МЧС России 20 страница

КИЗИЛ, КИЗИЛЬ м мн. нет 1. чумалар. 2. чумал ттар.

КИЗИЛЕВЫЙ, КИЗИЛОВЫЙ 1. чумалин, чумалрин. 2. чумал ттаран.

КИЗЯК купI.

КИЗЯЧНЫЙ купIадин; купIарин.

КИЯ кий (бильярд къугъвадай лаш).

КИКИМОРА 1. ифрит (кафтIар къари, махарик квай пис иблис хьтин дишегьли). 2. пер. ифрит, хъуьруьн къведай тегьердин, эйбежердиз аквадай кас.

КИЛО нескл. кило (килограмм).

КИЛОВАТТ киловатт (электричестводин къуват алцумдай уьлчме, 1000 ватдив барабар я).

КИЛОГРАММ килограмм (заланвилин уьлчме).

КИЛОМЕТР километр (1000 метр).

КИЛЬ м мор. киль (гимидин кIан патан яргъивилихъди авай гъвар, шалман).

КИЛЬВАТЕР кильватер (гимидин кьулухъай цин гел); итти в кильватере гуьгъуьна гьатна геле аваз фин.

КИЛЬКА килька (бицIи кIизри хьтин балугъ).

КИМВАЛ ист. кимвал (сад садахъ галукьриз ван ийиз тадай кьве ленгери хьтин музыкадин алат).

КИНЕМАТОГРАФ кинематограф (1. кинодин суьретар къалурдай аппарат 2. кино, кинотеатр).

КИНЕМАТОГРАФИЯ мн. нет кинематография (кинодин фильмаяр-суьретар акъудунин ва къалурунин кар).

КИНЖАЛ гапур, хенжел.

КИНО нескл. кино.

КИНОАКТЁР кинодин артист.

КИНОАППАРАТ кинодин аппарат.

КИНОАРТИСТ кинодин артист.

КИНОВАРЬ киноварь (1. са яру минерал. 2. гьа минералдикай расдай яру ранг).

КИНОКАРТИНА кинода къалурзавай суьрет.

КИНООПЕРАТОР кинооператор (кинодиз шикилар чIугвадай фотограф).

КИНОПЕРЕДВИЖКА къекъведай (яни санай саниз тухуз къекъуьрдай) кино.

КИНОРЕЖИССЕР кинодин режиссёр.

КИНОСЬЕМКА кинодин фильмдин суьретар чIугун.

КИНОТЕАТР кинотеатр, кино.

КИНОФАБРИКА кинойрин фабрика (кинодин суьретар акъуддай фабрика).

КИНОФИКАЦИЯ мн. нет. см. кинофицировать.

КИНОФИЛЬМ кинофильм, кинодин фильм.

КИНОФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. кинояр ахьаюн.

КИНУТЬ см. кидать.

КИНУТЬСЯ 1. вигьин. 2. хкадрун. 3. ярх хьун (кIвачерик). 4. вигьена кьун (гардан); гьатун (гарданра, къужахра).

КИОСК киоск (1. куьлуь шейэр, газетар, журналар ва мсб маса гудай будка. 2. выставкада павильон).

КИПА 1. туп (мес. чарарин). 2. тай (мес. парчайрин). 3. хара, гьамбар (бязи шейэрин).

КИПАРИС кипарис (дуьз, шумал гьамиша кьацу са ттар).

КИПЕТЬ несов. 1. ругун; звал атун. 2. пер. къизмиш хьун.

КИПУЧИЙ 1. ргазвай, каф акьалтнавай. 2. пер. къизгъин.

КИПЯТИЛЬНИК яд ргадай аппарат (машин).

КИПЯТИТЬ несов. ругун.

КИПЯТИТЬСЯ несов. 1. ругун. 2. пер. туьнт хьун, къизмиш хьун.

КИПЯТОК мн. нет ргай яд, ргазвай яд.

КИПЯЧЁНЫЙ ргай.

КИРКА лютеранрин клиса.

КИРКА тех. каца.

КИРПИЧ кирпич (керпич).

КИРПИЧНЫЙ кирпичдин; кирпичрин.

КИСЕЙНЫЙ кисеядин, кисеядикай авур. ♦ кисейная барышня наз гвай куьгьне адетралди тербияламишнавай руш.

КИСЕЛЬ м 1. кисель (емишрин мижедикайни картуфдин гъуьруькай ва мсб ийидай туршимезе умаж). 2. пер. хапIа, лемкье.

КИСЕТ кисе (тенбекдин).

КИСЕЯ мн. нет кисей (экв акъатдай кьелечI парча).

КИСКА пси, кац.

КИС-КИС межд. пси-пси!

КИСЛЕНЬКИЙ тIимил цуру, турши.

КИСЛИНКА разг. тIимил туршивал, жизви цуру дад.

КИСЛОВАТЫЙ цурувал авай, туршивал авай.

КИСЛОРОД мн. нет кислород (гьавадин составдик квай ва нефес чIугуниз герек тир газ).

КИСЛОРОДНЫЙ кислород квай; кислороддин.

КИСЛОСЛАДКИЙ туршимезе, туршивални ширинвал акахьай.

