Жалпы ережелер 4 страница

125. Объектілерде мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау барысында және шығарылатын тамақ өнімдерін өндіру, тасымалдау және сақтау сатыларында қауіпсіздігін өндірістік бақылау кезінде технологиялық жабдықтың, мүкәммалдың, қосалқы материалдардың ағымдағы дезинфекциядан кейін 60 минуттан (бұдан әрі - мин) кешіктірмей алынған микробиологиялық шайындыларында кемінде 2% санитариялық-көрсеткіштік микроорганизмдердің (ішек таяқшалары тобының бактерияларының) болуына жол беріледі, бұл дезинфекциялау режимін қанағаттарлық бағалау туралы куәландырады. Микробиологиялық шайындылардағы патогенді микрофлораға зерттеу мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау кезінде және көрсеткіштер бойынша жүзеге асырылады. Сыртқы ортаның жоғарыда аталған объектілерінен алынған шайындылардағы патогенді микрофлораның болуына жол берілмейді.

126. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органдарының сұрауы бойынша өндіруші (дайындаушы) өндірістік бақылау нәтижесі туралы ақпаратты береді.

6. Персоналға тұрмыстық қызмет көрсетуге, медициналық

тексеріп-қарауға және гигиеналық оқытуға қойылатын талаптар

127. Шаруашылық жүргізуші субъектілер персоналды арнайы киімнің кемінде 3 жиынтығымен қамтамасыз етеді. Өндірістің ерекшелігіне байланысты санитариялық киімнің жиынтығына қосымша резеңке етік, қолғап, сондай-ақ жеке қорғаныш құралдары кіруі мүмкін.

128. Арнайы киіммен өндірістік үй-жайлардың шегінен шығуға, оның үстінен сыртқы жеке киімді киюге жол берілмейді.

129. Арнайы киімді жуу және дезинфекциялау орталықтандырылып жүргізіледі, үйде жууға жол берілмейді.

130. Тамақ өндірісінде тамақ өнімдерін тасымалдаумен, тиеумен, түсірумен айналысатын қызметкерлер жұмысқа кірісер алдында, сондай-ақ арнайы оқу орындарының оқушылары өндірістік тәжірибеден өту алдында алдын ала міндетті медициналық тексеріп-қараудан өтеді. Жұмысқа тұратын және зиянды еңбек жағдайларымен, қолайсыз өндірістік факторлардың әсерімен байланысты өндірістер мен кәсіптерде жұмыс істейтін жұмысшылар мен инженерлік-техникалық қызметкерлер жұмысқа тұру алдында алдын ала және мерзімдік міндетті медициналық тексеріп-қараудан өтеді.

131. Шаруашылық жүргізуші субъекті объектіде персоналдың жеке медициналық кітапшаларының сақталуын қамтамасыз етеді.

132. Төңірегіне және тамақ өнімдерінің қауіпсіздігіне қауіп төндіретін, инфекциялық аурулармен ауыратын адамдар немесе инфекциялық аурулар қоздырғыштарын тасымалдаушылар, сондай-ақ осындай ауруларға күмән келтірген адамдар жұмысқа жіберілмейді. Өнім өндіру үдерісінде жұмыс істейтін кез келген адам өзінің ауыратыны туралы немесе ауру белгілері туралы тікелей басшысына шұғыл хабарлайды. Ауру адаммен немесе осындай ауру тасымалдаушылармен байланыста болған адамдар медициналық зерттеп-қараудан өткен соң жұмысқа жіберіледі.

133. Тамақ өнімдерін тасымалдаумен, тиеумен және түсірумен айналысатын адамдар жеке және өндірістік гигиенаны сақтайды. Жұмыс басталу алдында шаштарын қалпақ немесе үшкіл орамал астына жинайды, зергерлік әшекейлерін, сағаттарын және басқа да сынатын заттарды шешеді, тырнақтарын қысқартып қырқады және лакпен боямайды. Шикізатқа және дайын өнімге бөгде заттардың түсуін болдырмау үшін өндірістік үй-жайларға ұсақ шыны және металл заттарды (технологиялық мүкәммалдан басқа) әкелуге және сақтауға, арнайы киімді түйреуішпен, инемен түйреуге және халаттардың қалтасында жеке тұтыну заттарын сақтауға жол берілмейді.

