Студопедия

КАТЕГОРИИ:


Архитектура-(3434)Астрономия-(809)Биология-(7483)Биотехнологии-(1457)Военное дело-(14632)Высокие технологии-(1363)География-(913)Геология-(1438)Государство-(451)Демография-(1065)Дом-(47672)Журналистика и СМИ-(912)Изобретательство-(14524)Иностранные языки-(4268)Информатика-(17799)Искусство-(1338)История-(13644)Компьютеры-(11121)Косметика-(55)Кулинария-(373)Культура-(8427)Лингвистика-(374)Литература-(1642)Маркетинг-(23702)Математика-(16968)Машиностроение-(1700)Медицина-(12668)Менеджмент-(24684)Механика-(15423)Науковедение-(506)Образование-(11852)Охрана труда-(3308)Педагогика-(5571)Полиграфия-(1312)Политика-(7869)Право-(5454)Приборостроение-(1369)Программирование-(2801)Производство-(97182)Промышленность-(8706)Психология-(18388)Религия-(3217)Связь-(10668)Сельское хозяйство-(299)Социология-(6455)Спорт-(42831)Строительство-(4793)Торговля-(5050)Транспорт-(2929)Туризм-(1568)Физика-(3942)Философия-(17015)Финансы-(26596)Химия-(22929)Экология-(12095)Экономика-(9961)Электроника-(8441)Электротехника-(4623)Энергетика-(12629)Юриспруденция-(1492)Ядерная техника-(1748)

Песня 9. 2 страница




Штобъ ни хадили къ ключыку,

Нь смиялись, нь глумились,

Да лишъ тьбе бы верили,

Пусть верай, клятвай клянутца.

Хади, сыночъкъ, па зьмле

Мало время жэ, три года,

Какъ удальцы умомъ дайдутъ,

Удальцы, красны девушки,

Тагда вспархнёшъ ты на гару,

Да сядьшъ ты падъ дерьвамъ,

Падъ древамъ у белъ кладьнца;

Высока древа вырастьтъ,

Паднимишся ты на неба,

Да сядьшъ ты тутъ ва дварцэ,

Да ва дварцэ при матьри.»

Речъ мать ищо нь сказала,

Какъ три жэ Доли въ пьщэру,

Три Доли самародицы,

Да три Доли крылатые,

Крылатые, пьрнатые,

Брали ани Злату матерь,

Да васпархнули на неба.

Адинъ астался младой Бохъ,

Да сидитъ онъ ва пьщэре

Мало время три ньдели.

Да тутъ явился святой Духъ,

Да иму слова гаваритъ:

"Ой, Божэ ли, Каледа ли,

Ужэ дастатачна сиделъ,

Да тутъ ты, Божэ, въ пьщэре,

Тьперь пара ужъ выхадить.

Убей Бохъ арапска краля,

Разгневался, рассердился,

Да на тьбя казнь вызывалъ,

Штобъ рассечь тьбя на куски,

Штобъ иво землю нь пльнилъ,

Но самъ тьперь ужъ загинулъ:

Иво Моръ - Юдоль стрелила,

Папала иму во сьртцэ,

И умьръ, тьперь, загинулъ.

Но ты вазьми Злату книгу,

Ступай хадить ты па зьмле,

Штобъ учыть млатцовъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Штобъ нь хадили къ ключыку,

Не смиялись, нь глумились.

Да маладой Богъ выхадилъ,

Выходитъ онъ исъ пьщэры,

Да входитъ онъ въ арапский гратъ,

Въ арапский градъ, да ва дварецъ.

Вытаскивалъ Злату книгу,

Да учитъ млатцовъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ.

Кто видитъ малада Бога,

Въ лицэ иво ясно Солнцэ,

Въ руке иво Злата книга,

Тотъ нь пайдётъ ка ключыку,

Ка ключыку, белъ кладьнцу,

Смиятца штобы съ девами,

Штопъ смиятца, да глумитца,

Но тотъ лишъ Богу веруитъ,

Верай и клятвай клянётца,

Штобы пагибель нь чынить;

Да три года Бохъ па зьмле,

Три года пешы ходитъ онъ,

Все удальцы паверили,

Все удальцы, все девушки,

Пагибель большэ нь чынятъ.

Но Богу ушъ пришла пара,

Онъ пешъ ужъ большэ нь ходитъ,

Лишъ васпархнулъ онъ на гару,

Да садился падъ дерьва,

Падъ дерьва къ белъ кладьнцу.

Три дня падъ дерьвамъ сиделъ.

Высока древа вырасла,

Взабрался Богъ жэ на неба,

На неба онъ па дерьву,

Да садился онъ ва дварцэ,

Да ва дварцэ при матьри.

