Агрономия сұрақтарына жауаптар

<question>Топырақ – бұл?

<variant>климаттың және жер бетінің белгілі бір жағдайларында, жер үстіндегі геологиялық жыныстар мен биостың келе-келе өзара әрекеттесуінен пайда болған борпылдақ және өзгермелі,жаратылыстық- тарихи табиғи құрылым

<question>Топырақтың қалыптасуы және дамуы, бір мезгілде өтетін екі үдеріске – ... және ... байланысты.

<variant>мүжілуге және түзілуге

<question>Топырақ түзілудің түрткіжайттарын қандай ғалым ажыратып түсіндірді

<variant>В.В. Докучаев

<question>Кәдімгі қаратопырақтар ....

<variant>8 млн-дай гектар жерді алып жатыр (Қостанай, Ақмола және Солтүстік Қазақстан облыстарының солтүстік бөлігі)

<question>Күрт континенталды климат жағдайында далалық топырақ түзілу үдерісі мен сирек өсімдік жамылғысының әсерінен қалыптасқан қандай топырақ?

<variant>қызыл (күңгірт) қоңыр топырақтар

<question>Карбонатты кәдімгі қаратопырақтарға :

<variant>шамалы сілтілі және сілтілі реакция тән

<question>Қара қызыл қоңыр топырақтар – қандай өңірлердебасымырақ кездеседі

<variant>Павлодар, Ақмола, Қостанай

<question>Ашық қызыл қоңыр топырақтарға сипаттама

<variant>өте тапшы ылғалдылықта, шөлейт аймақта қалыптасады

<question>Аймақтағы жыртылатын жердің негізгі көлемі топырақтың неше түр тегін біріктіреді?

<variant>3

<question>«Судың, ауаның және әртүрлі ағзалардың бірлесіп әрекеттесуінен жыныстардың сыртқы көкжиектердің табиғи өзгеруін, топырақ деп атау керек» деп қандай ғалым айттып өтті

<variant> В.В. Докучаев

<question>Әлеуетті құнарлылық- ...

<variant>салыстырмалы тұрақты сипаттама

<question>Табиғаты органикалық молекулалы азоты бар қара түсті заттар бұл-

<variant>гумин қышқылдар

<question>Фульво қышқылының құрамындағы көміртек пайызы?

<variant>40-48%

<question>Өсімдік тіршілігіндегі негізгі түрткіжайттардың бірі?

<variant>жылу

<question>Минимум, оптимум және максимум заңы дегеніміз?

<variant>бұл заң бойынша өсімдік тіршілігінің түрткіжайттары минимальды, максимальды және оңтайлы көрсеткіштер мәнімен сипатталынады.

<question>Шектеуші түрткіжайттар заңы нені білдіреді?

<variant> бір түрткіжайттың тапшы болуы басқаларының оң әсерін төмендетеді: мұндайда өнімділіктің деңгейі шектеуші түрткіжайттың шамасымен анықталады.

<question>Топыраққа қоректік заттарды қайтару заңының тұжырымдамасы?

<variant>өніммен топырақтан алынып шыққан қоректік заттардың орнын толтыру, ал желмен ұшырылған немесе сумен шайылған немесе басқа да бір себептермен шығындалғандарын тыңайтқыштар енгізумен немесе сәйкес агротехникалық тәсілдермен қайтару қарастырылады

<question>Топырақтың оңтайлы ылғалдылығы қанша пайызға тең?

<variant>70-100

<question>Ең жоғары гигроскопиялық сусыйымдылық бұл?

<variant>топырақтың өзінің бөлшектерінің бетіне, атмосфералардан ол су буларымен толық қанықпағанда, сіңіріліп алатын судың ең жоғарғы мөлшері

<question>Ылғалдану коэффициенті негізінде Г.Н.Высоцкий су режимінің қанша түтегін (типін) ажыратты? 

<variant>4

<question>Топырақ атмосфера ауасында азот қанша пайызды көрсетеді?

<variant>78

<question>Топырақ атмосфера ауасында көмірқышқыл қанша пайызды көрсетеді?

<variant>0,003

<question>Жылудың негізгі көзі не?

<variant>күн сәулесі

<question>Жылу режимінде неше режимді ажыратады?

<variant>екі

<question>Жылусіңіргіштік қабілеті дегеніміз не?

