Кредит №1 2 страница

Д. ядросы жоө жасушалар

Е. өсімдікті жабатын жасушалар

7. Меристемалар қандай белгілеріне байланысты жіктеледі?

А. жасушалардың бөліну жылдамдығына қарай

В. шығу тегіне қарай

С. қызметіне қарай

Д. жасушалар размеріне қарай

Е. өсімдік ағзасында орналасуына қарай

8. Қандай меристемалар «апикальды» деп аталады?

А. ертелі

В. жанама

С. Ұшты

Д. қыстырма

Е. инициальды

9. Қандай меристемалар «интеркалярлы» деп аталады?

А. ертелі

В. жанама

С. қыстырма

Д. Ұшты

Е. латеральды

10. Ұшты меристемалардың шығу тегі қандай?

А. үшіншілік

В. екіншілік

С. тұрақтылығы үнемі

Д.үнемі кездеспейтін

Е.біріншілік

11. Қандай меристемалар «латеральды» деп аталады?

А. жанама

В. Ұшты

С. қыстырма

Д. біріншілік

Е. екіншілік

№ 3 Сабақ

1.Тақырыбы: Әртүрлі өсімдіктердің бөлгіш, механикалық,өткізгіш ұлпаларының құрылысының ерекшеліктері. Жіктелуі, функциясы, өсімдіктерде орналасуы. Өткізгіш шоқтар

2.Мақсаты: Дәрілік өсімдік шикізаттарын диагностикалау мақсатында қолданылатын Өсімдiктердің морфологиялық және анатомиялық құрылысының әртүрлілігін оқып үйрену.

3.Оқыту мақсаты:

1. Механикалық, өткізгіш ұлпалары,анықталуы,сипаттамасы,әр түрлі белгілеріне қарай ұлпалардың жіктелуі.

2..Колленхима дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

3. Склеренхима дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

4. Либриформ,талшық(луб)дегеніміз не,сипаттамасы,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы

Склеренхима дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

5. Склереидтер дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

6. Бұрышты,пластинкалы колленхима қызметі.

7. Склереидтердің әр түрлі түрлерінің бір-бірінен айырмашылықтары мен жалпы белгілері(тасты жасуша,макросклереидтер,остеосклереидтер,жұлдызды склереидтер,жіп тәрізді склереидтер,трихосклнреидтер)

8. Өткізгіш ұлпалар тобына мінездеме беріңіз:електі түтікшелер,сосудтар,трахкидтер.

9. Өзекке сипаттама беріңіз.

10. Либриформ,талшық(луб)дегеніміз не,сипаттамасы,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы

11. Склереидтер дегеніміз не,жіктелуі,қызметі,жасушалар құрылысы,өсімдіктерде орналасуы.

12. Бұрышты,пластинкалы колленхима қызметі.

13.Склереидтердің әр түрлі түрлерінің бір-бірінен айырмашылықтары мен жалпы белгілері(тасты жасуша,макросклереидтер,остеосклереидтер,жұлдызды склереидтер,жіп тәрі Өткізгіш ұлпалар тобына мінездеме беріңіз:електі түтікшелер,сосудтар,трахкидтер.зді склереидтер,трихосклнреидтер)

14. Өткізгіш ұлпалар тобына мінездеме беріңіз:електі түтікшелер,сосудтар,трахкидтер.

15. Өзекке сипаттама беріңіз.

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Өсімдік ағзасындағы арнайы ұлпалардың типтері,өсімдік тіршілігі үшін жасушаның дифференциялық рөлі.

2.Механикалық ұлпалардың жасушаларына тән белгілер қандай?

3.Колленхима жасуша құрылысының склеренхима жасушасының құрылысынан айырмашылығы қандай?

4.Неге колленхима жас өсімдіктердің органдарына тән?

5.Тін талшықтарының өзекті талшықтарынан не айырмашылығы бар?

6.Склерейд құрылыстарының ерекшеліктері қандай?

7.Електі түтікшелер,құрылысы,қызметі,өсімдіктерде орналасуы.

