МЧС России 26 страница

ЛИЧНО нареч. вичи (жува, чпи, масад арада авачиз); он явился лично ам вич атана; я лично пойду зун фида.

ЛИЧНОСТЬ ж кас; инсан; кьилдин кас.

ЛИЧНЫЙ 1. вичин (жуван, чпин). 2. кьилди са касдин, кьилди вичин (жуван); хсуси. ♦ личный состав къуллугъзавайбрун (къуллугъчийрин ва рабочийрин) состав.

ЛИШАЙ 1. цIарнах (хамунал желай ккарар, гачалрин са жуьре). 2. хьахь, хьирхьамар, хал (ттаран чкалдал, къванцел жедай).

ЛИШАЙНИК см. лишай 2-манада.

ЛИШАТЬ несов., см. лишить.

ЛИШАТЬСЯ несов., см. 1) лишиться; 2) лишить.

ЛИШЕК разг. артухди, артуханди.

ЛИШЕНЕЦ разг. сес атIанвайди (сечкидин ихтияррикай ва маса ихтияррикай магьрум авур кас).

ЛИШЁННЫЙ 1. магьрум. хьайи, магьрум авур, гъиляй акъудай. 2. авачир (квачир); лишён возможности мумкинвал авач; вопрос не лишён некоторого интереса месэладик са кьадар интерес квачиз тушиз, месэла са кьадар интересный я.

ЛИШИТЬ. магьрум авун, гъиляй акъудун, авачиз тун; къахчун.

ЛИШИТЬСЯ 1. магьрум хьун, гъиляй акъатун, авачиз амукьун. 2. см. лишить. ♦ лишиться чувств вич -вичелай (жув-жувалай) фин.

ЛИШНИЙ 1. артухан; артух. 2. герексуз. 3. мад; лишний раз мад са сеферда.

ЛИШЬ 1. нареч. анжах, тек. 2. союз анжах; -мазди; лишь (лишь только) он вошёл, я вышел ам гьахьзамазди, зун экъечIна.

ЛОБ пел. ♦ в лоб вилик патай, дуьм-дуьз.

ЛОБАСТЫЙ разг. чIехи пел авай.

ЛОБЗАНИЕ уст. темен.

ЛОБЗАТЬ несов. уст. теменар гун.

ЛОБЗИК лобзик (нехишар атIудай шуькIуь мишер твадай сижиф (рамка) авай алат).

ЛОБНЫЙ пелен. ♦ лобное место ист. куьгьне заманда: а) пачагьдин приказар малумардай ва речь рахадай кьакьан чка; б) кьиникьин жаза гудай чка.

ЛОБОВОЙ 1. дуьм-дуьз вилик патай, ччин ччинал алаз. 2. вилик патан.

ЛОБОГРЕЙКА лобогрейка (гвен гуьдай машиндин са жуьре).

ЛОВ 1. кьун (балугъар, гъуьрчен гьайванар). 2. кьурбур, кьур кьадар.

ЛОВЕЛАС арвадбаз; гьамиша папарин гуьгьуьна авайди.

ЛОВЕЦ 1. балугъчи. 2. гъуьрчехъан (гьайванар кьадай).

ЛОВИТЬ несов. 1. кьун 2. пер. гьасятда акун; кьатIун. 3. пер. хийир къачун, гьакI ахъай тавун.

ЛОВКАЧ разг. зирек кас, алакьдай кас.

ЛОВКИЙ 1. зирек, кьил акъуддай. 2. амалдар. 3. разг. къулай.

ЛОВЛЯ мн. нет кьун (балугъар, нихчирар).

ЛОВУШКА ракьар; желе; фур; ккам; чартма (алдатмишна ничхир, гьайван кьадай затI, чка).

ЛОВЧИЙ гъуьрчен гьайванар кьадай; ловчая собака гъуьрче гьайванар кьадай кицI; ловчая птица гъуьрче къушар кьадай къуш

ЛОГ гьяркьуь кIам.

ЛОГИКА логика (1. филос. гьакъикъатда авазвай объективный алем, дуьнья, чирвал развивать хьунин, вилик финин умуми законар гьисаба кьуна инсанди фикир авунин формайрин ва къанунрин гьакъиндай илим. 2. фикир авунин дуьзвал, дуьз фикирун. 3. вакъиайрин, шейэрин къенепатан дуьм-дуьз тир гьерекат).

ЛОГИЧЕСКИЙ 1. логикадин, логикадиз талукь тир. 2. акьулди кьабулдай, кьиле гьакьдай; логикадин (дуьз фикирунин истемишунрив) кьур.

ЛОГИЧНЫЙ дуьз тир, акьулди кьабулдай; логикадив (дуьз фикирунин истемишунрив) кьур.

ЛОГОВИЩЕ, ЛОГОВО магъар.

ЛОДКА лодка (луьткве).

ЛОДОЧНИК луьтквечи.

ЛОДОЧНЫЙ луьткведин; луьтквейрин.

ЛОДЫГА см. лодыжка.

ЛОДЫЖКА анат. кIегьеб (кIвачин цил).

ЛОДЫРНИЧАТЬ несов. разг. явакьанвал авун, кIвалах тийиз гьакI вахт акъудун, тенпелвал авун.