Вышний Богъ иво пахвалилъ,

Што онъ сашолъ жэ на зьмлю,

Научиль млатцовъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Пагибьль штобъ нь чынили.

Другая песня 13.

Ой, Кальда ли, Божэ ли,

Ой, Кальда дамавитый!

Сайди ты, Божэ, на землю,

Да какъ насталъ твой красный - день,

Ой, красный - день, Каледавъ - день,

Да ты хади, пахажывай,

Атъ горада ка гораду,

И атъ сьла да ка сьлу,

Да атъ двара ты да двара,

Паходамъ ты праходишся,

Къ трапезе маей садишся,

Да вечърю вьчэряишъ,

Вьчэряишъ бьлой птицэй,

Белъ птицэй, рагатымъ авномъ;

Праслышала наша зьмля,

Праслышала, услышала,

Што ты паходамъ шэствуишъ.

Нашъ царь тьбе жэртву кольтъ,

Жэртваю кольтъ белъ птицу,

Белъ птицу, рагатыхъ авновъ.

Ой, видьлъ, Божэ, видьлъ ты

Младыхъ юнцовъ, да девушъкъ,

У ключа, Божэ, белъ кладьнца,

Белъ кладьнца, белъ Дуная,

Тамъ девицы воду бьрутъ,

Студёну воду матьрямъ,

Удальцы, девы глумятца,

Глумятца всё, да смеютца;

Но Богъ ыщо нь гневитца,

Нь гневитца, нь яритца,

Лишъ васпархнулъ онъ на неба,

Садитьца онъ, нь садитца,

Къ матери плачъмъ плачътца:

Ой, мати, ты Златая мать,

Вчъра былъ, мати, красный - день,

Да красный - день, Каледавъ - день,

Да всю землю азъ прашагалъ,

Да атъ града и да града,

И атъ сьла, азъ, ка сьлу,

И атъ двара жэ да двара;

Нигде азъ, мати, нь видалъ,

Нь видьлъ млатцовъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Штобъ глумились, смеялися;

Ищо азъ, мати, нь вспархнулъ,

Какъ дастихъ, мати, Дуная,

Дастигъ азъ, мати, и настихъ,

Нашолъ тамъ млатцовъ удальцовъ,

Младъ удальцы, да девушки,

Што глумятца, што смеютца,

На нихъ, мать, азъ разгневался.

Иди жэ, мать, ты на неба,

Да расскажы, мати, Богу:

Все ани, мать, схадилися,

Да все жэртву мне калоли,

Мать вечърю гатовила,

Накрыла злату трапьзу,

Азъ ка вьчэри садился,

Азъ вечърю ту вьчэрялъ;

Да на Дунай азъ нь хадилъ,

И ничьво, мать, нь видалъ".

Златая мать прасияла,

Прасияла, убралася,

Убралась, нарядилася,

Да сама къ Богу аташла.

Пытаитъ Бохъ, спрашываитъ:

"Ой, мати ли, Златая мать,

Прийдётъ ли, мать, ка мне мой братъ,

Да братъ мой, всё Каледа Бохъ,

Дайдётъ ли, мати, атъ зьмли,

Што тьбе, мать, онъ гаварилъ,

Што гаварилъ, загадывалъ?

Да што онъ, мати, вспаминалъ?

Да иму ль жэртву калоли,

Жэртваю иму белъ птицу,

Белъ птицу, рагатыхъ авновъ?

Кагда паходамъ онъ хадилъ,

Садился ль, мати, къ трапьзе,

Вьчэрять Будну вечърю?

Мать иму слова гаваритъ:

Ой, Божэ ли, радной Божэ,

Каледа Землю исхадилъ,

Паходамъ шолъ онъ па зьмле,

Хадилъ атъ града ка граду,

И атъ сьла онъ ка сьлу,

И атъ двара онъ да двара,

Все жэрту иму калоли,

Жэртвай калоли белъ птицу,

Белъ птицу, рагатыхъ авновъ,

Накрыли злату трапьзу,

Да Бохъ къ трапезь садился,

Да вечърю онъ вьчэрялъ,

Да тутъ онъ всё нь гневался.

Лишъ какъ пашолъ на белъ Дунай,

Да тамъ нашолъ младъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ:

Тамъ девицы воду брали,

Студёну воду матьрямъ,

Съ малатцами глумилися,

Глумилися, смиялися,

Каледъ Бога нь встрьчали,

Да тутъ ужъ Бохъ разгневался -

Да пасылалъ мьня къ тьбе,

Штобъ распытать, да распрасить,

Што бы имъ, Божэ, сатварить,

Што, удальцовъ онъ вьдь учылъ,

Удальцовъ, красныхъ девушъкъ,

Да ихъ учылъ, ихъ паучалъ,

Пагибьль штобъ нь чынили,

Штобъ нь хадили на Дунай,

Кагда девы воду бьрутъ,

Съ девами нь глумилися бъ,

Да съ девами бъ нь смиялись.»