8.Түтікшелер(трахеи),құрылысы,қызметі,өсімдіктерде орналасуы,трахеяның типтері.

9.Трахеидтер,құрылысы,қызметі,өсімдіктерде орналасуы.

10.Өткізгіш шоқтар дегеніміз не,олардың құрылысы,қызметі.

11.Ксилема неден тұрады,олардың қызметі,басқа ұлпалардың шоқты түтікшелерінен айырмашылықтары.

12. Флоэма неден тұрады,олардың қызметі,басқа ұлпалардың шоқты түтікшелерінен айырмашылықтары.

13.Әр түрлі коллатеральді,биколлатеральді,концентрлі,радильді,ашық,жабық шоқтарға мінездеме беріңіз.

14.Өрлеуші ток,бәсеңдеуші ток қандай түтікшелерден тұрады?

15.Өсімдіктерде қандай өткізгіш элементтер органикалық заттардың жылжуын қамтамасыз етеді?

16.Түтікше-талшық шоқтарды сипаттаңыз,олардың типтері,қызметі,құрылысы.

17.Қабық қандай элементтерден тұрады?

18.Өсімдіктің қандай мүшелері немесе бөліктері перидермамен,ал қандйы қабықпен жабдықталған?

19.Саңылаудың орналасуына байланысты дара және қос жарнақты өсімдіктерді қалай ажыратуға болады?

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау(оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу,белгілі препараттармен лабораториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып өткізу).

6.Әдебиет:

Негізгі:

1.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Орынбасарова К.К.»Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Қадишаева Ж.А.»Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3.Ә.Ә.Әметов.Ботаника.Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4.Ш.Н:Дүрмекбаева.Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы.Көкшетау:Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,204,-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев,К.Д.Рахимов,Егеубаева.Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов,С.М.Әдекенов,К.Д.Рақымов,Ә.И.Исамбаев,Б.И.Сауранбаев.Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7.Бақылау:

Тест:

1. Өсімдіктерде қандай ұлпалар тірек қызметін атқарады?

А. жабындық ұлпа

В. өткізгіш ұлпа

С. негізгі ұлпа

Д. механикалық ұлпа

Е. түзуші ұлпа

2. Өсімдіктерде қандай ұлпалар скелетті деп аталады?

А. бөлгіш

В. негізгі

С. механикалық

Д. жабындық

Е. меристематикалық

3. Механикалық ұлпалар құрылысының қандай ерекшеліктері арқылы өсімдікке қаттылық (мықтылық) береді?

А. жасушалардың қалыңдығынан

В. өте майда размерлі жасушалардан

С. үлкен размерлі жасушалардан

Д. механикалық ұлпалардың жасушаларының тығыз орналасуынан

Е. жасушалардың спецификалық орналасуынан

4. Жасушалардың өсуіне механикалық ұлпалардың қандай типтері кедергі жасамайды?

А. тасты жасушалар

В. склеренхима

С. склереидтер

Д. либриформа

Е. колленхима

5. Жасушаларында тірі құрамы бар механикалық ұлпаларды атаңыз:

А. склеренхима

В. колленхима

С. склереидтер

Д. либриформа

Е. тасты жасушалар

6. Колленхима өсімдіктің қай жерінде кездеседі?

А. перециклда

В. біркелкі барлық ұлпаларда

С. флоэмада

Д. эпидерма астында

Е. ксилемада

7. Колленхима типтерін көрсетіңіз:

А. шеңберлі

В. прозенхималы

С. бұрышты, пластинкалы

Д. цилиндрлі

Е. қалың қабықшалы

8. Механикалық ұлпалардың түрлерін атаңыз

А. ритидома

В. склеренхима

С. склереидтер

Д. колленхима

Е. перидерма

9. Склеренхима үшін қандай жасуша қабықшалардың қалыңдығы тән?

