II. УМШТН. (Рис. растения степи: ковыль, колючка, исландский мох, тюльпаны.)

I. ТОДЛТН

(Рис. растения степи: ковыль, колючка, исландский мох, тюльпаны.)

цаһан өвсн/буурлда хатханчг шаһан будг

Теегин урһмл ямаран?

Мана теегин бәәдл хаврин цагт өвәрц сәәхн болна. Хәәлсн цасна усн һазрт ивтрнә, энүнә нилчәр нигт урһмлд сәәнәр урһна. Хаврин тег олн зүсн урһмлар цецгәлнә. Теегин буурлда салькнд нәәхлнә, усна дольган мет халтрна. Олн зүсн түрүн цецгәс һазр бүркҗ эрәтрнә. Җамб цецгәсин шар царңгуд энд-тенд алтрна. Эн цецгүд күүнә эрүл-мендд олзтад тоолгдна. Цецгүд заагт цаһан, шар камб цецгүд сәәхрнә. Камб цецг бас эмнлһнд олзлгдна.

Теегин хамгин сәәхн кеерүлнь – бамб цецг. Бамб цецгүд мөрн сарин эклцәр цецгәлнә. Эн саамд тег йосндан кеернә. Улан, шар, цаһан, оошк цецгүд цуг теегәр цацгдна. Серлзсн салькнд цецгәсин каңкнсн сәәхн үнр холас соңсгдна.

Зәрм урһмл һазр дахҗ урһна. Иим нег урһмл – шаһан будг. Шаһан будг эрүл-мендд ик туста. Энүг йиртмҗин йоста антибиотик гиҗ нерәднә. Царцсн, ханясн цагт эн өвсиг буслһҗ ууһна.

Мана теегт шимтә олн зүсн өвсн – йөркг, бетк, аржана, зултрһн урһна. Нуурта, царңта һазрмудар хулсн, зегсн, хоһн урһна.

Мана һазрт олн зүсн тәрә-темс урһана. Тер дотр Городовиковск болн Сарпинск райодт цаһан һуйр, хар һуйр, ичмән, сөг, суль, бурцг, эрдни иш, тарвс, нарн-цецг урһаҗ авна. Теегт модд олн зүсн тәрнә. Эн модд тәрәнд сән нилчән күргнә.

Теегин йиртмҗиг цааранднь улм байҗулхин төлә энүг оньдин хәләҗ-харҗ бәәх кергтә.

Сурврмудт хәрү өгтн:

1. Урһмлд сән нилчән юн күргнә?

2. Ямаран цецгүдәс алтн царңгуд тогтна?

3. Эдн юунд олзта?

4. Ямаран цецгүд теегин хамгин сәәхн кеерүл болна?

5. Ямаран нертә өвсн һазр дахҗ урһна? Энүнә олзин тускар келтн.

6. Ямаран нертә шимтә өвсн урһна?

7. Ямаран тәрә тәрнә?

*Көдлмшин девтрәр көдллһн.

Һазрин зөөр

Дата добавления: 2014-11-06