Инициал-клеткалар

И

Е

Ж

Д

Г

В

Б

А

Аз энергия жұсау – қай фильтрлеу әдісінің ерекшелігі:

· Ультрафильтрация

· Микрофильтрация

· Гиперфильтрация

Агрегаттылық дәрежесі бойынша суспензияларды бөледі:

· ұсақагрегатты

· орташаагрегатты

· іріагрегатты

Анаэробты ферментациялық аппараттар

· биогаз

· ацетон

· шампан шараптарын

Ашытқы өнімдерін бөліп алуға арналған құрал жабдық

· Колонкалар

· Жинағыш

· Биореактор

Аэрация процесінің дұрыс ұйымдастыру үшін білу керек:

· Еріген оттегінің критикалық концентрациясы

· Еріген оттегінің концентрациясына тәуелді клетка қасиеттері

· Оттегіні пайдаланудың жоғарғы шегі

Аэробты микроорганизмдердi пайдаланып ластанған суларды тазалау қондырғысы:

· Септотенк

· Метанотенк

· Аэротенк

Аэробты терең ферментация аппараттарында, массайырбас анықталады:

· ортадан оттектің және басқа да, биогенді элементтердің микробтық жасушаға тас

· жасуша алмасу өнімдерінің культуралды сұйықтыққа жіберілуімен

· оттектің массаберукоэффициентімен

Аэробты терең ферментация аппаратын құрастырғандағы ең басты міндет-жасушалардың ортадағы жіті массайырбасы мен энергоайырбасын қамтамасыз ету, анықталуы:

· ортадан оттектің және басқа да, биогенді элементтердің микробтық жасушаға тас

· жасушүа алмасу өнімдерінің культуралды сұйықтыққа жіберілуімен

· оттектің массалмасу коэффициентімен

Ә

Әдеттегі ферментацияны басқару мен тексеру үлгісіне:

· ферментер

· құрылғылар

· жүйені реттеуші

Әр клетка келесі өсу фазаларынан өтеді:

· бөліну

· созылу

· Дифференциация

Барботажды колонна:

· крышкаға

· рубашкаға

· барботер

Барботажды колонна:

· қақпаққа

· жейдеге

· барботерге

Беттік сұйық-фазалы ферментация ағатын камерада, тұрақтандырылады:

· Ылғалдық

· Температура

· Ауа беру жылдамдығы

Беттік ферментация кезінде:

· биообьект тек қана қоректік ортаның бетінде өседі

· масса алмасу болмайды

· қосалқы аэрация болмайды

Биореакторда үздіксіз ферментация кезінде:

· қоректік ортаның барлық компоненттерін ферментерға бір уақытта салады

· егу материалын бір мезгілде енгізеді

· инокулятты бір мезгілде енгізу

Биосинтездің бірінші реттік метаболит өнімдері:

· аминқышқылдар

· органикалық қышқылдар

· тотықпаған май қышқылдары

Биореактордағы масса алмасу қамтамасыз етеді:

· бірярусты араластырғыш

· екіярусты араластырғыш

· көпярусты араластырғыш

Биоректорларда өсірілетін өсімдік клеткаларының екінші реттік метаболиттерінің синтезіне әсер етушіфакторлар

· Өсімдік-донор генотипі

· Фитогормондартабиғаты

· Фитогормондарконцентрациясы

Биореакторлардың құрылымдық шешімдерінің әртүрлілігі тәуелді:

· продуценттің және қоректік ортаның типіне

· өндірістің технологиясы және масштабына

· мақсатты өнімге

Биосинтез ферментерде материалдық ағын принципі бойынша:

· периодты

· реттелетін

· үздіксіз

Биосинтездің екінші реттік метаболит өнімдері:

· антибиотиктер

· гормондар

· токсиндер

Биотехнологияда мембраналық процесстерге жатады:

· ультрафильтрация

· микрофильтрация

· гиперфильтрация

Биотехнологиядағы мембраналық процесстер жатады:

· Гиперфильтрация

· Микрофильтрация

· Ультрафильтрация

Биотехнологиялық оптимизацияда шектеулерді ескеру керек, олар байланысты:

· Экономическалық и конструктивті жағдайлармен

· Бақылаушы аппарат мүмкіншіліктерімен

· Экологиялық талаптармен

Биотехнологиялық процессті басқаруға арналған модельдерді жасағанда параметрлерді өлшеуді қажет етеді:

· Культуралды ортадағы негізгі субстраттардың концен.

