Этиологиялық ем және оның негізгі салалары

1) Несеп жолдарының обструкциясын жою (хирургиялық әдістермен

бүйректегі, несепағардағы тасты алу, қуықасты безінің аденомасын емдеу, несеп жолдарының пластикасын жасау, т.б.)

2) Антибактериалдық ем. Емнің жобасы зәрдің себіндісінен анықталған флораның сезімталдығына қарап құрастырылады.

Антибактериалдық емнің басты ережелері:

- зәр микрофлорасының антибактериалдық дәрмекке сезімталболуы;

- антибактериалдық дәрмектердің бүйрекке уытты әсер ету мүмкіндігін есте сақтау және айқын нефротоксиндік әсері бар дәрмектерді қолданбау;

- антибактериалдық дәрмектерге микрофлораның тез бейімделуінен дәрмектерді әр 7-10 күнде ауыстыру;

- қолданған дәрмек 2-3 күнде әсер етпегенде, оны ауыстыру;

- өршудің биік активтілігінде 2-3 антибактериалдық дәрмектерді (үйлесімділігін ескеріп) қосарласа қолдану;

- несептің рН-ын дәрмектің түріне сәйкестендіруге тырысу;

- бүйректің шамасыздығында дәрмектердің дозасын бүйрек функциясының жетіспеу дәрежесіне сәйкестеп азайту.

Несептің қышқыл реакциясында әсері жоғарылайтын дәрмектер:

пенициллиндер, жартылай синтезделген пенициллиндер, тетрациклиндер;

сілтілі реакциясында мына дәрмектердің әсері жоғарылайды –макролидтердің, аминогликозидтердің, линкозаминдердің, сулъфаниламидтердің, невиграмонның. Дәрмектердің өзге түрлері несептің реакциясына тәуелсіз әсер етеді.

Антибактериалдық дәрмектердің саны пиелонефриттің өршу деңгейіне тәуелді, 2-3 дәрмекті қосарлап қолданғанда бұлардың бір-бірімен үйлесімділігі ескеріледі (синергизмі немесе антагонизмі).

Синергизмді  арақатынастағы дәрмектерге пенициллин, цефалоспориндер, аминогликандар, налидикс қышқылы жатады; антагонизмдік әсер ететіндер – налидикс қышқылы және нитрофурандар.

Миелотоксикалық әсер ететін дәрмектерді бір-бірімен қосарлауға болмайды: левомицетинді, нитрофурандарды, сулъфаниламидтерді.

Пиелонефриттің қоздырғыштарына басым әсер ететін антибактериалдық дәрмектер - уроантисептиктер.

Ішек таяқшасына: левомецитен, ампициллин, цефалоспориндер, карбенициллин, гентамицин, тетрациклиндер,  хинолондар, фторхинолондар, нитрофурандар, сулъфаниламидтер.

Энтеробактерге: левомицетин, гентамицин, цефалоспориндер, нитрофурандар, хинолондар, тетрациклиндер.

Протейге: әсері жоғарылар – ампициллин, азлоциллин, гентамицин, карбенициллин; әсері орташа – тетрациғклиндер, цефалоспориндер, хинолондар, нитрофурандар, сулъфаниламидтер.

Көк іріңді таяқшаға: гентамицин,карбенцилин,азлоциллин.

Энтерококке: әсері жоғары – ампициллин; орташа әсерлі –карбенициллин, гентамицин, тетрациклиндер, нитрофурандар.

Алтынсары стафилококқа: оксациллин, метициллин, цефалоспориндер, гентамицин.

Микозплазмалық инфекцияға: тетрациклиндер, макролидтердің ІІ,ІІІ қатардағы туындылары.

Антибактериалдық ем екі этаптан тұрады. Бірінші этапта (үздіксіз антибактериалдық ем сатысы) лейкоцитурия мен бактериурия тұрақты жойылғанға дейін, антибактериалдық емді ең кем дегенде 2-3 ай үздіксіз жүргізеді (әр 7-10 күнде дәрмектерді ауыстырып).