134. Қосымша өңдеусіз тұтынуға арналған тамақ өнімдерін (сүт өнімдерін, тұтынуға дайын ет өнімдерін және басқаларын) өндіру кезінде күнделікті жұмыс ауысымының басында медицина қызметкері немесе басқа жауапты адамдар жұмыскерлер денесінің ашық бетін тері қабаттарының бүтіндігіне тексереді. Терінің іріңді аурулары бар адамдар, сондай-ақ инфекциялық ауруларға күдікті адамдар жұмысқа жіберілмейді. Тексеріп-қарау нәтижелері осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша арнайы журналға енгізіледі. Жұмысқа рұқсат беруді жүргізу тәртібі және құжаттамалық ресімдеуді өндіруші бекітеді.

135. Тұрмыстық үй-жайлар күнделікті жұмыс аяқталғаннан кейін жиналады. Тұрмыстық үй-жайларды басқа мақсатта пайдалануға жол берілмейді.

136. Санитариялық тораптар өздігінен жабылатын есіктермен, қол жууға арналған құралдармен және бір рет қолданылатын сүлгілермен немесе электрсүлгілермен жарақталған, ыстық және салқын су келтірілген раковиналармен жабдықталады. Санитариялық торапқа дезинфекциялау ерітіндісіне малынған дезинфекциялау кілемшесі көзделеді.

137. Дәретханаларды жинауға және дезинфекциялауға арналған мүкәммал таңбаланады, әрбір жинаудан кейін дезинфекциялау ерітіндісінде өңделеді, басқа үй-жайлардың жинау мүкәммалынан бөлек арнайы бөлінген орында сақталады. Дәретханаларды жинау тамақ өнімімен жанаспайтын және ыдысты өңдемейтін техникалық персоналға бекітіледі.

138. Темекі шегу үшін арнайы жабдықталған орындар бөлінген жағдайларды қоспағанда, объектілерде темекі шегуге жол берілмейді.

7. Сүтті, сүт өнімдерін, балалар сүт қоспаларын өндіруге қойылатын талаптар

139. Қабылданған салқындатылған сүтті объектіде сақталған салқындатылған сүтпен араластыруға жол берілмейді.

140. Объектінің өндірістік зертханасы инфекциялық аурулар бойынша қолайсыз шаруашылықтың сүтінің немесе кілегейлерінің әрбір партиясын пастерлеу тиімділігіне тексереді.

141. Кешенді технологиялық желі құрамына енбейтін сүтті тазалау, қосалқы шикізатты дайындау, өнімді қайта өңдеу, қаптау бойынша қондырғыларды ластануды болдырмау үшін бір-бірінен оқшауландырылған үй-жайларға, сондай-ақ қойма үй-жайларынан бөлек ғимараттарға орналастырады.

142. Сүт және сүт өнімдерін өндіруге және сақтауға арналған жабдықты өңдеу ол әрбір босағаннан кейін жүргізіледі.

143. Сүтті қабылдау алдында сүт шлангілері мен цистерналардың штуцерлерін дезинфекциялайды және ауыз сумен шаяды. Сүтті қабылдау аяқталғаннан кейін шлангілер жуылады, дезинфекцияланады, тығынмен немесе су өткізбейтін тыспен жабылады және кронштейндерге ілінеді.

144. Қабылданған сүт пен кілегей сүзгіден өткеннен кейін және + 4±2⁰С температураға дейін салқындатылғаннан кейін пастерлеуге жіберіледі. + 4⁰С температурада салқындатылған сүт кемінде 6 сағат (бұдан әрі – сағ), + 6⁰С температурада салқындатылған сүт кемінде 4 сағ сақталады.

145. Шикі және пастерленген сүтті сақтау және өндіріске беру кезінде бөлек таңбаланған танкілер мен сүт құбырлары бөлінеді.

146. Сүт өнімдері (сүзбеден басқа) дайындалатын және сақталатын ыдыстар тығыз жабылатын қақпақтармен жабдықталады.

147. Сүт және сүт өнімдерінің қауіпсіздігін, өнеркәсіптік стерилділігін қамтамасыз ету және сақтау мерзімін ұзарту үшін оларды термиялық өңдеуден - термизациялаудан, пастерлеуден, стерилизациялаудан, ультрапастерлеуден немесе ультражоғары температурада өңдеуден өткізеді.

