Абламовічы

АБІХТ

Адольф Іванавіч (1793— 3.8.1860)

Вучоны-медык. Нарадзіўся ў сям'і філо-сафа І.Х.Абіхта. У 1810 скончыў Віленскі універсітэт. Магістр філасофіі (1811), док-тар медыцыны (1815). Кіраваў гінекалагіч-най клінікай пры Віленскім універсітэйе. У 1820 накіраваны на 3 гады за мяжу на пад-рыхтоўку да прафесуры. Падарожнічаў па Германіі i Францыі, слухаў лекцыі ў Вене i Парыжы. У 1823 атрымаў кафедру галоўна-га курса паталогіі ў Віленскім універсітэце. У 1827 прызначаны ардынарным прафеса-рам. Пасля закрыідця універсітэта з 1832 быў прафесарам Віленскай медыка-хірур-гічнай акадэміі. Лічыўся першым меды-цынскім кансультантам у Вільні, Літве i прылеглых рэгіёнах Беларусі. Аўтар прац «Пра атручэнні i спосабы ix лячэння» (Вільня, 1829), «Заўвагі адносна паталогіі, як асновы медыцынскай сістэмы» (1831). Пасля закрыцця акадэміі займаўся лячэб-най практыкай у Вільні.

Вучоныя. Сыны слонімскага ваяводы. Вікенцій Карлавіч, доктар меды цыны Віленскага універсітэта (1828). Зван-не присвоена за дысертацыю «Абарачэн-не». Ігнат Карлавіч (1787—1848), фізік. Скончыў настаўніцкую семінарыю пры Віленскім універсітэце i ў званні ма-гістра філасофіі накіраваны ў Мінскую гімназію выкладчыкам фізікі. Праз 2 гады яго запрасілі ў Віленскі універсітэт па-мочнікам загадчыка фізічнага кабінета. 3 верасня 1813 старшы выкладчык фізікі ў Віленскай гімназіі, з верасня 1817 ад'-юнкт-прафесар хіміі ў Віленскім універсі-тэце. 3 1818 удасканальваўся ў навуцы 6 га-доў за мяжой. Пасля вяртання быў вык­ладчыкам прыродазнаўства ў Валынскім ліцэі, адкуль пераведзены ў Кіеўскі уні-версітэт св. Уладзіміра, дзе i прайаваў да выхаду на пенсію (1837). Памёр ад хале-ры. Іосіф Карлавіч (1803—?), доктар ме­дыцыны Віленскага універсітэта.

АБРАМОВІЧ Адам (1710-?)

Царкоўны прапаведнік i палеміст на Бе­ларусь У сярэдзіне 18 ст. быў рэктарам езу-іцкіх навучальных устаноў у Вільні, Нясві-жы, Полацку, Мінску. Аўтар рэлігійна-маралі-затарскага твора «Нядзельныя пропаведзі» (Вільня, 1753). Стаяў на пазіцыях адкрыта-га тэізму. Вучэнне Дэмакрыта i Эпікура аб вечнасці атамаў i ўзнікненні рэчаў з ix кам-бінацый называў «байкамі i выдумкамі». Адмаўляў ён i пантэістычнае атаясамліван-не Бога i прыроды. На яго думку, залеж-насць душы ад цела трэба разумець не аб-салютна, a ўмоўна, бо душа звязана з це-лам толькі пры жыцці чалавека. Бог пакла-паціўся аб бессмяротнасці душы таму, што гэта дазваляе яму найлепшым чынам пра-яўляць справядлівасць: узнагароджваць за добрыя i караць за кепскія справы. У сваіх пропаведзях узнімаў праблемы грамадскага жыцця (у прыватнасці, сацыяльнай няроў-насці), заклікаў прыхаджан да пакоры i цярплівасці. Падзел людзей на багатых i бедных тлумачыў як вынік мэтавай дзей-насці Бога, які рабіў гэта дзеля гармони ў адносінах паміж людзьмі, каб «убогія маглі служыць багатым, багатыя — карміць убо-гіх». У той жа час A. абураўся, што вынікі «крывавай працы бедных» дастаюцца бага­тым, якія, як п'яўкі, смокчуць кроў сваіх ахвяр. Пагражаючы божымі карамі, заклі-каў багатых аддаваць бедным хоць бы час-

тку таго, што яны напрацавалі ўласнымі рукамі.

Літ.: Очерки истории философской и социо­логической мысли Белоруссии (до 1917 г.). Мн., 1973. С. 171—173.

Дата добавления: 2014-01-04