МЧС России 40 страница

ОКИНУТЬ: окинуть взглядом (взором, глазами) вил экъуьрун, вил вигьена килигун.

ОКИСЕЛ окисел (са химический элемент кислороддик акахьун, акахьна арадал атай гьал, мес. пехир).

ОКИСЛЕНИЕ мн. нет окисламиш хьун (са химический элемент кислороддик акахьуникди жедай химический процесс, пехир акъатун).

ОКИСЛЯТЬ несов: окисламишун (см. окись).

ОКИСЛЯТЬСЯ несов. окисламиш хьун (см. окись; пехир акъатун).

ОКИСЬ ж хим. окись (са химический элемент кислороддик акахьуналди жедай затI, мес. окись меди цурцун окись, яни цурцун къапуниз акъатдай пехир).

ОККУПАНТ оккупант (са маса уьлкведин ччил дяведалди кьур пачагьлугъ, кас).

ОККУПАЦИЯ оккупация; оккупация авун; оккупироватун (са пачагьлугъди дяведалди маса уьлкведин ччил кьун).

ОККУПАЦИОННЫЙ оккупациядин.

ОККУПИРОВАТЬ сов. и несов. оккупироватун, оккупация авун (са пачагьлугъди маса уьлкведин ччил дяведалди кьун).

ОКЛАД оклад (вацран дуллухдин, зегьметдин, гьакъидин кьадар).

ОКЛАДИСТЫЙ гьяркьуь ва къалин (ччуру).

ОКЛЕВЕТАТЬ буьгьтен вигьин, фитнедалди кьацIурун.

ОКЛЕИВАТЬ несов., см. оклеить.

ОКЛЕИТЬ алкIурун; ягъун (мес. цлаз чар).

ОКЛЕЙКА мн. нет. см. оклеить.

ОКЛИК къив; эвер (эверай, къив гайи ван).

ОКЛИКАТЬ несов., см. окликнуть.

ОКЛИКНУТЬ къив гун, эверун (эй! яда! лагьана).

ОКНО дакIар, пенжер.

ОКО уст. вил. ♦ в мгновение ока вил акьална ахъайдалди, вили лупIдалди.

ОКОВАТЬ винел патал чIугун; ягъун (металл, ракь); окованный железом сундук винел патаз ракь чIугур (ракь ягъай) сандух.

ОКОВЫ ед. нет ракьар (дустагъдин гъилериз, кIвачериз ядай); бухавар; къандалар.

ОКОВЫВАТЬ несов., см. оковать.

ОКОЛАЧИВАТЬСЯ несов. разг. гьакI нубатсуз къекъуьн, кар авачиз гьакI къекъуьн.

ОКОЛДОВАТЬ суьгьуьрда ттун; ицитIун.

ОКОЛДОВЫВАТЬ несов., см. околдовать.

ОКОЛЕВАТЬ несов., см. околеть.

ОКОЛЕСИЦА мн. нет, разг. буш гафар, терхеба гафар.

ОКОЛЕТЬ гиликьун, кьин (гьайван).

ОКОЛИЦА 1. хуьрелай злкъуьрнавай жугъун. 2. элкъвена къерехрив гвай. 3. къекъвей рехъ, къерехдин рехъ, айланма рехъ.

ОКОЛИЧНОСТЬ ж нубатсуз къекъуьрунар, уян-буюн; говорить без околичностей нубатсуз къекъуьрунар тавуна лагьана тун.

ОКОЛО предлог 1. мукьув, патав; около меня зи мукьув, зи патав. 2. кьван; он взял около ста рублей ада виш манат кьван къачуна.

ОКОЛПАЧИТЬ разг. алдатмишун; ацун.

ОКОЛЫШ шапкадин (бармакдин) ккар.

ОКОЛЬНЫЙ къерехдай фейи, къекъвей, айланма (рехъ). ♦ окольными путями къерехрай, маса рекьералди (са хабар чирун).

ОКОЛЬЦЕВАТЬ см. кольцевать.

ОКОННЫЙ дакIардин, пенжердин.

ОКОНЦЕ см. окошко.

ОКОНЧАНИЕ 1. куьтягьун; куьтягь хьун. 2. эхир.

ОКОНЧАТЕЛЬНО нареч. тамамвилелди; эхирдал кьван.

ОКОНЧАТЕЛЬНЫЙ акьалтIай; тамам; куьтягь хьайи.

ОКОНЧИТЬ куьтягьун (са кар).

ОКОНЧИТЬСЯ куьтягь хьун (са кар).

ОКОП окоп, сенгер.

ОКОПАТЬ элкъвена къерехар эгъуьнун; пуназ ппер ягъун (ттаран).