148. Сүт және сүт өнімдерін стерилизациялауды герметикалық жабылған тұтынушылар ыдысында +100⁰С жоғары температурада өнімнің өнеркәсіптік стерилдік талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ететін ұстау арқылы жүзеге асырады.

149. Сүтті және сұйық сүт өнімін оны қайта өңдегенде ультрапастерлеуді:

1) кейіннен асептикалық қаптау кезінде - өнімнің өнеркәсіптік стерилдік талаптарына сәйкестігін;

2) кейіннен асептикалық емес қаптау кезінде – өнімнің қалдық микрофлорасын елеулі төмендетуді және сақтау мерзімін арттыруды қамтамасыз ететін, +125⁰С – +138⁰С температурада кемінде 5 сек ұстау арқылы жүзеге асырады.

Ультражоғары температурада өңдеуді қайнатпада жабық жүйеде +135⁰С – +140⁰С температурада қыздырылған беткі қабатпен жанастыру немесе стерильді буды өніммен тікелей кемінде 2 сек уақыт араластырып ұстау арқылы жүзеге асырады.

150. Сүтті тарту, сүтті және кілегейді қалыпқа келтіру және гомогендеу пастерлеу алдында жүргізіледі. Пастерленген сүтті тартқан жағдайда алынған кілегей, майсыз сүт және қалыпқа келтірілген қоспа қосымша пастерлеуге жатады.

151. Пастерлеу-салқындату қондырғыларын іске қосу алдында жабдықтардың дайындығын және пастерлеу температурасын автоматты түрде реттеу жүйесін тексереді.

152. Жабдықтар техникалық ақау салдарынан немесе су, бу, электр қуаты берілмегендіктен екі және одан да көп сағатқа үзіліске тоқтауға мәжбүр болған жағдайда, сыйымдылықтардағы пастерленген сүт немесе қалыпқа келтірілген қоспалар құйып алынады және қайта термиялық өңдеуге жіберіледі. Босатылған жабдықтар жуылуға және дезинфекциялауға жатады.

153. Сүт құйған танкіні қолмен жууды арнайы персонал жүргізеді. Танкілерді жуатын жұмыскерлер басқа үй-жайларды, санитариялық тораптарды жууға тартылмауы тиіс. Танкіні жуу үшін бөлек арнайы киім және аяқ киім пайдаланылады. Резеңке етіктерді дезинфекцияланғаннан кейін танкінің жанындағы резеңке, алдын ала дезинфекцияланған кілемше үстінде киеді. Жуатын жұмыскерлердің арнайы киімі және мүкәммал бөлек таңбаланған шкафтарда сақталады.

154. Сүзгілеу материалдары әрбір пайдаланғаннан кейін жуылады және дезинфекцияланады. Сүтті автоматты есептеуіштер арқылы үздіксіз қабылдау кезінде сүзгіні жуу және дезинфекциялау бір ауысымда бір реттен жиі емес жүргізіледі.

155. Сүзбені престеу үшін пайдаланылған көп рет пайдаланылатын материал технологиялық үдеріс аяқталғаннан кейін жедел тазартылады, жуылады және 10-15 мин бойы қайнатылады. Материалды бөлінген орында (кептіру камерасында, шкафында немесе ауада) кептіреді. Материалды өңдеу бөлек үй-жайда жүргізіледі, оларды ортақ кір жуатын орында жууға жол берілмейді.

156. Тамақ өнімдерімен жанасатын транспортерлер, конвейерлер ауысым аяқталғаннан кейін тазартылады, кальцийленген соданың немесе жуу құралының ыстық ерітінділерімен өңделеді, содан кейін ыстық сумен шайылады.

157. Сүт цистерналары сүттен әрбір босағаннан кейін жуылады, дезинфекцияланады және пломбаланады.

158. Жуылғаннан және дезинфекцияланғаннан кейін 6 сағ астам уақыт пайдаланылмайтын жабдықтар жұмыс басталар алдында кейіннен жуу және дезинфекциялау сапасын микробиологиялық бақылау арқылы осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес қайта дезинфекцияланады.

159. Жас балаларға арналған сүт өнімдерін өндіретін объектілерде және цехтарда жабдықтарды жуу және дезинфекциялау, пайдаланылатын жуу және дезинфекциялау құралдарының шоғырлануын бақылау автоматты режимде жүзеге асырылады.