КИСЛОТА 1. цурувал. 2. кислота (химиядин турши дад авай къаришма я, ада вили лакмус яру ийида).

КИСЛЫЙ 1. цуру, турши. 2. кислота квай; турши квай; кислотадалди ийидай. 3. пер. цуру; чIуру (ччин, кефи, гьава). ♦ кислое молоко къатух; кислая капуста цик кутур цуру келемар.

КИСЛЯТИНА разг. 1. цуру затI. 2. пер. гьамиша къасаватди кьур хьтин, суст сугъул инсан.

КИСНУТЬ несов. 1. цуру хьун. 2. пер. къасаватди кьун; гьамиша сад хьтин сугъул жедай, куьлягь жедай уьмуьр кечирмишун.

КИСТЕНЬ м кистей, ракьун тупуз (куьгьне замандии куьруь ттум галай гирванка хьтин яракь).

КИСТОЧКА 1. кисточка (гъвечIи кисть 4-манада). 2. гъвечIи кул (ципипIрин). 3. курквачI (мес. аялдин тесекдин кукIва жедай).

КИСТЬ ж 1. капаш, билегдилай агъуз гъил. 2. кул (ципицIрин). 3. курквачI (мес. пайдахдихъ. ва мсб гилигдай). 4. кисть (кIарасдин ттумунин кьилел кутIуннавай курквачI, кIунчI хьтин чIарарин щётка; шир, ранг ягъун, алтадун патал ишлемишда).

КИТ кит (гьуьлуьн, нек хъвадай лап чIехи гьайванрикай сад).

КИТЕЛЬ м китель (кьакьан хев галай формадин кьелечI партал, пенжек хьтинди).

КИТОБОЙНЫЙ китар ядай гъуьрчен.

КИТОВЫЙ китдин.

КИЧИТЬСЯ несов. дамахун, лавгъавал авун.

КИЧЛИВЫЙ дамах гвай, лавгъа.

КИШЕТЬ несов. 1. виж-виж авун, виж-вижиз юзаз хьун (мес. гзаф куквар, буьтIруькар). 2. пер. гьакI алахьна физ хьун, ацIанваз хьун, гзаф аваз хьун.

КИШЕЧНИК ратар, ратарин кIватIал (руфуна авай).

КИШЕЧНЫЙ ратарин; ратунин.

КИШКА 1. рад. 2. резиндин (ва я брезентдин) турба, рад хьтинди.

КИШКООБРАЗНЫЙ ратуниз ухшар, рад хьтин.

КИШЛАК кишлак, хуьр (Средний Азияда).

КИШМИШ мн. нет кишмишар.

КИШМЯ: кишмя кишеть см. кишеть.

КЛАВИАТУРА клавиатура, мецер (мес. чIагъандин, пианинодин, кхьинардай машиндин ва мсб).

КЛАВИШ клавиш, мез (чIагъандин, кхьинардай машиндин ва мсб).

КЛАД хазина (ччилик ва я масана кIевнавай).

КЛАДБИЩЕ сурар.

КЛАДБИЩЕНСКИЙ сурарин.

КЛАДЕЗЬ м. уст., см. колодец.

КЛАДКА 1. мн. нет эцигун (цал ва мсб). 2. эцигнавай цал (ва мсб).

КЛАДОВАЯ гьамбархана; агалай кIвал, шейэр хуьдай кIвал.

КЛАДОВЩИК гьамбарханачи, кладовщик.

КЛАДЬ ж. ппар, йуьк, шейэр..

КЛАНЯТЬСЯ несов. 1. салам гун. 2. саламар ракъурун, салам-дуьа ракъурун. 3. пер. кьил агъузун, гардан кIирун, икрам авун.

КЛАПАН клапан, къалпагъ

КЛАРНЕТ кларнет (еке зуьрнедиз ухшар музыкадин алат).

КЛАРНЕТИСТ кларнетчи, кларнет ядайди.

КЛАСС¹ полит. класс; рабочий класс рабочий класс.

КЛАСС² класс (1. школада са йисуз санал кIелзавайбрун группа; гьахьтин группади кIелдай кIвал. 2. набататар, гьайванар ва я маса затIар жуьрейриз паюнин, классификациядин къене разряд, группа. 3. математикада къунши тир пуд разряддин числояр, мес. текар, цIудар ва вишер са класс я. 4. класс, дережа, мес. спортда тренировкадин дережа).

КЛАССИК классик (1. виридан патав кьабул хьанвай, еке гьунарлу, машгьур, чIехи писатель, музыкант, алим ва мсб; классики марксизма-ленинизма марксизмдин-ленинизмдин классикар -Маркс, Энгельс, Ленин, Сталин. 2. литературада ва искусствода къадим замандин грекрин ва римлуйрин литературадин ва искусстводин къайдаяр хуьнин терефдар).

КЛАССИФИКАЦИЯ 1. см. классифицировать. 2. классификация (затIар классриз паюнин система); классификация растений набататрин классификация.

КЛАССИФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. классриз (дережайриз, группайриз) ччара авун.

