МЧС России 19 страница

КАМФАРНЫЙ камфарадин; камфарное масло камфарадин ягъ.

КАМФОРКА самовардин суьзек.

КАМФОРНЫЙ см. камфарный.

КАМЫШ нацI.

КАМЫШЕВЫЙ, КАМЫШОВЫЙ 1. нацIун. 2. нацI квай; нацIар авай.

КАНАВА 1. хвал; къубу. 2. къанав; хандакI.

КАНАЛ 1. къубу; къанав; хвал. 2. къанал (1. кьве гьуьл, кьве вацI, вацIни гьуьл кукIурзавай арада авай, гимияр къекъведай дерин гьяркьуь яд авай чка. 2. нафт ва мсб тухуз раснавай хвал). 3. къен, хвал (мес. ратунин, луьледин).

КАНАЛИЗАЦИЯ мн. нет канализация (шегъердин чиркер, чиркин ятар ракъурун патал раснавай ччилин кIаник квай къанавда авай турбаяр, гунгар).

КАНАЛЬЯ м и ж разг. луту, гьарамзада.

КАНАПЕ ср нескл. канапе (са кьил хкажнавай, къаткидай диван, тахт хьтинди).

КАНАРЕЙКА хъипибилбил (гьабрун са жинс).

КАНАТ яцIу цIил.

КАНАУС мн. нет къанавуз (пекдин парча).

КАНВА мн. нет 1. канва (винел нахишар атIун патал гзаф шириш авай кьери памбаг парча). 2. пер. диб, бине.

КАНДАЛЫ ед. нет ракьар, къандалар, бухавар (виликди дустагъдин кIвачерал, гъилерал гьалдай).

КАНДЕЛЯБР канделябр, чIехи шемдан (шем твадайди).

КАНДИДАТ кандидат (1. саниз хкягъун, тайинрун ва я кьабулун патал къалурнавай, тIвар янавай кас. 2. кIелай алимвилин гъвечIи дережадин тIвар, мес. флан илимдин кандидат).

КАНДИДАТСКИЙ 1. кандидатдин; кандидатрин. 2. кандидатвилин.

КАНДИДАТУРА кандидатура, кандидатвал (см. кандидат 1-манада).

КАНИКУЛЫ ед. нет каникулар (кIелдай чкайра рухсатрин вахт).

КАНИКУЛЯРНЫЙ каникулрин; каникулар авай вахтунин.

КАНИТЕЛИТЬ несов. разг. энгелда ттун, энгелрун, шудургъада ттун, яргъал ракъурун, кьил силисдик кутун.

КАНИТЕЛИТЬСЯ несов. разг. къугъун (са кар бегьемар тийиз яргьалди гьадал алахъун), гьавайда вахт пучун.

КАНИТЕЛЬ ж мн. нет 1. гилебатун, зарлу гъалар. 2. пер. шудургъа, силиста; гьавайда вахт пучун; тянуть канитель буш кардал гьавайда вахт пучун.

КАНИТЕЛЬНЫЙ: канительный вопрос гзаф шудургъа квай, шулугъ квай месэла, акьалтI тийир месэла.

КАНИФОЛЬ ж мн. нет канифоль (шамагьаждин смоладикай -къир хьтин экьи шкьакьдикай расдай кIеви смола).

КАННИБАЛ 1. каннибал, инсандин як недай вагьши инсан. 2. пер. инсафсуз вагьши инсан, залум.

КАННИБАЛИЗМ мн. нет 1. каннибалвал, инсандин як тIуьн. 2. пер. залумвал, инсафсузвал, вагьшивал.

КАНОН пер. къанун; къайда.

КАНОНАДА канонада, ара датIуз тупар ягъун.

КАНОНЕРКА (канонерская лодка) канонерка, канонер лодка (дяведин гъвечIи гими).

КАНОНИР воен. ист. тупчи солдат.

КАНТ¹ 1. рангунин къайтан (са затIунин къерехдив гутунвай); куьбе. 2. сижиф (мес. шикилдин ва масабрун къерехдихъ галай).

КАНТ² кант (тарифдин мани ва я шиир).

КАНТОВАТЬ несов. 1. къайтан гутун; куьбе гутун. 2. гез атIун.

КАНТОН кантон (1. Швейцариядин республикадик квай гъвечIи кьилди-кьилдин пачагьлугъар; бязи уьлквейра са район хьтин чкадин тIвар. 2. СССР-дик квай бязи республикайра виликди са чIавуз райондин тIвар).

КАНУН 1. (суварин ва мсб) вилик квай югъ. 2. пер. вилик квай йкъар, вилик квай вахт (са еке вакъиадин).

КАНУТЬ аватун; батмиш хьун; батмиш хьайи хьиз квахьун, цуькI хьун.

КАНЦЕЛЯРИЯ канцелярия (канцилар).

КАНЦЕЛЯРСКИЙ канцеляриядин.

КАНЦЕЛЯРЩИНА мн. нет канцелярщина:, канцелярчивал, герек тушир кьуру формализм.