160. Пастерлеудің әрбір циклінде термограммада:

1) пастерлеу жүргізетін қызметкердің тегі;

2) пастеризатордың типі және нөмірі;

3) пастерленіп жатқан сүттен дайындалатын өнімнің күні, атауы;

4) жұмыстың басталу және аяқталу уақыты белгіленеді.

Пастерлеу режимі өзгерген жағдайда, белгіленген режимнен ауытқу себебі тіркеледі. Термограммалар зертханада бір жыл бойы сақталады.

161. Автоматты бақылау-тіркеу аспаптары болмаған жағдайда, пастерлеу режимін бақылау журналға деректерді енгізе отырып, әрбір 15-20 мин сайын температураны өлшеу арқылы жүзеге асырылады. Өндірістік зертхананың мамандары ауысымда кемінде 3-4 рет пастерлеу температурасын және өнеркәсіптік стерильдікке зерттеу арқылы аптасына екі рет стерилизациялау желісінде жылумен өңдеу тиімділігін іріктеп бақылау жүргізеді.

162. Қайта өңдеуге немесе құюға сүт пастерлеудің қолданылған режиміне байланысты фосфатазаға немесе пероксидазаға теріс нәтиже алғаннан кейін жіберіледі.

163. Пастерлегеннен кейін сүт немесе кілегей +4±2⁰ С температураға дейін салқындатылады және құюға жіберіледі. Пастерленген сүт ыдысқа құйылғанға дейін 6 сағ асырмай сақталады. Пастерленген сүтті танкіде сақтау уақыты ұзартылған жағдайда, ыдысқа құю алдында сүт қайта пастерленуге жатады.

164. Өндірістік қажеттілік болған жағдайда, пастерленген сүтті немесе қоспаны ыдысқа құю алдында +2⁰С-тан +4⁰С-қа дейінгі температурада кемінде 6 сағ, ал +6⁰С-тан +8⁰С-қа дейінгі температурада кемінде 3 сағ сақтауға жол беріледі.

165. Сүт қышқылы өнімдерін өндіру кезінде сүт немесе кілегей пастерлеуден кейін ашу температурасына дейін салқындатылады және дереу ашытуға жіберіледі. Ашыту температурасы кезінде сүтті ұйытқы салынбаған күйінде ұстауға жол берілмейді.

166. Өндірістік қажеттілік болған жағдайда пастерленген сүтті +4⁰С-тан +6⁰С-қа дейінгі температурада салқындатуға және пайдаланғанға дейін 6 сағ сақтауға жол беріледі. Ұзағырақ сақтаған кезде сүт ашыту алдында қайта пастерлеуге жатады.

167. Қымыз жылқы сүтінен таза болгар, ацидофиль таяқшаларының өсірінділерімен және ашытқымен ашытылады. Қымызды сақтау +6⁰С аспайтын температурада жүргізіледі.

168. Қаймақ өндіруде жаңадан алынған кілегей пайдаланылады, қышқылдығы жоғары кілегейді ашытуға жол берілмейді. Қаймақтың толық жетілуі тоңазыту камераларында 0-ден +8⁰С температурада жүргізіледі. Флягаларға және бидондарға құйылған қаймақтың жетілуі 12-48 сағ бойы, ұсақ тұтынушы ыдыстарына құйылған қаймақтың жетілуі 6-12 сағ бойы жүзеге асырылады.

169. Балаларға арналған сүт өнімдерін өндіру үшін жоғары немесе 1-сұрыпты пастерленген, +2 – +6⁰С температураға дейін салқындатылған сүт пайдаланылады, содан кейін оларды ыдысқа құюға немесе кейіннен жоғары температурада өңдеуге жібереді.

170. Сүт қышқылы өнімдерін бір құйып-тығындайтын автоматпен ыдысқа құю кезінде құюдың мынадай:

1) лакто, бифидобактерияларымен дайындалған өнімдер;

2) сүт қышқылы бактерияларының таза өсірінділерімен;

3) пропинді қышқылды бактериялармен;

4) ацидофильді таяқшалармен және айранның өңезінде реттілігі сақталады.