КЛАССИЦИЗМ мн. нет классицизм (1. къадим замандин грек ва латин чIалар кIелунал бинеламишнавай образованиедин система. 2. искусствода къадим замандин грекрин ва римлуйрин литературадин къайдаяр, искусстводин мотивар хуьнин рехъ, гьабруз терефдарвал).

КЛАССИЧЕСКИЙ 1. классикдин; классикдиз хас тир. 2. акьалтIай хъсан, халис. 3. адетдин. 4. античный, къадим замандин грекрин ва римлуйрин. 5. къадим замандин латин ва грек чIалар кIелдай (мес. гимназия). 6. классицизмдин; классицизм квай.

КЛАССНЫЙ (см. класс ²). 1. классдин (мес. доска, кIвал ва мсб). 2. дережадин, классдин (мес. виликди къуллугъдин чин).

КЛАССОВЫЙ (см. класс ¹). 1. классдин; классдиз хас тир. 2. классрин, классрин арадин. 3. классдин идеологиядив ва менфятрив кьур.

КЛАСТЬ несов. 1. эцигун. 2. тIун. 3. вигьин (мес. чайдиз шекер). 4. кутун. 5. ягъун (мес. ччиниз ранг, пудра). ♦ класть яйца какаяр хун; класть на счётах чуртунай вигьин, гьисабун; класть повязку на рану хер кутIунун.

КЛЕВАТЬ несов. 1. твар тIуьн; кIуф ягъун (ничхирди). 2. рапунал атун (балугъ, кIезри). ♦ клевать носом ацукьай чкадал ахвариз фин, саждадиз фин.

КЛЕВЕР мн. нет клевер, инжи-векь.

КЛЕВЕТА буьгьтен, шер, фитне.

КЛЕВЕТАТЬ несов. буьгьтен вигьин, фитне авун.

КЛЕВЕТНИК буьгьтенчи, фитнечи.

КЛЕВЕТНИЧЕСКИЙ буьгьтендин, буьгьтен тир, буьгьтенчивилин.

КЛЕВРЕТ тумубан, гъилибан.

КЛЕЕНКА клеёнка (са ччиниз ва я михьиздаз кьеж акат тийир шир хьтин затI янавай парча, гзафни-гзаф столдал вигьидай суфра яз жеда).

КЛЕЁНЧАТЫЙ клеёнкадин, клеёнкадикай авур.

КЛЕИТЬ несов. кукIурун (киленждалди).

КЛЕИТЬСЯ несов. 1. кукIун; алкIун. 2. пер. кьиле фин, туькIуьн.

КЛЕЙ мн. нет киленж (клинж).

КЛЕЙКИЙ кикIидай; алкIидай.

КЛЕЙМЕНЫЙ 1. муьгьуьр, тагъма (дамгъа) алай. 2. печать алай.

КЛЕЙМИТЬ несов. 1. тагъма (дамгъа) эцигун. 2. печать эцигун (гирванкайрал, шейэрал). 3. пер. лянетламишун, русвагьун, беябурун.

КЛЕЙМО 1. тагъма (дамгъа). 2. муьгьуьр, печать (затIарал эцигдай). 3. пер. эсер, лишан.

КЛЕЙСТЕР мн. нет клейстер, шириш (крахмалдикай ва я гьуьруькай ийидай).

КЛЁКОТ къуркъур (лекьери ва гьахьтин чIехи къушари туьтуьнай ийидай ванер).

КЛЕКОТАТЬ несов. къуркъурар авун (лекьре ва мсб).

КЛЁН гьверши ттар.

КЛЕНОВЫЙ 1. гъверши ттаран. 2. гъверши кIарасдин.

КЛЕПАЛО клепало, къадакь барчимардай кIута.

КЛЕПАЛЬНЫЙ къадакьар ядай; къерехар элчуькьарна барчимардай.

КЛЕПАЛЬЩИК клепальщик, къадакьар барчимардай рабочий.

КЛЕПАТЬ¹ несов. къадакьар ягъун; къерех элчуькьарна барчимрун.

КЛЕПАТЬ² несов. разг. фитне авун, авачир гафар лугьун, буьгьтенар вигьин.

КЛЕПКА 1. см. клепать1, 2. клёпка, челегдин (бочкадин) кьул.

КЛЕПТОМАН клептоман, клептомания азар-хесет квай кас.

КЛЕПТОМАНИЯ мн. нет клептомания (угъривилин, чуьнуьхиз майил хьунин хесет, азар).

КЛЕРИКАЛ клерикал (клерикализмдин терефдар; клерикалрин партиядин член).

КЛЕРИКАЛИЗМ мн. нет клерикализм (буржуаз уьлквейра политикадин ва культурадин крара клисадин, диндин тешкилатрин агъавал эцигиз гьерекатзавай политикадин рехъ).

КЛЕРИКАЛЬНЫЙ клерикализмдин; клерикалрин.

КЛЕСТ зоол. клёст (са нуькI).

КЛЕТКА 1. кьефес. 2. кIвал (тIамайрин, шахматрин); в клетку ва я клетками кIвали-кIвалерин, тIама-тIамайрин. 3. клетка (лап простой, яни паярикай ибарат тушир кьилдин организм ва я ччан алай организмдин протоплазмадикайни хвехиникайни пердедикай ибарат тир асул пай).