А. біркелкі жасушалардың ұзындығы бойынша

В. бұрышты

С. пластинкалы

Д. шеңберлі

Е. цилиндрлі

10. Склеренхима жасушалар құрылысының ерекшеліктерін көрсетіңіз:

А. тірі майда жасушалар

В. тірі емес өзектелген жасушалар

С. тірі емес паренхималы жасушалар

Д. тығыз байланысқан прозенхималы жасушалар

Е. изодиаметриалы жасушалар

№4 сабақ

1.Тақырыбы: Өркендердің құрылысындағы жалпы заңдылықтар.Дара жарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің өсінділіерінің құрылысы.Тамырлы және өркенді жүйе.

2.Мақсаты: Даражарнақты және қосжарнақты өсімдіктердің өсінділерінің құрылысын,тамырлы және өркенді жүйені,вегетативті мүшелердің құрылысындағы негізгі заңдылықтарды оқып үйрену.Тәжірибелік алынған білімді бітіктіру.

3.Оқыту мақсаты:

1.Өсімдіктің вегетативті мүшелері дегеніміз не?

2.Өсінді дегеніміз не,оның құрылысы,латынша атауы.

3.Даражарнақты және қосжарнақты өсінділердің құрылысына сипаттама беріңіз,ұқсастығы мен айырмашылығы.

4.Вегетативті мүшелердің құрылысындағы негізгі заңдылықтар?

5.Тұқымды ұрық,тамырлы мойын,гипокотиль,эпикотиль,колеоптиль дегеніміз не?

6.Тамырлы және өркенлі жүйе терминіне анықтама,сипаттама беріңіз.

7.Пайда болу жолына байланысты тамырлы жүйелердің жіктелуі.Тамырлы жүйелердің құрылысы.

8.Тамыр,оның функциясы,өсімдіктер өміріндегі маңызы.

9.Өркен дегеніміз не,оның негізгі бөліктері.

10.Өркендер қандай белгілеріне қарай жіктеледі?

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1.Өсінділер макроморфологиясына сипаттама беріңіз.

2.Өсімдіктің тұқымы қалай өседі және болашақ мүшелері(органдары)қалай пайда болады?

3.Тамырлы жүйелердің формалары мен түрлерінің сипаттамасы.

4.Бас тамырдың жүйесі,қосалқы тамырдың жүйесі,аралас тамырдың жүйесі дегеніміз не?

5.Бас тамырдың және қосалқы тамырдың жүйелері қандай формада болады?

6.Тұқымдар қалай өседі,өсімдіктің болашақ мүшелері қалай түзіледі?

7.Тамырлы жүйе мен бөлек тамырлардың түрлері қандай болады?

8.Тамыр мен өркеннің латынша атаулары.

9.Өркендердің бұтақтану типтері.

10. Даражарнақты өсімдіктердің тамыр құрылысының қос жарнақтылардың тамыр құрылысынан айырмашылығы қандай?

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау(оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу,белгілі препараттармен лабораториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып өткізу).

6. Әдебиет:

Негізгі:

1.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Орынбасарова К.К.»Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2.Махатов Б.К,.Патсаев Ә.Қ,.Қадишаева Ж.А.»Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3.Ә.Ә.Әметов.Ботаника.Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4.Ш.Н:Дүрмекбаева.Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы.Көкшетау:Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,204,-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев,К.Д.Рахимов,Егеубаева.Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов,С.М.Әдекенов,К.Д.Рақымов,Ә.И.Исамбаев,Б.И.Сауранбаев.Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

Тест:

1. Өсімдіктің вегетативті мүшелерін атаңыз:

А. тұқым,жапырақ,гүл,тамыр

В. жапырақ,өркен

С. гүл,жапырақ

Д. тұқым,өркен

Е. тамыр,жапырақ,өркен

2. Бас тамыр неден пайда болады?

А. гипокотелийден

В. ұрықтық қабықтан

С. тұқым бөлігінен

Д. тамыр мойнынан

Е. эпикотелийден

3. Біржарнақты ұрықтық бұтақты жер құнарынан өткенде зақымданудан не қорғайды?