ЛОДЫРЬ м явакьан, тенпел (тенбел).

ЛОЖА 1. ложа (театрда ва я маса инсанар кIватI жедай тамашдай чкайра са шумуд кас ацукьдай кьилди чка). 2. уст. къундах (тфенгдин).

ЛОЖБИНА кIам, чухур, гуьтIуь даяз дере.

ЛОЖЕ 1. мес, къаткидай чка. 2. вацIун къен, физвай чка. 3. къундах (тфенгдин).

ЛОЖЕЧКА 1. тIур (гъвечIи). 2. хурун кIаник квай хъуьтуьл чка; под ложечкой хурун кIаник квай хъуьтуьл чка.

ЛОЖИТЬСЯ несов. 1. къаткун. 2. акъвазун. 3. ацукьун (жив; партал). 4. хиве хьун, гьатун (жавабдарвал); аватун, атун (шак).

ЛОЖКА тIур.

ЛОЖНЫЙ 1. ттаб тир, тапарар тир; ттапан. 2. къалп.

ЛОЖЬ ж мн. нет ттаб, тапарар.

ЛОЗА 1. чIере, тегьенг (ципицIрин). 2. шуькIуь яргъи хел (цIвелин ттаран); таб квай шуькIуь тIвал. 3. цIвелин кулер, куллух.

ЛОЗНЯК цIвелин ттарарин куллух.

ЛОЗУНГ лозунг (са тайин вахтунда партияди вичин асул са мурад, везифа ва я истемишун къалурзавай, куьрелди туькIуьрнавай эвер гун).

ЛОЙЯЛЬНЫЙ 1. полит. лойяльный (дуьз тир; законриз табий тир). 2. дуьзвилелди рекье фидай; са кар дуьзвилелди, гьакъисагъвилелди кьиле тухудай.

ЛОКАЛИЗАЦИЯ мн. нет. см. локализовать и локализоваться.

ЛОКАЛИЗОВАТЬ алай (авай) чкадал хуьн; къерехриз, масанриз чкIиз вугун тавун, чукIуниз рехъ тагун (мес. цIуз, азардиз).

ЛОКАЛИЗОВАТЬСЯ сов и несов. масанриз чукIун тавун, чкада амукьун.

ЛОКАЛЬНЫЙ чкадин; чкадиз талукь тир; чка къалурдай.

ЛОКАУТ локаут (капиталист уьлквейра рабочийрин забастовкайрин ва истемишунрин аксина женгинин алат яз, фабрикрин, заводрин иесийри карханайрин кIвалах акъвазарна гзаф рабочияр кIвалахдилай алудун).

ЛОКАУТИРОВАТЬ сов. и несов. локаут малумрун.

ЛОКОМОБИЛЬ м локомобиль (санай саниз тухуз жедай, пардал кIвалахдай, вичи маса машинрив кIвалахиз тадай машин, келле).

ЛОКОМОТИВ локомотив (1. поезддин машиндин келле. 2. пер. гьерекатдал гъидай, юзурдай къуват).

ЛОКОН бурма тил; цIвел; волосы её падали длинными локонами адан чIарар яргъи бурма тилер-тилер хьана авахьнавай.

ЛОКОТНИК кьуьнт эцигдай чка (стулдин, дивандин).

ЛОКОТЬ м 1. кьуьнт, кьуьнтеб, кьуьнтелай билегдал кьван гъил. къулач ((3.5 метр кьван, куьгьне уьлчме).

ЛОКТЕВОЙ кьуьнтен.

ЛОМ 1. лом (лум; къванер хадай, акъуддай, са кьилел кIвенкI алай яргъи залан ракь). 2. мн. нет куьгьне ракьар, кукIвар хьайи ракьун шейэр.

ЛОМАНЫЙ 1. хайи. 2. пер. чIуру, чIурнавай (чIал, рахун).

ЛОМАТЬ несов. 1. хун, кукIварун. 2. уьцIуьрун (мес. цал). 3. атIун (гьажибугъдаяр, туьтуьн ттар, гъилелди хаз). 4. садлагьана дегишрун (яшайишди тегьер). ♦ ломать шапку икрам авун, бармак хтIунун, гардан кIирун; дурака ломать ахмакьвал авун.

ЛОМАТЬСЯ несов. 1. хун, кукIвар хьун. 2. пер. хун (ван). 3. кьуьруькар авун, наз гун. 4. см. ломать.

ЛОМБАРД ломбард (гиравда эцигай затIарихъ пул бурж вугудай чка).

ЛОМИТЬ несов. 1. акIажрун; яблоки ломят сучья ичери хилер акIажарзава. 2. басмишун, чуькьуьн (инсанри саниз физ). 3. тIал гьатун, тIа хьун; ломит поясницу юкь тIазва.

ЛОМИТЬСЯ несов. 1. акIаж хьун. 2. сухулмиш хьун, гужалди гьахьун. ♦ ломиться в открытую дверь см. дверь.

ЛОМКА см. ломать.

ЛОМКИЙ фад хадай, кеврек, хцIу.

ЛОМОВОЙ залан шейэр (залан ппар) чIугвадай.

ЛОМОТА мн. нет кIарабрин (кIарабра, мес. юкьва гьатдай) тIал.

