Стандартты ACL 1 страница

Сурет.

Кесте 6.

Кесте 5.

Сурет.

Кесте 4.

Кесте 3.

VLSM

Кесте 2.

Supernetting

Кесте 1.

CIDR

OSPF

EIGRP

RIP

Сурет.

4. Маршруттар кестесін қарастырайық.

Router2# sh ip route

172.16.10.0/24 желісіне маршрут жоқ.

Сондықтан Router2-ден бұл желіге пинг бармайды.

Router4# shiproute

1. RIP-ті барлық маршрутизаторларда қосайық.

Router1(config)# routerrip

Router1(config-router)# network 172.16.10.0

Router1(config-router)# network 10.1.1.0

Router2(config)# router rip

Router2 (config-router)# network 10.1.1.0

Router4(config)# router rip

Router4 (config-router)# network 172.16.10.0

2. Әрбір роутерде show running-config командасын қолданып, маршрутизаторлар біздің командаларды қалай түсінгенін көреміз. 10.1.1.0/24 желісі 10.0.0.0/8-ді желі ретінде қабылдағанын көреміз, ал 172.16.10.0/24 желісі 172.16.0.0/16 – ны қабылдады. Бұл IP адрестер класына байланысты. Show ip protocols командасымен RIP протоколы қандай параметрлермен жұмыс атқаратынын көреміз.

Мысалы, Router1 үшін

3. Жолдаманы аударыңыз.

4. Маршруттар кестесін көрелік Router2# sh ip route

Serial интерфейісі арқылы 172.16.10.1 адрісіне 10.1.1.0/24 желісі арқылы желі бар. Router4 – тен бұл желіге пинг барады. Тексеріңіз

Router4#ping 10.1.1.1

Router4# ping 10.1.1.2.

5. Debug ip rip командасымен маршрутизаторлар маршрутты ақпаратпен қалай алмасатынын көре аламыз. Мысалы, Router1 үшін әрбір 30 секунд сайын қайталанатын хабарламалар бар.

6. Router1# debug ip rip

Трассировканы өшірейік.

Router1# no debug ip rip

Конфигурацияны сақтаңыз.

Барлық маршрутизаторларда RIP-ті келесі командамен тоқтатайық

Router(config)#no router rip.

1. 100 нөмірлі автономды жүйе құрып, EIGRP – ді барлық маршршутизаторларда қосайық.

Router1(config)# router eigrp 100

Router1(config-router)# network 172.16.10.0

Router1(config-router)# network 10.1.1.0

Router2(config)# router eigrp 100

Router2 (config-router)# network 10.1.1.0

Router4(config)# router eigrp 100

Router4 (config-router)# network 172.16.10.0

2. Әрбір роутерде show running-config командасын қолданып, маршрутизаторлар біздің командаларды қалай түсінгенін көреміз. 10.1.1.0/24 желісі 10.0.0.0/8-ді желі ретінде қабылдағанын көреміз, ал 172.16.10.0/24 желісі 172.16.0.0/16 – ны қабылдады. Бұл IP адрестер класына байланысты. Show ip protocols командасымен EIGRP протоколы қандай параметрлермен жұмыс атқаратынын көреміз.

Мысалы, Router1 үшін

3. Жолдаманы аударыңыз.

4. Маршруттар кестесін көрелік Router2# shiproute

Ethernet интерфейісі арқылы 10.1.1.1 адрісіне 172.16.10.0/24 желісі арқылы желі бар. Router2 – ден бұл желіге пинг барады. Тексеріңіз

Router2#ping 172.16.10.1

Router2# ping 172.16.10.2

5. Басқа маршрутизаторға көшейік Router4# shiproute

Serial интерфейісі арқылы 172.16.10.1 адрісіне 10.1.1.0/24 желісі арқылы желі бар. Router4 – тен бұл желіге пинг барады. Тексеріңіз

Router4#ping 10.1.1.1

Router4# ping 10.1.1.2.

6. Debug ip eigrp transactions және debug ip eigrpevents командаларымен маршрутизаторлардың маршрутты ақпарат алмасуын көруімізге болады.

Конфигурацияны сақтаңыз.

Барлық маршрутизаторларда EIGRP командасын өшірейік Router(config)# noroutereigrp 100

1. Барлық маршрутизаторларда OSPF-ны қосайық. OSPF процесіне 100 нөмірін берейік. 0 ауданды OSPF құрайық.

