистикасы туралы. «Қазақ тілі мен әдебиеті». А, 1993. №1.

62.Шалабаев Б. Қазіргі қазақ тіліндегі күрделі синтаксистік тұтастық. Қазақ филологиясы. Екінші кітап. 1975.

63. Шәукенұлы Қ. Синтаксис. Алматы, 2004

64. Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тіліндегі жай сөйлем пунктуациясының негіздері. А, 1959.

65. Қалиев Ғ. т.б. Қазіргі қазақ тілі: жаттығулар жинағы. Алматы,1997.

9. ҚОРЫТЫНДЫ БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ

9.1. 1- аралық бақылау (8-аптада өткізіледі):

1.Сөйлем мүшесі болудың негізгі шарттары

2.Сөйлем мүшелерінің қазақ тіл білімінде зерттелуі

3.Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері

4. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері

5.Күрделі сөйлем мүшелері, оларды үйірлі мүшелерден айыру жолдары

6.Сөйлемнің бірыңғай мүшелері

7.Бастауыштың мағыналық, тұлғалық белгілері

8.Бастауыш болатын сөз таптары

9.Күрделі бастауыштың жасалу жолдары.

10.Үйірлі бастауыштар

11. Баяндауыштың қазақ тіл білімінде зерттелуі

12.Баяндауыштың тұлғалық белгілері

13. Баяндауыш болатын сөз таптары

14. Есім баяндауыштар, олардың өзіндік ерекшеліктері

15. Етістік баяндауыштар

16.Баяндауыштың бастауышпен қиысуы

17.Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша, оның мәні.

18.Сөйлем мүшелерінің орын тәртібі

19. Сөйлемдегі оқшау сөздер

20. Жай сөйлемнің түрлері

2-аралық бақылау(15-аптада өткізіледі):

1. Құрмалас сөйлемнің қалыптасу тарихы туралы пікірлер

2. Құрмалас сөйлемнің зерттелуі

3. Құрмалас сөйлемнің негізгі белгілері

4. Жай сөйлемнің құрмаласу тәсілдері

5. Құрмалас сөйлемнің жіктелу тарихы

6.Салаласу мен сабақтасу туралы пікірлер

7.Салалас құрмаластың айырым белгілері

8. Мезгілдес салалас

9.Шартты салалас

10.Себеп-салдар салалас

11. Салыстырмалы салалас

12. Қарсылықты салалас

13.А.Байтұрсыновтың құрмалас сөйлем жөніндегі зерттеулері

14.Қ.Жұбановтың құрмалас сөйлемге қатысты пікірлері

15.С.Аманжоловтығ, М.Балақаевтың, Т.Қордабаевтың Қ.Есеновтың еңбектеріне шолу.

16. Қ.Шәукенұлының сөйлемге қатысты пікірлері

17. Төл сөз бен төлеу сөз

18.Мәтіннің белгілері, негізгі ұғым категориялары

19. Күрделі синтаксистік тұтастық дегеніміз не?

20.Тыныс белгілерін дұрыс қою үшін негізге алынатын белгілер

$$$ Құрмалас сөйлем неше түрге бөлiнедi?

А) 3

В) 2

С) 6

D) 8

Е) 4

$$$ Сөйлемдегi сөздер өзара неше түрлi грамматикалық тәсiл арқылы байланысады?

А) 3 түрлi

В) 6 түрлi

С) 4 түрлi

D) 2 түрлi

Е) түрленбейдi

$$$ Тұрлаусыз мүшелерге тән белгiнi көрсетiңiз.

А) көбiне өздiгiнен сөйлем жасай алмайды,тек сөйлем жасауға көмектеседi.

В) бастауыш пен баяндауыш

С) барлығы жатады

D) өздiгiнен сөйлем жасайды немесе сөйлем жасауға тiрек, негiз болады.

Е) тура мағынада жасалады.

$$$ Мына сөйлемнiң iшiнен интонация арқылы байланысқан сөз тiркестерiн табыңыз.

А) Үсен – инженер.

В) Мен келдiм.

С) Күндiз Еркебұлан облыс орталығында жиналыс өткiздi.

D) Қыстың ұзақ түнi.

Е) Әйел дауысы әлгiден гөрi қатқылырақ шықты.

$$$ Сөздердiң байланысу түрлерi неше түрге бөлiнедi?.