Содан кейін екінші-үзілмелі этапқа ауысады. Екінші  этапта антибактериялық дәрмекті өсімдікті уросептиктермен кезектестіріп қолданады. Әр курстан кейін дәрмектің түрін ауыстырады.

Пиелонефриттің ауырлығына қарай, әртүрлі сызбаларды қолданады:

әр айдың басында 7 күн антибактериалдық дәрмек, содан кейін 10 күн фитоуросептик (7 күн +10 күн) немесе 10 күн антибактериалдық дәрмек, 20күн фитоуросептик (10 күн+20 күн), немесе 15 күн антибактериялық дәрмек, 15 фитоуросептик (15күн+15 күн).

Үзілмелі ем осылайша 6-12-24 ай жүргізіледі. Артериялық гипертензиясы бар науқастардың бірқатарында осындай емнен 1-2 жылдан кейін артериялық қысымның тұрақты төмендеуі байқалады.

Созылмалы пиелонефриттің емінде өсімдік дәрмектері маңызды ролъ атқарады. Бұлардың көбі спазмолитиктік, қабынуға қарсы және антисептиктік әсер етеді.

Осы салада кең қолданудағы дәрмектер:

фитолизин, уролесан, бүйрек шайы, ит бүлдіргеннің жапырағы мен жемістері, мүкжидек, дала қырықбуыны, атқұлақ, қарақаттың жапырағы, аққайыңның бүршіктері т.б.

3. Бүйректің функциялық дренажы (пассивті жаттығуы). Бұл әдісті алғаш ұсынған Ю.А.Пытелъ. Емнің негізгі мақсаты - аптасына 1-2 рет салуретиктің көмегімен , мәселен 40 мг фурасемидті таңертең ашқарынға ішкізіп, диурезді күшейту. Полиурияның емдік әсері туралы жоғарыда айтылып кеткен.

4. Бүйрек қанайналымын жақсарту. Қабыну ошақтарының тығыздығынан, фиброздың салдарынан, зақымданған аймақтарда ишемия және флобостаз туындайды. Қан ағуының жақсаруынан шумақтық филътрацияның көлемі ұлғаяды және қабыну ошақтарына антибактериалдық дәрмектердің түсуі жеңілдейді. Осы мақсатта антиагреғанттар мен антикоагулянттарды қолданады.

Трентал – 0,2-0,4 г 3 рет 1-2апта,содан кейін дозасын төмендетіп, 0,1 г күніне 3 рет береді. Емнің ұзақтығы – 3-4 апта.

Курантил – 0,025 г 3 рет 3-4 апта.

Гепарин – 5000 Б күніне 2-3 рет құрсақ терісінің астына енгізіп, емнің ұзақтығы 2-3 апта, содан кейін дозаны 7-10 күн біртіндеп азайтып,емді тоқтатады.

5. Ағзаның жалпы реактивтілігін, иммундық жүйенің қорғаныс

қасиетін арттыру. Осы мақсатта айырша безінің дәрмектерін (тактивин,

тимоген,тималин), адаптогендерді (женъшенъ, қытай лимоннигі, элеутерококк сіріндісін, пантокринді) және  поливитаминдер комплексін қолданады.

6. Физиотерапиялық шаралар:

- Бел аймағын қыздыру (балшық, парафин, озокерит аппликациялары)

- Электрофорездің көмегімен бүйректің тұсынан уросептиктерді енгізу (фурадонинді, эритромицинді). 

7. Симптомдық ем. Артериялық гипертензия болса, әдеттегі гипертензиялық дәрмектерді қолданады (ангиотензин айналдырушы ферментінің ингибиторлары, калъций антагонистері, b-адреноблокаторлар, орталық әсерлі симпатолитиктер).

IХ. Қарттардың психикасының өзгеруі. Альцгеймер ауруы.

Психикалық статусты зерттеудің экспресс-әдісі, бағалау. Стрессті азайту. Ұйқысыздықпен күресу. Инсульт. Күтімі

Дата добавления: 2023-11-19