171. Пастерленген немесе стерилизацияланған сүт немесе кілегейі бар сынған, толық құйылмаған бөтелкедегі және пакеттердегі өнім сүзгі материалының қабаты арқылы, сүт қышқылы сусындары екі қабатталған дәке арқылы құйылады. Сүт немесе кілегей қайта пастерлеуге немесе стерилизацияға, сүт қышқылы өнімдері өнеркәсіптік қайта өңдеуге жіберіледі.

172. Ұн және қант пайдалану алдында електен өткізіледі, мейіз тазаланады және жуылады, какао, кофе және ванилин механикалық қоспалардың болуына тексеріледі.

173. Қатты және жұмсақ ірімшік пастерленген сүттен жасалады. Жетілу мерзімінен өтпеген ірімшікті өткізуге шығаруға жол берілмейді.

174. Өткізуге сүт және сүт өнімдері +8⁰С-тан аспайтын температураға дейін салқындатылған күйде жіберіледі.

175. Балмұздақ өндіру үшін осы Санитариялық қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес үй-жай жиыны көзделеді.

176. Балмұздақ өндірісінде:

1) сірке қышқылын, инфекциялық аурулар бойынша қолайсыз шаруашылықтардан алынған үйректің, қаздың, сондай-ақ тауықтың жұмыртқаларын қолдануға;

2) сауда желісінен қайта өңдеу үшін сұйық қоспа түріндегі еріген және механикалық ластанған балмұздақты қабылдауға;

3) эмальданған ванналарды, мырышпен қапталған темірден және қалайыланбаған мыстан жасалған ыдыстарды пайдалануға жол берілмейді.

177. Балмұздақ өндірісінің барлық сатысында мынадай талаптарды сақтау қамтамасыз етіледі:

1) шикізаттың қаптамасын шешу және қоспаны дайындау бөлек үй-жайда жүргізіледі;

2) қоспаны пастерлегеннен кейін сұйық жартылай фабрикаттарды беру жабық құбыр жүйесі бойынша жүргізіледі. Жартылай фабрикаттарды жабық алюминий немесе қалайыланған тот баспайтын болаттан жасалған сыйымдылықтарда тасымалдауға жол беріледі;

3) балмұздақ қоспасы, қант шәрбаты және басқа тамақ қоспалары ластануына қарай ауыстырылып отыратын арнайы сүзгілер немесе сүзгі дәке арқылы сүзіледі;

4) қоспаны пастерлеу +70⁰С температурада 30 мин бойы; +75⁰С температурада 20 мин бойы; +80⁰С температурада 10 мин бойы; +85⁰С температурада 5 мин бойы жүргізіледі;

5) пастерлеу сапасын бақылау бақылау-өлшеу аппаратурасы (манометриялық өздігінен жазатын термометрлер немесе металл оправалы термометрлер) көмегімен жүргізіледі. Температураның ауытқуымен толтырылған термограммалар үш ай бойы балмұздақ цехында немесе өндірістік зертханада сақталады;

6) пастерлегеннен кейін қоспа +6⁰С температураға дейін салқындатылады және 24 сағ асырмай сақталады;

7) фризерлегеннен кейін балмұздақ температурасы -3⁰С жоғары емес, мұздатқаннан және сақтағаннан кейін -12⁰С жоғары емес, балмұздақтың жеміс-жидекті және хош иісті түрлері үшін -14⁰С жоғары емес болуы тиіс;

8) мұздатылмаған өлшенетін балмұздақтың фризерленгеннен кейінгі температурасы -5⁰С жоғары емес;

9) балмұздақты дайындау және сақтау үдерісінде құжаттау арқылы күнделікті өндірістік зертханалық бақылау жүзеге асырылады.

178. Балмұздақ мұздатылған балмұздақта -12⁰С жоғары емес, мұздатылмаған күйде -5⁰С жоғары емес температураны қамтамасыз ететін жағдайларда тасымалданады.

179. Ұйытқыны және пробиотикалық өсірінділерді дайындау басқа үй-жайлардан оқшауланған және сүт қышқылы өнімдерін өндіруге барынша жақын үй-жайларда жүргізіледі. Бөлімшеге кіреберісте арнайы киімді ауыстыруға арналған тамбур көзделеді.

180. Өндірістік микробиологиялық зертханада зертханалық ұйытқыны дайындау және таза өсірінділермен жұмыс жасауға арналған бокс көзделеді. Ұйыту бөлімшесінде айран және ацидофиль ұйытқыларын дайындауға, ыдыстар мен мүкәммалды жууға, дезинфекциялауға және сақтауға арналған аймақтар бөлінеді.