А) 3

В) 1

С) 6

D) 5

Е) 2

$$$ Предикаттық қатынас негізінде бiршама тиянақты ойды бiлдiретiн сөздер тізбегін... дейдi.

А) сөз

В) сөйлем

С) құрмалас сөйлем

D) жай сөйлем

Е) бастауыш

$$$ Құрмалас сөйлемдерді «сыйысқан құрмалас сөйлем, қиысқан құрмалас сөйлем» деп екiге бөлген кім?.

А) С.Жиенбаев

В) А.Сауранбаев

С) С.Аманжолов

D) Т.Қордабаев

Е) А.Байтұрсынұлы

$$$ Аралас құрмалас сөйлемдi көрсетiңiз.

А) Таңертеңгi тұнық ауа мұнартып, кең даланы сұлу сағым басты.

В) Атша тулаған жүрегін басып, қайтадан баспалдаққа шықты: эшелон маңында тірі жан жоқ.

С) Ол жүгiрiп келдi де, сөйлеп кеттi.

D) Сен неге бармай қалдың.

Е) Самат – студент.

$$$ «Құрмалас сөйлем синтаксисiн» жазған академик?

А) Т.Қордабаев

В) М.Балақаев

С) С.Аманжолов

D) Н.Сауранбаев

Е) Қ.Есенов

$$$ Сөйлемдер айтылу мақсатына қарай және интонациялық ерекшелiгiне қарай нешеге бөлiнедi?.

А) 2

В) 3

С) 4

D) 5

Е) жауап жоқ

$$$ Салаласа байланысу қалай аталады?

А) паратаксис

В) семантикалық

С) гипатаксис

D) құрмалас

Е) ұласпалы

$$$ Сабақтаса байланысу қалай аталады?

А) паратаксис

В) ұласпалы

С) гипотаксис

D) интонация

Е) семантикалық

$$$ Қаратпа сөзi бар сөйлемдi көрсет.

А) сөйлей бер, ақ домбырам дүбiрлеген

В) менiңше, бұл - өте мықты адам.

С) жаңбыр да жауды, жер де көгердi.

D) Бiр сөзбен айтқанда, ерiк – адамның рухани күшi.

Е) Өмірімді, өзімді шам шырақтай жандырған.

$$$ Салалас құрмаластың неше түрi бар?

А) 4

В) 5

С) 6

D) 7

Е) 8

$$$ Мына сөйлемнiң iшiнен ыңғайлас салалас құрмаласты

табыңыз.

А) Ол таңертең кеттi.

В) Бес минут өткен жоқ, әскери адам ендi.

С) Мен айтып болдым.

D) Бiр минуттай уақыт өттi, ешкiм сөйлемедi.

Е) Бәрi де дұрыс емес.

$$$ Салалас құрмаластан сабақтастың айырмашылығы?.

А) басыңқы және бағыныңқы компоненттердiң болуы.

В) тыныс белгісінде

С) айырмашылығы жоқ

D) жалғаулықтар арқылы жасалуы

Е) жалғаулықсыз жасалуы

$$$ Мына мысалдардан жалғаулықсыз байланысқан салалас сөйлемдi көрсетiңiз.

А) Менде әрi документ жоқ, әрi бармақшы болған үйлердiң адресi жоқ.

В) Тәңiрберген бiрер рет тiл қатып едi, Еламан үндемедi.

С) Мен айтып болсам, сiз айтарсыңыз.

D) Еламан оған бұрылып қарады.

Е) Жауап жоқ.

$$$ Толықтауыштың неше түрi бар?.

А) 2

В) 6

С) 4

D) 7

Е) жiктелмейдi.

$$$ Сөйлем құрылысына қарай нешеге бөлiнедi?

А) 3

В) 5

С) 4

D) 2

Е) 8

$$$ Интонация дегенiмiз не?

А) сөйлеушiнiң пiкiрiн жеткiзе бiлу

В) айтушыға анық болмаған белгiсiз немесе күмәндi пiкiрдi анықтау

С) айтушының көңiл -күйiн, сезiмiн дәл бiлдiредi

D) сөздiң аяғы көтерiңкi айтылуы

Е) дауыс сазының бiрде көтерiңкi жоғарылап айтылуы

$$$ Университеттiң студенттерi

А) қиысу

В) меңгеру

С) матасу

D) жанасу

Е) қабысу.

$$$ Мына сөйлемнiң iшiнен жалғаулықсыз салалас

сөйлемдердi табыңыз

А) Бұл адам өлiп жатса да өз бақытын армандайды.