ЛОМОТЬ м чIук (фан, халидин).

ЛОМТИК гъвечIи чIук (фан, халидин).

ЛОНО мн. нет хур, къужах; на лоне природы тIебиатдин хурал (къужахда), ачух гьавадал.

ЛОПОСТЬ ж лув (чархунин), гьяркьуь цIапур; гьяркьуь кьил, сив (мес. кьусудин, перцин).

ЛОПАТА лопатка, ппер; деревянная лопата кьусу; йирф.

ЛОПАТКА 1. лопатка, ппер; деревянная лопатка кьусу; йирф. 2. юрф, юрфан кIараб, кIул. ♦ класть, положить на лопатки кIаник кутун (далудихъди, далу чилик хкIадайвал); кIудун; во все лопатки жезамай кьван зарб (катун).

ЛОПАТЬСЯ несов., см. лопнуть.

ЛОПНУТЬ 1. хъиткьинун; лопнул стакан стакан хъиткьинна. 2. гватун; брюки лопнули по шву шалвар цвал алай чкадилай гватна(акъахна). 3. атIун; веревка лопнула еб атIана. 4. кIватун, барбатI хьун, банкрот хьун; дело лопнуло кар кIватна, банкрот хьана. 5. пер. акьалтIун; терпение лопнуло сабур акьалтIна. 6. пер. пад хьун, хъиткьинун (хъиляй).

ЛОПОУХИЙ еке яргъи япар алай, япар еке.

ЛОПУХ 1. паркьул. 2. паркьулдин пеш.

ЛОПУШНИК обл. паркьулар, паркьулар авай чка.

ЛОРД лорд (Англияда лап чIехи дворяндин титул-тIвар).

ЛОРНЕТ лорнет (ттум галай чешмегар, айнаяр).

ЛОСИНА 1. лосдин хам. 2. мн. лосдин хамуникай авур шалвар. 3. лосдин як.

ЛОСИХА диши лось.

ЛОСК мн. нет 1. цIарцIар; навести лоск цIарцIар гуз тун, цIарцIар гудайвал авун. 2. пер. винел патан иер акунар. ♦ в лоск михьиз, лап.

ЛОСКУТ кIус; чIук (чарчин, парчадин ва мсб).

ЛОСКУТНЫЙ 1. кIусарин, чIукварин. 2. кIусарикай-чIукварикай авур.

ЛОСНИТЬСЯ несов. 1. цIарцIар гун. 2. гуьцI жедай кьван цIарцIар гун (парталди).

ЛОСОСИНА мн. нет къизилбалугъ (къизилбалугъдин як).

ЛОСОСЬ м къизилбалугъ.

ЛОСЬ м лось (суван яц; миргерин жинсиникай, хилер-хилерин карчар алай чIехи гьайван).

ЛОТ лот (1. мор. гьуьлуьн деринвал алцумдай прибор. 2. 12.8 граммдив барабар куьгьне уьлчме).

ЛОТЁРЕЙНЫЙ лотереядин.

ЛОТЕРЕЯ лотерея (латара; шейэр ва я пул акъатдай билетар туькIуьрна нин билетдиз акъатайтIа гьадаз гуз къугъурун).

ЛОТО нескл. лото (са къугъун я; гьа къугъуниз герек затIар).

ЛОТОК 1. кукIва (затIар эцигна кьилел кьадай); куьчедал куьлуь шейэр маса гудайбрун ящик. 2. чIутхвар.

ЛОТОС бот. лотос (чими уьлквейра жедай са набатат).

ЛОТОЧНИК лоточник, ящик гваз куьлуь шейэр маса гудайди.

ЛОХАНКА, ЛОХАНЬ ж тиян; легв.

ЛОХМАТИТЬ несов. акадрун, бачIах авун, чукIурун (чIарар).

ЛОХМАТИТЬСЯ несов. акахьун, чукIун, бачIах хьун (чIарар).

ЛОХМАТЫЙ 1. къалин тил-тил чIарар алай; тилер-тилер хьайи чIарарин. 2. чIарар чкIай, бачIах.

ЛОХМОТЬЯ ед. нет кукIвар хьайи партал; бижгъер-бижгьер (пергьер) хьайи партал; бижгъерар (пергъер).

ЛОЦМАН мор. лоцман (гьуьлуьв ва вацIув белед тир, гимидин къуллугъчи).

ЛОШАДЕНКА разг. юбу (усал балкIан).

ЛОШАДИНЫЙ балкIандин. ♦ лошадиная сила балкIандин къуват (мотордин къуватлувал гьисабдай уьлчме яз, 74 килограммдив барабар я).

ЛОШАДЬ ж балкIан.

ЛОШАК къатир.

ЛОЩЁНЫЙ 1. цIалцIам, цIарцIар гудай, шир ягьай хьтин (мес. чар). 2. пер. чIагай, тIарам акунар авай (мес. жегьил).

ЛОЩИНА дере, агъада авай чка.

ЛОЩИТЬ несов. цIарцIар гудайвал авун (мум гуьцIна кIвалин ччиле авай тахта ва я махсус машиндай чIугуна чарар).

ЛОЯЛЬНЫЙ см. лойяльный.

