арт адамдарда кең тараған тері ауруларының (кәрілік сүйелі, гиперкератоздар, кәрілік қышыма) клиникалық ағымның ерекшелігі, емі, күтімі

2.1.1 Тері қартаюының сыртқы белгілері. Сыртқы қартаюдың кейбір белгілері генетикалық бейімдеушілікке, сонымен бірге тұрмыстық жағдайларға тәуелді. Бет пен мойын терісіндегі қартаю өзгерістері айқынырақ болады. Қартаюдың негізгі және қосымша белгілерін ажыратады.

Негізгі қартаю белгілеріне: жұмсақ тіндер серпімділігінің төмендеуі, құрғау, жұқару, терінің әжімденуі мен қатпарлануы, кәрілік деформация жатады. 

Қосымша белгілеріне: көз айналасындағы ісіну және борпылдақтың, телеангиэктазиялар, розацеа (қызғылт түйіршік), жұлдыз әрізді ангиомалар, «румин денешіктері» гипертрихоз, гиперпигмен тация, себореялық кератоздар, ксантелазмалар жатады.

60 жастан асқан адамдардағы тері патологияларының құрылымында негізгі орынды, 55,8 және 47,4% құрайтын аллергиялық және қышыма дерматоздар (дерматит, кәрілік қышыма, экзема, токсидермия, нейродермит, есекжем) алады.

Дерматоздар. Аллергиялық дерматоздардың ішінде бірінші орынды дәрілік аллергия құрайды, бұл қарттық жастағы науқастардың қосымша аурулары бойынша көптеген дәрілерді қабылдауымен байланысты болуы мүмкін. Кейде әртүрлі ауруларын бір мезгілде емдеу үшін 6-8 және одан да көп дәрілік заттарды тағайындап жатады. Қарт науқастарда орта есеппен алғанда 4 аурулары болады, және қай дәріден аллергодерматоз туындағанын байқау мүмкін болмайды. Көбіне аллергиялық ре акцияларды антибиотиктер, жүрек-тамырлық заттар, В тобының дәрумендері, анальгетиктер, никотин қышқылының препараттары шақырады.

Дәрілік аллергиялардың клиникалық көрінісі әртүрлі болып келеді.

Жиі аллергиялық дерматит, Квинке ісінуі, шектелген (сульфаниламидті) эритемалар кездеседі; дәрілік аллергияның жалпы 23 түрін ажыратады.

2.1.2 Аллергиялық дерматит – диаметрі 2-5 см болып келетін қышымалы эритематозды дақты көрініспен сипатталады, жиі иық, тізе және денеде серозды, кейде геморрагиялық құрамды көпіршіктер де дамуы мүмкін. Везикулезды бөртумен қатар, кіші папуллезді бөртпелер де байқалады.

2.1.3 Квинке ісінуі кәрі жастағы адамдарда сирек кездеседі. 60 жастан асқан адамдардағы өршімелі Квинке ісінуі қатерлі жаңа түзіліс болуы мүмкіндігін айқындайды.

Шектелген (сульфаниламидті) эритема жиі сульфаниламидті, дапсонды дәрілерді, тетрациклиндерді, анальгетиктерді қабылдаумен байланысты дамиды. Қою күлгін немесе бурыл түсті дөңгеленген ошақтар көрінеді, үдеріс соңында дақ қалады.

Қарттардағы тері қышымасы, немесе кәрілік қышымасының этиологиясы мен патогенезі жеткіліксіз зерттелген. Пайда болу механизмі күрделі, бірақ оның теріге химиялық және физикалық, ферментативті, иммундық, аллергиялық әсер етуімен байланысты нейрогуморалды табиғаты күмән келтіре қоймас. Қарттардағы тері қышымасының себеб інде тіндердің қоректенуінің бұзылысын тудыратын жүрек–тамыр жүйелерінің аурулары, асқорыту жолы мен эндокринді жүйе аурулары жатуы мүмкін.

Тері қышымасы жиі лимфогранулематозбен, қант диабетімен, гипертиреозбен, қатерлі ісіктермен қосарланады.

Кәрілік қышымасы – созылмалы ауру, қышыма барлық дерлік жағдайда жайылған болады. Тері болбыр, құрғақ, қатпарланған, біріншілік морфологиялық элементтер жоқ. Көптеген экскориациялар (тырналған жерлер) бар, бірақ ұзақ және қиын қышыма кезінде нейродермит белгілері, яғни теріде инфильтрация мен лихенификация пайда болады. Ұзақ, тұрақты, созылмалы кәрілік қышыма кезіндегі жүйкелік бұзылыстар

айқындалатындықтан, емдеу қиындығын тудыратындықтан, ол жеке ауру ретінде қарастырылады.

Кәрілік қышымасын емдеу қиын және ол мүмкіндігінше мүшелер мен жүйелерде анықталған өзгерістерді жоюға бағытталған болуы тиіс.

ОЖЖ қызметін қалыптандыру үшін седативті заттар (бромкамфора, натрий бромиді, шүйіншөп тамырының тұнбасы) және транквилизаторлар (элениум 1 таблеткадан күніне 2–3 рет, 30–40 күн бойы, тазепам 0,01г күніне 2 рет, 2 апта бойы) тағайындалады. (Пархонның модификацияланған әдісі бойынша новокаиндық блокаданы: сызба

бойынша 0,5% -қ новокаин ерітіндісін б/е, 1,0 мл бастап 5,0 мл дейін 2 күннен соң 3–ші күні енгізіледі, барлық курсына 15–20мл). Ағзаның резистенттілігін жоғарылату үшін метилурацилді 0,05г күніне 2 рет, 2 – 3 апта береді. Физиотерапияның тиімділігі жоғары болып келеді. Гепато –(карсил, силибор, нигедаза) және ангиопротекторлар (актовегин, трентал, теоникол), склерозға қарсы алмасу үдерісін жақсартатын дәрілер

тағайындалады. Сонымен бірге, дәруменге бай ұтымды тамақтану қажет.

Қарт және егде жастағы науқастарға жүргізілетін жергілікті емнің ерекшеліктері болады. Теріні құрғатып жіберуге болмайды, оның орнына майлы жақпаларды қолданған жөн, ал кейбір жағдайларда кортикостероидты жақпа майларды қолдануға болады. Ұйықтар алдында теріні құрғатып жібермейтін крахмалды жалпы жылы ванналар тағайындалады. Бірақ кәрілік қышыма кезіндегі жергілікті ем тек қосымша

мағынаға ие болады.

Дата добавления: 2023-11-19