<variant>күн сәулесін сіңіру қабілеті

<question>Қатты су дегеніміз не?

<variant>мұз түрінде, химиялық байланған және өсімдік пайдалана алмайды.

<question>Еркін (бос) су дегеніміз не?

<variant> топырақ бөлшектерімен тарту күшімен байланыспаған, өсімдіктер сіңіреді

<question>Гравитациялық су дегеніміз не?

<variant>топырақ агрегаттарының арасындағы барлық ірі саңылаулардағы ауаны ығыстырып, солардың орнына орналасады, салмақ күшінің әсерінен еркін қозғалады, өсімдіктерге сіңімді, бірақ жылжуы тез

<question>Егіншілік жүйесі деп нені айтамыз?

<variant>жерді тиімді пайдалануға,топырақтың құнарлылығын арттыруға, сақтауға, ауылшаруашылығы дақылдарынан тұрақты жоғары өнім алуға бағытталған агротехникалық, мелиоративтік және ұйымдастыру шараларының өзара байланысқан кешенін айтамыз.

<question>И.Е.Овсинскийдің егіншілік жүйесіне берген анықтамасы?

<variant>ол соқамен терең жырту топырақ құнарлылығы үшін зиянды деп санайды.

<question>Жаздық дақылдардың көпшілігінің сезімталдығы өсуінің алғашқы неше аптасында байқалады?

<variant>2-3

<question>Зияндылықтың фитоценотикалық шегі дегеніміз не?

<variant>мәдени дақыл егістігіне зиян келтірмейтін арамшөптер саны

<question>Күздік және жаздық ерте арамшөптер қанша ⁰С өне бастайды?

<variant>10-12⁰С

<question>Жаздық және көпжылдық арамшөптер қанша ⁰С өне бастайды?

<variant>15-20 және 25

<question>Көпжылдық арамшөптердің тіршіліктерінің ұзақтығы қандай?

<variant>екі жылдан артық

<question>Арамшөптердің басым бөлігінің тұқымдарының өңуі үшін оңтайлы тереңдік қанша сантиметр болу керек?

<variant>10см

<question>Жақсы бал беретін арамщөптер ?

<variant>бақбақ,түйетікен, қызғылт қалуен, сары қалуен, түйежоңышқа

<question>Жақсы дәрілік өсімдіктерді атаңыз?

<variant>қарамендуана, дәрілік бақбақ, жолжелкен, ащы жусан

<question>Бір немесе биологиясы және өсіру технологиясы ұқсас бірнеше ауылшаруашылық дақылдарын өсіруге немесе таза сүрі жерге арналған жыртынды жердің шектеулі телімі не деп аталады?

<variant>танап

<question>Ауыспалы егістерде дақылдардың кезектесуінің тиімділігінің алуан түрлі себептерін Академик Д.Н.Прянишников оларды неше топқа біріктіреді?

<variant>4

<question>Егіншілікті қарқындату жағдайында ауыспалы егістің басты міндеті неде?

<variant>топырықты қорғау

<question>Астық дақылдары үшін ең жақсы алғы дақыл болып не саналады?

<variant>сүрі жер

<question>Белгілі бір кезеңде дақыл өсіруден бос және арамшөптерден таза ұстауға арналған танапты атаңыз?

 <variant>сүрі жер

<question>Ауыспалы егісте көпжылдық шөптерді қанша жыл танапта өсіреді?

<variant>3-4 жыл

<question>Ауыспалы егіс сұлбасын құрудың қанша қағидалары бар

<variant>12

<question>Ерекше жағдайды талап етпейтін, ол шаруашылықтың өсіруге маманданған дақылын білдіретін ауыспалы егіс?

<variant>мамандандырылған ауыспалы егістер

<question>Арнаулы жағдайларды талап ететін ауыспалы егісті атаңыз?

<variant>арнаулы ауыспалы егістер

<question>Топырақты өңдеу дегеніміз не?

 <variant>ауылшаруашылық дақылдарын өсіруге ең жақсы жағдай жасау үшін, оған машиналар мен құралдардың жұмыс мүшелерімен әсер етуде айтады

<question>Топырақты өңдеу барысында орындалатын технологиялық операцияларды атаңыз?

<variant>аудару, қопсыту, жентектеу, алмастыру, тығыздау, тегістеу, микробедержасау, паяны сақтау.