В) Ол Қаша өзенiнде ағаш ағызды, Атырау теңiзiнiң ойпатымен

Астраханьға қой айдады.

С) Рас, менiң байқауымша, сiздiң халық – ақын халық.

D) Апа, көрiспесек, қош бол.

Е) Жауабы жоқ.

$$$ Сабақтас құрмалас сөйлемнiң жасалу жолы?

А) синтетикалық тәсiл

В) үтiр арқылы

С) нүкте арқылы

D) тырнақша арқылы

Е) сызықша арқылы.

$$$ Аралас құрмалас сөйлем қалай жасалады?

А) бағыныңқы мен басыңқы қатар келедi

В) екi немесе одан да артық бағыныңқы сөйлемдер байланыста болады

С) құрамындағы жай сөйлемдер бiр-бiрiмен салаласып та, сабақтасып та байланыса бередi

D) бағыныңқы сөйлем басыңқы сөйлемнiң қимыл-күйiн көрсетедi

Е) бәрi де жай сөйлемнен жасалады.

$$$ Көп бағыныңқылы сабақтас байланысу тәсiлiне қарай нешеге бөлiнедi?

А) 6

В) 8

С) 4

D) 3

Е) 2

$$$ Үтiр қай ғасырлардан бастап қолданылды?

А) XV-XVI ғ.ғ.

В) XI-XII ғ.ғ.

С) V-VII ғ.ғ.

D) XII-XIII ғ.ғ.

Е) XIII-XIV ғ.ғ.

$$$ Сөйемдi құрастыруға негiз болатын мүшелердi қандай

мүшелер деймiз?

А) тұрлаулы

В) тұрлаусыз

С) пысықтауыш

D) анықтауыш

Е) толықтауыш

$$$ Тура толықтауыш қалай жасалады?

А) барыс септiк жалғауында тұрған толықтауыш

В) шығыс септiк жалғауында тұрған толықтауыш

С) табыс септiк жалғауында тұрған толықтауыш

D) жатыс септiк жалғауында тұрған толықтауыш

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Зат есiмнен немесе заттық ұғымда жұмсалған басқа сөз таптарынан болған мүшелермен байланысып, оларды сын-сапа, сан-мөлшер, меншiктiлiк-тәуелдiлiк жағынан сипаттайтын мүше?

А) толықтауыш

В) пысықтауыш

С) анықтауыш

D) тұрлаулы

Е) тұрлаусыз

$$$ Мына сөйлемнiң iшiнен қосарлы айқындауышты табыңыз.

А) Бақытбай ақсақ балаларымен ақылдасып отыр

В) Мәди бұл кiсiнi таниды

С) Естай жолдастарына қарады

D) Сол үшiн оған құрметпен қарайсың

Е) Бiздiң әскерлер ертеңiне Калинин қаласын босатты

$$$ Пысықтауыштар мағына жағынан нешеге бөлiнедi?.

А) 3

В) 6

С) 2

D) 5

Е) бөлiнбейдi

$$$ Ойды айтуға тiкелей қатысы бар тұрлаулы мүшелердiң бiреуi кейде екеуi де түсiп қалып айтылған сөйлемдi қандай сөйлем деймiз?

А) атаулы сөйлем

В) жақты сөйлем

С) жақсыз сөйлем

D) толымды сөйлем

Е) толымсыз сөйлем

$$$ Жай сөйлемнiң түрлерiн тап.

А) жалаң және жайылма сөйлем

В) жақты және жақсыз сөйлем

С) толымды және толымсыз сөйлем

D) атаулы сөйлем

Е) барлық жауап дұрыс

$$$ Шартты бағыныңқылы сабақтасты табыңыз.

А) Жасқа ұстаздық етсең болашақтан тiрек табасыз

В) Өзеннiң суы тайыз болғанмен, жағасы тiк

С) Бұл менiң туған жерiм болса да, сырын iздеп аз бiледi екен

D) Шай жиналысымен, қонақтарды Мырзаш шақырып әкеттi

Е) Етi де, сүтi де сондай майлы бола тұра, қазақы сиырдың салмағы жеңiл

$$$ Салалас құрмалас сөйлем өзара қандай жолмен байланысады?