Слушалъ ыё Бохъ, услышалъ,

Да тутъ сильна разгневался,

Разгневался, рассердился.

Да кликнулъ онъ тутъ чорныхъ слухъ,

Да кликнулъ слухъ, прикрикнулъ имъ,

Чърнымъ слугамъ Чърна Бога,

Да имъ онъ слова гаваритъ:

Штобъ нарядилъ имъ лютый громъ,

А съ громамъ люту молнию,

Ударилъ громамъ по зьмле

Да штобъ тряхнулась вся зьмля,

Штобъ удальцовъ нь стала бы;

Вдоваль удальцы грешыли,

Тьперь ужэ пришла пара:

Мало время жэ азъ тьрпелъ,

Мало время, да триста летъ,

Тьперь ужъ большэ нь тьрплю,

Тьперь ужэ пришла пара.

Да плачъ идётъ па всей зьмле,

Да на Месяцъ ка мне идутъ

Да Доли самародицы,

Ка мне ани плачъмъ плачутъ,

Што млатцы ихъ нь чэствуютъ" -

Ищо слуга нь атльтелъ,

Да Белъ Бохъ самъ къ нимъ падльтелъ,

Да иму матьрь молитца:

"Ой, Божэ ли, ты Белый ли,

Тутъ Вышний Богъ разгневался,

Разгневался, рассердился.

Млатцы бьды наделали,

Да онъ ымъ кару сатварилъ,

Што патрясётца вся зьмля,

Да удальцовъ нь станьтца:

Тьбя я мальбою малю,

Да, Божэ, ты нь гневайся,

Какъ Вышний тутъ разгневался,

Лишъ кликни Кальду Бога,

Да правитъ онъ падъ дерьвамъ,

Да вы падъ древа сядите,

Да думу пригаворите,

Штобы зьмле да нь трястись,

Скора млатцамъ на умъ придётъ,

Штобъ нь хадить на Белъ Дунай,

Кагда девы воду бьрутъ,

Студёную бьрутъ ваду,

Студёну воду матьрямъ,

Штопъ съ девами нь глумитца,

Штобъ съ девами нь смиятца.»

Белъ Богъ жэ нь разгневался,

Да Вышню слова гаваритъ:

"Ой, Божэ ли, братишка ли,

Да ты, Божэ, разгневался,

Да ты жэ кару напустилъ,

Штобъ зьмля патрясалася;

Да чорнава слугу кликнулъ,

Кликнулъ слугу, да прикрикнулъ,

Да иму, братьцъ паручилъ,

Штобъ нарядилъ онъ лютый громъ,

Лютой громъ, люту молнию,

Штобы ударилъ лютый громъ,

Да штопъ тряхнулась вся зьмля,

Толька сагласья азъ нь дамъ -

Но ты слугу къ ньму пашли,

Штопъ кликнулъ Кальду Бога,

Што онъ сидитъ падъ дерьвамъ,

Насъ вьть три Бога на ньбе,

Да все втраёмъ пагаваримъ,

Да все втраёмъ падумаимъ.

Каледу распытаимъ мы,

Пытать мы будьмъ спрашывать,

Што на зьмле онъ устроилъ;

Какъ тутъ насталъ жэ красный - день,

Да красный - день, Каледавъ день,

Иму жэртвы калолися,

Млатцы лавили мелку дичь,

Всё мелку дичь, бьлу птицу,

Белъ птицу, рагатыхъ авновъ,

Иму вьчэрять вечърю,

Да садитца ка трапьзе,

Што иму мать згатовила;"

Такое слова тутъ Белъ Бохъ,

Такое слова гаварилъ:

"И если ушъ пажалился,

Пажалился, пьчалился,

Да нада бы слугу паслать,

Да кликнетъ Кальду Бога".

Втраёмъ Боги сидели жэ,

Втраёмъ Боги падъ дерьвамъ,

Падъ дерьвамъ, падъ Вышниимъ*,

Да все думы прадумали,

Прадумали, прагаварили,

Да всё Каледу пытали,

Пытали всё расспрашъвали,

Да какъ па зьмле пахадилъ:

Тотъ имъ такой атветъ дьржытъ:

"Што все справляли красный - день,

Всё красный - день, Каледавъ - день.