ЛУБ 1. чкал, чкалдин кIаник патан къат (гъулци ттаран). 2. чIичI, чIун, чкал, хам (канабдин, кушун винел алай).

ЛУБОК 1. чкал (ттаран). 2. къужгъур (чкалдикай расай сафутI). 3. басма авун патал нехиш атIай кьул. 4. пер. гьакI басма авур шикил; усал шикил.

ЛУБОЧНЫЙ 1. ттаран чкалдин, чкалдикай авур. 2. тахтадал атIай нехишдай басма авур (суьрет). 3. пер. усал, устадвилелди тавунвай, гуьзелвал авачир (суьрет, литература.).

ЛУГ векь, векьин чка.

ЛУГОВОДСТВО мн. нет векьин чкаяр расунин ва абруз къуллугъунин кар.

ЛУГОВОЙ 1. векьин, векьин чкадин. 2. векьер (векьин чкаяр) авай.

ЛУДИЛЬЩИК къелечи.

ЛУДИТЬ несов. къеле гун, кьеле ягъун.

ЛУЖА цин легъв, яд авай легъв.

ЛУЖАЙКА гъвечIи векь, векьин чка (тамун къерехда ва я юкьва авай).

ЛУЖЕНИЕ мн. нет. см. лудить.

ЛУЖЕНЫЙ къеле ягъай, къеле гайи.

ЛУК¹ мн. нет чичIек; чичIекар.

ЛУК² чIемерук.

ЛУКА 1. къекъуьн, къекъвей чка; вацIун къекъуьн. 2. къалтавдин кьил.

ЛУКАВЕЦ амалдар кас, фендигар.

ЛУКАВИТЬ несов. амалдарвал авун, алдатмишун, фендигарвал авун.

ЛУКАВСТВО мн. нет амалдарвал, фендигарвал.

ЛУКАВЫЙ амалдар, алдатмишдай фендигар.

ЛУКОВИЦА 1. кьил (чичIекдин, серкин ва гьахьтин маса набататрин, хъчарин ччилик жедай элкъвей ва яцIу пай). 2. дакIур чка, цил (бедендин). 3. элкъвей къубба (клисадин къавун минарадин элкъвей кIукI).

ЛУКОВИЧНЫЙ чичIек хьтин дувул жедай.

ЛУКОШКО къужгъур; сафутI.

ЛУНА мн. нет варз.

ЛУНАТИЗМ мн. нет лунатизм (ахварай ават тавуна къекъведай хесет).

ЛУНАТИК лунатик (ахварик кваз кьекъведай хесет квай кас).

ЛУНКА легъв; лунка зуба сухван пун авай легъв.

ЛУННЫЙ 1. вацран; лунный свет вацран экв. 2. варз алай; лунная ночь варз алай йиф. 3. варз; лунное затмение варз кьун.

ЛУНЬ м лунь (са къуш я). ♦ как лунь седой ва я белый михьиз рехи, михьиз лацу (ччуру, кьил).

ЛУПА лупа (затIар екез къалурдай кьве патайни юкь экъис хьайи элкъвей шуьше).

ЛУПИТЬ несов. 1. экъетIун, гатун (пиришар, хъуьруьшар алудун, мес. нехуьн, пурунздин). 2. аладрун, алагърун (чкал). 3. гатун, гваз эгечIун.

ЛУПИТЬСЯ несов. 1. экъетI хьун. 2. хъиткьинна алатун (хам, чкал, сувагъ). 3. см. лупить.

ЛУПОГЛАЗЫЙ разг. вилер экъисай, вилер дунбулар хьтин.

ЛУЧ 1. нур, ишигъ. 2. хел (нурдин, энергиядин, ишигъдин).

ЛУЧЕВОЙ нурдин. 4. лучевая кость къуьнуьн (къуьнуьнни гардандин арада авай) кIараб.

ЛУЧЕЗАРНЫЙ нурлу, нур гудай, ишигълу.

ЛУЧЕИСПУСКАНИЕ мн. нет нур гун, нурдин (ишигъдин) хилер ахъаюн.

ЛУЧИНА 1. шуькIуь чIидгъерар, шуьткъвелар. 2. (виликди чирагъдин чкадал ишлемишдай) шуькIуь чIидгъеррин кIунчI, чIикь.

ЛУЧИСТЫЙ 1. нур гудай; ишигълу. 2. хилер-хилер хьайи, нурдин хилер хьтин.

ЛУЧИТЬСЯ несов. нур гун.

ЛУЧКОВЫЙ чIемерукдиз ухшар, чIемерук хьтин; лучковая пила чIемерукдиз ухшар мишер.

ЛУЧШЕ нареч. 1. хъсандиз (масадалай). 2. в знач. сказ. хъсан я; хъсан тирди; этот лучше того им адалай хъсан я; лучше пойти домой кIвализ хъфейтIа хъсан я, хъсан тирди кIвализ хъфин я.

ЛУЧШИЙ лап хъсан, виридалай хъсан.

ЛУЩИТЬ несов. 1. экъетIун (гатана, хъуьруьшар, хана хъиреяр алудун, михьивун). 2. тIуьн, сараралди хаз тIуьн (мес. семечкаяр, кIерецар). 3. ччил пурпу авун (бегьер къахчурдалай кьулухъ).