А) Жалғаулық шылау арқылы

В) Демеулiктер арқылы

С) Арасына ештеңе қойылмайды

D) Тек үтiр арқылы

Е) -ған, -да жалғауы арқылы

$$$ Хабарлы сөйлемнiң соңынан қандай қандай тыныс белгi

қойылады?

А) леп белгiсi

В) тырнақша

С) үтiр

D) нүкте

Е) бәрi қойылады

$$$ Қарсылықты бағыныңқының сұрауларын табыңыз.

А) қайтсе? не етсе? қайткенде? қайтпей? не етпей?

В) қайтсе де? не етсе де? қайткенмен? не еткенмен? қайте тұра?

С) қашан? қашанға шейiн? қашаннан берi?

D) нелiктен? не еткен соң? қайткен соң?

Е) не етпек болып? қайтпек болып? не үшiн? не мақсатпен?

$$$ Аралас құрмалас сөйлемдi көрсетiңiз.

А) Ол жүгiрiп келедi де, тұра қалды да сөйлесiп кеттi

В) Таңертеңгi тұнық ауа ендi мұнартып, кең даланы сұлу сағым басты.

С) Кеден ауданына келгенше, мен де аңшы емес едiм, мұнда келген соң, ерiксiз үйрендiм

D) Жасы менiмен шамалас бола тұра, ақылы, мiнезi, жүрегiмен ел ағасына ұқсайды

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Көп бағыныңқылы сабақтас неше топқа бөлемiз?

А) 6

В) 3

С) 4

D) 2

Е) бөлiнбейдi

$$$ Пысықтауыш қандай сөз таптары арқылы жасалады?.

А) үстеу, етiстiк, есiм сөздер

В) сан есiм, сын есiм

С) шылау, одағай

D) барлық жауап дұрыс емес

Е) одағай, сын есiм

$$$ Құрамындағы жай сөйлемдерiнiң iс-әрекетi өзара талғау,

салғастыру мәндi салаласты қандай салалас деймiз?

А) кезектес салалас

В) талғаулы салалас

С) себеп-салдар салалас

D) iлiктес салалас

Е) ыңғайлас салалас

$$$ Жалпылауыш сөз болатын сөз таптары?

А) елiктеу, сан есiм

В) есiмдi, одағай

С) сын есiм, етiстiк

D) зат есiм, сiлтеу, жалпылау есiмдiгi

Е) сан есiм, етiстiк

$$$ Жалғаулық шылауларды қажет етпейтiн салаластың түрi?

А) түсiндiрушi салалас

В) ыңғайлас салалас

С) қарсылықты салалас

D) талғаулы салалас

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Салалас құрамындағы жай сөйлемдер өзара бiрi екiншiсiнде айтылған iстiң себебiн не салдарын бiлдiрсе, ондай салаласты қандай салалас деймiз?

А) Ілiктес салалас

В) Себеп-салдар мәндi салалас

С) Талғаулы салалас

D) Кезектес салалас

Е) Ыңғайлас салалас

$$$ Пысықтауыш қандай сұрақтарға жауап бередi?

А) қайда? қайдан? қашан? неге? не үшiн?

В) қашан? қай кезден?

С) қандай? қай?

D) кiмдi? ненi?

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Мына мысалдардың iшiнен себеп пысықтауышты табыңыз.

А) Жарқын мен Сапар төмен қарады

В) Бүгiн сол елдiң бәрi де жылы үйлерiне қауырт кiрiп жатқан

С) Кейiн келген бала ұялғаннан үйден шыға жөнелiптi

D) Әкем сөзiмдi үндемей отырып тыңдады

Е) Тынық Донның ұлдары Жарқырап туған елi үшiн Аямайды жанын да

$$$ Мезгiл пысықтауыш қандай сұрақтарға жауап бередi?

А) қайда? қайдан? қалай? қарай?

В) қашан? қашаннан берi? қашанға шейiн?

С) қалай? қалайша? қайтiп?

D) не үшiн? не мақсатпен? неге бола?