КЛЕТОЧКА 1. гъвечIи кьефес. 2. гъвечIи кIвал (тIамайрин), гъвечIи тIамад кIвал. 3. см. клетка 3-манада.

КЛЕТУШКА 1. см. клеть. 2. пер. гъвечIи кIвал.

КЛЕТЧАТЫЙ 1. кIвали-кIвалерин, тIама-тIамайрин. 2. клеткайрин, клеткаяр авай (см. клетка 3-манада).

КЛЕТЬ ж агалай кIвал (яни затIар хуьдай кьилдин кIвал), гьамбархана.

КЛЕЦКИ мн. тупIу атIай тинид кIусар (шурпадик вигьидай, квай).

КЛЁШ клёш (къаргъудин хьтин агъа кьиляй гьяркьуьвал, гьяркьуь форма, мес. шалвардин кикерин, юбкадин).

КЛЕШНЯ пахлахандин (къирхаягъдин) хех хьтин къармахар.

КЛЕЩЕВИНА мн. нет сафрад хъач (вичин тумуникай ишлетмад дарман -ягъ хкуддай набатат).

КЛЕЩ хенцI, кикIлам.

КЛЕЩИ ед. нет хех.

КЛИЕНТ клиент, муьштери (гьамиша са касдин, мес. са доктордин ва я идарадин патав къвез вичин крар тапшурмишдай кас).

КЛИЕНТУРА мн. нет клиентар, муьштерияр.

КЛИЗМА мед. клизма, къенез яд ягъун (къен кьурла, азарлу хьайила, михьивун патал).

КЛИК эверун; гьарай.

КЛИКА десте, кIеретI, гуругь.

КЛИКАТЬ несов. 1. гьараюн. 2. эверун.

КЛИКНУТЬ однокр. эверун, гьараюн (садра); кликнуть клич эверун.

КЛИКУША м и ж 1. чIур жедай, гьараюнардай дишегьли. 2. пер (чIур жедай дишегьлиди хьиз нубатсуз гьарайдай) бушбугъаз политикачи.

КЛИКУШЕСТВО чIуржедай нервный азар.

КЛИМАТ климат, гьава.

КЛИМАТИЧЕСКИЙ климатдин; климатдиз талукь тир.

КЛИМАТОЛОГИЯ мн. нет климатология (климатар ва яшайишдин патахъай абрун метлеб чирдай метеорологиядин са хел).

КЛИН 1. кIун (кIарас гудун патал гьадаз ядай). 2. са кьил гуьтIуь пуд пипIен чIук. 3. мезре (са нубатда, са арада цазвай никIер); яровой клин гатфариз цадай магьсулрин мезре. ♦ свет не клином сошёлся дуьнья гьакьван кьегьет хьанвач хьи, чара гьакьван атIанвач хьи.

КЛИНИКА мед. клиника (студентри тежрибадин кIвалахарни тухудай азархана).

КЛИНИЧЕСКИЙ клиникадин; клиникадиз хас тир.

КЛИНОВИДНЫЙ кIун хьтин, са кьил гуьтIуь пуд пипIен чIукуниз ухшар.

КЛИНОК тия (гапурдин ва мсб).

КЛИНООБРАЗНЫЙ са кьил гуьтIуь кIун хьтин, кIуниз ухшар авай.

КЛИНОПИСЬ ж линг. клинопись (1. къадим замандин иранлуйри ва мсб. ишлемишдай агъа кьил шуькIуь михер хьтин гьарфар. 2. гьахьтин гьарфаралди кхьей шей).

КЛИРОС рел. клирос (клисада аваздалди дуьаяр кIелдай, манияр лугьудайбур акъваздай чка).

КЛИЧ эвер, эверун; кликнуть клич эвер гун.

КЛИЧКА 1. лакIаб. 2. (кIвалин гьайванриз гудай) тIвар.

КЛИШЕ нескл. клише (басма авун патал металлдин, кIарасдин ва я къванцин кьулунал авунвай шикил).

КЛОАКА 1. клоака (1. ист. къадим заманда шегьердин чиркер ракъурдай ччилин кIаникай тухванвай къанал. 2. зоол. бязи гьайванрин нежесар ва кьежер къецел акъуддай тIеквен). 2. пер. чиркин, мурдар чка.

КЛОЗЕТ гьажетхана, къециз фидай чка.

КЛОК 1. тил; башкIул (сарин, чIарарин). 2. кIус (чарчин, векьерин ва мсб).

КЛОКОТ мн. лукьлукьар (гьуьлуьн, ргазвай ция ван); кьуркьур.

КЛОКОТАТЬ несов. 1. лукьлукьар авун; кьуркьурар авун (ци ва мсб). 2. хурхур авун, кьуркьур авун (хуру). 3. пер. ругун, къизмиш хьун (ажугъ, ашкъи).

КЛОНИТЬ несов. 1. алгъурун; ян гуз тун. 2. пер. майил ийиз тун, чIугун, ялун. 3. пер. басмишун (ахвари). 4. агъуз авун. 5. гаф санай атун, санихъ элкъуьрун, са метлеб аваз хьун (рахадайла); я сразу догадался, к чему он клонит адан гаф гьинай къвезватIа (адан метлеб вуч ятIа), за гьасятда кьатIана.

