Лекция 6

Жоспар

1. Темір-көміртекті болаттарды таптастыру.
2. Металл контрукцияларға арналған болат
3. Болатты нормаландыру

Метал қорытпалары - негізгі металлдан және құрамы күрделі зат. қасиеттің олардың сақтаушылар: биікті электрлік - және жылу өткізгіштік. Қорытпалар сұйық және қатты түрге бөлінеді

Қатты ерітінділер түзеледі екі нмесе оданда коп компоненттерден тұрады да еритін атомдар кристал торлап негізінде болады.

Темір - көміртектің структуралық қорытпалар құрамы қатты ерітінді түрінде болады (1 сурет) (Феррит және аустенит), химиялық қосылғышы (цементит) және механикалы қоспалары(перлит, ледобурит.,…)

Феррит - көміртекті темірге енгізген қатты ерітінді. Ол өте жұмсақ және жалтыр, жылу мен электрді жақсы өткізеді, магниттігі жоғары. көміртегі өте аз (жанында 0,002%)болып келеді. Микроқұрымылымында цементит ақ түсті болады. Көміртек көлемді - ортаға дәл келтірілген үшінші дәрежелік шарбақ орталық атомын орын басады (a - темір) немесе кристалдық шарбақ бос орындары.

Фазалық айналу температураны өзгерту арқылы қалыптасады. 768° С – та темір өзінің магниттік қасиетін жоғалтады, бірақ кристалдық торлары өзгермейді. 898° С-та торлар гранцентрленген кубтық торларға айналады, міне сол - темір деп аталады.

Аустени т –көміртекті темірге енгізген қатты ерітінді. Оның магниттілігі жоқ, тжұмсақсақтау,

Цементит - корбит пен темірдің химиялық қосындысы, құрамында 6,67% көміртек бар және қатты әрі мортсынғыш, электр тогын және жылуды нашар өткізеді. Қорытпа микроқұрылыдық торы ашық түсті болып келеді.

Ледебури т – механикалық қоспа (эвтектика), құрамы аустенит пен цемениттен және 4,3% көміртектен тұрады, 1147°С температурада құрылады, қатты жәнеморт сынғыш болып келеді.

Шойындардың микроқұрылымы (табл 1) металлдың суыту жылдамдығына байланысьы тәуелді болады: жылдам салқындатса ақ шойын болады, ал баяу салқындатса сұр шойын болады.

Кесте 1

Шойынның механикалық құрылымы мен марксы

Группы чугунов	Марки чугунов	sb, МПа	НВ	d, %
Сұр	СЧ 10		120…150
	СЧ 15		130…241
	………	………	……..
	СЧ 35		179…290
Беріктігі жоғары	ВЧ 35		140…170
	ВЧ 40		140…202
	………	……….	……..	………
	ВЧ 100		270…360
Ковкие	КЧ 30-6	³ 300	£ 163
	КЧ 33-8	³ 330	£ 163
	КЧ 37-12	³ 370	£ 163
	…….	…….		……
	КЧ 63-2	³ 630	£ 269

Арматуралық болаттар.

Олар 7 класстан тұрады(табл.2) арматуралық болат А1 - дөңгелек профильді; А -II …А – VI – периодты профильді(ол бетонмен жақсы бірігу үшін).

(табл.2) Арматураның класы бойынша механикалық құрамы

Болат арматур классы	Топса диаметрі, мм	Болаттың маркасы	Аққыштық шегі sт, МПа	Жарылуға уақытша төтеп беру sв, МПа	Созылғышт. dL, %	Мұздай күйінде иілуге сынау
А-I	6…40     6…18	Ст3кп3, Ст3пс3, Ст3сп3, ВСт3кп2, ВСт3пс2, ВСт3сп2 ВСт3Гпс2				На 180° с=0,5 d
А-II	10…40 40…80	ВСт5сп2, ВСт5пс2 18Г2С				На 180° с=3 d
Ac-II	10…32 (36…40)	10ГТ				На 180° с= d
A-III	6…40 6…22	35ГС, 25Г2С 32Г2Рпс				На 90° с=3 d
A-IV	10…18 (6…8) 10..32 (36…40)	80С   20ХГ2Ц				На 45° с=5 d
A-V	(6…8) 10…32 (36…40)	23Х2Г2Т				На 45° с=5 d
A-VI	10…22	22Х2Г2АЮ, 22Х2Г2Р, 20Х2Г2СР				На 45° с=5 d

Дата добавления: 2014-01-07