Да все мне жэртву калоли,

Жэртвай калоли белъ птицу,

Белъ птицу, рагатыхъ авновъ,

Млатцы лавили мелку дичь,

Да къ матьри иё ньсли,

Да тутъ жэ мать гатовила,

Гатовила Будну вьчэрю,

Да трапьзу накрывала,

Да азъ сиделъ на трапьзе,

Будну вьчэрю вьчэрялъ;

Но лишъ взашло ясно Солнцэ

Закончился тутъ красный - день

Тутъ красный - день, Каледавъ - день.

Да аташолъ на Белъ Дунай,

Да азъ нашолъ тамъ девушъкъ,

Што ани тамъ воду брали,

Студёну воду матьрямъ.

Зъ девами млады удльцы,

Да удальцы всё глумятца,

Да удальцы всё смиютца,

Мьня ани нь встретили,

Студёнай вады не дали,

Штобы напился азъ у нихъ,

Златую главу прилажылъ,

Штопъ попилъ студёнай вады,

Да штобы попилъ изъ рьки,

Туда пришла Жыва Доля*,

Жыва Доля самародица,

Мне набрать студёнай вады,

Да мне бы службу саслужыть,

На нихъ, братъ, азъ разгневался "-

Тутъ Вышний Бохъ речъ гаваритъ:

"Какъ тутъ, братъ, нь разгневатца.

Азъ самъ, братишка, па зьмле,

Што самъ, братъ, азъ пахажывалъ,

Да какъ жэ былъ всё красный - день,

Всё красный - день, да Вышний - день*,

Мьня младцы нь встретили,

Азъ самъ, нь долга думая,

Ударилъ самъ лютымъ громамъ,

Да громамъ, лютай молнией,

Да самъ всю землю бы тряхнулъ,

Да удальцовъ бы пагубилъ,

Штобъ на зьмле млатцамъ нь быть,

Лишъ кагда имъ на умъ прийдётъ,

Штобъ меня паприветствавать,

Тагда бы азъ аставилъ ихъ".

Белъ Бохъ таку речъ гаваритъ:

"Ой, братьцъ ли, ой, Вышний ли,

Ушъ ты, братишка, гневишся,

Ушъ ты, братъ, саглашаишся,

Да штобы землю всю тряхнуть,

Штобъ пагубить младъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Да все ани нь грешыли,

Пагибель все нь тварили:

И азъ сагласья нь даю,

Да штобы землю всю тряхнуть".

Каледа Богъ атветъ дьржалъ:

"Азъ лишъ съ темъ сагласился бы:

Мьня радила бъ Злата мать,

Радила мьня на зьмле,

Да на зьмле малымъ дитёмъ,

Малымъ дитёмъ, младымъ Богамъ;

Штобы азъ вырасъ, падрасталъ,

Штобы учылъ младъ удальцовъ

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Штобъ ыхъ учылъ па Златъ книге,

Штобъ толька имъ на умъ пришло,

Штобъ толька мне паверили.

Какъ слову Кальды Бога

Да Вышний Бохъ сагласье далъ.

Да кликнулъ Залату матерь,

Да ей онъ слова гаваритъ:

«Ой, мати ли, Златая мать,

На землю ищо нь сашла,

Штопъ па ней, мати, пахадить,

Штопъ павидать младъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Кагда пайдёте на Дунай,

Да на Дунай, мати, вместе,

Набрать штопъ студёнай вады,

Студёнай вады матьрямъ,

Гатовить Будну вечърю,

Вьть скора будьтъ красный - день,

Вьть красный - день, всё Вышний - день".

"Я, сынку, ищо нь сашла,

И я тьперь ужъ нь пайду;

Што такъ Доля разгневалась,

Разгневалась, рассердилась,

Жыва Доля самародица,

Да двери призамкнула все,

Штобъ нь вашла я ва дварецъ.»

«Што бы Доля ни тварила -

Всё эта лишъ да времьни,

Да вновь наступитъ красный - день,

Всё красный - день, Каледавъ - день,

Каледа Богъ ушъ тутъ сайдётъ,

Да ужъ онъ сядьтъ на гаре,

Што на гаре, падъ дерьвамъ,

Падъ дерьвамъ, падъ Вышниимъ,

И ты, мати, тожэ сайдёшъ,

Да сайдёшъ Бога паньсти,

Зачнёшъ ты, мати, паньсёшъ,

Паньсёшъ Кальда Бога;

Да сайдёшъ ты жэ на пале,

На поле въ арапскай зьмле,

Да радишъ малае дитя,

Мало дитя, млада Бога;

Патомъ взайдёшъ ты на неба,

Да сядьшъ ты тутъ ва дварцэ,

Патомъ ты младой Божыцэй:

Съ зьмли тьбе приветы шлютъ,

На небе паклонъ атдаютъ,

Паклонятца ясны звёзды.»