ОКОПАТЬСЯ 1. сенгер (окоп) эгъуьнна жув далдаламишун. 2. пер. далдаламиш хьун; чуьнуьх хьун; гьахьна акъвазун.

ОКОПНЫЙ окопдин, сенгердин; окоприн, сенгеррин.

ОКОРПАТЬ разг. атIун; атIана. куьруь авун.

ОКОРОК ятур; ятурдин як (мес. кьурурнавай вакIан).

ОКОРОТИТЬ разг. куьруь авун; кьадардилай артух куьруь авун.

ОКОСТЕНЕЛЫЙ 1. кIарабдиз дуьнмиш хьанвай; кIараб хьанвай. 2. гацум хьана, чIагана кIараб хьиз хьанвай, юзуриз жезмачир. 3. пер. вилик тефиз акъваз хьанвай, дегиш тежез акъваз хьанвай, вилик финиз бажарагъвал амачир (фикир, адетар).

ОКОСТЕНЕТЬ 1. кIарабдиз дуьнмиш хьун, кIараб хьун. 2. гацум хьана, кIараб хьиз хьун, юзуриз жез тахьун, чIагун. 3. пер. вилик тефиз, дегиш тежез акъваз хьун; вилик финиз, дегиш хьуниз, бажарагъвал амукь тавун (мес. фикирдин, адетрин ва мсб).

ОКОТ мн. нет дул; кIелер (шенпIияр, балаяр ва мсб) хун.

ОКОТИТЬСЯ хун (каци, хпе).

ОКОЧЕНЕЛЫЙ къана чIагай; чIаганвай, чIагана кIарас хьиз хьанвай.

ОКОЧЕНЕТЬ къана чIагун; чIагана кIарас хьиз хьун.

ОКОШКО гъвечIи пенжер, гъвечIи дакIар.

ОКРАИНА къерех (мес. шегьердин); къерехда авай чка (мес. уьлкведин къерехда авай область, район).

ОКРАСИТЬ 1. ранг авун; ранг ягъун. 2. шир ягъун.

ОКРАСИТЬСЯ рангуни кьун; ранг хьун; ранг кьун.

ОКРАСКА мн. нет 1. ранг авун; ранг ягъун. 2. шир ягъун. 3. ранг; тав.

ОКРАШИВАТЬ несов., см. окрасить.

ОКРЕПНУТЬ кIеви хьун; мягькем хьун; жанлу хьун.

ОКРЕСТИТЬ 1. хаш квай це ттун (аял). 2. тIвар эцигун, тIвар гун; лакIаб ягъун.

ОКРЕСТНОСТЬ ж элкъвена къваларив гвай чкаяр; къерехар; къерехрив гвай чкаяр.

ОКРЕСТНЫЙ элкъвена къерехрив гвай, къерехра авай, къваларив гвай.

ОКРИВЕТЬ са вил буьркьуь хьун.

ОКРИК 1. эвер (эверун), гьарай. 2. гьарай, къив.

ОКРИКНУТЬ эверун; гьараюн (садаз эвериз); къив гун.

ОКРОВАВИТЬ ивидал авун, ивийрай кьацIурун (ктадун).

ОКРОВАВЛЕННЫЙ ивидай хьанвай; ивидал авунвай; ивийрай ктад хьанвай.

ОКРОШКА мн. нет канбар (куьлуьз куьткуьнай як ва салан мейваяр кваз къатухдикай ва я квасдикай авур).

ОКРУГ округ.

ОКРУГА разг. элкъвена къваларив гвай чкаяр.

ОКРУГЛИТЬ 1. элкъвейди авун; элкъвей формада (кIалубда) ттун. 2. ацIайди авун, ацIурун (чIехи гьисабдин эхирда авай цифра гадарна ва я адал алава хъувуна эхирда ноль жедайвал авун).

ОКРУГЛИТЬСЯ элкъвейди хьун; элкъвей кIалубда (формада) гьатун.

ОКРУГЛЯТЬ несов., см. округлить.

ОКРУГЛЯТЬСЯ несов., см. 1) округлиться; 2) округлить.

ОКРУЖАТЬ несов. 1. элкъуьрна юкьва ттун, элкъуьрна кьун. 2. пер. арада аваз хьун; юкьва аваз хьун; его окружали хорошие люди ам хъсан ксарин арада авай. 2. пер. аваз хьун; ийизваз хьун; его окружало всеобщее уважение адаз виридан патай гьуьрмет авай, адаз вирида гьуьрмет ийизвай.

ОКРУЖАЮЩИЙ 1. элкъуьрна юкьва ттунвай (твазвай); элкъуьрна кьазвай (кьунвай). 2. окружающие элкъвена къваларив гвайбур (ксар, халкь, чкаяр, затIар).

