Цементаторлар

Байланыстырғыштардың (цементаторлардың) рольі.

Құрамның мықтылығы жоғары болу үшін жоғары қысымда қысып (престеп) мақсатқа жету мүмкін емес.

Заттың мықтылығын арттыру үшін құрамға байланыстырғыш енгізеді (кейде оларды цементаторлар деп атайды). Цементатор ретінде жасанды және табиғи смолалар, каучук және басқа да органикалық заттар қолданылады. Егер цементатор бірдей уақытта жанғыш болса, онда жану процесі баяулайды және құрамның химиялық тұрақтылығы артады.

Мықтылықты анықтау үшін оны бұзатын күштің мөлшерімен анықталады. Ол үшін пиротехникалық құрамнан тұратын цилиндрлі үлгіні арнайы сынақ машиналарында бұзады. Үлгіні (әдетте диаметрі 20 мм ұзындығы 30 мм) екі болат пластина арасына орналастырып, екі болат пластинаны тұрақты жылдамдықта, баяу қозғалыста бір-біріне жақындатады. Осы кезде үлгіні бұзуға кеткен күш бойынша мықтылығын анықтайды.

Үлгінің мықтылық шегін a деп белгілеп, келесі формуламен анықтаймыз:

a = P_max/S

P_max – үлгіні бұзуға қажет күш

S – үлгінің көлденең қимасының ауданы см².

Мықтылыққа әсер ететін факторлар

Қысылған (престелген) заттың мықтылығы келіслерге тәуелді:

1. тотықтырғыш-жанғыш негізгі қоспаның қасиетіне;

2. байланыстырғыш қасиетіне және оның құрамдағы мөлшеріне;

3. компоненттердің ұнтақталу дәрежесіне;

4. құрамға байланыстырғышты енгізу тәсіліне; құрғақ түрде, ерітінді түрінде (лак), ерітінді концентрациясына және тағы басқалары;

5. қысудың (престеудің) меншікті қысымына және қысымда ұстау уақытына;

6. құрам тығыздығының биіктігіне және биіктік пен диаметр қатынасына.

Заттың қысылуы қысылудың меншікті қысымынан 20-25 % артық болмайды. Ұзындығы диаметрінен 1,5 еседен артық болмау керек.

Құрамның ішіндегі қысымды келесі формуламен анықтаймыз:

Р_һ = Pе^-Аһ

р – пуансон қысымы

е – натурал логарифмнің негізі

А – пропорционалдық константа

Байланыстырғыштардың жіктелуі және олардың қасиеттері.

Жиі қолданылатын байланыстырғыштар:

1. жасанды смолалар – идитол, бакелит, эпоксидті смолалар және басқалары;

2. шынай смолалар және оларды өңдеу өнімдері: канифоль, резинаттар;

3. кебетін май – олифу;

4. клей – декстрин.

Сонымен қатар әртүрлі асфальттар мен битумдар қолданылады. Кейбір жағдайларда сәйкес ерітіндідегі нитроторлар мен каучуктар қолданылады. Нитроторлар үшін спирт-эфир қоспасы, ацетон, ал каучук үшін бензол, бензин және тағы басқалары қолданылады.

Қатты пиротехникалық отында байланыстырғыш ретінде полиуретандар, тиоколдар, каучуктар қолданылады.

Смолалардың сипаттамалық қасиеттері:

1. суда ерімейді;

2. органикалық еріткіштерде ериді;

3. смола ерітінділері кепкенде қабықша түзу қабілеті;

4. шіру процесіне барынша қарсы тұрады.

Смолалардың белгілі түрлері:

Идитол – С₁₃Н₁₂О₂. Бакелит – С₁₂Н₁₁О₂. Канифроль – С₂₀Н₃₀О₂. Резинат – (С₂₀Н₂₉О₂)₂Са. Олифа – С₁₆Н₂₆О₂. Декстрин – (С₆Н₁₀О₅)_n.

2.3. Электр разрядындағы реакциялар

Дата добавления: 2014-12-07