Тапсырма. 2 страница

d) Эксктратор және электрсезгіш

e) Вентилятор

51) Қышқыл жауын-шашынның пайда болуының негізгі себебі:

a) азоттың көбеюі

b) оттегінің көбеюі

c) темір қосылыстарымен ластану

d) күкірттің қос тотығымен ластануы

e) көмірқышқыл газының көбеюі

52) “Табиғат ресурстарын қорғау” түсінігі қашан пайда болды?

a) ҒТР даму периодында

b) 1930-1940 ж.ж

c) XIX ғ. аяғында

d) XX ғасырдың басында

e) Б.ғ 50-60 ж.ж.

53) Өзінің масштабы мен таралуы бойынша ластану қалай бөлінеді?

a) Мемлекеттік, әлемдік

b) Жергілікті, региональды және глобальды

c) Қалалық, республикалық

d) Қалалық, әлемдік

e) Мемлекеттік, аймақтық

54) Ортаның климаттық абиотикалық факторларына мынадай факторлар жатады:

a) ауа температурасы, ауа қысымы

b) жарық, температура, ылғалдылық, қысым

c) температура, ауа жібергіштік, су құрамы

d) ауаның газдық құрамы, тұздылық, ауа қысымы

e) су тұздылығы, теңіз бетінен биіктік, тұшылық

55) Зат және энергия айналымы жүретін, барлық организмдер бірге қызмет ететін, бір-бірімен және қоршаған ортамен әрекеттесетін орта келесідей аталады:

a) экологиялық жүйе

b) ареал

c) биогеоценоз

d) биоценоз

e) экологиялық ниша

56) Қышқыл жауын- шашынның пайда болуының негізгі себебі:

a) күкірттің қос тотығымен ластануы

b) темір қосылыстарымен ластану

c) азоттың көбеюі

d) оттегінің көбеюі

e) көмірқышқыл газының көбеюі

57) Денесінде саңылау жоқ, сабақта және жапырақта сужинау ұлпасы дамыған, денесі жуаң эпидермиспен жабылған, бул өсімдік қай тобқа жатады?

a) Эфимер тобына

b) Ксерофиттер тобына

c) Мезофиттер тобына

d) Гидрофиттер тобы

e) Эфемероидтар тобына

58) Гүлді өсімдіктер күндізгі кезде гүлдейді, бірақ түнде өз гүлдерін ашатын гүлдер бар. Түнгі уақытта гүлденуінің маңызы?

a) Осы өсімдіктерді осылай құдай жаратқан

b) Түгні орман мен бау-бақшаны өркендеуі

c) Түнгі бұнақденелерді тозандырушы ретінде пайдалану

d) Түнгі ылғалдылық пен суықты пайдаланады

e) Жарықтан сақтануы

59) Кай өсімдік топырақтын азот мөлшерінің қорсеткіші болып саналады?

a) Қатыр қайын

b) бежір, бидайлық

c) Қалақай, таңқұрай

d) Жолжелкен,қазтабан

e) Өгейшоп, сасықшоп, шаған

60) Экожүйенің органикалық заттарды түзушілер:

a) жануарлар популяциясы

b) продуценттер

c) редуценттер

d) консументтер

e) сапрофиттер

61) Экожүйе ішінде екі түрдің бір-бірімен пайдалы болып селбесуі:

a) коменсализм

b) жыртқыштылық

c) мутуализм

d) қорек үшін басекелестік

e) паразитизм

62) Экологиялық факторлар:

a) жиелікке тәуелді экологиялық фактордың әсері

b) ағзаға, популяцияға, бірлестікке, биосфераға ықпалын тигізетін табиғи ортаның әр бір жеке құрамды бөлшектерінің жиынтығы

c) жиелікке тауелді фактордың әсері

d) тұқымқуалау реакция нормасы, тауелді ағзаның мүмкіншілігі

e) дурыс жауабы жоқ

63) Төменгі сатыдағы көленке сұйгіш ормандар, тереңсулы өсімдіктер:

a) факультативті гелиофиттер

b) сциофиттер

c) түн суйгіш

d) жарық сүйгіш

e) гелифитттер

64) Су жағалауында, жартылай суға батырылған сулы жер үстінде өсетін өсімдіктер:

a) гигрофиттер

b) гидрофиттер

c) ксерофиттер

d) гидатофиттер

e) мезофиттер

65) Атмосферадағы азот мөлшері:

a) 90%

b) 20%

c) 78,1%

d) 70,5%

e) 65,8%

66) Қышқыл топырақта өсетін өсімдіктер:

a) дурыс жауабы жоқ

b) индиффералды

c) базифильды

d) бейтафилды

e) ацидофилды

67) Түған және өлген дара саны бірдей болған популяция:

a) географикалық популяция

b) дурыс жауабы жоқ

c) қалыпты популяция

d) өсетін популяция

e) қысқаратын популяция

68) Популяцияның минималды өмір сүру бейімі:

a) белгілі бір ортада даралардың минимальды саны

b) ұзақ мерзім бойы тіршілік етуіне кажжетті популяцияның минималды саны

c) бір уақыт арасында өлген дара саны

d) дурыс жауабы жоқ

e) популяцианың минимальды саның анықтау

69) Фазалық өзгерістер ең бірінші рет пайда болды:

a) Солтүстік бағыда

b) Африкалық пілде

c) шегірткеде

d) дурыс жауабы жоқ

e) тарақандарда

70) Өз өзімен реттелуі, ол-

a) жеке түрдің жалпы тенденциясы

b) ағзалардың өміріндегі ар уақытта өзгеруінің шарты бейімделушілігң

c) жеке меншік реттелудің механизімінің көмегімен, тірі жүйедегі тенденциясы, солармен бірге популяцияның ішкі тұрақтылығын сақтау және жеке тұрдің жалпы тенденциясы

d) жеке меншік реттелудің механизмінің көмегімен, тірі жүйедегі тенденциясы, солармен бірге популяцияныњ ішкі тұрақтылығын сақтау

e) дурыс жауабы жоқ

71) Популяция санынын эксподенциально көбеюі (яғни популяция саны өседі):

a) тамақты шектеген кезде және тек қана жыртқыштар болмағанда

b) тек зертханалық шартта

c) тек қана жыртқыштар болмағанда

d) жаңа мекендеу орның меңгергенде

e) тамақты шектеген кезде

72) Популяцияның жас даралары популяцияның санының кандай мөлшерін құрайды?

a) дурыс жауабы жоқ

b) Популяция санының өсуін құрайды

c) Өсудің нақты заңдылығы байкалмайтын популяцияны құрайды

d) Бір қалыпта болатын популяцияны құрайды

e) Саны азаятын популяцияны құрайды

73) Популяцияны сипаттаитын белгілері:

a) дурыс жауабы жоқ

b) кез келген экожүйеден турады

c) бір түрдің дараларынан турады

d) әр түрге жататын дараларынан турады

e) бір аймақта мекендейтін бір түр даралардан турады

74) Ашытқы популяциясын пробиркаға сінімді ортаға қүйѓанда, популяция саны ақырын көбееді, одан кейін өте тез көбею процесі басталады, сонаңсон өсуі біртіндеп ақырындайды. Бұл ненің салдары?

a) Метоболизм өнімінің жинақталуы

b) Сінімділігінің таусылуы

c) Бүкіл өмірлік процессі тепе-теңді болуы

d) Көбею жылдамдығы төмендейді

e) Жасушаның ескіруі

75) Популяция -бүл:

a) бір мекен ортада тіршілік ететін бір-үш түр ағзаларының тобы

b) бір аймақта тіршілік ететін бір түр ағзалар тобы

c) бір мекен ортада тіршілік ететін әр түрге жататын ағзалар тобы

d) сыртқы ортамен байланысты ағзалар бірлестігі

e) бір мекен ортада тіршілік ететін бір-бірімен оқшауланбаған бір түр ағзалар тобы

76) Популяция мөлшерінің азаю салдары:

a) эмиграция және өлім

b) эмиграция

c) тіршілік күрес

d) дурыс жауабы жоқ

e) өлім

77) Дәрнәсілдерінің ие денесінде дамып, ересек даралары еркін өмір сүретін бүнақденелілер:

a) паразитоидттер

b) микропаразиттер

c) макропаразиттер

d) симбионттер

e) мегапаразиттер

78) Ерекше қорғалатын табиғи территориялардың қандай формасың түсініктемесі берілген: " Негізінен халықтың үймдастырлған демалысына қолданатын салыстырмалы түрде жеңіл қорғалатын режимі бар территориялар ерекше эстетикалық экологиялық қүндылыктарымен ерекшеленеді".

a) Дендрологиялық саябақ

b) Табиғи ұлттық саябақ

c) Қорық

d) Қорғалым

e) Жаратылыс саябағы

79) Биосфераның негізгі тірі массасын құрайтындар:

a) зоопланктон

b) бактериялар

c) жануарлар мен бактериялар

d) жануарлар

e) өсімдіктер

80) Биосфера құрамы:

a) тек тірі және биогенді заттар

b) биогенді заттар мен биокосты денелер

c) тірі заттар, биогенді заттар мен биокосты денелер

d) тек тірі заттар мне биокосты денелер

e) тек тірі заттар

81) Түр аралық бәсекелестің мысалы болып табылады:

a) дурыс жауабы жоқ

b) тышқан тәрізді кемірушілер мен тұлкілер арасындағы қарым-қатнас

c) қасқырлар арасындағы қарым -қатнас

d) арыстан мен піл арасындағы қарым- қатнас

e) ағзадағы иесі және паразиттік құрттар арасындағы қарым-қатнас

82) Табиғи ортанын барлық өзгерістермен, жағдайына бақылау жасап баға беру қалай аталады:

a) стандарттау

b) мониторинг

c) модельдеу

d) жоспарлау

e) болжам

83) Экология ғылымының неше аспектесі бар:

a) 3

b) 2

c) 4

d) 5

e) 1

84) Бірлестіктер алып жатқан табиғи тіршілік кеңістігі қалай аталады:

a) биота

b) экожүйе

c) ареал

d) биоценоз

e) биом

85) Экологиялық ойлаудың қазіргі кездегі мәні:

a) қоршған ортаны жақсарту

b) жан- жануарларларды көбейту

c) тіршілікті қамтамасыз ету

d) экономикалық пайданы азайтып, табиғи байлықты қажетті мөлшерде ғана пайдалану

e) табиғатты пайдалана отырып, байлықты көбейту

86) Адамдардың саналы іс- әрекеттері негізгі анықтаушы фактор болып табылатын, биосфераның даму кезені қалай аталады:

a) ноосфера

b) мезосфера

c) антропосфера

d) тропосфера

e) техносфера

87) Иесін мекен ететін ағзалар қалай аталады:

a) гидробионт

b) аэробионт

c) педабионт

d) эдафобионт

e) эндобионт

88) Экологиялық фактор тұжырымдамасын көрсетіңіз:

a) табиғаттағы заттар және энергия айналымы

b) организмге әсеріңін тигізетін орта элементі

c) өсімдік дамуына әсер ететін топьфактың құрамы

d) биосферада заттар айналымыныњ бұзылуы

e) жануарларға күрі әсер ететін су ортасы элементі

89) Пойкилотермді организмдер:

a) жєндіктер

b) адамзат

c) суық қанды жануарлар

d) жануарлар дүниесі

e) жылы ќандар жануарлар

90) Бактериялар мен саңырауқулақтар көбенесі:

a) фотофильдер

b) өндірушілер

c) бірінші ретті тұтынушылар

d) ыдыратушылар

e) екнші ретті тұтынушылар

91) Су ортасын ластаушылардың қайсысы ағзаларға көбірек зиян келтіреіді?

a) Шайынды сулардың түсуі

b) Мал шаруашылық өнімдері

c) Ядохимикатардын өзен және көл суларымен шайылуы

d) Мұнай және мұнай өнімдерінің тұгілуі

e) Газ түтіндқалдықтар

92) Озон қабатының биосфера тіршілігі үшін қажетті жағдай, себебі?

a) СО₂түзілуіне әсер етеді.

b) Атмосфераның ластануына кедергі жасайды.

c) Ол космостық сәулелену нәтижесінде қалыптасады.

d) Ултра күлгін сәулелердің өтуіне кедергі жасайды.

e) Космостық сәулелену нәтижесінде қалыптаспайды.

93) Атмосферада көмір қышқыл газы, кұйе және басқа да қатты бөлшектердің жиналуына пайда болатын "Парниктік эфект" қандай өзгеріске әкеледі?

a) Биосферада өзгеріс тумайды.

b) Атмосфера кұңгірттеп, жер шары суығады.

c) Озон қабаты нашарлайды.

d) Температураның жоғарлауынан биосферада тіршілікке қолайсыз өзгерістер туады.

e) Жер бетінде орташа температура жағарылып, климат жақсарады.

94) Судың бетінде еркін жүзетін ағзаларды атаныз:

a) гигрофит

b) гидробионт

c) ксерофит

d) планктон

e) мезофит

95) Саңдық пирамидада ережесі бойынша қоректік тізбектегі даралардың саны әрбір буын сайын қалай өзгереді:

a) көбейеді

b) хаосты тұрде өзгереді

c) азаяды

d) өзгермейді

e) циклдік тұрде өзгереді

96) Биологиялық бір түрдің басқа түр арқылы таралуы байланыстың қандай тұріне жатады?

a) Фориктік байланыс

b) Топикттік байланыс

c) Трофиктік байланыс

d) Араласпа байланыс

e) Фабриктік байланыс

97) Ауыз суды залалсыздандырудың қандай әдісі экологиялық қауіпсіз?

a) Хлорлау

b) Калий пермаганатымен өндеу

c) Флотация

d) Техникалық фильтерлеу

e) Озонмен өндеу

98) Сауысқандар түяқты жануарларға оларға қауіп туып түрғандығын хабарлайды. Бүл өзара қарым -қатынастың қай типіне жатады?

a) Нейтрализм

b) Түр аралық өзара көмек

c) Симбиоз

d) Мутуализм

e) Жыртқыштық

99) Бәсекелестікке қайсысы мысал бола алады?

a) Ағаштар мен саңырауқүлақтар

b) Акула және жабысқақ балық

c) қыналар

d) қайын ормандағы шырша

e) Барлық келтіріген мысалардар

100) Төмендегі ағзалардың ішіндегі консументерге жатпайтынының атаныз:

a) бақа

b) қумырсқа

c) жылан

d) дәрілік алтей

e) қоныз

Иллюстративті материалдар:

Дата добавления: 2015-05-29