КЛОНИТЬСЯ несов. 1. алгъун; агъуз хьун; ян гун. 2. элкъуьн, мукьва хьун; день клонился к вечеру югъ нянихъ элкъвенвай (нянив мукьва жезвай).

КЛОП шутI.

КЛОПОВНИК 1. шутIарин муг, гзаф шутIар авай чка, шутIари кьунвай чка. 2. бот. шутIран хъач.

КЛОУН клоун (циркинин комик-артист, къабачи, кваса, цIегь).

КЛОУНАДА 1. циркина клоунар (квасаяр) квай къугъун. 2. пер. къабачивал, зарафатчивал.

КЛОХТАТЬ несов. къакъра ягъун (вечре ва маса бязи къушари).

КЛОЧОК кIус; клочок бумаги чарчин кIус; клочок земли ччилин кIус.

КЛОЧКОВАТЫЙ 1. кIусар-кIусарин, кIус-кIус хьайи. 2. башкIул-башкIул хьайи.

КЛУБ¹ клуб.

КЛУБ² 1. туп (гумадин, рукадин); кIватI. 2. кIентI (кIетI), киткин (гъаларин).

КЛУБЕНЬ м дувулдихъ жедай мейва (мес. картуфрин ва маса набататрин); клубни картофеля картуфар.

КЛУБИТЬСЯ несов. туп-туп хкаж хьун, алчуд жез туп-туп хкаж хьун (руг, гум).

КЛУБНЕВОЙ дувулдихъ мейва жедай; мейва дувулдик (ччилик) квай.

КЛУБНИКА мн. нет бахчадин некьияр, къени некьияр

КЛУБНИЧНЫЙ бахчадин некьийрин.

КЛУБОК 1. кIентI (кIетI), киткин (гъаларин). 2. пер. цIиргъ (вакъиайрин; фикиррин). 3. пер: кIватI (туьтуьна акIидай ишелин).

КЛУМБА клумба (цуькверин лак, нахишдин кIалубда цанвай цуьквер).

КЛУША обл. к ьуртIи верч, какайрал ацукьнавай верч.

КЛЫК 1. свах; кIир. 2. гунг (вакIан ва мсб).

КЛЮВ кIуф (къушдин).

КЛЮКА аса, элкъвей кьил галай лаш.

КЛЮКВА мн. нет клюква (куьлуь яру турши чIухлунпIар хьтин емишар; гьабур жедай ттар-кул).

КЛЮНУТЬ однокр., см. клевать.

КЛЮЧ^I куьлег.

КЛЮЧ² булах; ключевая вода булахдин яд.

КЛЮЧИЦА жинабдин кIараб.

КЛЮЧНИК уст. куьлегар гвайди (виликди, мес. помещикдин кIвалин недай суьрсетдиз килигдай, гьамбарханайрин ихтияр гвай къуллугъчи).

КЛЯКСА чернилдин стIал, леке (чарчел аватай).

КЛЯНЧИТЬ несов. разг. тIалабун, тIалабна къачун, це лугьуз минетун.

КЛЯП 1. синтI, кIинтI (еб тIарамриз епинин гьалкъада твадай; кIас тавурай лагьана гьайвандин сиве твадай). 2. ппек, палдум (гьарай тавурай лагьана инсандин сиве твадай).

КЛЯСТЬ несов. лянетламишун, лянет гъун.

КЛЯСТЬСЯ несов. кьин кьун.

КЛЯТВА кьин.

КЛЯТВЕННЫЙ кьинелди тир; кьин кьуналди тир.

КЛЯТВОНАРУШЕНИЕ, КЛЯТВОПРЕСТУПЛЕНИЕ кьур кьин чIурун, кьинез хилаф атун.

КЛЯТВОПРЕСТУПНИК кьур кьин чIурай кас, кьинез хилафвал авур кас.

КЛЯУЗА фитне, буьгьтен.

КЛЯУЗНИК фитнечи, фитнекар.

КЛЯУЗНИЧАТЬ несов. фитне авун.

КЛЯУЗНИЧЕСТВО мн. нет фитнечивал, фитнекарвал.

КЛЯУЗНЫЙ 1. фитне квай; кьил акъат тийир шулугъ квай. 2. фитнекар, фитне гвай (кас).

КЛЯЧА юбу (яхун, усал балкIан).

КНИГА 1. ктаб. 2. дафтар; бухгалтерская книга бухгалтериядин дафтар. ♦ книга за семью печатями гьич гъавурда гьат тийир, кьатIуз тежер кар.

КНИГОИЗДАТЕЛЬСТВО ктабар акъуддай идара.

КНИГОНОША м и ж ктабар гваз къекъведайди (1. библиотекадин къуллутъчи. 2. маса гудай ктабар гваз къекъведайди).

КНИГОПЕЧАТАНИЕ мн. нет ктабар басма авун.

КНИГОПРОДАВЕЦ ктабар маса гудайди.

КНИГОТОРГОВЛЯ мн. нет ктабрин савда, алишвериш.

КНИГОХРАНИЛИЩЕ 1. ктабар хуьдай чка. 2. лап чIехи библиотека.