А.колеоптиль

В.эпикотель

С.гипокотель

Д.тамыр мойыны

Е.эндосперм

4.»Plantula» деген латын атауының қазақша атауын беріңіз:

А. ұрықтық жапырақ

В. тұқым бөлігі

С. тамыр мойыны

Д. ювенильді жапырақ

Е. өсінді

5. Тамырлы жүйе дегеніміз не?

А. өсіп кетуден және бұтақтанудан түзілген барлық өсімдіктер тамырларының жиынтығы

В. қосалқы тамырлардың жиынтығы

С. бас тамыр

Д.жапырақпен немесе өркенмен пайда болған тамырлар жиынтығы

Е.қосалқы тамырлардың жүйесі

6. Бас тамыр жүйесі қандай формада болады?

А. негізгі

В. бұтақталған

С. шашақты

Д. жекелік

Е. аралас

7. Қосалқы тамырдың жүйесі қандай болады?

А. аралас

В. жекелік

С. шашақты

Д. бұтақталған

Е. негізгі

№ 5 сабақ

1. Тақырыбы: Жапырақ анатомиясы мен морфологиясы. Жіктелуі.

2. Мақсаты: Жапырақтың морфологиялық және анатомиялық құрылысын және олардың сыртқы факторларға тәуелділігін оқу. Жапырақтың өсуі мен дамуын, жапырақ формаларын және жапырақтың физиолоиялық қызметін оқып үйрену. Алған білімдерді тәжірибеде қорытындылау.

3. Оқыту мақсаты:

1. Жапырақ, оның бөліктері, орналасуы, жіктелуі, атқаратын қызметі.
2. Жапырақ тыртығы дегеніміз не?
3. Жапырақтың морфологиялық және анатомиялық құрылыстарына жалпы сипаттама беріңіз.
4. Жапырақтың жүйкеленуінің негізгі типтері.
5. Жасыл жапырақтың физиологиялық қызметі.
6. Жапырақтың қандай формалары болады, гетерофилия деген не?
7. Жай жапырақтың күрделі жапырақтан айырмашылығ неде?
8. Жапырақ көлемінің өзгеріп отыруының себептері қандай?
9. Жай жапырақтар қандай өсімдіктерге және күрделі жапырақтар қандай өсімдіктерге тән?
10. Жапырақтардың түсуінің қандай биологиялық мәні бар?

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Жапырақ тақтасының морфологиялық ерекшеліктері.

2. Жакпырақтың анатомиялық құрылысы,жапырақтың метеморфозы.

3. Мезофилл,ксилема,флоэма,склеренхиманың орналасуын түсіндіріңіз.

4. Көлеңкелі және жарықтық жапырақтар туралы түсінік.

5. Жүйкеленудің қарапайым типіне не жатады?

6. Жапырақтың өсімдік тіршілігіндегі атқаратын рөлі қандай?

7. Жай жапрырақтар мен күрделі жапырақтарды қалай жіктейді?

8. Қандай жапырақтарды қарапайым жапырақтарға жатқызады?

9. Дорзовентральды және изолатеральды жапырақтардың құрылысының жалпы планы қандай?

10. Жапырақтардың формациясы деген не?

11. Жапырақ бөліктерін орналасуына қарай түсіндір.

12. Жапырақтың түсуін түсіндір.

13. Қылқан жапырақтылардың жапырақ құрылысы туралы түсінік.

14. Жапырақтың бөліктері мен түрөзгерістері.

15. Жапырақ фотосинтнз,транспирация,газ алмасу ағзалары ретінде.

5. Білім берудің және оқытудың әдістері: Зертханалық жұмыстарды орындау (оқу топтарында тақырыптық зертханалық сабақтар жүргізу, белгілі препараттармен лобороториялық жұмыстар жүргізу немесе студенттер дайындаған тірі не гербарий күйіндегі өсімдіктерді өткен тақырыптарды қолдана отырып сабақ өткізу).

6. Әдебиет:

Негізгі:

1. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Орынбасарова К.К. «Өсімдіктердің анатомиясы және морфологиясы».—Шымкент,2011.-143 б.