Router1(config)# router ospf 100

Router1(config-router)# network 172.16.10.0 0.0.0.255 area 0

Router1(config-router)# network 10.1.1.0 0.0.0.255 area 0

Router2(config)# router ospf 100

Router2(config-router)# network 10.1.1.0 0.0.0.255 area 0

Router4(config)# router ospf 100

Router4(config-router)# network 172.16.10.0 0.0.0.255 area 0

2. Showrunning-config командасы маршрутизаторлардың біздің командаларынды қалай енгізссек, солай түсінгенін көрсетеді.

3. Show ip protocols командасымен OSPF протоколы қандай параметрлермен жұмыс істейтінін көреміз. Мысалы, Router1 үшін

4. Жолдаманы аударыңыз.

Маршруттар кестесін көрелік Router2# sh ip route

Ethernet интерфейісі арқылы 10.1.1.1 адрісіне 172.16.10.0/24 желісі арқылы желі бар. Router2 – ден бұл желіге пинг барады. Тексеріңіз

Router2# ping 172.16.10.1

Router2# ping 172.16.10.2

5. Басқа маршрутизаторға көшейік Router4# sh ip route

Serial интерфейісі арқылы 172.16.10.1 адрісіне 10.1.1.0/24 желісі арқылы желі бар. Router 4– тен бұл желіге пинг барады. Тексеріңіз

Router4# ping 10.1.1.1

Router4# ping 10.1.1.2.

6. Show ip ospf interface, show ip ospf data base және debug ip igrp neighbor командалары OSPF протоколының барлық параметрлері туралы ақпарат береді.

Бақылау сұрақтары:

1. Автономды жүйе дегеніміз не?

2. Метрика деп нені айтамыз?

3. Динамикалық маршруттаудың қандай екі түрі бар?

4. Дистационды-векторлық протоколдарының жұмыс істеу принципін түсіндіріп беріңіз?

5. Байланыс ахуалі протоколдарының жұмыс істеу принципін түсіндіріңіз?

6. Маршрутизаторда қандай маршруттау қосулы екендігін калай білеміз?

7. Маршруттау протоколындағы жинақтылық дегеніміз не?

8. Дистационды-векторлық пен Байланыс ахуалі протоколдарының айырмашылықтарын атап өтіңіз?

9. Жинақтылық жылдамдылығына не әсер етеді?

10. Маршрутизаторда RIP маршруттау протоколдарын қалай қосып, икемдеуге болады?

11. Маршрутизаторда EIGRP маршруттау протоколдарын қалай қосып, икемдеуге болады?

12. Маршрутизаторда OSPF маршруттау протоколдарын қалай қосып, икемдеуге болады?

13. RIP маршруттау протоколының өзектілік пакетінің ақпаратын қалай қарастыруға болады?

14. EIGRP маршруттау протоколының өзектілік пакетінің ақпаратын қалай қарастыруға болады?

15. EIGRP маршруттау протоколында автономды жүйе деп нені қарастырады?

16. Router қалыпты пәрмені EIGRP, OSPF протоколындағы айырмашылықтарын атаңыз?

17. RIP,OSPF, EIGRP протоколдарында қалыпты network пәрмендерінің айырмашылықтары неде?

Жұмысты істеу және тапсыру тәртібі:

1. Теориялық және практикалық бөлімдерімен танысу.

2. Бақылау сұрақтарына жауап беру арқылы ұстазға жұмыс теориясын тапсыру.

3. PacketTracer программасында практикалық жұмысты орындау.

4. Алдыңғы нұсқадағы зертханалық жұмысты ескере отырып, өзіндік жұмысты Boson программасында орындау.

5. Өзіндік жұмыстағы 7, 10, 14, 18 тармақтар нәтижелерін мұғалімге табыстау.

6. Есептемені рәсімдеу. Есептеме мазмұнын төмен қарау.

7. Есептемені қорғаңыз.

Өзіндік жұмыс үшін арналған тапсырмалар

1. Алдыңғы өзіндік жұмыста орындаған нұсқаңыз бойынша топологияны қолданыңыз (5- сурет)

Біздің желіде 6 ішкі желі бар. Көріп тұрғандай, әрбір маршрутизатор 3 ішкі желіге қосулы.