КНИЖКА 1. ктаб; гъвечIи ктаб. 2. гъвечIи дафтар. 3. книжка (профсоюздин, колхоздин членвилин книжка, сберкассада пул эцигдай книжка ва мсб.).

КНИЖНИК 1. ктабрал рикI алай, гьамиша ктабар кIелдай кас. 2. ктабрин ашишверишдин къуллугъчи.

КНИЖНЫЙ 1. ктабрин (мес. магазин). 2. ктабрай къачур, ктабрал бинеламишнавай (мес. чирвал). 3. пер. литературадин, кхьинрин чIалаз хас тир (мес. гаф).

КНИЗУ нареч. агъуз.

КНОПКА кнопка (1. тIенкьер, илисайла сад садаз гьатна кIеви жедай дуьгмеяр. 2. чар, парча са куьнал алкIурун патал ишлемишдай еке, кьелечI кьил галай бицIи мих. 3. электрический ток кIевдай ва ахъайдай дуьгме хьтинди).

КНУТ къамчи, къирмаж.

КНУТОВИЩЕ къамчидин ттум.

КНЯГИНЯ княгиня, княздин паб.

КНЯЖЕСКИЙ княздин; князрин.

КНЯЖЕСТВО 1. князлух (князди идара ийизвай, княздин гъилик квай чка). 2. князвал.

КНЯЖИТЬ несов. князвал авун.

КНЯЖНА княздин руш.

КНЯЗЬ м князь (1. къадим замандин Россияда са областдин, чкадин гьаким ва кьушундии кьил, мес. хан, бег хьтин. 2. гуьгъуьнлай пачагь. 3. виликди Россияда чIехи къуллугъар авурбруз пачагьди гудай, несилдилай несилдал гьалтдай гьуьрметдин тIвар, мес. хан, бег лагьай хьтин).

КО предлог, см. к; ко мне зи патав.

КОАЛИЦИОННЫЙ 1. коалициядин (садвилин, садхъунухьин, союзвилин). 2. коалиция хьана (садвилелди, союзниквилелди) туькIуьрай (мес. гьукумат); коалициядик квай.

КОАЛИЦИЯ коалиция (садвал, садхьун, союз, союзвал).

КОБЕЛЬ м 1. кицI. 2. эркек жанавур (эркек сикI ва мсб).

КОБЗА кобза (украиналуйрин чуьнгуьр хьтин музыкадин алат).

КОБЗАРЬ м кобзарь (кобза ядай ашукь).

КОБРА кобра (айнаяр алай хьтин гъуьлягъ).

КОБУРА 1. тапанчид къаб. 2. пурарихъ вигьидай тумаждин чанта.

КОБЧИК чуьнуьруг (адан са жуьре).

КОБЫЛА1 хвар.

КОБЫЛА² 1. жазадии скамейка (куьгьне заманда гатуналди жаза жедайбур кутIундай скамейка). 2. спорт. кобыла, лам (кIарасрикай авур, винелай хкадриз къугъвадай).

КОБЫЛИЙ хваран; хварарин.

КОБЫЛИЦА хвар.

КОВАНЫЙ 1. гатай, гатана авур (мес. тур, гапур). 2. ракь чIугур, ракьа тIур (мес. сандух). 3. пер. кIалубда цайи хьтин ачух (мес. шиир, къадам).

КОВАРНЫЙ пис фендигар.

КОВАРСТВО мн. нет пис фендигарвал.

КОВАТЬ несов. 1. гатун (ракь, якIв ва мсб). 2. леэнар ягъун. 3. пер. зегьмет чIугуна гьазурун, яратмишун.

КОВБОЙ ковбой (Америкада балкIандал алаз гьайванар хуьдай чубан).

КОВБОЙКА ковбойка (1. гьяркьуь къерахар галай кьетIен жуьредин шляпа. 2. тIама-тIамайрин парчадикай цвайи кьетIен жуьредин перем (бегьрем).

КОВЁР 1. халича. 2. сумаг, гам.

КОВЕРКАТЬ несов. 1. чIурун; харапIун; эйбежер авун. 2. чIурун, чIурукIа лугьун (гафар).

КОВЕРКОТ коверкот (багьа сун парчадин са жуьре).

КОВЕРКОТОВЫЙ коверкотдин.

КОВКА мн. нет 1. гатун. 2. леэнар ягъун.

КОВКИЙ регьятдиз гатаз жедай, гатуниз ярамиш тир (мес. ракь ва мсб).

КОВКОСТЬ мн. нет гатуниз ярамишвал (яни гатаз жеривал, гатайла хан тийир хъуьтуьлвал).

КОВРИГА къалаж, элкъвей гуьмбе.

КОВРИЖКА 1. пряник (ширин тIунутI). 2. гъвечIи къалаж, гъвечIи гуьмбе.

КОВРИК гъвечIи халича.

КОВРОВЩИЦА халичайрин, гамарин устIар (дишегьли).

КОВРОВЫЙ 1. халичайрин, гамарин. 2. халича хьтин, халичадиз ухшар.