<question>Нығыздау дегеніміз?

<variant> топырақтың борпылдақтылығын және кесектілігін болдырмау үшін қажет

<question>Үстіртін өңдеу неше см-ге дейінгі тереңдікте жүргізіледі?

<variant>10см

<question>Сүрі жерді өңдеу барысында қандай міндеттер шешімін табады?

<variant>арамшөптермен күресу, ылғал жинау, топырақтың жырту қабатының санитарлық күйінің жақсаруы, құнарлылығы төмен, агрофизикалық және агрохимиялық қасиеттері қолайсыз жырту қабаты жақсара түседі

<question>Топырақ өңдегіш құралдармен және машиналармен генетикалық орналасуын түбегейлі өзгерту мақсатында, топырақтың қабаттары мен көкжиектерін тік бойымен өзара араластырып, 35 см-ден тереңірек өңдеу дегеніміз не?

<variant>топырақты аса терең өңдеу жолдары

<question>Өңделетін қабаттың топырақ агрегаттары мен бөлшектерінің өзара орналасуын өзгеруі қалай аталады?

<variant>араластыру

<question>Фрезерлеу барысында топырақтың пәрменді майдалануы және араласуы жүреді, ондағы өңдеу тереңдігі қанша смге дейін?

<variant>25-40 см дейін

<question>Топырақты механикалық өңдеу тәсілдері.

<variant> қайырмасыз өңдеу тәсілі, қайырып (аударып) өңдеу тәсілі, айналмалы (роторлы) тәсіл, құрама тәсіл

<question>Агрохимия ғылымы қандай ғылым?

<variant>өсімдіктердің қоректенуін оңтайландыру, тыңайтқыш қолдану және жақсы сапалы өнім алу үшін биоклиматтық әлеуетті ескеріп топырақтың құнарлылығын арттыру туралы ғылым.

<question>Агрохимияның негізгі міндеті қандай?

<variant>тыңайтқыштардың түрлері мен формаларының қасиеттерін, олардың топырақпен әрекеттестігін ескеріп, өсімдіктің қоректенуіне оңтайлы жағдай жасау; тыңайтқыштардың ең тиімді формаларын, қолдану тәсілдері мен мерзімін анықтау

<question>Жекелеген биогендік элементтерді ауадан және сіңімді минералды заттарды топырақ ерітіндісінен тамырымен сіңіретін күрделі үдеріс қалай аталады?

<variant>өсімдіктің қоректенуі

<question>Өсімдіктің қоректенуі дегеніміз не?

<variant>жекелеген биогендік элементтерді ауадан және сіңімді минералды заттарды топырақ ерітіндісінен тамырымен сіңіретін күрделі үдеріс

<question>Органикалық тыңайтқыштар дегеніміз не?

<variant>топырақ құнарлылығын арттырудың және үдете арттырудың маңызды қоры

<question>Органикалық тыңайтқыштарға нелер жатады?

<variant>көң, шымтезек, қорда, сабан

<question>Азотты тыңайтқыштардың тиімділігіне қандай түрткіжайттар әсер етеді?

<variant>ауыспалы егісте немесе нақты дақылға қолданылған агрономиялық және жақсарту (мелиоративтік) шаралар кешені; оларды қолданудың ғылыми негізделінген технологиясы, яғни мерзімі, тәсілі, мөлшесі, түрі, т.т; оларды қолдануда ең тиімді нақтылау (диагностикалау) әдістерін пайдалану

<question>Кешенді тыңайтқыштарға сипаттама беріңіз?

<variant>құрамында негізгі қоректік элементтердің екеуі-үшеуі (N,P,K) болады, Mg, S және микроэлементтер де болуы мүмкін

<question>Микротыңайтқыштар нелер жатады?

<variant>борлы, молибденді, марганецті,мырышты, мысты және кобальтты

<question>Өндіру тәсілі бойынша кешенді тыңайтқыштардың топтарын атаңыз

<variant>күрделілер, құрамалылар және араластырылғандар (қоспалар)

<question>Қазақстанның ауылшаруашылығы өндірісі негізінен қандай салаларды қамтиды?

<variant>өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығын

<question>Өсімдік шаруашылығы не тауралы ғылым?

<variant>мәдени дақылдар және оларды өсіру туралы ғылым

<question>Өсімдік шаруашылығының міндеттерін атаңыз?