2. Алдыңғы орындаған жұмыста қолмен сақталған конфигурацияларды икемдеп, маршрутизаторлар пәрменінің статикалық маршруттау

файлдарын rtr ауыстырыңыз.

3. Симуляторға имкемделген конфигурацияларды жүктеңіз.

4. Әрбір маршрутизаторда конфигурациялардың дұрыс жүктелгендігін мына пәрмендер арқылы тексеріңіз: showcdneighbors және showipinterfacebrief

Егерде тізбектес интерфейс көтерілмеген жағдайда, мына пәрмен арқылы тексеріңіз: showrunning-config, интерфейстің DCE Clockrate! Қосымша пәрменін іске қосыңыз.

5. RIP протоколы бойынша әрбір маршрутизаторда динамкалық маршруттауды икемдеңіз.

6. Әрбір маршрутизаторда маршруттау кестесін showiproute пәрмені арқылы көру. Скриншоттар жасау. Мысалы үшін,router1 маршрутизаторы үшін 1 (v=1) нұсқасын иемденеміз.

7. Әр компьютерде tracert трассировка пәрменін өзге компьютерлерге орындаңыз. Скриншоттар жасаңыз.Бар жоғы 6 скриншот бар. Мәселен, PC1,PC2 трассировка үшін 1(v=1) нұсқасын қарастырамыз.

Көріп тұрғанымыздай, PC1,PC2 (1.1.5.2) пакеттерінің жолы router1 (Ethernet 1.1.4.1) және router2 (serial0 1.1.1.2) арқылы сәйкесінше орналасқан.

8. Router1 маршрутизаторында тізбектес serial0 интерфейсін өшірелік.

Router1(config)# interfaceserial0

Router1(config-if)# shutdown

9. Санаулы уақыттан кейін, желіде маршруттік ақпараттың жаңаруы жүргізілсе, әрбір маршрутизаторда showiproute пәрмені арқылы кестемен танысуларыңызға болады.

Скриншоттар жасаңыз. Мысалы үшін, router1 маршрутизаторы үшін 1 (v=1) нұсқасын иемденеміз.

Нәтижесін көріп тұрғандай, кестеде өзгерістер пайда болды. 1.1.1.0/24 желісі жоғалып кетіп, интерфейс serial0 арқылы барлық пакеттер 1.1.3.2 адресіне маршрутталуда.

10. Әрбір компьютерде басқа компьютерлердің трассировка tracert командасын орындаймыз. Скриншоттар жасаңыз. Барлығы сегіз скриншот. Мысалы, PC1-ден PC2-ге 1нұсқа (v=1) үшін трассировка

PC1-ден PC2-ге (1.1.5.2) пакеттер жолы Router1 (Ethernet 1.1.4.1) арқылы, кейін Router3 (serial0 1.1.3.2) арқылы, соңынан Router2 (serial1 1.1.2.1) арқылы өтеді.

11. Конфигурацияларды сақтаңыз.

12. RIP – ті өшіріп, әрбір маршрутизаторда IGRP протоколы бойынша динамиалық маршрутизация орнату.

13. Show ip route командасымн әрбір маршрутизаторда маршрутизация кестесін қарау. Скриншоттар жасау. Мысалы, 1 нұсқалы (v=1) router1 маршрутизаторы үшін

14. Барлық пәрмендерді дұрыс орындағаныңызды тексеріңіз. Әрбір компьютерде trancert трассировка пәрменін орындаңыз.

15. Конфигурацияларды сақтаңыз.

16. IGRP протоколын өшіріп, әрбір маршрутизаторда OSPF протоколы бойынша динамикалық маршруттауды икемдеңіз.

17. Әрбір маршрутизаторда алынған кестелерді showiproute пәрмені арқылы қарастыру. Скриншоттар жасау. Мысалы үшін, router1 маршрутизаторы үшін 1 (v=1) нұсқасын иемденеміз.

18. Барлық пәрмендерді дұрыс орындағаныңызды тексеріңіз. Әрбір компьютерде trancert трассировка пәрменін орындаңыз.

19.Алынған конфигурацияларды сақтаңыз.