ОКРУЖЕНИЕ 1. элкъуьрна юкьва ттун; элкъуьрна кьун. 2. элкъвена арада аваз хьун; юкьва аваз хьун. 3. элкъвена къваларив гвайбур (чкаяр, затIар, ксар).

ОКРУЖИТЬ 1. см. окружать 1-манада. 2. юкьва ттун, авун (гун, чIугун); окружить заботой къайгъу авун (чIугун).

ОКРУЖНОЙ 1. округдин; округрин. 2. элкъвена цIар ягьиз фидай, чарх ядай (мес. ракьун рехъ).

ОКРУЖНОСТЬ ж 1. мат. окружность (элкъвей кьил кьиле ягъай цIар). 2. уст. къваларив гвай чкаяр.

ОКРУТИТЬ арушун; алчукун; алчудрун.

ОКРЫЛИТЬ лувар кутун, ашкъилу авун.

ОКРЫЛИТЬСЯ лувар акатун, ашкъилу хьун.

ОКРЫЛЯТЬ несов., см. окрылить.

ОКРЫЛЯТЬСЯ несов., см. окрылиться.

ОКРЫСИТЬСЯ разг. хъел кваз жаваб гун; хъел кваз лугьун.

ОКТЯБРЁНОК октябрёнок (пионервилиз гьахьиз гьазур жезвай гъвечIи аял).

ОКТЯБРЬ ж октябрь (варз); годовщина Октября Октябрдин революциядин йисан кьил-кьилел атай вахт (сувар).

ОКТЯБРЬСКИЙ октябрдин; октябрда хьайи.

ОКУЛИРОВАТЬ сов. и несов. окулировка авун, тIур кутун (см. окулировка).

ОКУЛИРОВКА мн. нет. окулировка, тIур кутун (къени емишдин ттаран тIур чIуру къелемдин чкалдик кутуна къелем гун).

ОКУЛИСТ окулист, вилерин духтир.

ОКУЛЯР окуляр (оптикадин алатра, мес. дурбуйра, микроскопда, килигзавай касдин вилерихъ элкъвенвай линза шуьше ва я линзайрин система).

ОКУНАТЬ несов., см. окунуть.

ОКУНАТЬСЯ несов., см. окунуться.

ОКУНУТЬ ттун (мес. аял це); кутун (мес. шурпадик тIур ва мсб).

ОКУНУТЬСЯ гьахьун; акахьун.

ОКУНЬ м окунь (гъетерин са жуьре).

ОКУПАТЬ несов., см. окупить.

ОКУПАТЬСЯ несов., см. окупиться.

ОКУПИТЬ вичиз авур харжи ацIур хъувун, харжи бегьемар хъувун, авур харжидин менфят хгун (мес. са кардиз авур харжидин кьван менфят гьа карди гун хъувун).

ОКУПИТЬСЯ (авур харжи) агакь хъувун; (чIугур зегьметдин) эвез агакь хъувун.

ОКУРГУЗИТЬ разг. лап куьруь авун, куьруь дандакI хьиз авун (мес. партал).

ОКУРИВАТЬ несов., см. окурить.

ОКУРИТЬ гум ягъун, гум гун (мес. гум гана, куьнуьйрай чIижер акъудун).

ОКУРОК чIугур пIапIрусдин кьатI.

ОКУТАТЬ 1. галчукун; алчукун; алчукна (галчукна) кIевун. 2. пер. басмишун, кьун (мес. цифеди, мичIивили).

ОКУТАТЬСЯ 1. жувал алчукун; жувахъ галчукун; галчукна кIевун; окутаться шалью шал арушна жув кIевун. 2. пер. кьун, басмишун, кIевун, акатна кIев хьун; долина окуталась туманом дугун цифеди кьуна (кIевна).

ОКУЧИВАТЬ несов. пуназ (пунариз) ппер яна накьв гун, пуназ руг гун (ттарарин, набататрин).

ОКУЧНИК с.-х. окучник (набататрин пунариз накьв гудай алат).

ОЛАДЬИ мн. оладияр (хъуьтуьл гъвечIи лавашрин са жуьре).

ОЛЕАНДР олеандр (гьамиша къацу пешер алай, цуьквер ахъайдай са кул, вал).

ОЛЕДЕНЕЛЫЙ 1. муркIади кьур; муркIадиз дуьнмиш хьайи. 2. пер. муркIади кьур хьиз къаю кьунвай; чIагай.

ОЛЕДЕНЕТЬ 1. муркIади кьун. 2. чIагун, муркIади кьур хьиз хьун.

ОЛЕНЕВОД миргер хуьдай кас.

ОЛЕНЕВОДСТВО мн. нет миргер хуьн.

ОЛЕНЕВОДЧЕСКИЙ миргер хуьдай

ОЛЕНЁНОК миргин шараг.