КОВШ 1. абугерден; кавча. 2. кIарасдин хекендаз (куьруь ттум галай, гьуьр, чIахар ва ихьтин мсб къачудай кавча хьтинди). 3. ковш, кавча (жуьреба-жуьре кIвалахра ишлемишдай металлдин кавча хьтинди).

КОВЫЛЬ м явшан (хъач).

КОВЫЛЯТЬ несов. 1. кьецIивал ийиз-ийиз фин. 2. кIвачер галчIуриз-галчIуриз фин.

КОВЫРЯТЬ несов. 1. экъуьрун, атадун (мес. нера тIуб ва мсб.). 2. къечIягъун (ччил).

КОВЫРЯТЬСЯ несов. 1. къекъуьн, тIвал хкуьриз къекъуьн; къечIягъун. 2 пер. гзаф алахъун, нигънигъар авун (са кар гзаф явашдиз авун).

КОГДА нареч. и союз 1. мус, гьи чIавуз; когда придёшь? вун мус къведа? 2. чIавуз, вахтунда, -ла; когда ты приходил, меня не было вун атайла (атай чIавуз, атай вахтунда) зун авачир. 3. гагь.; занимаюсь когда утром, когда вечером за гагь экуьнахъ, гагь нянихъ кIвалахзава. 4. -ла, -тIа; когда так, и тебе ничего не дам акI ятIа (акI хьайила), за ваз затIни гудач.

КОГДА-ЛИБО нареч., см. когда-нибудь.

КОГДА-НИБУДЬ нареч. чIавуз, садра; мус хьайитIани са чIавуз. 2. гьич, садрани, са чIавузни, са чIавуз кьванни; был ли ты когда-нибудь там? вун гьич (садрани, са чIавуз кьванни) ана хьайиди яни?

КОГДА-ТО нареч. 1. са чIавуз, са заманда, са вахтунда. 2. мус, низ чида мус.

КОГО м естоим вуж.

КОГОРТА 1. когорта (къадим замандин римлуйрин кьушундин десте). 2. пер. десте.

КОГОТЬ м къармах (къушарин кIвачерал ва бязи гьайванрин пацарал алай хци кек).

КОГТИСТЫЙ хци къармахар алай.

КОД спец. код (телеграфда ва я сигналар гунин, ишараяр авунин карда ишлемишун патал шартIуналди куьруь авунвай гафарин-лишанрин сиягь).

КОДАК кодак (фотографиядин аппаратдин са жуьре).

КОДЕИН мн. нет кодеин (уьгьуьдин дарман).

КОДЕКС 1. юр. кодекс (законрин кIватIал). 2. пер. кIватIал (адетрин ва мсб.).

КОДИФИКАЦИЯ кодификация, кодекс туькIуьрун.

КОДИФИЦИРОВАТЬ сов. и несов. кодекс (законрин кIватIал) туькIуьрун.

КОЕ-ГДЕ нареч. инал-анал, бязи чкайра, са-са чкайра.

КОЕ-КАК нареч. 1. са гьалда, са тегьерда; са гужалди. 2. са бубат, гъилелай цIар яна, усалдиз.

КОЕ-КАКОЙ местоим. 1. бязи. 2. тIимил-шимил.

КОЕ-КТО местоим. са бязибур, са кьадар ксар.

КОЕ-ЧТО местоим. 1. тIимил-шимил, жизви-мизви, бязи зун-вун; бязи шейэр. 2. са гаф, са-кьве гаф, са метлеб.

КОЖА 1. хам. 2. ли. 3. тумаж.

КОЖАНКА тумаждин куьруь пальто.

КОЖАНЫЙ тумаждин; лидин,

КОЖЕВЕННЫЙ тумажрин-хамарин (мес. мал, алишвериш); тумажар-подошар расдай (мес. завод).

КОЖЕВНИК табагъчи (тумажар ва подошар расдай устIар, рабочий).

КОЖИМИТ мн. нет кожимит (лидин, тумаждин подош хьиз, лидиз, тумаждиз ухшар авай резиндикай ва мсб. раснавай шей, къалп тумаж).

КОЖИЦА 1. кьелечI хам (мес. кикерив гвай). 2. чкал (мес. ичин); пириш (чичIекдин); хъуьр (гъуьлягъдин).

КОЖНИК разг. хамунин (винел патан) азаррин доктор.

КОЖНЫЙ хамунин.

КОЖУРА мн. нет чкал; пириш.

КОЖУХ 1. кIурт. 2. тумаждин партал. 3. тех. кожух, къалпагъ, къаблух (жуьреба-жуьре машинрал, абрун паярал гьалдай).

КОЗА цIегь.

КОЗЕЛ 1. кьун. ♦ козёл отпущения гьамиша масадан гунагьар вичин хивез вигьидай кас, масадан, гунагьрин патахъай кьилел къапар хадай кас.

КОЗЕРОГ зоол. суван кьун.

КОЗИЙ 1. цIегьрен; цIегьерин; козье молоко цIегьрен нек. 2. цIегьрен (кьунан) хамуникай авур.

КОЗЛЁНОК бацIи.

КОЗЛИК гъвечIи кьун.

КОЗЛИНЫЙ кьунан.

