Бос оператор. Меншіктеу операторы

Меншіктеу операторы

Жай операторлар

Рнектер

Өрнектер мәліметтерден, амалдардан және амалдардың қатаң түрде орындалу реттілігінен тұратын тілдік құрылым. Өрнектер барлық уақытта қандайда бір мәндерді қайтарады.

Өрнектер құрамына мыналар кіреді:

· операндтар;

· амалдар таңбасы;

· жақшалар;

Операндтар – іс-әрекеттер жасалатын мәліметтер. Операндтар айнымалылар, тұрақтылар, массив айнымалылары және басқа элементтер бола алады.

Амалдар таңбасы – бұлар операндтарға жасалатын нақты іс-әрекетті анықтайтын таңбалар.

Амалдар бір немесе бірнеше операндтар үшін орындалады. Егер де амал бір операнд үшін орындалса, онда таңба сол операндтың алдына қойылады, ал екі операнд үшін орындалса, онда таңба олардың арасына қойылады.

Жақшалар – бұл операндтар үшін орындалатын операциялар реттілігін реттейтін жай жақша символдары: «(» және «)». Ішкі жақшалардың болуыда қарастырылған.

Арифметикалық өрнектер

Арифметикалық амалдар бүтін және нақты сандар үшін орындалады. Арифметикалық амалдың орындалу нәтижесіде бүтін немесе нақты сан болады.

Delphi-де екі операнд үшін мына амалдар анықталған:

Амалдар	Амалдар	Операнд типі	Нәтиже типі	Мысал
+	қосу	Integer, Real	Integer, Real	X + Y
-	алу	Integer, Real	Integer, Real	X – Y
*	көбейту	Integer, Real	Integer, Real	X * Y
/	бөлу	Integer, Real	Real	X /10
div	бүтіндей бөлу	Integer	Integer	X div Y
mod	бөлгендегі бүтін қалдық	Integer	Integer	X mod Y

Логикалық амалдар

Логикалық амалдар – келесі амалдардан тұрады:

· логикалық тұрақтылар true және false;

· логикалық айнымалылар және Boolean типті тұрақтылар;

· логикалық қатынастар;

· логикалық операциялар;

· жақшалар;

Жолдық амалдар

Жолдық амалдарға функциялар және операциялар жатады. Delphi-де бір операция қарастырылған: жолды айқындау (объявления строк) операциясы (конкатенация). Конкатенация операциясының таңбасы +. Бұл операция операнд ретінде символдар және жолдар бола алады. Біріктіру нәтижесі символдар жинағы болады. Егерде символдар жиынтығының ұзындығы 255 символдан асып кетсе, нәтижеге тек алғашқы 255 символ ғана шығады.

Delphi тіліндегі программада қандайда бір іс-әрекеттерді орындау үшін операторлар қолданылады.

Оператор – тіл компиляторына белгілі бір іс-әрекеттерді орындау үшін берілген бұйрықтар (команды). Барлық операторлар жай және құрлымды операторлар болып екіге бөлінеді.

Жай операторларға мыналар жатады:

· меншіктеу операторы;

· бос оператор;

· құрама оператор;

· кіру операторы (операторы доступа);

Бұл оператор Delphi тіліндегі программада өте жиі пайдаланылады және «:=» таңбасы арқылы жазылады. Айтылған оператор сол жақтағы айнымалыға оң жақтағы айнымалының мәнін меншіктейді. Мысалы А:= 10;

Бос оператор – (;) белгісі арқылы анықталады және программаның ке келген жерінде кездеседі. Бұл оператор нақты бір іс-әрекетті орындамайды, бірақ көп кездерде қажетті болып келеді.

Дата добавления: 2014-01-11