ЛЫЖИ мн. лыжаяр (живедилай физ кIвачерал акьалждай кьелечI яргъи кьамар). ♦ навострить лыжи пер. катиз, кIвачин хьун.

ЛЫЖНИК лыжайраллаз къекъведайди.

ЛЫЖНЫЙ 1. лыжайрин. 2. лыжайраллаз къекъведай.

ЛЫКО 1. мн. нет ттаран чкалдин кIаник квай къат, чкал. 2. чкалдин зул, чкалдин чIикь. 4. не всякое лыко в строку гьар са жизви хата айибдай гьисабич.

ЛЫСЕТЬ несов. кьилелай чIар фена кьецIил хьун.

ЛЫСИНА 1. чIар фейи кьецIил чка (кьилин). 2. къашкьа.

ЛЫСЫЙ 1. кьилелай чIар фенвай. 2. кьецIил, чуплах (кIус, чка).

ЛЬ см. ли.

ЛЬВЕНОК асландин шараг.

ЛЬВИНЫЙ асландин. ♦ львиная доля пер. лап чIехи хъсан пай.

ЛЬВИЦА диши аслан.

ЛЬГОТА льгота, кьетIен кьезилвал (са кардал, налогдал гьалтайла амайбрулай кьетIен кьезил шартIар).

ЛЬГОТНЫЙ кьетIен кьезил, масабрулай кьезил шартIар авай.

ЛЬДИНА зурба муркIадин къаяб.

ЛЬНОВОД куш (кетен) цадай кас.

ЛЬНОВОДСТВО мн. нет куш цун.

ЛЬНОВОДЧЕСКИЙ куш цадай.

ЛЬНОМЯЛКА кушун къурар кукIварна чIун алуддай машин.

ЛЬНОПРЯДИЛЬНЫЙ кушун гъалар ийидай.

ЛЬНОЧЕСАЛЬНЫЙ куш (кушун чакъулар) эвядай.

ЛЬНУТЬ несов. 1. алкIун, игис хьун. 2. агатиз (мукьва жез) кIан хьун, мукьва жез алахъун; хушвал ийиз алахъун.

ЛЬНЯНОЙ кушун (кетендин).

ЛЬСТЕЦ ччинал тариф ийидай ялтах (кас).

ЛЬСТИВЫЙ 1. ялтахвилин, ччинал тариф ийидай (гафар). 2. ялтахвал ийидай, ччинал тариф ийидай (кас).

ЛЬСТИТЬ несов. 1. ччинал тарифиз ялтахвал авун; ччинал тарифун. 2. хуш хьун, лезет гун. ♦ льстить себя надеждой умуд кутун, умуд кутаз лезет къачун.

ЛЮБ в знач. сказ., разг. азиз я; кIанда; хуш я.

ЛЮБЕЗНИЧАТЬ несов. хуш суьгьбетар авун, хуш рахунар авун, хушвал авун.

ЛЮБЕЗНОСТЬ ж 1. хушвал. 2. хуш къведай гаф.

ЛЮБЕЗНЫЙ 1. хуш; хушвал ийидай; любезно хушвилелди. 2. азиз. 3. дуст, якъадаш (виликди гьакI садахъ элкъвена рахадайла, эвердайла). 4. будьте любезны тавакъу ийида.

ЛЮБИМЕЦ рикI алайди (кас), виридалай кIандайди.

ЛЮБИМЧИК разг. амайбрулай кIандайди.

ЛЮБИМЫЙ кIани, кIандай, рикI алай.

ЛЮБИТЕЛЬ ж 1. (са затIунал, са кардал) рикI алай кас. 2. гьевескар (вичин пеше тушиз, са кар ийидай, мес. пьесайра роль къугъвадай кас).

ЛЮБИТЕЛЬСКИЙ гьевескаррин.

ЛЮБИТЬ несов. кIан хьун; рикI хьун; рикI ацукьун.

ЛЮБОВАТЬСЯ несов. 1. тамашун, кIанивилелди тамашун, лезетдалди тамашун, тамашуналди лезет къачун. 2. тамашайла (акурла) хуш хьун.

ЛЮБОВНИК 1. ашна. 2. уст. ашукь тирди, адахли.

ЛЮБОВНЫЙ ашкъидин, кIанивилин; ашкъи квай, кIанивал квай.

ЛЮБОВНИЦА ашна паб.

ЛЮБОВЬ ж мн. нет ашкъи, муьгьуьббат, кIанивал.

ЛЮБОЗНАТЕЛЬНОСТЬ ж мн. нет гьар са кар (гьар вуч хьайитIани) чирунал рикI хьун, чириз кIан хьун, чириз кIанивал.

ЛЮБОЗНАТЕЛЬНЫЙ гьар са кар (гьар вуч хьайитIани) чириз кIандай, чирунал рикI алай.

ЛЮБОЙ гьим хьайитIани, гьим кIандатIани, кIандайди; гьар гьи; гьар гьим хьайитIани.

ЛЮБОПЫТНЫЙ 1. гьар вуч хьайитIани чириз алахъдай, вичиз талукь тушир карни чириз алахъдай; хабаррихъ къекъведай. 2. къариб, ажайиб, интересный.