КОЗЛЫ ед. нет 1. фаэтондин хев (ямщик, кучер ацукьдай чка). 2. ламар (юкьвалай сад садал кирсдаказ янавай кIарасар, мес. бязи столрик жедай гьахьтин кикер; кIвалер эцигдайла ва сувагъдайла ишлемишда).

КОЗЛЯТА бацIияр.

КОЗЛЯТИНА мн. нет кьунан (ва я цIегьрен) як.

КОЗНИ мн. фитнеяр, чинебан чIуру къастар.

КОЗОВОДСТВО мн. нет цIегьер хуьн.

КОЗУЛЯ см. косуля ¹.

КОЗЫРЁК пипIиш (шапкадин пелел экъис хьанвай къерех).

КОЗЫРНУТЬ однокр., см. козырять.

КОЗЫРЬ м 1. уюн (къумар къугъвадай чарара). 2. пер. козыр, асул алат, асул яракь (яни женгина, гьуьжетда в а маса крара жувахъ авай асул алат, асул чара).

КОЗЫРЯТЬ несов. 1. уюн (уюнар) вигьин, уюн гун; козырять тузом уюнрин тек вигьин. 2. пер. дамахун. 3. воен. гъил пипIишдив хкажна салам гун, честь гун.

КОЗЯВКА бицIи гьашарат, бицIи пепе.

КОЙКА 1. койка, чарпай, тахт, кровать (общежитийра, азарханайра). 2. куьрснавай чарпай, мес (гимийра къаткун патал).

КОК мор. гимида повар.

КОКАИН апт. кокаин (бейгьуш ийидай зегьерлу шей).

КОКАИНИСТ кокаин ишлемишдай кас.

КОКАРДА кокарда (шапкадин пелез ядай ракь).

КОКЕТКА кокетка (1. вич акъаждай, чIагурунар ийидай дишегьли. 2. парталдин вилик патай бизмейрилай вини пай).

КОКЕТЛИВЫЙ 1. вич чIагурдай, акъаждай; вич кIанриз алахъдай. 2. чIагай, чIагурнавай, тIарам, безетмишай.

КОКЕТНИЧАТЬ несов. вич чIагуриз, акъажиз кьуьруькар авун; вич бегенмишриз алахъун.

КОКЕТСТВО мн. нет кокетвал, чIагуриз вич бегенмишриз алахъун.

КОКЛЮШ мн. нет коклюш (пис уьгьуь галаз, гагь-гагь экъуьчун галаз, гзафни-гзаф аялрик жедай хума, азар.

КОКЛЮШКА кружеваяр храдай кIир.

КОКОН барама, кIаз.

КОКОС кокос (гьинд кIерец; гьинд кIерецдин ттар, яни чими уьлквейра жедай, кьеж квай гзаф дадлу зурба кIерецар хьтин емишар жедай пальма-ттар).

КОКОСОВЫЙ кокосдин, гьинд кIерецдин; кокосовый орех гьинд кIерец, кокосдин кIерец.

КОКОТКА кокотка, ява дишегьли.

КОКС мн. нет кокс (кайи къванци цIивин).

КОКСОВАТЬ несов. кокс авун, коксдиз элкъуьрун.

КОЛ хак; кIвенкI алай пая; куьруь руькуьн. ♦ посадить на кол кIвенкI алай руькуьндал ацукьрун (куьгьне заманда жаза гунин къайда); вбить осиновый кол хамуниа кьел ягъун, кьилин хамуна нагъвар ттун, сурун кьилихъ кIарас акалун (яни мад къарагъиз, зарар гуз техжервал пучун); хоть кол на голове теши кIантIа кьиле газарар цуз, эсер авайди туш.

КОЛБА колба (гуьтIуь сив, туьд авай шуьшед къаб).

КОЛБАСА колбаса; дулдурма.

КОЛБАСНИК колбасчи (колбасаяр ийидай ва маса гудай кас).

КОЛБАСНЫЙ колбасдин; колбасрин.

КОЛДОБИНА разг. легъв.

КОЛДОВАТЬ несов. ицитIун (изитIун); суьгьуьрда ттун.

КОЛДОВСКОЙ 1. суьгьуьрдин; суьгьуьрчивилин. 2. пер. суьгьуьрда твадай хьтин.

КОЛДОВСТВО мн. нет суьгьуьрчивал; ицитIун.

КОЛДУН суьгьуьрчи; ицитIдай кас.

КОЛЕБАНИЕ 1. юзун; галтад хьун; гагь са патахъ, гагь масанихъ ян гун. 2. пер. кьве рикIин хьун. 3. пер. мягькемсузвал, дегишвал.

КОЛЕБАТЕЛЬНЫЙ сад хьиз галтад жедай.

КОЛЕБАТЬ несов. 1. юзурун; галтадун. 2. зурзурун. 3. пер. шаклу авун, шакуник кутун. 4. пер. рикIе шак ттун, шаклувиле ттун, кьве рикIин авун.

КОЛЕБАТЬСЯ несов. 1. юзун; галтад хьун. 2. пер. кьве рикIин хьун. 3. пер. агъуз аватиз хкаж хъхьун, дегиш хьун (мес. къиметар).

Дата добавления: 2014-01-11