Са словамъ Вышньва Бога

Злата мать саглашалася,

Штобы сайти да на землю,

Штобъ радить Кальда Бога -

Да ждётъ, паждётъ да времьни,

Кагда наступитъ красный - день,

Всё красный - день, Каледавъ - день.

Каледа Богъ жэ ва дварцэ

Да сидитъ мало времьчка,

Малъ время - девять месяцъвъ.

Взашло тутъ яснае Солнцэ,

Ужэ нь лютая зима,

Лютая зима снежная.

А съ Солнцэмъ ясная заря,

Ясна заря, ясна звьзда,

А са зарёю красный - день,

Всё красный - день, Каледавъ - день.

Тутъ Доля самародица

Да крикнула, прикрикнула:

"Ой, царю, царь, ты баяринъ,

Павыйди, царь, ты на крыльцо,

Штобъ увидать ясно Солнцэ,

Ясно Солнцэ, ясну зарю,

Ужъ наступаитъ красный - день,

Всё красный - день, Каледавъ - день,

Для Бога жэртву закали.

Ушъ пашли младъ ваеводу,

Штопъ палавилъ онъ мелку дичъ,

Мьлку дичь, белую птицу,

Да снёсъ ихъ старай матьри,

Гатовить Будну вечърю;

Што ушъ прийдётъ онъ ва дварецъ,

Падсядьтъ онъ ка трапьзе,

Вьчэрю павьчэряитъ".

Какъ крикнула Жыва Доля,

Всё крикнула, прикрикнула,

Услышала Златая мать,

Да убралась, нарядилась,

Да сашла ана на гару,

Садилася падъ дерьва,

Падъ дерьва, падъ Вышнее,

Где садитца Каледа Бохъ,

Да Бога ана зачала,

Зачала, мати, паньсла,

Сидитъ сама падъ дерьвамъ,

Служытъ ей Жывая Доля,

Жыва Доля самародица,

Служытъ студёнай ей вадой,

Студёнай вадой чыстаю,

Да хлеба вовсе нь ела;

Да на гаре тутъ сидела,

Малъ время - девять месяцъвъ.

Доля ей слова гаваритъ:

"Ой, мати ли, Златая мать,

Давольна мать сидела ты,

Сидела, мати, на гаре,

Пара сайти ужъ на пале,

На поле въ арапску зьмлю,

Штобы радить мало дитя,

Мало дитя, млада Бога".

Златая мать схадила тутъ,

Схадила, мати, на пале,

Ужъ въ горадъ ана нь вашла,

А што ва горадъ нь вашла -

Арапъ кароль разгневался,

Разгневался, рассердился,

Да пасьчотъ мало дитя,

Мало дитя, млада Бога;

Гадаитъ матьрь на пале,

Куда итти, да што делать,

Где бы радить мало дитя,

Заплакала, закликала,

Да Богу жалью жалитца.

Жывая Доля тутъ сашла,

Жыва Доля самародица,

Такое слова гаваритъ:

"Пайдёмъ-ка, мати, падайдёмъ,

Тутъ на низу, ва пьщэре,

Малое дитя ты радишъ,

Мало дитя, млада Бога.

Златая мать ва пьщэре,

Да тутъ мати замучылась,

Замучылась, запыхалась,

Кукушкай адинёшънькай,

Да всплакнула, заплакала,

Што роды иё лютые,

Што ей самой и павивать,

Што ей самой и абмывать;

Впархнула тутъ Жыва Доля,

Жыва Доля самародица,

Да ва пьщэру къ ней вашла,

Прислужывать ей начала,

Ищо ражать ей памагла,

Ражали малае время,

Мало время - три ньдели.

Вспархнула Доля на гару,

Рожную траву тутъ брала,

Рожну траву радовицу,

Да матьри иё даётъ,

Лишъ траву ей паложыла.

Лишъ траву та папробъвала,

Малое дитя радила,

Мало дитя, млада Бога -

Чудо - дитя заветнае,

Яснае Солнцэ съ нимъ взашло,

Ясно Солнцэ - ево лицо,

Въ руке иво Звёздна книга,

Звёздна книга пазлачъна,

Да ту книгу онъ всё паётъ -

Сльтали Доли са гары,

Девять Доль* жэ самародицъ.

Ани при нёмъ службу ньсутъ,

Службу ньсутъ пака растётъ.