· Маңызды клеткаішілік компоненттердің концентрациясы

· Биомасса концентрациясы

Биотехнологиялық процессті басқаруға арналған модель құрастырғанда есептеу керек параметрлер:

· Культуралды ортада еріген О₂және СО₂концентрациясы

· Көбіктің күйі мен деңгейі

· Мақсатты өнімнің концентрациясы

Биотехнологиялық процессті басқаруға арналған модель құрастырғанда есептеу керек параметрлер:

· Культуралды ортада еріген О₂және СО₂концентрациясы

· Көбіктің күйі мен деңгейі

· Мақсатты өнімнің концентрациясы

Биотехнологиялық процессті басқаруға арналған модельді құру үшін өлшеу керек:

· Дақылды ортадағы еріген О₂және СО₂концентрациясын

· Көбіктің күйі мен деңгейі

· Мақсатты өнім концентрациясы

Биотехнологиялық процесті математикалық модельдеу мүмкіндік береді:

· Жаңа прцесстерді зерттеу мен құрастыруға

· Аппараттарды жетілдіруге

· Өндірістің технологиялық сызбасын жетілдіруге

Биотехнологиялық процесстерді басқаруға арналған үлгілер құрастырғанда культурада концентрациясын есептейді:

· Субстраттың

· Биомассының

· Өнімнің

Биотехнологиялық процесстерді басқаруға арналған модельдер құрастырғанда культурада концентрациясын есептейді:

· Субстраттың

· Биомассасын

· Өнімді

Биотехнологиялық процесстерді модельдеу арқылы, параметрлерді есептеуге болады:

· Өнімділікті

· Өсімнің үлестік жылдамдығы

· Субстратты пайдаланудың үлестік жылдамдығы

Биотехнологиялық процесстерді құрастырғанда-модельдеу ең маңызды бағытына жатады, себебі оның көмегімен:

· Жаңа процесстер зерттеліп, жасалады

· Аппараттар жетілдіріледі

· Өндірістің технологиялық сызбасы жетілдіріледі

Биотехнологиялық процесстерді моделдеу үшін, модельдерді (үлгілерді) жүйелі құруды, модельдерді пайдалануды қажет етеді:

· Массаалмасу

· Биообъект өсімінің кинетикасын

· Биохимиялық процесстерді

Биотехнологиялық процесстерді модельдеу декомпозиция әдісін пайдаланады. Бөлек модельдер құрастырылады:

· Массаалмасу

· Биообъект өсімінің кинетикасы

· Биохимиялық процесстер

Биотехнологиялық процесстердің үйлесімделуіматематикалық әдіс моделінің негізінде жүзеге асырылады:

· Динамикалық бағдарламалау

· Сызықсыз бағдарламалау

· Вариациялық есептеу

Биотехнологиялық процесстердің таза химиялық процесстерден айырмашылығы:

· биологических агенттердің физико-химиялық әсерлерге сезімталдылығында

· заттардың «сұйықтық-клетка», «газ-сұйықтық-клетка» типтері бойынша фаза аралық

· асептика жағдайларының талаптарында

Биотехнологиялық өндірістің арнаулы өнімдерінің қатарына биомасса жатады, пайдаланыланылатын аймағы:

· Жемдік-азықтық ақуыз алуға

· Биометаногенезге

· Бактериалды металлдарды шаймалауға

Биотехнологиялық өндірістің арнаулы өнімдері-бірінші реттік метаболиттер:

· Аминқышқылдары

· Витаминдер

· Органикалық қышқылдар

Биотехнологиялық өндірістің арнаулы өнімдері-бірінші реттік метаболиттер:

· Антибиотиктер

· Токсиндер

· Алкалоидтар

Борпылдақ мембрана жасайтын кең таралған материалдар:

· Күрделі эфирлі целлюлоза

· Полиуретан

· Поливинил спирті

Борпылдақ мембраналар жасалады:

· Күрделі эфирлі целлюлоза

· Полиуретанадан

· Поливинилді спирт

Бір текті әдіспен бөліну жүйесі:

· центрифугалау

· фильтрлеу

· тұндыру

Вакуумде жұмыс жасайтын, фильтр түрлері:

· Үздіксіз, сыртқы-беттік фильтрлеуді жүзеге асыратын, ұяшықты

· барабанды фильтр

· Үнемі беттік жаңартылып, жуылатын барабанды фильтр

Гомогенно-ағынды ферментация процессін қамтамасыз ету, инженерлі реализациянын анықтауынша төмендегіге көшіріледі:

· өлшенген түрде материалды ағынның ферментерға түсуі

· ферментердан жылуды,пайдаланылған ауаны,культуралды с.ш.

· мақсатты өнімнің дамуы,пайда болуы үшін продуценттің өнпө

Гомогенді-ағындық ферментацияның қамтамасыз етілуі, инженерлік орындалу тұрғысынан, әкеледі:

· материалдық ағынның ферментерге мөлшерлі түсуіне

· ферментерге жылуды,қолданылған ауаны,дақылдық с.ш.

· мақсатты өнімнің түзілуіне және продуценттің дамуына оптималды деңгейде негізгі процесстерді өлшеуге және тұрақтандыруға

ГФ тобындағы ферментер (энергияны газды фазаға жеткізетін):

· Барботажды сапты

· құбырлы

· жүзбелі сұғындырмалы (насадка)

Далаға егуге немесе реализациялауға дайындау кезеңінде in vitro өсірілген тамырланған өсімдіктерді:

· қоршаған ортаның жаңа жағдайларына бейімдейді.

· өсімдіктердің суыққа төзімділігін арттырады

· өсімдіктердің патогенді микроорганизмдер мен қоршаған ортаның қолайсыз факторларына төзімділігін арттыру

Дақылды сұйықтықтан өзгерген агрегатты күйден, термиялық әдіспен сусыздандыру, яғни буландыруға ұшырау:

· бусыздандыру

· буландыру

· кептіру

Дақылдау түріне байланысты ферментердағы биосинтез:

· батқан

· беттік

· тереңдік

Дақылдық сұйықтықтан мақсатты өнімді бөліп алу келесі процесстермен жүзеге асады:

· Сепарация

· Экстракция

· Буландыру

Дақылдық сұйықтықтан мақсатты өнімді культуралдық сұйықтықтан бөліп алу келесі процесстермен жүзеге асады:

· A)Экстракция

· B) тұндыру

· C)Ион алмасу

Дақылды сұйықтықтан өзгерген агрегатты күйден, термиялық әдіспен сусыздандыру, яғни буландыруға ұшырау:

· бусыздандыру

· буландыру

· кептіру

Дақылды сұйықтықты алдын-ала өңдеу мүмкіндік береді:

· Мақсатты өнімді сұйық немесе қатты ортаға толыққанды көшіруге мүмкіндік береді

· Сұйық және қатты фазаның жақсырақ бөлінуіне мүмкіндік береді

· Ары қарайғы тазарту мен бөлінуге қабілетті өнім алуға мүмкіндік береді

Дақылданған клетка стерилизацияны қажет етеді:

· A)барлық кіріс шығыс құбырларын

· B) «техникалық» ауа

· C) қоректік орта

Дақылдау түріне байланысты ферментердағы биосинтез:

· батқан

· беттік

· тереңдік

Дақылдау процесінің микрокинетикалық көзқарасынан келесі модельдерді таңдаған жөн, олардың негізінде:

· Микроорганизмдер популяциясының өсу кинетикасын сипаттау

· Бұл процессті культиватордағы массаалмасу процессімен байланыстыру

· Бұл процессті культиватордағы жылуалмасу процессімен байланыстыру

Дақылдаудың әр нақты процессі үшін араластыру үш бағыттың біреуін шектейді.