КАНЦЛЕР ист. канцлер (1. виликди Германияда ва Австрияда премьер-министр. 2. бязи уьлквейра, мес. виликди Россияда лап чIехи дережада авай чиновник).

КАНЬОН геогр. кIам, вацIу атIай гуьтIуь дерин дере.

КАОЛИН каолин (чинид къапар ийидай лацу ччеб).

КАПАТЬ несов. 1. (стIалар) авахьун, аватун, кIвахьун, стIал-стIал атун. 2. стIалар цун, авадрун, кIвадрун.

КАПЕЛЛА капелла (1. хордалди манияр лугьудайбрун десте, хор. 2. католикрин клиса; гьабрун клисада хор акъваздай чка).

КАПЕЛЬКА 1. стIал. 2. пер. са кIус, са жизви, са тIимил.

КАПЕЛЬМЕЙСТЕР капельмейстер (хордин ва я оркестрдин руководитель, дирижер).

КАПЕРС бот. 1. каперс, пехърен хали. 2. мн., см. капорцы.

КАПИЛЛЯР капилляр (1. лап шуькIуь къен авай турба. 2. лап шуькIуь ивид дамар).

КАПИТАЛ 1. капитал. 2. мал, пул; пулар. 3. мал-мулк.

КАПИТАЛИЗМ мн. нет капитализм.

КАПИТАЛИСТ капиталист.

КАПИТАЛИСТИЧЕСКИЙ 1. капитализмдин; капитализмдиз хас тир; капитализм авай. 2. капиталистдин; капиталистрин.

КАПИТАЛОВЛОЖЕНИЕ (са кардиз) ахъайнавай, эцигнавай (эцигдай, эцигзавай) капитал; капитал эцигун.

КАПИТАЛЬНЫЙ 1. капитальный, асул дибдин. 2. пер. еке къимет авай, еке метлеблу.

КАПИТАН капитан (1. гимидин, пароходдин начальник. 2. офицердин чин, дережадин тIвар. 3. спортдин командадин, дестедин кьил).

КАПИТЕЛЬ ж капитель, дестекдин вини кьил.

КАПИТУЛИРОВАТЬ сов. и несов. 1. капитуляци авун, рей гун. 2. пер. кьулухъ чIугун, хура акъвазиз тахьун, ажузвал авун (мес. четинвилерин къаншарда).

КАПИТУЛЯНТ капитулянт, фад рей гудай инсан (са четинвал хьайила, кьулухъ чIугвадай кас).

КАПИТУЛЯЦИЯ капитуляция (1. душмандиз рей гун, дяведилай гъил къачуна жув ва я хуьзвай къеле, чка душмандив вугун. 2. пер. жув кIаник акатун, жув батIул яз хьун хиве кьуна гьуьжетдилай, женгинилай гъил къачун, миддядиз кIандайвал ийиз рази хьун).

КАПКАН ракьар (сикIер, жанавурар ва мсб кьадай).

КАПЛУН хеси авуна гъилив хуьзвай кIек.

КАПЛЯ 1. стIал. 2. мн. капли, дарман.

КАПНУТЬ однокр. 1. тIампIна стIал аватун, стIал авахьун. 2. стIал авадрун, стIал вигьин, кIвадрун.

КАПОР капор (ченедин кIаникай кутIундай цIилихар, къайтанар галай тесек хьтин аялрин ва дишегьлийрин кьилел алукIдай затI).

КАПОРЦЫ ед. нет капорцияр, цик квай (сиркедин цик кутуна расай) пехърен халияр (см. каперс).

КАПОТ капот (1. дишегьлийрин винелай алукIдай гьяркьуь партал. 2. жуьреба-жуьре механизмайра, мес. автомобилрин, самолётрин моторра алудиз гьалдай къалпагъ, кьил).

КАПРАЛ капрал (бязи пачагьлугърин кьушунра цIуд-цIувад солдатдин кьил).

КАПРИЗ 1. наз; назвал; шиндакь (садлагьана кефиниз кIан хьайи кар). 2. терсвал, рикIелни алачир са уюн; кьуьруьк.

КАПРИЗНИК наз гудай, шиндакьар ийидай кас.

КАПРИЗНИЧАТЬ несов. наз гун, шиндакьар авун.

КАПРИЗНЫЙ 1. наз гвай, шиндакь гвай; наз гудай, шиндакь ийидай. 2. терс; фад дегиш жедай. 3. къариб, ажайиб.

КАПСУЛА капсула (1. хъвадай дармандин винел алай, къене фад цIрадай желатиндин перде, бицIи къаб хьтинди. 2. лекьинин ва бязи маса органрин перде).

КАПСЮЛЬ м капсюль (патрондин, тупунин гуьлледин, бомбадин пистон).

КАПТЕНАРМУС каптенармус (кьушундин частуна аскерриз суьрсет, партал ва маса шейэр гунин ва кьабулунин кар гъиле авай къуллугъчи).

КАПУСТА мн. нет келем; келемар.

КАПУСТНИЦА зоол. келемдин чепелукь (келем недай цIарнах ахъайдай лацу чепелукь).