2. Махатов Б.К,. Патсаев Ә.Қ,. Қадишаева Ж.А. «Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер»-Шымкент,2011-126 б.

3. Ә.Ә.Әметов. Ботаника. Ы.Алтынсаригн атындағы Қазақстан білім академиясының Республикалық баспа кабинеті,2000.-508 б.

4. Ш.Н:Дүрмекбаева. Өсімдіктер морфологиясы мен анатомиясының практикумы. Көкшетау: Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті,2004.-100 б.

Қосымша:

1.Ә.И.Исамбаев, К.Д.Рахимов, Егеубаева. Халық медицинасында пайдаланылатын дәрілік өсімдіктер Алматы,2000.-200 б

2.М.К.Көкенов, С.М.Әдекенов, К.Д.Рақымов, Ә.И.Исамбаев, Б.И.Сауранбаев. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері және оның қолданылуы Алматы Ғылым,1998,288 б.

7. Бақылау:

ТЕСТ:

1. Жапырақтың сабағының төменгі кеңейген бөлімі қалай деп аталады?

А. қынабы

В. жапырақша

С. раструб

Д. примордия

Е. рахис

2. Жапырақтың ұлпаларының қандай типі фотосинтез қызметін атқарады?

А. Бағаналық мезофилл

В. Борпылдақ мезофилл

С. жүйкеленуі

Д. эпидерма

Е. склерсидтер

3. Фотосинтез процесінде қандай ферменттер қатысады?

А. Пластохинол, цитохром, пластоциан, ферродоксин

В. Ферродоксин, цитохром, пластоциан, пластохинол

С. Пластоциан, цитохром, пластохинол, ферродоксин

Д. Пластоциан, ферродоксин, цитохром, пластохинол

Е. цитохром, ферродоксин, пластоциан, пластохинол

5. Фотосинтездің жарық стадиясында не жүреді?

А. Энергияның бөлінуі

В. Глюкозаның ыдырауы

С. Глюкозаның түзілуі

Д. Судың фотолизі

Е. тұздардың түзілуі

6. Жапырақ латынша қалай аталады?

А. micropils

В. flores

С. radix

Д. folium

Е. petala

7. Меруертгүлдің жапырағының жүйкеленуі қандай?

А. Доға тәрізді

В. Тор тәрізді

С. Саусақ тәрізді

Д. дихатомиялық

Е. параллелді

8. Гүл шоғырында өсетін жапырақ қалай деп аталады?

А. Гүл жапырақшасы

В. ұшыңқы

С. жанындағы

Д. примордиалды

Е. тұқым жарнақты

9. жапырақтың қызметін атаңыз.

А. Қор жинау

В. Газ алмасу

С. Фотосинтез, транспирация

Д. қорғаныс

Е. өткізгіш

10. Күрделі жапырақ типтерін көрсетіңіз:

А. саусақты

В. қауырсынды

С. оймалы

Д. тісті

Е. қоршаулы

8.Транспирация деген не?

А. Жабындық ұлпа

В. Сыйымды түрі

С. Өсімдік жапырағынан судың булануы

Д. Ашу түрі

Е. өткізгіш ұлпа

9.Жапырақтың анатомиялық құрылысының бөлігін атаңыз:

А. устьица

В. Экскреторды заттар

С. Кішкене бездер

Д. Қор заттары

Е. эпидерма, талшық, жүйкелену

10. Жапырақтың жүйкеленуі қалай деп аталады, егерде бір ғана басты жүйкеден жанғы жүйкелердің 1,2,3 қатарлары кетсе?

А. Саусақ тәрізді

В. Доға тәрізді

С. Тор тәрізді

Д. дихатомиялық

Е. параллелді

11. Егер буыннан 3 не одан да көп жапырақтар тараса, онда жапырақтың орналасуы қалай деп аталады?

А. Қарама-қарсы

В. кезекпен

С. топталып

Д. Екі қатар

Е. бір қатар

Дата добавления: 2015-04-25