Златъ матьрью иму стали,

Да штопъ пашолъ онъ па зьмле,

Да учылъ млатцовъ удальцовъ,

Младъ удальцовъ, да девушъкъ,

Штобъ нь хадили на Дунай,

Штобъ нь глумились съ девами,

Нь глумились, нь смиялись,

Нь то Бохъ сагласья нь дастъ,

Кагда наступитъ красный - день,

Всё красный - день, да Вышний - день;

Да пайдётъ Бохъ па всей зьмле

На мала время - три года -

Патомъ взньсётца на неба.

Да иму песню слажыли,

Да песню девы прапели,

Да иму песню ту паютъ.

Другая песня 14.

Жывая Доля въ гораде,

А ва дварецъ-та нь вашла,

Какъ крикньтъ ана, прикрикньтъ:

"Ой, вы-де малые дети,

Малы дети дьвяти летъ,

Штобъ на Дунай нь хадили,

Съ дьвчонками нь глумились,

Да штобъ ищо нь смиялись,

Лишъ при матери сидели,

Какъ та Душа да на ньбе,

Всемъ имъ при матьри сидеть,

А при Юдоли нь хадить,

Хадить вамъ толька на пале,

На поле, да ва пьщэру,

Маладой царь тамъ радился,

Всю землю онъ ужъ захватилъ,

Захватилъ ужъ, запаланилъ,

Маладой царь да со неба,

Маладой царь, маладой Бохъ",

Радилась малае дитя -

Никто въ пьщеру нь идётъ,

Никто пачотъ нь ваздаётъ.

Такое слова гаваритъ:

«Где вы все, малые дети,

Малые дети зъ горада,

Штобы пашли все въ пьщэру.

Штопъ пашли паприветствавать,

Мать ихъ падаркамъ падарить,

Падаритъ злата яблака,

Златъ яблака, белую гроздь,

Белую гроздь да чистую,

Чистую гроздь, душыстую,

Млада Душа иё сеитъ,

Сеитъ на гаре, на ньбе,

На небе, да ва садичке,

Где самъ Бох пахажываитъ.»

Крикнула Доля, прикрикнула,

Малые дети вышли все,

Малыхъ дьтей три тысячы,

Да на пале ани вышли,

На поле да ва пьщэру;

Малы дети славчылися,

Да матьри приветъ сньсли,

Дарили малъ падарачъкъ,

Дарили чиста золата,

Чисто злата и сьрьбро,

Бьлу свьчу зажыгали,

А на матьрь нажалились,

Нажалились, абидьлись,

Малыхъ дьтей нь дарила,

Вьдь нету злата яблака,

Златъ яблака, бьлой грозди,

Да белай грозди жэ чистай,

Чистой грозди, да душыстай,

Да плачътъ матьрь, кликаитъ.

Жывая Доля сльтела,

Пытаитъ иё, спрашъваитъ:

Ой, мати ли, Златая мать,

Да што ты, мати, жалишся,

Што жалишся, пьчалишся,

Да што жэ ты, мати, плачъшъ,

Плачъшъ, мати, да кликаишъ?

Бога вьдь, мати, радила,

Младова Бога Кальду,

Никто въ пьщэру нь идётъ,

Штопъ тьбя, мати, увидать,

Но лишъ дашли малы дети,

Малыхъ дьтей три тысячы,

Да ани Бога дарили,

Дарили чиста золата,

Чисто злата и сьрьбро,

Ищо свьчу ему зажгли,

А ты всё, мати, жалишся,

Всё жалишся, пьчалишся?"

Тиха ей мать атвьчаитъ:

"Жыва Доля самародица,

Ушъ какъ, Доля, нь плакатца.

Младенцы Бога славили,

Да иму дары дарили,

Мьня ани приветили,

Да я ихъ нь аддарила,

Нь быть въ пьщэре ничъму,

Съ таво, Доля, кручынюсь я,

Кручынюсь, да пьчалуюсь.»

Жыва Доля ей гаваритъ:

«Ой, мати ли, Златая мать,

Ужъ мьня, мати, падажди,

Пака сльтаю на ньба,

Да на ньба, да ка Богу,

Дастъ мне Бохъ, тольчка придастъ,

Дастъ мне златые яблаки,

Дастъ мне ищо млада Душа*,

Дастъ Душа, тольчка придастъ,

Дастъ ана мне белую гроздь,

Белую гроздь всё чыстую,

Чыстую гроздь, душыстую,

Малыхъ дьтей ты падаришъ,

Штопъ тебя славай славили.»

Сказала Доля вернае,

Аткрыла жэльзны врата,

Жълезны врата кованы,

Аткрыла и закрыла ихъ,

Штобъ дети нь выходили,

Пака вьрнётца со ньба,

Да съ неба, всё атъ Бога-та.