<variant>өнімнің қалыптасу заңдылықтарын зерттеу, танаптық дақылдардың өнімдерін арттыра өндіру шарасын, қорын (резервін) анықтау, еңбек пен қаражатты азырақ шығындап, сапасы жоғары өнімді алудың теориясы мен технологиясын дайындау

<question>Өсімдік шаруашылығының негізгі құралын атаңыз?

<variant>қолдан өсірілген дақылдар

<question>Дәнді дақылдардың тамырлары топыраққа қанша см бойлайды?

<variant>100 см

<question>Дәннің құрамындағы ең маңызды қосылыстарды атаңыз?

<variant>су

<question>Көктеу кезеңі дегеніміз не?

<variant>топырақ бетіне шыққаннан кейін колеоптиле өзінің
өсуін тоқтатады да жарылып одан бірінші нағыз жапырақ пайда болуы

<question>Гүл шоғыры жоқ сабақтарды не деп атаймыз?

<variant>мамық шөп

<question>Жұмсақ бидай сұрыптары ұнының сапасына байланысты қандай топтарға бөлінеді?

<variant>«күшті», «орташа» және «әлсіз»

<question>Бидай дәнінің қабықшаларынан босау деңгейіне қарай қандай топқа бөлінеді?

<variant>жалаңаш дәнді немесе нағыз бидайлар және қабықты немесе полба бидайлары

<question>Жаздық жұмсақ бидай өз бойына қанша пайыздай су сіңіргенде ғана өне бастайды?

<variant>50-60

<question>Жаздық бидайдың транспирациялық коэффициенті нешеге тең?

<variant>400-450

<question>Дәнді дақылдар, оның ішінде жаздық бидай 1 ц астық және тиесілі сабан өнімін қалыптастыруға топырақтан қанша кг азот сіңіреді?

<variant>3,7-4,0

<question>Жаздық бидай 10 ц бидай қалыптастыру үшін орташа есеппен қанша кг фосфор сіңіріледі?

<variant>9-12

<question>Қазақстанның солтүстік өңірі үшін жаздық бидайдың оңтайлы себу мерзімі?

<variant>мамыр айының 15-30 аралығы

<question>Себу мөлшерін белгілегенде себілетін сұрыптың қандай көрсеткіштері ескеріледі?

<variant>егістік сапасы, түптенгіштігі, танаптағы ылғал мөлшері, арамшөптар саны, пайдаланылған техника түрлері

<question>Себу кезіндегі негізгі талап?

<variant>тұқымның өнуіне және жедел көктеуіне барынша жақсы жағдай жасалатын тереңдікке сіңіру

<question>Арпа қандай дақыл?

<variant>маңызды біржылдық малазықтық, азық-түліктік және техникалық дақыл

<question>Агротехникалық шаралармен арамшөптерді құрту мүмкін болмаған жағдайда не қолданылады?

<variant>гербицидтер

<question>Сұлының дәнінде қанша пайыз % ақуыз болады?

<variant>12-13

<question>Сұлының дәнінде қанша пайыз % крахмал болады?

<variant>40-45

<question>Сұлының дәнінде қанша пайыз % май болады?

<variant>4-6

<question>Сұлының тұқымы өну кезеңінде қанша пайызы % су сіңіреді

<variant>65

<question>Бидайдың тұқымы өну кезеңінде өзінің массасының неше % дай су сіңіреді?

<variant>45%

<question>Арпаның тұқымы өну кезеңінде өзінің массасының неше % дай су сіңіреді?

<variant>50 %

<question>Өсіп-жетілу кезеңінде сұлы үшін белсенді температура жиынтығы кеш пісетіндерінде неше ^оС?

<variant>1500-1800^оС

<question> Өсіп-жетілу кезеңінде сұлы үшін белсенді температура жиынтығы орташа мерзімдегілерінде неше ^оС?

<variant>1350-1650^оС

<question>Өсіп-жетілу кезеңінде сұлы үшін белсенді температура жиынтығы ерте пісетін сұрыптарында неше ^оС?.

<variant>1000-1500^оС

<question>Қарақұмықтың қай жүйесі әлсіз дамыған?