· Массатасымалдау газ- сұйықтық

· Массатасымалдау сұйықтық-клетка

· Механикалық әсер

Дақылды ерітіндіні алғаш өңдеу кезінде:

· тұндырады

· фильтрациялайды

· центрифугалайды

Дақылды ерітіндіні өңдеудің әдістері:

· тұндырады

· фильтрациялайды

· центрифугалайды

Дақылды ерітіндіні өңдеудің мембраналық әдістері:

· электродиализ

· ультрафильтрация

· микрофильтрация

Дақылды ерітіндіні ең алғаш мембраналық әдістер арқылы өңделеді:

· электродиализ

· ультрафильтрация

· микрофильтрация

Дедифференциация аяқталғаннан кейін каллус клеткасының ары қарай дамуы әр түрлі жолмен жүреді:

· толыққанды өсімдіктің екінші реттік регенерациясы

· клетканың екінші реттік дифференцировкаға қабілеттілігін жоғалтуы

· каллус клеткасының дамуының қалыпты циклі, қартаюы мен өлуі нәтижесінде аяқталатын.

Дедифференцировка аяқталғаннан кейін каллус клеткасының даму жолдары

· Мақсатты өсімдіктің екінші реттік регенерациясы

· Клетканың екінші реттік дифференцировкаға және өсімдіктің регенерациясына қабілеттілігін жоғалтуы, тұрақты дедифференцировка, ортада гормондарсыз өсу қабілетіне ие болуы, яғни ісік клеткасына айналуы

· Каллус клеткасының ескіру мен өлумен аяқталатын, дамуының қалыпты циклі

Дедифференциацияның талабы ауксиндер болуы, жиі қолданатын:

· Индолил-3-сірке қышқылы

· 2, 4-Дихлорфеносірке қышқылы

· Нафтилсірке қышқылы

Дедифференциацияның талабы цитокининдер болуы, жиі қолданатын:

· 6-бензиламинопурин

· Зеатин

· Кинетин

Дедифференциация барысында клеткалар бастапқы ұлпаға тән қасиеттерін жоғаотады, ең алдымен олар қор заттарын жоғалтады:

· Крахмал

· Белоктар

· Липидтер

Декомпозиция моделі бұл-биотехнологиялық процесстерді моделдеуге, бастапқы жүйені ішкі жүйе қатарына бөлшектейді. Бөлек құрылатын модельдер:

· Масса алмасу

· Биообъект өсімінің кинетикасы

· Субстратты пайдалану кинетикасы

Дифференциациацияда маңызды роль атқарады

· өсімдік-донор генотипі

· культивирлеу жағдайы

· культивирлеудің физикалық факторлары

Диффузор:

· ауаны үрлеп таратуға арналған құрылым

· бекітілген желдеткіш

· ауаны реттейтін түтік

Жалпылама түрде кез-келген микробиологиялық процесс 3 негізгі кезеңді құрайды:

· Ферментацияға дейінгі

· BФерментациялық

· Постферменациялық

Жаңа өнеркәсіпті жобалауда, тиімді оптимизациялау нұсқасын таңдау керек:

· Технологиялық режимдер

· Технологиялық сызбалар

· Құрал-жабдық түрлері

Жануар биотехнологиясының негізгі бағыттары

· Эмбриоинженерия

· Эмбриокультура

· Эмбриотрансплантация

Жануарлар биотехнологиясының бағыты

· Суперовуляция

· Жасанды ұрықтандыру

· Эмбрионтрансплантациясы

Жануарлар эмбриокультура әдістері

· донор мен рецепиент таңдау

· экстракорпоральное оплодотворение гамет

· криоконсервация

Жасанды ұрықтандыру үшін шәуетті алдын ала алуға қажет құрылғы:

· шәуетке арналған бутылкалар

· шәуетке арналған Тубтер

· Холодильник

Жасанды ұрықтандыру жүргізу үшін қажет құрылғы

· тұқымға арналған бөтелке

· шәуетке арналған туба

· Катетероливка

Жасанды ұрықтандыру үшін аналықтан алдын ала шәует алады.Қажет аппаратура

· ұқымға арналған бөтелке

· шәуетке арналған туба

· холодильник

Жасанды ұрықтандырудың уретралық әдісі үшін қажет:

· Электроэякулятор

· шәует жинақтағыш

· жасанды вагина

Жемдік ақуызды тұрақтандыру үшін:

· бидай жармасын қолданады

· балық ұнын қолданады

· жүгері ұнын қолданады

Жылдамдататын фильтр ұнтақтарын қандай тәсілдермен пайдаланады:

· Фильтрлі сұйықтыққа енгізу

· Фильтр бетіне қондыру

· Фильтр бетіне тегістеу

Жұқа химиялық технологияпроцесстері биотехнологиялық процесстерден айырмашылығы:

· биологиялық агенттердің физико-химиялық әсерлерге тұрақтылығында

· көбік түзілуінде

· асептика жағдайларының талаптарында

Егер микробиологиялық синтездің өнімі сұйық ортада болса, оны бөліп алу үшін қолданылатын әдістер:

· экстракциялау

· ионды алмасу

· адсорбция

Егер өнім қатты фазада бөлінген болса, онда микробиологиялық синтездің өнімін бөліп алу және концентрлеу үшін қолданылатын әдістер:

· фильтрлеу

· центрифугалау

· тұндыру

Егістікке егуге немесе реализациялауға арналған in vitro алынған, тамырландырылған өсімдіктерді

· Сыртқы ортаның жаңа жағдайларына бейімдейді

· Өсімдіктерді шынықтыру жұмыстарын жүргізеді

· Сыртқы ортаның түрлі жағымсыз факторларына және патогенді микроорганизмдерге тұрақтылығын жоғарылатады

Екінші реттік метаболиттер үшін культура клеткаларын қолдану мысалдары

· Жень-шень - фенолды қосылыстардың гликолизденуі үшін Panas ginsens тамырын суспензиялық культура өнімі

· Көкпек және картоп - индолил-3-сірке қышқылының индолил-3-ацетил-L-аспарагин қышқылына трансформацяилануы үшін

· оймақгүл - дигитоксиннің диготоксинге трансформациялануы үшін

Екінші реттік метаболиттердің синтезіне әсер етеді:

· донор-өсімдіктің генотипі

· қоректік орта құрамы мен оның компонеттерінің концентрациясы

· көмірсулардың табиғаты мен мөлшері

Еріген заттарды бөліп алу үшін дақылды сұйықтыққа қолданылатыншаралар:

· тұндыру

· фильтрлеу

· центрифугалау

Идиолиттер – биотехнологиялық өндірістің арнаулы өнімдері:

· Антибиотиктер

· Токсиндер

· Алкалоидтар

Иммобилденген өсімдік клеткасы көмегімен екінші реттік метаболитті алу технологиясы

· Клеткалар белгілі тасымалдаушы қосады

· Клеткалар тасымалдаушыда адсорбирленеді

· Тасымалдаушыны клеткамен қоректік ортаға енгізеді

Инициал-клеткаларға тән:

· ірі ядро

· қор заттардың көп мөлшерде жинақталуы

· вакуольдердің кішкене көлемі

· қалың клетка қабырғасын түзеді

· қалған каллус клеткаларынан жекешеленген

· қор заттарды басқа клеткалардан көп жинақтайды

Интактты өсімдікте каллус ұлпалары қандай қызмет атқарады

· қорғаныштық

· қор

· Регенерациялық

Дата добавления: 2017-01-14