181. Ұйытқының шағын мөлшерін дайындау кезінде ұйытқыны бір үй-жайда дайындауға жол беріледі. Айран және ацидофиль ұйытқыларын дайындау және тасымалдау үшін бөлек таңбаланған резервуарлар мен құбырлар пайдаланылады.

182. Пайдалануға дайын ұйытқы құйылған құтыны ашқаннан кейін оны одан әрі сақтауға және пайдалануға жол берілмейді.

183. Ұйыту үй-жайлары мен тамбурдағы ауаны стерилизациялау үшін осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес бактерицидті шамдар орнатылады. Бөлімшеге тек ұйытқы дайындаумен және үй-жайларды жинаумен айналысатын жұмыскерлерге кіру көзделеді.

184. Ұйытқыны дайындауға және сақтауға арналған термостаттар мен тоңазытқыштарды басқа мақсаттарға пайдалануға жол берілмейді.

185. Қайта өндірілетін зертханалық ұйытқыны дайындау үшін сүтті стерилизациялау ұйыту бөлімшесінде немесе микробиологиялық зертханада жүргізіледі.

186. Пастерленген сүтпен ұйытқыны дайындау кезінде сүтті пастерлеу, ашыту температурасына дейін салқындату, ашыту және ұйытқыны салқындату бір сыйымдылықта жүргізіледі.

187. Ұйытқының әрбір партиясына оның сапасы мен қауіпсіздігін куәландыратын құжаттар ресімделеді. Сақтау мерзімі өткен және/немесе қышқылдығы жоғары ұйытқыны (құрғақ зертханалық немесе өндірістік) пайдалануға жол берілмейді.

188. Зертханалық, қайта өндірілетін және өндірістік ұйытқыны дайындауды және оның сапасын бақылауды өндірістік зертхана жүзеге асырады.

189. Май мен ірімшікті сақтау камераларында ірімшікті тұздау, кептіру және қабыршаққа қаптау үй-жайларындағы ауаны стерильдеу үшін осы Санитариялық қағидаларға сәйкес бактерицидті шамдар орнатылады.

190. Қуаты аз объектінің үй-жайларының құрамы мен ең аз ауданы осы Санитариялық қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес болуы тиіс.

191. Сүт пен сүт өнімдерін өндіру үдерісінде келіп түскен шикізаттың, дайын өнімнің сапасы мен қауіпсіздігіне объектіде осы Санитариялық қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес өндірістік технохимиялық және микробиологиялық бақылау жүзеге асырылады.

192. БСАҮ үй-жайларының құрамы мен ең аз ауданы осы Санитариялық қағидаларға 9 және 10-қосымшаларда белгіленген.

193. БСАҮ-нің негізгі өндірістік үй-жайларында осы Санитариялық қағидаларға сәйкес бактерицидті шамдар орнатылады. Бактерицидті шамдардың жұмыс режимі осы Санитариялық қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша арнайы журналда белгіленеді.

194. 10 күнде бір реттен сиретпей барлық үй-жайларға, жабдыққа және мүкәммалға күрделі жинау және дезинфекция жүргізіледі.

195. Қуаттылығы үлкен БСАҮ-де (5 мың порциядан астам) бөтелкелерді жуу үшін бөтелке жуатын машиналар орнатылады.

196. Балалар тамағына арналған сүт және басқа қоспалардың ассортиментінің құрамына қаймағы айырылмаған сүт, кілегей, қайнатпалар бар сүт, сүт қышқылы қоспалары, сүзбе, ботқалар, кисель, витаминделген тұнба мен сусындар кіреді.

197. Балалар тамағына арналған сүт тікелей жеткізу бойынша фермерлік шаруашылықтардан (шаруа қожалықтарынан) табиғи, қалыптандырылмаған күйінде жеткізіледі және шаруашылықтың инфекциялық аурулар бойынша салауаттылығын растайтын ветеринариялық ілеспе құжаты болған жағдайда қабылданады. Сүт өңдейтін объектілерден сүт пастерленген және қалыптандырылған, майлылығы кемінде 3,2% күйінде жеткізіледі.

Дата добавления: 2014-12-23