КАПУСТНЫЙ келемдин, келемрин.

КАПУТ нескл, разг. эхир, ажал, кьиникь, терг хьун; ему капут адан эхир хьана, адахъ ажал галукьна, ам терг хьана.

КАПЮШОН башлух (винелай алукIдай плашдин ва маса парталдин хивек кукIурнавай башлух).

КАРА жаза, туьнбуьгь.

КАРАБИН карабин (куьруь винтовка, тфенг).

КАРАБИНЕР карабинер (1. карабин гвай солдат. 2. Италияда балкIандал алай жандарма).

КАРАБКАТЬСЯ несов. 1. кикIиз-кикIиз (кIвачеривни гъилеривни кьаз-кьаз) акъажун. 2. са гужалди акьахун, вянелди экъечIун.

КАРАВАЙ элкъвей гуьмбе (фу).

КАРАВАН карван.

КАРАВАН-САРАЙ карвансара.

КАРАГАЧ къарагъаж ттар.

КАРАКОВЫЙ къара-кегьер (балкIандин ранг).

КАРАКУЛЕВЫЙ бухари хъицикьдин, каракулдин.

КАРАКУЛЬ м мн. нет бухари хъицикь, каракуль.

КАРАКУЛЯ чIуру-бакIур хатI.

КАРАМЕЛЬ ж мн. нет карамел (1. къанфетрин са жуьре. 2. кайи, акъугърай биянар. 3. кайи шекер).

КАРАНДАШ карандаш.

КАРАНДАШНЫЙ 1. карандашрин. 2. карандашдалди авур (кхьей, чIугур).

КАРАНТИН карантин (1. санай саниз азарар чукIун тавун патал, фидай-хкведай инсанриз, малариз килигдай пункт. 2. азардикай сагъ хьайи ва я азарлуйрив агатай ксар ва малар гьахьтин пунктуна хуьн, хуьнуьхин вахт).

КАРАПУЗ разг. дурбуц (аялдиз хушвилелди ва я аскIан яцIу итимдиз зарафатдай лугьуда).

КАРАСЬ м карась (балугърин са жуьре).

КАРАТ карат (багьа къашарин заланвилин уьлчме. 200 -206 миллиграмм кьван).

КАРАТЕЛЬНЫЙ жаза гудай, жазадин.

КАРАТЬ несов. жаза гун.

КАРАУЛ 1. къаравул. 2. къаравулхана. 3. в знач. межд. караул! гьарай! фад са куьмекI

КАРАУЛИТЬ несов. 1. къаравулда акъвазун; къаравулвал авун. 2. вилив хуьн.

КАРАУЛЬНЫЙ 1. къаравул тир; къаравул. 2. къаравулдин, къаравулрин.

КАРАУЛЬЩИК къаравул.

КАРАЧКИ ед. нет, разг.: ползать на карачках кьудал акъвазна капаралди-капаралди фин; стать на карачки кьудал акъвазун.

КАРБОЛКА мн. нет. см. карболовый.

КАРБОЛОВЫЙ: карболовая кислота, карболка, карболкадин кислота (къванци цIивиндин дёготдикай хкудай жими, кудай, дезинфекция патал ишлемишдай затI).

КАРБОНАТ карбонат (1. углекислый кьел. 2. карбонат квай минерал. 3. чIулав алмас).

КАРБУНКУЛ карбункул (1. багьа къван, къаш. 2. ирин авай чIехи буьвел).

КАРГА 1. обл. къаргъа, пехъ. 2. разг. кафтIар (хъел къведай, пис къари, себ гунин гаф я).

КАРДИНАЛ кардинал (католикрин лап чIехи ругьанийрикай кешишрикай сад).

КАРДИНАЛЬНЫЙ лап кьилин, асул метлеб авай, еке метлеблу.

КАРЕТА карета (кьакьан къав алай, вири патарихъай кIеви фаэтон).

КАРЕТКА 1. гъвечIи карета. 2. каретка (жуьреба-жуьре машинра вал, барабан).

КАРИЙ 1. ригай (мичIи-шуьтруь рангунин); карие глаза ригай вилер. 2. къара-кегьер (мичIи кегьер балкIан).

КАРИКАТУРА карикатура (1. хъуьруьн патал чIурукIа чIугунвай шикил. 2. гьа тегьерда хъуьредайвал кхьенвай художественный литературадин шей).

КАРИКАТУРИСТ карикатурист, карикатурадин устIар.

КАРИКАТУРНЫЙ карикатурадин; каракатура хьтин; хъуьруьн къведай тегьердин.

КАРКАС каркас (бине, скелет, диб, мес. са затI расдайла сифте симерикай, ракьун тIваларикай ва масабрукай раснавай кIалуб, ахпа гьадан; араяр, ччинар кирпичрив, палчухдив ва масабрув ацIурна расда).

КАРКАТЬ несов. 1. къвя-къвя авун, пехъре гьараюн. 2. пер. кьилел къведай пис кардикай рахун, кар туькIуьн тийирвиликай рахун.