Есеп мазмұны

Есеп электронды түрде дайындалады және қағазға шығарылады. Есепте болуы тиіс:

1. Практикалық бөлімнің топологиясының скриншоты.

2. Практикалық бөлімде орындалған әрбір маршрутизация протоолдарының.txt файлдарынан үш маршрутизацияның конфигурациясы. 9 файл

3. 5-суреттен өзінің нұсқанның топологиясының скриншоты.

4. Алдыңғы лабараторлық жұмыстың 2-кестесін өзінің нұсқанның адрестерімен көрсету.

5. Өздік жұмыста орындалған әрбір протокол маршрутизациясы үшін.txt файлдарының үш маршрутизатордың конфигурациясы. 9 файл болуы қажет.

Өзіндік жұмыстағы көрсетілген барлық скриншоттар.

№6 лабораторлық жұмыс. CIDR классыз адресстеу және VLSM ауыспалы маскілер ұзындығы.

Теориялық бөлім

Масштабталған желі жіберілетін биіктік үшін схемалар қажет етеді. Алайда желідегі басқарылмайтын өсу әсерінен қарастырылымаған салдар пайда болуы мүмкін. Түйіндер мен желі аралық қабаттарды қосқандықтан, бос адрестердің жетіспеушілігі пайда болуы мүмкін, сол себептен адрестер тізімін өзерту қажет болады. Бұл жағдайды қолға алу үшін жүйенің масштабталған адрестерінің тізімін алдын ала қарастыру қажет.

Өкінішке орай, TCP/IP архитекторлары Интернеттің экспоненциалды өсуін болжай алмады, сондықтан қазір адрестерді таратып беру мәселесі қарастырылуда.

80-жылда TCP/IP енгізілгенде, ол екідеңгейлі адресті сызбаға негізделген. IP адрестің 32 битті үлкен бөлігі желі нөмерін (адресін) анықтаған, ал кіші бөлігі – хост нөмірін анықтаған. Желі адресі желілер арасындағы қатынас үшін қажетті. Желілік адрес бөлігін маршурутизаторлар әртүрлі желілер арасындағы хостар арқылы байланыс орнату үшін қолданады.

Адамның қабылдауына жеңіл болуы үшін IP адрес төрт ондықты сандар түрінде жазылады, аралары нүктемен бөлінеді. 32 битті адрес сегіз биттен, төрт топқа бөлінеді, олар октеттер деп аталады. Әрбір октет ондық түрде жазылады, аралары нүктемен ажыратылады. Мысалы

10101100000111101000000000010001 <-> 10101100 00011110 10000000 00010001 <-> 172 30 128 17 <-> 172.30.128.17

Кез-келген IP адресте желі адресі мен хост адресін қалай белгілеп алуға болады, деген сұрақ туады. TCP/IP қолданысының бастапқы кезінде бұл сұрақты шешуге класстық адресация жүйесі қолданылған. IP адрестер бір-бірімен байланыспайтын бес классқа бөлінді. Бөліну бірінші октаттағы бастапқы бірнеше биттің мәніне байланысты орындалды.

Егер бірінші октаттағы бірінші бит нөлге тең болса, онда бұл А классының адресі. В классында желіні адрессациялау үшін бірінші және екінші октеттер қолданылады. С классында желіні адрессациялау үшін бірінші, екінші және үшінші октеттер қоданылады. D және E класстарының қолданылуы спецификалық түрде бұл жерде қарастырылмайды.

Бүгінгі күнде желілерде класстар қолданылмай, оның орнына ішкі желіге негізделген классыз IP сұлбалар қолданылады.

Осы жерде және ары қарай біз маска түріндегі тізбекті бинарлық бірліктерді, жалпы ұзындығы 32 биттен тұратын тізбекті бинарлы нөлдерге ауысатын бірліктерді қарастырамыз. Маскаларды IP адрестер сияқты ондық түрде жазу қабылданған

111111111111111100000000000000 <-> 11111111 1111111 0000000 0000000 <-> 255 255 0 0 <->255.255.0.0

Ішкі желі маскісі IP адреске қажетті толықтыру болып табылады. Егер IP адрестегі бит маскадағы бірлік битке келтірілсе, онда бұл бит IP адресте желі нөмері береді, ал егер бит IP адрестегі маскадағы нөлінші битке келіссе, онда ол бит IP адресте хост номерін білдіреді. Солай 255.255.0.0 маскісіне және 172.24.100.45 адресіне желі номірі 172.24.0.0 болады, ал 255.255.255.0 маскасы үшін желі нөмірі 172.24.100.0 болады.