ЛЮБОПЫТСТВО мн. нет чириз гьевеслувал; гьар вуч хьайитIани (вичиз талукь тушир, герек тушир карни) чириз алахъунин хесет.

ЛЮБОПЫТСТВОВАТЬ несов. гьар вуч хьайитIани (вичиз герек тушир, талукь тушир карни) чириз алахъун.

ЛЮД мн. нет, разг. халкь, инсанар.

ЛЮДНЫЙ 1. гзаф инсанар авай; здесь очень людно ина инсанар гзаф ава. 2. инсанар гзаф жедай, инсанар къалин тир; людная улица инсанар гзаф жедай куьче.

ЛЮДИ ед. нет 1. инсанар. 2. ксар. 3. амай маса ксар, халкь. 4. уст. къуллугъчияр (куьгьне заманда дворянрин, помещикрин кIвалера). ♦ молодые люди жегьилар, жегьил гадаяр, жегьил итимар; жить в людях ччарабруз кIвалахун, ччарабрун кIвалера кIвалахдал хьун; уйти в люди ччарабруз кIвалахиз фин.

ЛЮДОЕД инсандин як недайди (инсан).

ЛЮДОЕДСТВО мн. нет инсандин як тIуьн (инсанди).

ЛЮДСКОЙ 1. инсанрин. 2. къуллугъчийрин (куьгьне заманда агъайрин кIвале); людская къуллугъчийрин кIвал (куьгьне заманда).

ЛЮК люк (гимидин къвалай авай, тупунин кIуф твадай тIеквен; палубадилай кIаник эвичIдай кьил алай тIеквен); зумул.

ЛЮЛЬКА¹ кьеб.

ЛЮЛЬКА² обл. къалиян.

ЛЮМПЕНПРОЛЕТАРИАТ мн. нет люмпенпролетариат (капитализмдин уьлквейра чпин классдин суфат квадарнавай инсанар: къекъверагар, дуьзар техжезмай угърияр ва мсб).

ЛЮСТРА люстра (са кьадар шемер ва я электрик лампаяр твадай, къавай куьрсдай зурба лампа хьтин ракьар, лампайрин кIунчI).

ЛЮСТРИН люстрин (сун ва йисни памбаг акахьай цIалцIам парча).

ЛЮСТРИНОВЫЙ люстриндин.

ЛЮТИК лютик (хъипи зегьерлу цуьквер жедай чуьлдин хъач).

ЛЮТЫЙ 1. инсафсуз, регьимсуз, залум, пехъи. 2. пис кIеви, гзаф пис, аман атIудай.

ЛЮЦЕРНА мн. нет, бот. люцерна (инжи векьин са жинс).

ЛЯГАТЬ несов. кIурув (кIурарив) ягъун.

ЛЯГАТЬСЯ несов. 1. кIурув (кIурарив) ягъун; кIурув ядай хесет хьун; кIурар хкадрун. 2. сада сад кIурарив ягъун.

ЛЯГНУТЬ однокр. кIурув ягъун; кIур гелягъун (садра).

ЛЯГУШКА къиб.

ЛЯГУШОНОК хъипрен шараг.

ЛЯЖКА ютур.

ЛЯЗГ мн. нет 1. зигринг, зангъар-зунгъур (ракьарин ван). 2. тIакь-тIакь (сарарин ван).

ЛЯЗГАТЬ несов. 1. зигрингар авун; зангъар-зунгъур авун, ван авун (ракьари). 2. тIакь-тIакь авун; лязгать зубами сарари тIакь-тIакь авун.

ЛЯМКА къуьнуьн къайиш (са затI чIугун патал къуьнелай вегьена ялдай къайиш ва я цIил). ♦ тянуть лямку пер. рикIиз такIан залан са кар кьиле тухун.

ЛЯПАТЬ несов. разг. 1. гъилелай цIар гун, гъилелай цIар гана авун. 2. см. ляпнуть.

ЛЯПИС мн. нет ляпис (хер, ккар кун патал ишлемишдай азотдин кислота квай къармах кьел хьтин дарман).

ЛЯПНУТЬ разг. лугьун, тарпна (пахърахъна) лугьун (са герексуз, кутуг тавур гаф).

ЛЯПСУС гъалатI, ягъалмишвал.

ЛЯСЫ: точить лясы, разг. къар-къар авун, буш рахунар, зарафатар ийиз вахт акъудун.

МАВЗОЛЕЙ мавзолей (сурун винел эцигдай еке кIвал хьтин расай гуьмбет).

МАГ суьгьуьрчи.

МАГАЗИН магазин (1. чIехи туьквен. 2. гьамбархана, склад. 3. регъ, кьвати, мес. винтовкадин патронар твадай чка).

МАГАЗИННЫЙ 1. магазиндин. 2. магазин авай (мес. тфенг).

МАГАРЫЧ разг. десхуш; мевенжи (миянжи); муштулух.

МАГИСТР магистр (1. виликди алимвилин сад лагьай дережа; гьа дережа къачур кас. 2. ругьани рыцаррин тешкилатдин кьил).

МАГИСТРАЛЬ ж магистраль (асул кьилин рехъ, цIар, мес. ракьун рекьерин, канализациядин ва мсб).

МАГИСТРАЛЬНЫЙ магистраль тир, асул кьилин (рехъ, цIар).