КАРЛИК карлик (лап гъвечIи буй авай инсан ва мсб.)

КАРЛИКОВЫЙ карликар тир, карликдин буй авай, лап гъвечIи буй авай.

КАРМАН 1. жибин. 2. къултух. ♦ бить по карману зарар гун; жибиндиз зарар гун; в карман за словом не лезет гафунихъ къекъвез амукьдайди туш, сивел туькIвейди я.

КАРМАННЫЙ 1. жибиндин; жибинрин; къултухдин. 2. жибинар атIудай (угъри).

КАРМАШЕК гъвечIи жибин; къултух.

КАРМИН ачух яру ранг.

КАРНАВАЛ карнавал (къугъунар ва маскарадар галай, халкьдин сувар).

КАРНИЗ архит. карниз (тавунин, пенжердин, ракIарин кьилелай ва кIанивай ярашугъ патал раснавай, цлакай хкис хьанвай кьацI хьтин чка),

КАРП карп, сазан балугъ.

КАРТА 1. карта (ччилин ччинин, гъетер авай цавун ва мсб шикил чIугунвай еке кагъаз, мес. географиядин карта). 2. карт, чар (къумар къугъвадай). ♦ ставить жизнь на карту ччан эцигна жуьрэт авун (са кар патал, менфят жеда лугьуз); раскрыть свои карты жуван (вичин) ниятар, сирер ачухун, дуьздал акъудун; его карта бита адан къастар буш фена, ам кIаник акатна.

КАРТАВИТЬ несов. мецелай рахун (р ва я л сесер михьивилелди, ачухдиз лугьуз тахьун).

КАРТАВЫЙ мецелай рахадай.

КАРТЁЖНИК къумарбаз.

КАРТЁЖНЫЙ къумар; къумарин; къумар къугъвадай; къумарбазвилин.

КАРТЕЛЬ м картель (базарда, агъавал авун ва лап чIехи къазанжияр къачун патал капитализмдин промышленностдин чIехи предприятийрин арада договор, садвал).

КАРТЕЧЬ ж картечь (1. мукьвалай ядай, къене яргъаз чкIидай гуьллеяр авай тупун гуьлле. 2. ири къирмеяр).

КАРТИНА 1. суьрет, шикил. 2. картина (кинодин суьрет; театрда пьесадин паярикай сад). 3. пер. гьал, тегьер, шикил.

КАРТИНКА гъвечIи шикил, суьрет.

КАРТИННЫЙ 1. картинайрин, суьретрин, шикилрин. 2. суьрет хьтин, суьретда авай хьтин, суьрет чIугуник квай. 3. пер. образралди, шикилралди тир, шикиллу (рахунар, хиялар).

КАРТОГРАММА картограмма (цифрайралди малуматар къалурзавай чертёж-карта).

КАРТОГРАФ спец. картограф (географиядин картаяр кхьидай специалист).

КАРТОГРАФИРОВАТЬ несов. 1. географиядин картадиз куьчуьрмишун, карта расун. 2. картограмма расун.

КАРТОГРАФИЧЕСКИЙ картографиядин.

КАРТОГРАФИЯ мн. нет картография (географиядин картаяр расунин къайдайрикай рахадай илим; картаяр расунин кIвалах).

КАРТОН картон (яцIу кIеви чар).

КАРТОНАЖ картонаж, картондикай расай куьлуь шей.

КАРТОНАЖНЫЙ 1. картонаждин, картондикай куьлуь шейэр расдай. 2. картондикай расай.

КАРТОНКА картондин (ва я фанердин, кьелечI кьулунин) кьвати.

КАРТОННЫЙ картондин, картондикай авур.

КАРТОТЕКА картотека (са тайин къайдада ттунвай карточкайрин кIватIал).

КАРТОФЕЛИНА картуф.

КАРТОФЕЛЬ м мн. нет картуфар.

КАРТОФЕЛЬНЫЙ 1. картуфдин, картуфрикай авур. 2. картуфрин, картуфар цайи (цадай).

КАРТОЧКА карточка (1. фотографиядин гъвечIи суьрет. 2. винел фамилия ва тIвар алай кьуд пипIен яцIу гъвечIи чар, визитдин карточка. 3. жуьреба-жуьре метлебар патал ишлемишдай кьуд пипIен гъвечIи чар. 4. вичел ам гвайдаз гудай суьрсетдин кьадарар кхьенвай атIудай паяр авай чар).

КАРТОЧНЫЙ 1. карт къугъвадай, къумар къугъвадай. 2. къумар къугъвайла хьайи (бурж). 3. карточкайрин.

КАРТОШКА разг. картуф, картушка; картуфар, картушкаяр.

КАРТУЗ 1. пипIиш галай шапка, фуражка. 2. тупунин барут твадай бицIи чанта хьтинди. 3. чарчин чанта, чарчин кисе.

КАРУСЕЛЬ ж карусель (инсанар ацукьдай кIарас балкIанар, арабаяр ва маса затIар алай элкъуьрдай чарх).