Масканың басқа жазылу формасы - /N, N - маскадағы бірліктер саны. Бұл форма IP адреспен үлесімінде қолданылады. Мысалы, 255.255.0.0 маска үшін және 172.24.100.45 адрес үшін 172.24.100.45/16 жазылады.

А классының барлық адрестері 255.0.0.0 маскісі қолданылады, В классының адрестері 255.255.0.0, ал С класс адрестері 255.255.255.0 маскісін қолданады. Кері тұжырым сәйкес келмейді, себебі класс анықталған кезде, бірінші октаттағы адресстер және бірінші биттер қолданылады.

Егер ұйым В классының желісіне орналасса (маска 255.255.0.0), онда ол бұл желіні 255.255.255.0 маскасін қолданып, желі асты желілерге бөлуі мүмкін. Мысалы, егер 172.24.100.45 адресі ұйымға тиесілі болса, онда В классының желі нөмірі 172.24.0.0 болады, ал ұйым ішіндегі желі аралық нөмірі 172.24.100.0 тең болады. Алынған желі аралық желілер С классына жатпайтын болады.

Егер маскадағы нөлдер саны М-ға тең болса, онда желі аралың желілердегі қолжетімді адрес хостары 2M-2-ге тең болады. Желі аралықта екі адресті қолдануға кеңес берілмейді. Осы адрестер ішіндегі соңғы биті М-ге тең адрестер - желі аралық адрестер деп аталады, ал осы адрестер ішіндегі соңғы М бірге тең болса, онда олар широковещательный адрестер деп аталады. Солай 172.24.100.45/24 адресі үшін 172.24.100.0 желі аралық қолданылады, а широковещательный адрес 172.24.100.255-ке тең. Желі аралық адрестер саны 2⁸-2=254 тең.

А және В класстар адрестері адрес аумағының шамамен 75 пайызын (%) құрайды. А және В класстар желісінің саны 17000- ға тең. А және В класстарын алу бүгінде оңай емес. Ал С классты адрестар адрес аумағының 12.5 % құрайды. С классты желілер саны шамамен 2.1 миллионға жетеді. Өкінішке орай, А және В класстарын ала алмайтын ұйымдар үшін С классы қолайсыз, себебі С классы 254 адреспен қана шектелген.

Класстық IP адресация желі аралық желілерді қолданғанымен, ғаламыдық Интернет жүйесінің ауқымының талаптарын орындай алмайды.

90- жылдар басында В класстарының барлығы бөлінген болды. Интернетке жаңа С классты желілерді қосу маршрутты тізбектердің өсуіне және маршруттардың жаңалуына әкелді. Классыз адресацияны қолдану белгілі түрде пайда болған ақауларды шешуге көмектесті.

Қазіргі маршрутизаторлар IP адресацияның классыз маршрутизация формасы қолданылады (Classless Inter Domain Routing (CIDR)), бұл форма класстарды қолданбайды. Класстарды қолданылатын жүйелерде маршрутизатор адрес класстарын анықтайды және адрестерді желі октеттеріне, хост октеттеріне бөледі. CIDR – де маршрутизатор желі адрес бөлігінде және хост нөмірін анықтау үшін маска биттерін қолданады. Адрестің бөліну шекарасы октет ортасынан өтуі мүмкін.

CIDR IP адрестердің көлемі мен тиімділігін келесі пунктермен жақсартады:

· Икемділік;

· Белгіленген диапазонда адрестердің қолдану үнемділігі;

· Маршруттардың желімделуінің (агрегация) жақсаруы;

· Supernetting – маска арқылы анықталатын, жаңа адрестердің үзіліссіз комбинациясы.

CIDR маршрутизаторларға маршруттар туралы ақпараттарды желімдеуге (агрегация) және біріктіруге мүмкіндік береді. Олар IP адрестің желілік бөлігі үшін адресстер орнына маскілер қолдану арқылы жүзеге асырады. Бұл маршруттар кестесін қысқартады, себебі барлық желілер үшін бір ғана адрес және бір маска қолданылады.