Е) нелiктен? не үшiн? не себептi? неге?

$$$ Сын есiм, сан есiм және елiктеу сөздерден болған

пысықтауыштар өзi қатысты мүшелерiмен қалай байланысады?

А) жанаса

В) меңгерiле

С) қабыса

D) матаса

Е) жауабы жоқ

$$$ Мына мысалдан жанаса байланысты табыңыз

А) Музыканы мен жасымнан жақсы көрдiм.

В) Анау ойпаңда жусан аралас қызғалдақ пен жауқасын қызарады.

С) Ер көрмейiн деген жерiн үш көредi.

D) Қарт мұғалима Жақыпбеке ойлы көзiмен бiраз қарап отырды.

Е) Ендi Тәкежан мен Ысқақ бұрынғыша бетпе-бет отырып сөйлеспедi.

$$$ Тiлдiк жүйедегi ең жоғарғы саты?

А) сөз тiркесі синтаксисі

В) сөз және оның формасының синтаксисi

С) мәтін синтаксисi

D) сөйлем синтаксисi

Е) бәрi де дұрыс

$$$ Бiрнеше сөзден құралып, бiр ғана ұғымды беру үшiн

қалыптасып, тұрақтанған тiркестi не деп атайды?

А) есiмдi сөз тiркес

В) етiстiктi сөз тiркесi

С) тұрақтанған сөз тiркесi

D) сөз тiркесi

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Бiр предикативке негiзделiп құралып, белгiлi бiр модальдық

шақтық тұрпаттағы аяқталған ойды бiлдiретiн негiзгi синтаксистiк тұлға?

А) сөз тiркесi

В) жай сөйлем

С) құрмалас сөйлем

D) күрделi сөйлем

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Сөйлемдер құрылысына қарай қалай бөлiнедi?

А) дара және күрделi

В) жалаң және жайылма

С) жай және құрмалас

D) толымды және толымсыз

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Сабақтас құрмалас сөйлемнiң жасалу жолы?

А) сызықша арқылы

В) синтетикалық тәсiл.

С) үтiр арқылы

D) тырнақша арқылы

Е) жақша арқылы

$$$ Атаулы сөйлем неше түрлi болады?

А) 4

В) 3

С) 2

Д) 5

Е) 6

$$$ Жалпылауыш сөз болатын сөз таптары?

А) елiктеу сан есiм

В) есiмдi одағай

С) сын есiм, етiстiк

D) зат есiм, сiлтеу, жалпылау есiмдiгi

Е) шылау, үстеу

$$$ Күйiну, қуану, қорқу, ұрандау, таңдану т.б. жай сөйлемнiң

қай түрiне тән?.

А) хабарлы сөйлем

В) лептi сөйлем

С) сґраулы сөйлем

D) бұйрықты сөйлем

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Олар – университеттiң студенттерi

А) қиысу

В) меңгеру

С) матасу

D) жанасу

Е) қабысу

$$$ Сөз тiркесi құрамына қарай неше түрге бөлiнедi?

А) 4

В) 3

С) 2

D) 5

Е) 6

$$$ Толықтауыштың неше түрi бар?

А) 2

В) 6

С) 4

D) 5

Е) жiктелмейдi

$$$ Өзара ыңғайлас, кезектес, талғаулы, қарсылықты шылаумен

де, интонациямен де байланысуы қай сөйлем мүшесiне тән?

А) жалпылауыш мүше

В) бiрыңғай мүше

С) тұрлаусыз мүше

D) тұрлаулы мүше

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Жалғаулық шылауларды қажет етпейтiн салаластың түрi?

А) түсiндiрмелi салалас

В) ыңғайлас салалас

С) қарсылықты салалас

D) талғаулы салалас

Е) дұрыс жауап жоқ

$$$ Салалас құрмаластан сабақтастың айырмашылығы?

А) басыңқы және бағыныңқы компоненттердiң болуы

В) сызықша арқылы

С) тырнақша арқылы

D) үтiр арқылы

Е) ешқандай айырмашылығы жоқ

$$$ Қаратпа сөзi бар сөйлемдi көрсет

А) Сөйлей бер, ақ домбырам дүбiрлеген

В) бiр сөзбен айтқанда,ерiк – адамның рухани күшi

Дата добавления: 2015-07-02