КАРЦЕР карцер (виликди школайра, кьушундин казармайра, дустагъханайра тахсир акьалтай кас твадай кьилдин чка).

КАРЬЕР¹ мн. нет кьудалди-кьудалди, зарб катун (балкIан). ♦ с места в карьер садлагьана, гьасятда, гьич гьазур тахьана.

КАРЬЕР² карьер, къванер (къум ва мсб) акъуддай чка.

КАРЬЕРА карьера, дережа, мертеба (къуллугъдал, кIвалахдал, са пешедал).

КАРЬЕРИЗМ мн. нет карьериствал (чIехи мертебадихъ галтугун, вичин дережа хкажунин къайгъуда хьун).

КАРЬЕРИСТ карьерист, карьерадин гуьгъуьна авай кас, къуллугъдал чIехивилихъ галтугдай кас.

КАСАТЕЛЬСТВО мн. нет талукьвал.

КАСАТКА обл. чубарук.

КАСАТЬСЯ несов. 1. хкIун; хкIурун; кягъун. 2. агакьун. 3. –кай хьун; талукь хьун; речь у нас касается музыки чи рахун музыкадикай я; этот вопрос меня не касается и месэла заз талукь туш. ♦ что касается того вопроса а месэладикай рахайтIа, а месэла лагьайтIа.

КАСКА каска (ракьукай ва я маса материалдикай авур, кIукI гуьтIуь, красноармеецдал жедай хьтин, кьилел алукIдай затI, ракьун бармак).

КАСКАД 1. гургур, чарчар (кьакьан чкадай аватзавай яд). 2. пер. сел (гафарин, сесерин).

КАССА касса (1. пул хуьдай, гудай ва къачудай чка. 2. кредитдин жуьреба-жуьре идарарайрин тIвар. 3. ракьун рекье билетар гудай чка. 4. нагъд пул. 5. пул хуьдай сандух. 6. типографияда гьарфар, шрифт авай ящик).

КАССАЦИОННЫЙ кассациядин.

КАССАЦИЯ кассация (агъуз тир суддин къарар, приговор вине авай судди дегишрун, гьич авун).

КАССИР кассир.

КАССИРОВАТЬ сов. и несов. кассация авун, гьич авун (суддин приговор).

КАССИРША кассирша, кассир паб.

КАССОВЫЙ кассадин.

КАСТА каста (1. рагъэкъечIдай патан уьлквейра чпин пешедалди, ихтиярралди ва асул-несилдалди кьилди тир общественный группа. 2. пер. массайривай къакъатнавай, кьилди акъвазнавай са десте, группа).

КАСТЕЛЯНША кастелянша (са идарада, азарханада бельё гуз къахчунин кардиз килигдай къулугъчи дишегьли).

КАСТОВЫЙ кастадин (см. каста).

КАСТОР кастор (магьутдин са сорт).

КАСТОРКА мн. нет, разг. касторка, ишлетмад ягь, сафрадин дарман.

КАСТОРОВЫЙ¹ : касторовое масло касторка, ишлетмад ягъ (къен ракъурдай дарман).

КАСТОРОВЫЙ² кастордин (см. кастор).

КАСТРАТ хеси (ахта авур, хеси авур) итим.

КАСТРАЦИЯ мн. нет. см. кастрировать.

КАСТРИРОВАТЬ сов. и несов. хеси авун, ахта авун.

КАСТРЮЛЯ къажгъан, катул.

КАСТРЮЛЬКА гъвечIи къажгъан, къазанчи.

КАТАВАСИЯ разг. чалпачух, къиямат.

КАТАКОМБА катакомба (ччилин кIаник квай гуьтIуь яргъи дегьлиз хьтинди).

КАТАЛЕПСИЯ мн. нет, мед. каталепсия, чIур жедай хесетдин азар.

КАТАЛЕПТИК каталептик, чIуржедай хесет (азар) квай кас.

КАТАЛОГ каталог (са тайин къайдада туькIуьрнавай сиягь, мес. ктабрин).

КАТАЛОГИЗАТОР каталогизатор, каталог туькIуьрдай кас.

КАТАЛОГИЗАЦИЯ см. каталогизировать.

КАТАЛОГИЗИРОВАТЬ сов. и несов: каталог туькIуьрун, каталогдиз ягъун.

КАТАНЬЕ см. катать и кататься.

КАТАРР мед. катарр (бедендин гъер алай чкайрин винел пад, мес. ратар, нерин хилер, вилин къебекьар кьеж авахьиз тIа хьун, гьабрун тIал, мес. зуькем нерин къенепатан катарр я).

КАТАСТРОФА катастрофа, еке мусибат, еке бедбахтвал; еке хасаратвал гъидай вакъиа.

КАТАСТРОФИЧЕСКИЙ катастрофадин, еке бедбахтвилин, еке мусибатдин; еке бахтсузвал (мусибат) галай (гъидай).

КАТАТЬ несов. 1. авадрун. 2. къекъуьрун (са куьна акьадарна). 3. кьун, расун (мес. тинидикай кIвалакIар, накьвадикай ва масабрукай элкъвей кIватIар, марчилар хьтинбур). 4. акьалун (кIарцIелди фу). 5. (фу акьалдай хьиз кIарцIелди) парталар цIалцIамрун, биришар дуьзрун.