МАГИСТРАТ магистрат (бязи уьлквейра шегьердин идара).

МАГИЧЕСКИЙ 1. суьгьуьрчивилин, суьгьуьрдин. 2. пер. суьгьуьрдин хьтин, гзаф гужлу.

МАГИЯ мн. нет магия, суьгьуьр, суьгьуьрчивал.

МАГНАТ магнат (гзаф чIехи мулкарин, девлетрин иеси, чIехи капиталист).

МАГНЕЗИЯ хим. магнезия (магнийдин окись -пас ва я кьел тир лацу гъуьр хьтин лацу ялав алаз кудай порошок).

МАГНЕТИЗЁР уст. см. гипнотизёр.

МАГНЕТИЗМ мн. нет магнетизм (1. магнитдин, яни микьнатIисдин хесият, микьнатIисвал. 2. магнитдин гьерекатрин, гьаларин гьакъиндай илим).

МАГНЕТО нескл. магнето (моторра кудай затIуник цIай куькIуьрун патал цIилхем арадал гъидай электромагнитдин прибор).

МАГНИЙ мн. нет, хим. магний (гужлу экв ийидай лацу ялав хьана кудай, гимишдин ранг алай, лацу хъуьтуьл металл).

МАГНИТ магнит, микьнатIис.

МАГНИТНЫЙ 1. магнитдин, микьнатIисдин. 2. магнит квай, микьнатIис квай; магнитдиз хас тир.

МАГНОЛИЯ магнолия (гуьрчегвал патал, кIвале хуьдай еке ва гуьзел цуьквер жедай са ттар).

МАДАМ ж нескл. уст. мадам (1. ханум, яни гьуьрмет патал виликди дишегьлидиз, гъуьлуьк квайдаз лугьудай. 2. виликди агъайрин кIвале аялриз тербия гудай ччара уьлкведин дишегьли).

МАДЕПОЛАМ мн. нет мадеполам (лацу памбаг парча).

МАДЕМУАЗЕЛЬ ж нескл. уст. мадемуазель, ханум (виликди гъуьлуьз тефей рушаз лугьудай).

МАДЕРА мн. нет мадера (туьнт ширин чехир).

МАЁВКА маёвка (революциядилай вилик Россияда майдин 1-да рабочийрин чинебан собрание).

МАЗАНКА обл. дехме (кIарасрикай ва я гьакIан кирпичрикай эцигна сувагъ ягъай кIвал).

МАЗАТЬ несов. 1. ягъун; мазать стены краской цлариз шир ягъун. 2. алтадун; мазать хлеб маслом фал гъари алтадун. 3. ктадун, алтадун (усалдиз шикилар чIугун). 4. гъалатI авун, дуьз ягъиз тахьун (макьам); куткуриз тахьун тфенг). ♦ по губам мазать аддатмишун, хиве кьурди бегьем тавун.

МАЗАТЬСЯ несов. 1. жуваз ягъун (маз ва мсб). 2. ччиниз рангар ягъун. 3. кьацIурун, жувал алтадун, ктадун.

МАЗНЯ мн. нет, разг. усалдиз чIугур суьрет, гьакIан кьацIурай хьиз чIугур суьрет.

МАЗУРКА мазурка (1. полякрин кьуьл. 2. гьа кьуьлуьн макьам).

МАЗУТ мн. нет мазут (чIулав нафтадикай лацу нафт, бензин ва мсб хкудайла амукьдайди).

МАЗЬ ж мазь (ягъ, мелгьям, гуьцIдай дарман, арабадин гигиниз ядай ягъ ва мсб).

МАИС мн. нет бот. гьажибугъда.

МАИСОВЫЙ гьажибугъдадин.

МАЙ май (варз).

МАЙКА майка (храй кьелечI гатун перем).

МАЙОР майор (офицердин чин).

МАК бубу (чуьлдин яру цуьк ахъайдай хъач); хвешхвеш (гьа бубудин жинсиникай сала цадай набатат ва адан тум).

МАКАРОННЫЙ 1. макаронрин. 2. макаронрикай авур; макаронар квай (мес. шурпа).

МАКАРОНЫ ед. нет макаронар.

МАКАТЬ несов. кягъун (чернилдик перо); кутаз хкудун (чайдик фан кIус).

МАКЕТ макет, чешне, модель, кIалуб.

МАКИНТОШ макинтош (резин квай парчадин пальто).

МАКЛЕР маклер, арачи, даллал (мал гудайданни къачудайдан арада арачивал ийидай пешекар).

МАКНУТЬ однокр., см. макать.

МАКОВКА 1. хвешхвешдин кьил (тум авай чка). 2. къубба (клисадин кьил, кIукI).

МАКОВЫЙ 1. хвешхвеш; хвеш-хвешдин. 2. хвешхвеш ягъай.

МАКСИМАЛЬНЫЙ максимальный, максимум тир, лап виниз тир, лап гзаф тир (кьадар).

МАКСИМУМ максимум, лап гзаф, лап чIехи; вини кьил.

МАКУЛАТУРА мн, нет макулатура (чIур хьайи, виже къвезмачир ктабар ва я чарар).

МАКУШКА кичегь (кьилин); кIукI (кьилин, дагъдин, ттаран).

