Ухан генниг диилдг

Герин умшлһн

(Мини дурта тууль)

Рис. семи братьев-охотников

Ах-дү долан

Кезәнә ах-дү долан бәәҗ. Эднлә хоша ор һанцхн көвүн бәәҗ. Ах-дү долана эцкнь зовлңгта суусн бәәҗ. Ах-дү долан өсәд, гер авсн бийнь, юмнд зархла, хаалһан олҗ ирҗ чаддго бәәҗ. Теднд эцкнь хаалһч болдг бәәҗ. Эднә өөр бәәсн көвүн аңһучлдг бәәҗ. Хамаран одвчн кергән күцәһәд ирдг бәәҗ. Долан үртә өвгн седкләрн зовна: мини долан көвүн гертәсн һарчкад, хаалһан хәрү олхш, иим үүл бәәдви? Эн дала болсн мал-герән яһҗ эдлхмб эдн? – гиһәд өвгн өдр-сө уга ухалад, зовад бәәнә.

Зовад бәәҗ долан көвүнә эцкнь үкнә. Долан көвүн эцкиннь буйинь сәәнәр эс кеҗ чадад бәәнә. Тиигхлә һанцар бәәдг көвүн ирәд эцкин буйинь яһҗ кехинь зааҗ өгәд, цогцинь һарһна. Долан көвүн өр цәәхлә, өнчән хуваҗ авх болад чичлднә. Кен икәр авхан, кен баһар авхан медҗ чадад нег җилин эргцд бәәнә. Хаҗуднь бәәсн ор һанцхн көвүн ирәд келнә:

– Би зарһитн хаһлҗ өгсв.

– Уга, чамар зарһ келгшговидн. Бидн эврән өнчән авхвидн. Ах-дү долан чичлдәд, дәкәд нег җилин эргцд бәәнә. Теднә мал-гер өсҗ бәәхш. Тиигҗ бәәтл хаҗуһас угатя көвүн ирнә.

– Нә, ах-дү долан, тана эцктн үксн, тадн хоорндан керлдәд бәәдг зәңг соңсад ирүв. Ах-дү долан келнә:

– Нә, мана зарһ кеҗ, мал-гериг хуваҗ өгтн, - гинә.

Угатя көвүн келнә:

– Долалулн неҗәһәд нәрхн мод кеҗ автн. Модна үзүртнь бичкн улан кенчр уйтн. Намаг дахад йовтн. Урсхулын улан һол бәәнә. Тер һолын көвәд өнчитн хуванав. Ах-дү долан терүг дахад, нарн суух үзг тал хәләһәд йовна. Йова йовҗ Урсхулын улан һолын көвәд ирнә. Угатя көвүн келнә:

– Ода хувцан тәәлтн. Урсхулын улан һолын усн буслад бәәдг усн болҗана. Долан һәрг усн буслҗахиг меддг арһ уга болҗана.

Угатя көвүн келнә:

– Нә, кен түрүн орна – ортн. Зуг орсн цагтан нәрхн модарн дайлтн. Дайлсн цагт дарукнь орх зөвтә. Ах-дү доланас түрүн болҗ икнь орна. Ардаснь хойрдгчнь орна. Иигәд ах-дү долан Урсхулын улан һолын буслҗасн уснд орад үкҗ одна. Угатя көвүн долан көвүнә малар олз кеһәд, амрад, җирһәд бәәнә.

3

Дата добавления: 2014-11-06