КАТАТЬСЯ несов. 1. авахьун. 2. къекъуьн (са куьна аваз, балкIандал алаз). 3. къатадун (ччиле).

КАТАФАЛК 1. мейит тухудай араба. 2. мийит авай ящик эцигдай секуь (кьакьан чка, кIвале, клисада).

КАТЕГОРИЧЕСКИЙ 1. кьетIьи, кIеви. 2. са шартIни алачир.

КАТЕГОРИЧНЫЙ кьетIъи, кIеви, кIевелай тир.

КАТЕГОРИЯ категория (жерге; жуьре; группа).

КАТЕР катер (гъвечIи гими).

КАТЕТ мат. катет (дуьз пипIерин пуд пипIенда дуьз пIипI арадал гъизвай кьве къвалакай са къвал).

КАТЕХИЗИС рел. катехизис (суал-жавабдин формада христианрин диндин асул къанунар кхьенвай затI).

КАТИТЬ несов. 1. авадрун. 2. къекъуьрун (са куьна акьадарна). 3. зарбдиз (фад) фин (атун). 4. авадриз-авадриз гваз фин; гваз къекъуьн.

КАТИТЬСЯ несов. 1. авахьун; авахьиз-авахьиз фин. 2. фин; зарб фин.

КАТОК каток (1. конькийрал алаз авахьиз раснавай муркIадин рат хьтин майдан. 2. са затI, чка, рехъ дуьзрун, таптамишун патал-гигинал элкъведай цилиндр, варданаг хьтин элкъвейди, гьа жуьредин машин, механизм. 3. парталар уьтуь ягъайди хьиз авун патал яцIу кIар).

КАТОЛИК католик (христианрин диндин са жуьре, са мезгьеб гвай кас).

КАТОЛИКОС церк. католикос (вири эрменийрин диндин клисайрин кьил тир кас).

КАТОЛИЦИЗМ мн. нет католицизм, католикрин дин.

КАТОЛИЧЕСТВО мн. нет. см. католицизм.

КАТОРГА мн. нет 1. каторга (катружна, виликди кар атIай, жаза гудайбур гужалди пис залан кIвалах ийиз ракъурдай чка). 2. пер. яшайишдин пис залан шартIар.

КАТОРЖАНИН каторгада хьайи кас.

КАТОРЖНИК каторжник, каторгадиз ракъурнавайди.

КАТОРЖНЫЙ 1. каторгадин 2. пер. акьалтIай пис залан.

КАТУШКА ват (гъаларин ва я электричестводин тел, сим алчукдай).

КАТЫШЕК гъвечIи кIватI, гъвечIи элкъвей кIус.

КАУРЫЙ экуь шабалт рангунин (балкIандин ранг).

КАУСТИЧЕСКИЙ зегьерлу, кудай; каустическая сода кудай сода.

КАУЧУК мн. нет каучук (резин ийидай затI).

КАУЧУКОВЫЙ каучукдин.

КАУЧУКОНОС каучук гудай набатат.

КАФЕ ср нескл. кафе, къагьвехана (къагьве, чай, закускаяр гудай гъвечIи ресторан).

КАФЕДРА кафедра (1. лекция, доклад ийидайла лектор ва я докладчи акъваздай, вилик кьакьан куьсруь хьтинди квай кьакьан чка. 2. институтра ва униварситетра профессордин регьбервилик квай са тайин илим, гьа илимдал кIвалах ийидай отделение).

КАФЕЛЬ кафель (пичерин ччина твадай шир алай ва нехишар атIай кьелечI къизил кирпич).

КАФЕ-ШАНТАН кафе-шантан (нагьакьан, абурсуз манияр лугьудай, кьуьлер ийидай кьакьан сегьне авай, кеф чIугвадай кафе, ресторан).

КАФТАН кафтан (итимрин валчагъ хьтин партал).

КАЦАВЕЙКА кацавейка (дишегьлийрин, дуьгмеяр, кIирер квачир хуру ахъа кофта).

КАЧАЛКА 1. кьеб. 2. качалка (алердин кьамар хьтин кIвачер квай вилик-кьулухъ галтад жедай къаткана ацукьдай кресло-стул).

КАЧАТЬ несов. 1. эчIягъун. 2. галтадун. 3. цавуз акъудиз гъилерал кьун хъувун (гьуьрмет патал). 4. качать авун (насосдалди яд ва маса жими затI акъудун ва гьава ракъурун).

КАЧАТЬСЯ несов. 1. эчIя хьун. 2. галтад хьун.

КАЧЕЛИ ед. нет перпилаг, леле

КАЧЕСТВЕННЫЙ 1. ери авай, качество авай, хъсан. 2. еридин жигьетдай. 3. ери (сифет) къалурдай.

КАЧЕСТВО 1. мн. нет ери, качество. 2. сифет. ♦ в качестве… -виде, яз…; в качестве учителя учителвиле, учитель яз.