<variant>тамыр жүйесі

<question>Дәнді бұршақты дақылдардың бұршағы мен өсінді мүшелерінде ақуыз мөлшері дәнді дақылдармен салыстырғанда неше есеге көп?

<variant>2-3 есе көп

<question>Асбұршақтың қандай түр тармағы кең тараған?

<variant>егістік және далалық асбұршақ

<question>Біржылдық күнбағыс неше түрге бөлінеді?

<variant>2

<question> Жергілікті жағдайда ерте пісетін картопты отырғызудың ең жақсы мерзімі қай аралық?

<variant>25 сәуір мен 5 мамыр аралығы

<question>Күнбағыс қандай тұқымдасынның өкілі?

<variant>ақкекірелер–аsteraceae

<question>Күнбағыс қандай өсу-даму кезеңдерінен өтеді?

<variant>тұқымшаның өнуі, көктеу, бірінші және екінші жұп жапырақтар, үшінші және төртінші жұп жапырақтар кезеңі, шанақтану, гүлдеу, тұқымшаның жетілуі, тұқымшаның толысуы – пісуі толық пісуі

<question>Күнбағыстың транспирация коэффиценті нешеге тең?

<variant>470-550

<question>Жаздық жұмсақ бидайдың транспирация коэффиценті нешеге тең?

<variant>400-500

<question>Арпаның транспирация коэффиценті нешеге тең?

<variant>350-450

<question>Сұлының транспирация коэффиценті нешеге тең?

<variant>400-600

<question>Екепе сүрі жер дегеніміз не?

<variant>өсінді кезеңінің алғашқы жартысында ауылшаруашылық дақылдарын егіп өнім алу үшін, екіншісінде – арамшөптермен күрес жүргізіледі.

<question> Арнаулы сүрі жер дегеніміз не?

<variant>алға қойған мақсаттардың біреуі немесе екеуі пәрменді шешіледі (сидералды, ықтырмалы, құрама).

<question>Танап дегеніміз не?

<variant>бір немесе биологиясы және өсіру технологиясы ұқсас бірнеше ауылшаруашылық дақылдарын өсіруге немесе таза сүрі жерге арналған жыртынды жердің шектеулі телімі.

<question>Алғы дақыл дегеніміз не?

<variant>бұл негізгі дақылдың алдындағы дақыл немесе сүрі жер; негізгі және алғы дақылдар орындарымен және атауларымен алмасуы мүмкін.

<question>Буын дегеніміз не?

<variant>ауыспалы егістің бір бөлігі, жақсы алғы дақылдан басталады және келесі жақсы алғы дақылдың алдында аяқталады.

<question>Айналым дегеніміз не?

<variant>ауыспалы егістің бүкіл дақылдары немесе сүрі жер бір танаптан немесе бір дақыл (сүрі жер) ауыспалы егістің барлық танаптарынан өтетін кезең

<question>Айналым кестесі дегеніміз не?

<variant>ауыспалы егістің айналымы немесе дақылдар мен сүрі жердің танаптар және жылдар бойынша айналым кезеңдері келтірілген (көрсетілген) кесте.

<question>Ауыспалы егістің ұйымдастырушылық құрылымдарын атаныз?

<variant>танап, алғы егіс, буын, ауысымсыз дақыл, дара дақыл, айналым және айналым кестесі

<question>Алғы дақылдарға қойылатын талаптарын атаңыз?

<variant>1) тамыр жайылатын қабатта сіңімді ылғал қорының жеткілікті мөлшерде болуы; 2) жыртылатын және одан төменгі қабатта сіңірілетін түрдегі қоректік заттар қорының жеткілікті мөлшерде болуы; 3) арамшөптердің болмауы; 4) зиянкестердің болмауы; 5) белгіленген мерзімде дақылды себу үшін топырақты дайындауға қажетті уақыттың болуы.

<question>Ауа сыйымдылығына сипаттама бер?

<variant>топырақтың өзінде ауаның белгілі бір көлемін ұстап тұруы, топырақтағы ірі саңылаулардың (қылтүтікті емес және агрегат аралары) көлеміне байланысты; топырақ неғұрлым құрылымды болса, соғұрлым ауа сыйымдылығы жоғары

<question>Арамшөптермен күресудің агротехникалық шараларына жатпайтыны?

<variant>егін еккенше таңдап әсер етуші гербицидтерді қолдану

Дата добавления: 2023-10-05