МАЛАГА мн. нет малага (чехирдин са жуьре).

МАЛАХАЙ 1. япар галай хъицикьдии бармак. 2. малахай (юкь авачир гьяркьуь валчагъ хьтинди).

МАЛАХИТ хим. малахит (ачух къацу рангунин минерал, къван).

МАЛАХИТОВЫЙ 1. малахитдин, малахитдикай авур. 2. пер. къацу (малахит хьтин).

МАЛЕВАТЬ несов. разг. суьрет (суьретар) чIугун, шикил (шикилар) чIугун; усалдиз суьрет чIугун.

МАЛЕЙШИЙ лап жизви; лап тIимил; лап гъвечIи; лап са жизви кьванни.

МАЛЁК бицIи кIезри, балугъдин шараг.

МАЛЕНЬКИЙ гъвечIи.

МАЛЕЦ разг. гада.

МАЛИНА мн. нет. 1. малина (мереяр, мерейрин жинсиникай куьлуь емишар; гьабур жедай кул). 2. кьурай малинайрин яд.

МАЛИННИК мн. нет малинайрин цагъамар, куллух чка.

МАЛИНОВКА зоол. малиновка (макьамар ядай са нуькI).

МАЛИНОВЫЙ 1. малинайрин. 2. мичIивал алай яру рангунин.

МАЛО нареч. 1. тIимил. 2. в знач. сказ. тIимил я. ♦ мало ли что кIандатIа хьуй, ава-ава ман; мало ли-что он говорит, а я не пойду ада вичиз кIандатIа лугьурай, зун фидач; мало-мальски са тIимил кьванни, тIимил хьайитIани; ни мало са кIусни, гьич кIусни; мало того гьеле ам тIимил я, адалайни гъейри; мало-помалу тIимил-тIимил, яваш-явашди.

МАЛОВАЖНЫЙ тIимил (гъвечIи) метлеб авай, еке метлеб авачир.

МАЛОВАТ разг. в знач. сказ. жизви гъвечIи я.

МАЛОВАТО нареч. 1. са кIус тIимил, тIимил хьиз. 2. са кIус тIимил я, тIимил хьиз я. 3. см. маловат.

МАЛОВЕР бегьем инанмиш тушир кас, тIимил инанмиш тир кас.

МАЛОВЕРИЕ мн. нет бегьем инанмишвал тахьун, тIимил инанмишвал.

МАЛОВЕРОЯТНЫЙ тIимил мумкин тир, тIимил инанмишвал ийиз жедай, тIимил ихтибарвал ийиз жедай, бегьем ихтибарвал (инанмишвал) ийиз тежер.

МАЛОВОДНЫЙ яд тIимил авай.

МАЛОГРАМОТНЫЙ 1. тIимил кIел-кхьин чидай, тIимил савад авай. 2. бегьем дуьз тавунвай, бегьем кар тийижиз авур, наши касди авурди хьтин.

МАЛОДОЙНЫЙ нек тIимил гудай (гьайван).

МАЛОДОХОДНЫЙ тIимил дахутлу, доход (дахут) тIимил гудай.

МАЛОДУШЕСТВОВАТЬ несов. рикIин ажузвал авун.

МАЛОДУШИЕ мн. нет ажузвал, рикIин ажузвал.

МАЛОДУШНИЧАТЬ несов. разг., см. малодушествовать.

МАЛОДУШНЫЙ ажуз, ажузвал квай, рикI ажуз.

МАЛОЗАМЕТНЫЙ 1. жизви аквадай, бегьем акван тийир. 2. виле акван тийир, са тафаватвал авачир, гьакIан адетдин.

МАЛОЗЕМЕЛЬЕ мн. нет ччилин тIимилвал, ччил тIимил авайвал.

МАЛОЗЕМЕЛЬНЫЙ ччил тIимил авай.

МАЛОИЗВЕСТНЫЙ тIимил малум тир.

МАЛОИЗУЧЕННЫЙ тIимил ахтармишнавай, тIимил чирнавай, бегьем чир тавунвай.

МАЛОИМУЩИЙ кесиб, агьвал авачир.

МАЛОКАЛИБЕРНЫЙ гъвечIи калибрдин.

МАЛОКРОВИЕ мн. нет ивидин тIимилвал, бегьем иви тахьун.

МАЛОКРОВНЫЙ иви тIимил квай.

МАЛОКУЛЬТУРНЫЙ тIимил культурный, бегьем культурный тушир, тIимил культура авай.

МАЛОЛЕТНИЙ гъвечIи; тIимил яш авай, гъвечIи яшдин.

МАЛОЛЕТСТВО мн, нет аял вахт, аялвилин яш; аялвал.

МАЛОЛЮДНЫЙ инсанар тIимил авай.

МАЛО-МАЛЬСКИ нареч. разг. са тIимил кьванни.

МАЛОМОЩНЫЙ тIимил къуват (гуж) авай, тIимил къуватлу, тIимил гужлу, къуват тIимил авай.

МАЛОНАДЕЖНЫЙ тIимил умуд авай, тIимил умуд кутаз жедай; бегьем умуд кутаз тежер; тIимил ихтибарлу, бегьем ихтибар ийиз тежер.

Дата добавления: 2014-01-11