Тутъ дети все захныкали,

Захныкали, заплакали,

Злата мать утьшаитъ ыхъ,

Да имъ славечка гаваритъ,

Ой, вы, малые детачки,

Давольна ушъ паплакали,

Давольна ушъ пакликали,

Даждитися ищо чудокъ,

Ищо чудокъ да вечъра,

Лишъ толька Солнышка зайдётъ,

Да тутъ и Доля вьрнётца,

И я падаракъ аддарю,

Падаракъ - златы яблаки,

Златъ яблаки, белую гроздь,

Штобъ мьня славай славили,

Вьдь радила мало дитя,

Мало дитя, млада Бога."

Малые дети смолкнули,

Примолкли, ушъ нь плакали,

Нь плакали, нь кликали,

Возле дитя садилися.

Имъ дитятка книгу паётъ,

Звёздну книгу злачоную.

И тутъ пришла Жыва Доля,

Жыва Доля самародица.

Въ руке златая карзина,

Въ карзине златы яблаки,

Златъ яблаки, белая гроздь,

Белая гроздь да чыстая,

Чыстая гроздь душыстая,

Да матьри всё аддала.

Матьрь дьтей адарила:

«Идите, дети родные,

Вьдь вы мьня праславили,

Са мною малада Бога,

Но васъ тьперь ужъ Бохъ славитъ.

Да шлётъ мне златы яблаки,

Златъ яблаки, белую гроздь,

Белую гроздь, да чыстую,

Чыстую гроздь, душыстую,

Штобъ вамъ падаракъ аддарить.

Но васъ я мальбою малю,

Лишъ толька вайдёте въ горатъ,

Мьня вы славай славьте жэ,

Да пра мьня песню спойте:

«Царь ли, арапский ты кароль,

Иди жэ, царь, павыйди-ка,

На низъ толька, всё на пале,

На поле, царь, ва пьщэру.

Сльтела Залатая мать,

Сльтела мать да со ньба,

Да ана Бога радила,

Радила Бога, младенца,

Младова царя на зьмле -

Никто въ пьщэру нь вхадилъ,

Штобъ видьтъ малада царя,

Млада царя, млада Бога,

Мы все, царю, ушъ схадили,

Схадили, царю, на пале,

Вхадили, царь, ва пьщэру,

Мала дитя падарили

Чистымъ златамъ, белъ сьрьбромъ,

Да белую свьчу зажгли;

Злата мать улыбалася,

Да насъ падаркамъ дарила,

Дарила намъ златъ яблаки,

Златъ яблаки, белую гроздь,

Белую гроздь, да чыстую,

Чыстую гроздь, душыстую.»"

Думу имъ матьрь гаваритъ,

Малы дети песнь слушали,

Песнь слушали, песнь запели,

Да въ горадъ ани вхадили,

Златые яблаки ньсли,

Да белу гроздь ани взяли,

Па гораду ани ходятъ,

А ва дварецъ жэ нь входятъ,

«Да лучшэ песню прапаёмъ:

Царь ли, арапский ты кароль,

Иди жэ, царь, павыйди-ка,

Толька на низъ, да на пале.

Ва поле, царь, ва пьщэру,

Златая матьрь сльтела,

Сльтела матьрь со ньба,

Да Бога ана радила,

Бога радила младенца,

Царя младова на зьмле -

Никто въ пьщэру нь хадилъ,

Штобъ увидать млада царя,

Млада царя, млада Бога,

Мы все, царю, ушъ схадили,

Схадили, царю, на пале,

Вхадили, царь, ва пьщэру,

Мала дитя падарили

Чистымъ златамъ, белъ сьрьбромъ

Да белую свьчу зажгли;

Злата мать улыбалася,

Да насъ падаркамъ дарила,

Дарила намъ златъ яблаки,

Златъ яблаки, белую гроздь,

Белую гроздь, да чыстую,

Чыстую гроздь, душыстую.»

Малые дети песнь пели,

Песню пели па гораду,

Хадили атъ двара къ двару,

"Кто эту песню слушаитъ,

Пускай падаркамъ падаритъ,

Даръ падаритъ малымъ дьтямъ."

Да тутъ ушъ царь разгневался,

Разгневался, рассердился -

Дети иво нь славили,

Къ ньму ва дварецъ нь пришли -

Да шлётъ чърна арапина,

Да пасьчотъ малыхъ дьтей,

Саму маласть - три тысячы.

Стара ихъ мать заплакала,

Заплакала, закликала,

Ва голасъ плачьтца къ Богу.

Да толька къ Богу жалитца,

Всё жалитца, пьчалитца,

Да ты пашли жэ Моръ - Юдоль,

Бей иво тяжкай булавой,

Бальнымъ пусть сляжътъ на пастель.

