Частноправовые средства объединения хозяйствующих субъектов 3 страница

1. Нарық көптеген сатушы мен сатып алушы қатыса алатындай бәсекеге қабілетті болуы қажет.

2. Сатушы мен сатып алушы бір – бірінен тәуелсіз болуы қажет, келісім заты туралы сенімді ақпараттары көп болуы қажет және өз қызығушылықтарын максималды өтеу үшін қызмет атқаруы тиіс. Сатушы мен сатып алушы да өзінің қажеттілігін қанағаттандыру үшін және ең жоғарғы табысты алуды көздейді.

3. Бағаланатын объектінің экспозициясының мерзімі.

Нарықтық құн ең негізгі құн түрі болып табылады.

Ликвидациялық құн – жылжымайтын мүлікті қысқа мерзімде сату қажет болған кезде төленетін баға. Ликвидациялы құн нарықтық құнға қарағанда біршама төмен болады, себебі жылжымайтын мүлік қысқа уақыт аралығында сатылуы қажет және нарыққа шығарылған мүлікпен танысу мерзімдері де қысқа болады. Көбіне ликвидациялық құн кәсіпорын банкрот болып танылғанда, сот шешімі нәтижесінде анықталады. Ликвидациялық құн кәсіпорынның баланстық құнымен теңеспеуі де мүмкін.

- Сақтандыру құны – сақтандырушының сақтанушыға сақтану жағдайы кезінде төлейтін сомасы. Сақтандыру құны сақтандыру фирмалары немес мемлекеттік органдар қолданатын әдістемелер негізінде есептеледі. Сақтандыру сомасы сақтанушы сақтандырушы фирмаға төлеген сомадан аспайды. Жойылуы немесе бұзылуы мүмкін болатын объектінің элменттерін қайта құруға кететін шығындарды ескереді.

- Жалға беру құны – жал келісімшартына сәйкес жалға алушының жалға берушіге төлейтін ақшалай сомасы. Жалға беру құны келісімшарт шарттарына сай қатаң бекітілген уақытта және қатаң бекітілген сома түрінде төленіп отырады.

- Утилизациялық құн – бағаланатын объектіні жоюға кететін шығындарды ескере отырып, объектіні салуға кеткен құрылыс материалдардың нарықтық бағасына тең болатын объектінің құны болып табылады.

Б) Пайдалану құны – жылжымайтын мүлік объектісінің әкелетін пайдалылығымен сипатталады. Пайдалану құнына келесі құн түрлері жатады:

- Инвестициялық құн – инвестордың жылжымайтын мүлік объектісіне төлейтін ең жоғарғы бағасы. Инвестор берілген инвестициялық жобадан пайдалылық, табыс пен пайда күтеді. Инвестор болашақта пайда табу мақсатымен өз капиталын жылжымайтын мүлікке салады. Себебі, жылжымайтын мүлік өте тұрақты болып табылады. Инвестициялық құн мен нарықтық құн бірдей болуы мүмкін, егер нақты инвесторды күту берілген нарыққа тән болса.

- Баланстық құн – Тепе – теңдік құн деп те аталады, көбінесе, кәсіпорынның бухгалтерлік балансында көрсетілетін құн болып табылады. Кәсіпорын ішіндегі барлық мүліктің нақты құнын көрсете алатын құн түрі болып табылады.

- Салық құны – жылжымайтын мүлік объектісіне салынатын салықтан мөлшерін анықтау үшін есептеледі. Салық құны құқықтық нормативтік акті жағдайланыа сай есептеледі. Салық құны нарықтық құн мен қайта құру шығындары негізделе алады. Салық құны нормативті әдістеме арқылы және арнайы сарапшы мамандардың көмегінсіз есептеле береді.

В) Арнайы құн түрлері – алғашқы екі топқа кірмеген құн түрлері жатады. Арнайы құн түрлеріне келесі құндар жатады:

Шектелген нарықтағы объектіні бағалау – берілген жылжымайтын мүлік объектісі ашық нарықта сатыла алмайтын болса, немесе объектіні сату үшін қосымша шығындар қажет болатын болса анықталатын құн түрі.