КАЧКА галтад хьун; къарсурун.

КАЧНУТЬ однокр. галтадун.

КАЧНУТЬСЯ однокр. галтад хьун.

КАША 1. хапIа (мес. хешил ва мсб). 2. пер. хешил (кьил акъат тийир къаришугъ гьал). ♦ заварить кашу пер. са шулугъ кар къундармишун; расхлёбывать кашу пер. са нагьакьан шулугъ авай кар туькIуьрна куьтягьун; берёзовая каша тIваларалди гатун, гатадай тIвалар.

КАШЕВАР ашпаз, хуьрекар ийидайди (кьушундин частара ва я рабочийрин артелда).

КАШЕЛЬ м мн. нет уьгьуь, угьуьяр.

КАШЕМИР кишмир (парча).

КАШЕМИРОВЫЙ кишмирдин.

КАШИЦА 1. хапIа. 2. лемкье (жими палчух ва мсб).

КАШКА бот. инжи векь.

КАШЛЯНУТЬ однокр. уьгьуь ягъун (садра).

КАШЛЯТЬ несов. 1. уьгьуь ягъун. 2. уьгьуьяр кваз хьун.

КАШНЕ ср нескл. кашне, гарданда твадай шарф.

КАШТАН 1. шабалт. 2. шабалтдин ттар.

КАШТАНОВЫЙ 1. шабалтдин. 2. шабалтдин ттарар авай. 2. шабалтдин ранг авай (экуь михек рангунин).

КАЮТА каюта (гимида кьилдин кIвал, чка).

КАЮТ-КОМПАНИЯ кают-компания (гимида тIуьн, ял ягъун патал пассажирар гзафбур санлай жедай кIвал; дяведин гимида командиррин гьахьтин кIвал).

КАЯТЬСЯ несов. 1. тахсир (гъалатI) хиве кьун. 2. пашманвал авун (тахсир хиве кьуна).

КВАДРАНТ квадрант (1. кругдин элкъвей цIарцIе авай майдандин кьудай сад. 2. артиллерияда тупуна лишан чирдай прибор. 3. гъаларин нумра чирдай прибор-терез).

КВАДРАТ квадрат (1. мат. кьуд пад барабар дуьз пипIерин фигура. 2. са число вич вичиз ягъайла гьасил жедай число, мес. 2х2 -дан квадрат 4 я). ♦ в квадрате пер. кьве къат, кьведра артух.

КВАДРАТНЫЙ 1. квадрат, квадратдин. 2. кьуд пипIен; квадратдин кIалуб (шикил) авай.

КВАДРАТУРА 1. квадратура (са майдандин квадрат уьлчмеярин кьадар). 2. квадратура круга 1) круг гьадав барабар чIехивал авай квадратдиз элкъуьрун; им гьял ийиз жедай месэла туш; 2) пер. гьял тежер месэла.

КВАКАНЬЕ мн. нет 1. см. квакать. 2. бекьре-бекьре (хъиперин гьараюн).

КВАКАТЬ несов. бекьре-бекьре авун, хъипери гьараюн.

КВАЛИФИКАЦИОННЫЙ квалификациядин; квалификация (пешекарвилин дережа) тайинардай (мес. комиссия).

КВАЛИФИКАЦИЯ 1. квалификация, пешекарвал, пешекарвилин дережа. 2. мн. нет. см. квалифицировать.

КВАЛИФИЦИРОВАННЫЙ 1. квалификация авай, пеше хъсандиз чидай, чирвал авай; квалифицированный рабочий квалификация авай рабочий. 2. квалификация кIандай, чирвал кIандай; квалифицированный труд квалификация кIандай зегьмет.

КВАЛИФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. 1. квалификация тайинрун, пешекарвилин дережа тайинрун. 2. къимет эцигун (са кардиз), хъсан-писвал тайинрун.

КВАРТАЛ 1. мягьле. 2. квартал (1. йисан кьуд паюникай са пай -3 варз. 2. виликди шегьердин полициядин отделение. 3. кьуд пипIен кIусариз пайнавай тамун кIусарикай сад).

КВАРТАЛЬНЫЙ 1. мягьледин. 2. кварталдин. 3. квартальный, кварталдин полициядин кьил (революциядилай виликди).

КВАРТЕТ квартет (1. кьуд сесиналди лугьун ва я кьуд алатдалди ягъун патал туькIуьрнавай музыкадин шей. 2. кьуд касдикай ибарат музыкантрин десте).

КВАРТИРА 1. квартира, кIвал (са хзан яшамиш жедай са шумуд кIваликай ибарат тир кьилдин мензил; са кIвалера са шумуд квартира жеда). 2. кьушун яшамиш жедай чкаяр, мензилар.

КВАРТИРАНТ квартирант, кIвале киридихъ ацукьнавай кас.

КВАРТИРОВАТЬ несов. 1. кIвал кьуна яшамиш хьун, кири гуз кIвале яшамиш хьун. 2. мензил кьуна сакин хьун (сана кьушун).