CIDR– сіз және желімдеусіз маршрутизатордың әрбір желі аралық желілер үшін жеке ақпараты болуы қажет. 8 желі аралықтан тұратын 44.0.0.0/8 А класын қарастырайық.

Желілік нөмер	Бірінші октет	Екінші октет	Үшінші октет	Төртінші октет
44.24.0.0/16
44.25.0.0/16
44.26.0.0/16
44.27.0.0/16
44.28.0.0/16
44.29.0.0/16
44.30.0.0/16
44.31.0.0/16

Бірінші екі октет (16 бит) желі аралық адресті білдіреді. Себебі, бірінші 16 бит әрбір сегіз желі аралық үшін бірегей, маршрутизатор сегіз бірегей желіні көріп, кестеде әрбір осы желі аралық желі үшін жол жазуы керек.

Алайда бұл сегіз адресті желі аралықтардың ортақ бөлігі бар: бірінші 13 бит бірдей. CIDR – үйлесімді маршрутизатор осы сегіз желі аралыққа, келесі адрестеді 13 битті префиксті қолданып, маршруттарды қоса алады: 00101100 00011. Осы префиксті ондық формада қарастыру үшін оң жағына нөлдер қосайық

10101100 00011000 00000000 00000000=172.24.0.0.

13битті ішкі желі маскісінің түрі

11111111 11111000 00000000 00000000=255.248.0.0

Сәйкесінше, бір адрес пен бір маска сегіз желі аралық 172.224.0.0/13 маршрутқа қосылатын классыз префиксті анықтайды.

Supernetting – бұл бір желілі адрес түрінде бірнеше топтардың класстық желілерде битті маскілер қолдану практикасы болып табылады. Supernetting және маршруттарды агрегарциялау дегеніміз бір процесс атаулары. Алайда агрегатталған желілер үлкен администраторлық басқару кезінде, supernetting термині көбірек қолданылады. Supernetting желілік маскадан биттерді алса, ал subnetting биттерді хостқа жататын маска порцияларынан алады. Supernetting және маршруттарды агрегациялау subnetting процесіне инверсті мағына болып келеді.

А және В классты желілер бос болмағандықтан, ұйымдар провайдерлерден С классты желілерді сұратуға мәжбүр. С классында ұйым ажыратылмас адрестерді алып жатса, онда supernetting және басқа адрестер үлкен бір желіде немесе желі астында (надсети) жатады.

400 хостқа адрес қажет ететін АБВ компаниясын қарастырайық. Класстық адресация кезінде компания центрлік интернет InterNIC – тен В классты желісін сұратуы қажет. Компания осы желіні алған жағдайда, ондаған мың адрестер қолданылмайды. Альтернатива болып С классынан екі желінің алынуы, нәтижесінде хосттар үшін 254*2= 504 адрестер. Бұл тәсілдің кемшілігі болып бір уақытта екі желіні қолдау қажеттілігі.

Supernetting классыз адрестік жүесінде АБВ компаниясына қажетті аз қолданылмаған адресте, адрестік аумақ және көлемі үлкейтілмеген кестелер алады. CIDR – ді қолдана отырып, АБВ блок адрестерді орталық Интернет InterNIC – тен емес, өзінің Интернет провайдерінен сұратады. Провайдер АБВ қажеттілігін анықтайды және өзінің адрестер аумағынан адрестерді бөледі. Провайдер ішкі классыз жүйеде өзіне адрестік аумақта басқару қызметін алады. Барлық ішкі Интернет маршрутизаторлар провайдер желісіне біріктірілген маршруттардан ғана тұрады. Провайдер өзінің клиенттеріне жақын оның ішіне АБВ -ге кіретін маршруттарды қолдайды. Бұл тәсіл біршама Интернеттегі маршрут кестелерінің көлемін азайтады.

АБВ провайдерден С классты екі желі алсын, олардың адрестері үзіліссіз: 207.21.54.0 және 207.21.55.0

207.21.54.0
207.21.54.0

Кестеде көрсетілгендей, адрестерде ортақ 23 битті префикстер бар 11001111 00010101 0011011. Префикстарды оң жағынан нөлдермен толтырып 11001111 00010101 00110110 00000000, 23 битті маскалы надсеть аламыз, 207.21.54.0/23.

Дата добавления: 2017-02-01