Қызмет ететін кәсіпорын құны – құрылған өндірістің қызмет ету нәтижелеріне сәйкес анықталатын біріңғай мүліктік кешеннің құны. Мұнда кәсіпорынның бөлек объектілеріндің құнын бағалау кезінде салым мөлшері анықталады

Қалпына келтіру құны – белгілі бір объектіге ұқсас объектіні қалпына келтіруге кеткен шығындарды есепке алу арқылы есептелетін құн түрі. Қалпына келтіру құнын анықтағанда жиынтық тозу ескерілмейді, бұл құн түрі ағымдық бағамен есептеледі.

Қайта құру құны – бағаланатын объектінің дәл көшірмесін салу қажет болғанда, құрылыс материалдарға кететін шығындарды есепке алу арқылы объектінің анықталатын құны. Бағаланатын объектінің дәл көшірмесін салу үшін тура сондай құрылыс материалдары, архитектуралы шешімдер қолданылады. Қайта құру құны ағымдық бағамен есептеледі.

Алмастыру құны – бірдей пайдалылық әкелетін объектілерді салуға кететін шығындарды есепке алу арқылы анықталатын құн түрі.

Толық қалпына келтіру құны - объектінің толық қалпына келтіруге кететін шығындарды есепке алу арқылы есептелетін құн түрі. Толық қалпына келтіру құнын есептегенде балансьық құнда бейнеленетін және активтерді пайдалануды бастау үшін қажетті шығындарды ескеру арқылы есептелетін құн түрі. Толық қалпына келтіру құнына барлыө шығындар кіреді, толығымен объектіге кеткен шығындар кіреді.

Кепілдік құны – несие беру мақсатында нарықтық құн негізінде есептелетін құн түрі.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

Горемыкин В.А., Бутулов Э.Р. Экономика недвижимости, Учебиик Информиционно-издательский дом «Филинъ», 1999, 592с.

1. Шаруа (фермерлік) қожалыгы туралы заң 1998,14 сәуір.

2. Жылжымайтын мүлік туралы заң. Казахстанская правда, 1996, 11 қаңтар.

3. «Жылжымайтын мүлік және онымен келісім түрлерін мемлекеттік тіркеу» туралы Қазақстан Республикасының заң күші бар қаулысы. Казахстанская правда, 1996,11 кантар.

4. Гаркушина В.В. Земельный рынок. Методические указания по проведенню деловой игры: "Земельный аукцион", Астана, 2002,14с.

5. Қоршаған ортаны қорғау туралы заң 1997,12 тамыз

6. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. 1995,2-4 қаңтар

7. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. (негізгі бөлім) 1999,17-27 шілде

8. Жер учаскелерін жеке меншікке беру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы. Казахстанская правда, 1998, 6 каңтар

9. Қазақстан Республикасының жер қатынастарын бақылау нормативтік актісі 19.09.2003 жыл №956. Жер мониторингі және пайдалануы туралы тәртібі. Астана, 2003 ж., 85-90 беттер.

10. Об утверждении правил осуществления государственного контроля за использованием и охраной земель от 29.09.2003 №990 Сб. нормативных актов по регулирования земельных отношений Республики Казахстан, Астана, 2003 г., С.136-139

11. Об утверждении формы Паспорта земельного участка сельскохсзяиственного назначения н Инструкии по составлению Паспорта от 11.08.2003 года №62-П Сб. нормативных актов по регулирования земельных отношений Республики Казахстан, Астана, 2003 г., С.229-244

Институт правоохранительной деятельности

ФГБОУ ВО «Саратовская государственная юридическая академия»

г. Саратов, Россия

Научный руководитель:

доцент, к.ю.н. Петров П.П.

Дата добавления: 2017-01-13