КВАРТИРОНАНИМАТЕЛЬ м. кIвал (квартира) кирида кьунвай (кьадай) кас.

КВАРТИРОХОЗЯИН кIвалин (квартирадин) иеси.

КВАРТИРЬЕР воен. квартирьер (кьушундин частуниз мензилар, квартираяр гьазурдай дяведин къуллугъчи).

КВАРТПЛАТА кIвалин (кIвалерин) гьакъи, кIвалин пул.

КВАРЦ мн. нет кварц (са минерал).

КВАРЦИТ мн. нет кварцит (кварцдин къумадикай кIеви хьанвай къван хьтин минерал).

КВАС квас (цIир авур техилдин икIедикай, факай ва я емишрикай расдай хъвадай цуру яд).

КВАСИТЬ несов. 1. химир кутун (тинидик), цуру авун. 2. цик кутун (келемар ва мсб).

КВАСЦЕВАТЬ несов. цагъ (загъ) вигьин; цагъадин (загъадин) це тIун.

КВАСЦЫ ед. нет цагъ (загъ).

КВАШЕНЫЙ 1. мая гайи, мая гана цуру авур (къатух); атай, цуру (тини). 2. цик кутур, цик кутуна цуру авур (келемар).

КВАШНЯ 1. хвах, тини химирламишдай челег, тинидин чанахъ. 2. атай тини, цуру тини.

КВЕРХУ нареч. виниз.

КВИНТЭССЕНЦИЯ асул затI, асул гьакъикъат, жевгьер.

КВИТ в знач. сказ. разг. квит, баша-баш, кьилера-кьил; гьисаб эвекьар хъувун; мы с тобой теперь квиты чун кьвед гила кьилера-кьил хьана.

КВИТАНЦИЯ квитанция (къебз, расписка).

КВОРУМ кворум (са собрание вич закондалди месэла гьял ийиз ихтияр авайди яз гьисабун патал ана хьана кIандай членрин, ксарин кьадар).

КВОХТАТЬ несов. къакъра ягъун. къакъа авун (мес. вечре).

КЕГЕЛЬ ж кегель (типографияда гьарфарин уьлчме).

КЕГЕЛЬБАН кегельбан, кегли къугъвадай чка.

КЕГЛИ мн. 1. кегли (пендал эцигнавай кIарасдин кьакьан яцIу кIумпар яргъай авадардай шардалди ярхриз къугъун). 2. кеглияр (гьа кIумпар).

КЕГЛЯ кегли (см. кегли 2-манада).

КЕДР кедр (са ттар).

КЕКС кекс (гъери ва кишмишар кваз чрай фу).

КЕЛЕЙНЫЙ чинебан, сирлу.

КЕЛЬНЕР кельнер, ресторандин къуллугъчи.

КЕЛЬЯ гьуьжре (кьилдин гъвечIи кIвал).

КЕМ местоим. 1. нелди. 2. ни. 3. вуж яз.

КЕНАФ кенаф (канаб, канабдин са жуьре набатат).

КЕНГУРУ м нескл. кенгуру (Австралияда жедай, руфуник шарагар хтуна гваз фин патал чанта хьтинди квай са гьайван).

КЕНДЫРЬ м мн. нет канаб.

КЕПКА кепка (шапкадин са жуьре).

КЕРАМИКА мн. нет 1. хъенчIин, ккиредин (сахсидин) къапар. 2. хъенчIин къапар ва мсб.. авунин кIвалах.

КЕРОСИН мн. нет нафт (лацу нафт).

КЕРОСИНКА керосинка (нафт кудай хуьрек ийидай машин).

КЕРОСИНОВЫЙ нафтIадин; нафтIадал кIвалахдай; нафт кудай.

КЕТА зоол. кета (Сибирдин вацIара ва Лацу гьуьле жедай са балугъ).

КЕФАЛЬ ж кефаль (балугърин са жинс).

КЕФИР кефир (маядалди цуру авуна некIедикай расдай хъвадай къатух хьтин затI).

КИБИТКА 1. алачух (алачух хьтин литерикай ва масабрукай расай кIвал-кума). 2. кибитка (винел пад кIеви фаэтон, араба).

КИВАТЬ несов. 1. кьиливди ишара авун, (кьил юзурна) къалурун; он кивает на меня ада (кьиливди) зун къалурзава. 2. галтадун, юзурун (кьил).

КИВЕР ист. кивер (куьгьне заманда бязи кьушунрин аскерри кьилел алукIдай затI).

КИВНУТЬ однокр. кьил юзурун, кьил галтадун, кьилив ишара авун (садра).

КИВОК кьилин ишара, кьил юзурун.

КИДАТЬ несов. 1. гадрун. 2. гьалчун. 3. вигьин.

КИДАТЬСЯ несов. 1. сада-садал вигьин; сада-садал гьалчун. 2. вигьин. 3. хкадрун. 4. гадрун. 5. акъатун (мес. хъвайиди кьилиз акъатун). ♦ кидаться на шею вигьена гардан кьун, гарданра гьатун.

Дата добавления: 2014-01-11