Балеитъ пусть мало время,

Мало время - три годичка,

Тагда толька душу аддастъ.

Да такъ песня слажылася,

Ищо такъ песня паётца.

 

11.

МРАЗНЫЕ ДНИ*.

 

Была время, кагда нашы деды атъ Кальды да Сварогъ - дня* празднавали «Мразные дни». Тагда верили, што па дварамъ шатаютца Юдоли, каторыхъ Бохъ пасылалъ тварить людямъ всякае зло, паэтаму въ каждамъ сьле, въ каждамъ дваре калоли въ жэртву па адной чорнай курицэ, каторую лавили толька жоны, скрывая эта атъ мужэй; кагда калоли курицу, адна девушка пела следующую песню:

Песня 1.

Ой, Божэ ли, радной Божэ,

Ой, што ты, Божэ, натварилъ,

Да ты шумъ, свару учынилъ:

Да Сива Богъ* разгневался,

Да эта жэ нь Сива Бохъ,

Да эта проста лютъ Сивка.

Сьдлалъ онъ лютава каня,

Люта каня крылатава,

Крылья иво - люты змии,

Люты змии, люты гады,

В дьсной руке злата гривна,

Злачоная, срьбрёная,

Да вьютца всё люты змии,

Да тронулъ льтава каня,

Люта каня, крылатава,

Да саскачилъ онъ на пале,

На поле, да на пригорки,

Штобы прайтись изъ града въ гратъ,

Изъ града въ градъ изъ двора въ дворъ -

Да где иво нь славили,

Кто толька иво нь славилъ,

Пускалъ таму люту змию,

Люту змию, люта гада,

Ва дворъ иво люту змию,

А са змиёй да злыхъ храмцовъ*,

Да у таво дабру нь быть;

Ушъ Сива вдоваль лютавалъ,

Кагда схадилъ онъ на гару,

Да выхадилъ онъ на пале,

Всю землю онъ запусташылъ.

Увидьла Дверга Доля,

Дверга Доля самародица,

Да иму мальбой молитца.

Да иму слова гаваритъ:

«Ой, Божэ ли, ой, Сива ли,

Давольна ты палютавалъ,

Давольна ты пасердился,

Хоть на пале нь выхади,

На поле, Божэ, да въ горадъ,

А то вьдь всё запусташышъ!

Да я пашлю маихъ сьстёръ,

Маихъ сьстёръ, да девять Доль,

Да девять Доль самародицъ,

Где тьбе, Богъ, жэртву колютъ,

Да где тьбя славай славятъ,

Къ таму ва дворъ нь прильтитъ,

Нь запархнётъ люта змия,

А са змиёй злые храмцы;

Вьть ты, Божэ, сагласье далъ,

Кагда наступитъ красный - день,

Да красный - день, всё Сварогъ - день,

Ва дворъ къ таму ты прильтишъ;

Съ табою жэ Жыва Доля.

Жыва Доля самародица,

Да носитъ златую чашу,

А въ чашэ святая вада,

Свята вада, свящоная,

Какъ прысньтъ святою вадой

Ва дворъ - таму и здравымъ жыть;

Где тьбе жэртвы нь колютъ,

Где тьбе славы нь славятъ,

Таму мьтнёшъ люту змию,

А са змиёю злыхъ храмцовъ,

Тамъ большэ ужъ дабру нь быть,

Вьть ты, Божэ разгневишся,

Кагда наступитъ красный - день,

Всё красный - день, да Сварогъ - день,

Ва дворъ къ таму ты нь вльтишъ;

И убьжытъ Жыва Доля.

Жыва Доля самародица,

Нь паньсётъ злату чашу,

А въ чашэ святую воду.

Святу ваду, свящоную,

Той вадой нь папрыскаитъ,

Въ дваре таму нь быть здраву,

Балеть супруге любимай,

Супруге, малымъ детушкамъ.

Какъ закалють курицу, девушка пела эту песню, патомъ запьвала следующую песню:

Песня 2.

Схадилъ Сива жэ на гару,

На гору, да на пригорки -

Нашла иво Драга Доля*,

Драга Доля самародица,

Да иво ужъ всё смиряла,

Смиряла,укращала всё,




Поделиться с друзьями:


Дата добавления: 2015-06-28; Просмотров: 333; Нарушение авторских прав?; Мы поможем в написании вашей работы!


Нам важно ваше мнение! Был ли полезен опубликованный материал? Да | Нет



studopedia.su - Студопедия (2013 - 2024) год. Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав! Последнее добавление




Генерация страницы за: 0.012 сек.