ОЛЕНИЙ миргин; миргерин.

ОЛЕНИНА мн. нет миргин як.

ОЛЕНЬ м мирг

ОЛИВА, ОЛИВКА оливка, зейтундин ттар (зейтундин ягъ хкуддай ттар; гьа ттаран емиш).

ОЛИВКОВЫЙ 1. зейтундин, оливкадин. 2. зейтундин ттаран, оливкадин ттаран. 3. хъипивал алай къацу (ранг).

ОЛИГАРХИЯ мн. нет олигархия (агъавал, власть аристократрикай, капиталистрикай тир са тIимил ксарин гъиле авай идарадин къайда ва гъакI идара авунин къайдада туькIуьрнавай гьукуматдин къурулуш).

ОЛИМПИАДА олимпиада (1. къадим замандин грекрин 4 йиса садра Олимпия шегьерда жедай искусстводин сувар. 2. спортдин, музыкадин, кьуьлер авунин ва ихьтин масабрун гьунарар, агалкьунар къалуриз кIватI жедай сувар хьтинди).

ОЛИМПИЙСКИЙ 1.: олимпийские игры олимпиядин къугъунар (см. олимпиада 1 манада). 2. олимпийское спокойствие пер. са куьнвайни чIуриз тежер секинвал.

ОЛИФА мн. нет олиф (ширдик, рангарик кутадай ягъ).

ОЛИЦЕТВОРЕНИЕ 1. см. олицетворить. 2. ччан алай шикил; он был олицетворением скупости ам мискьивилин (кIевивилин, хесисвилин, мутIлакьвилин) ччан алай шикил тир.

ОЛИЦЕТВОРИТЬ 1. (са кар, са ччан алачир затI) ччан алай затIунин шикилда къалурун. инсандин шикилда аваз къалурун, ччан алайди хьиз къалурун. 2. ччан алай шикил яз хьун.

ОЛИЦЕТВОРЯТЬ несов., см. олицетворить.

ОЛОВО мн. нет къеле (металл, къапариз ядай).

ОЛОВЯННЫЙ 1. къеледин; къеледикай авур. 2. къеле квай. 3. къеле хкуддай.

ОЛУХ разг. кIамаш, сефигь.

ОЛЬХА макъун ттар.

ОЛЬХОВЫЙ 1. макъун; макъун ттаран. 2. макъун ттарарин. 3. макъун кIарасдин.

ОМАР омар (гьуьлуьн цIуд кIвач квай, хъсан дад авай пахлахан).

ОМЕГА омега (грекрин алфавитдин эхиримжи гьарф; см. альфа).

ОМЕРЗИТЕЛЬНЫЙ такIан къведай, экъуьчун къведай хьтин, пис; гзаф нагьакьан, мурдар.

ОМЕРТВЕЛЫЙ кьейи хьтин; кьейи; ччан аламачир; юзан тийизмай; гьисс тийизмай; омертвелый палец кьейи хьтин, юзан тийизмай тIуб.

ОМЕРТВЕТЬ кьейи хьиз хьун; ччан аламачир хьиз хьун; хабар амукь тавун (мес. къай фейи гъилер са куьникайни хабар тежер, гьисс тийир гьалдиз атун).

ОМЁТ агъалрин (самарин) кIунтI.

ОМЛЕТ омлет (гъуьрни нек акадарна авур къайгъанах, атIай какаяр).

ОМНИБУС омнибус (гзаф инсанар акьахдай чIехи карета-файтон).

ОМОВЕНИЕ уст. дастамаз; совершить омовение дастамаз къачун (гъилер кIвачер чуьхуьн).

ОМОЛАЖИВАТЬ несов., см. омолодить.

ОМОЛАЖИВАТЬСЯ несов., см. 1) омолодиться; 2) омолодить.

ОМОЛОДИТЬ жегьилрун.

ОМОЛОДИТЬСЯ жегьил хьун, цIийиз жегьил хъхьун.

ОМОЛОЖЕНИЕ 1. жегьилрун. 2. жегьил хъхьун.

ОМОНИМ омоним (лугьун сад хьиз ийидай, амма манаяр ччара тир гафар, мес. гъед -цава авай ва гьуьле авайди; ккар -хер, бармакдин ккар ва сафунин ккар).

ОМОЧИТЬ кьежирун.

ОМРАЧАТЬ несов., см. омрачить.

ОМРАЧАТЬСЯ несов., см. 1) омрачиться; 2) омрачить.

ОМРАЧИТЬ мичIи авун; чIулаврун; рикI чIулаврун, чIурун (кефи, рикI ва мсб).

ОМРАЧИТЬСЯ чIулав хьун, чIур хьун (рикI, кефи), пашманвили (хажалатди) кьун.

ОМУТ 1. яд элкъверди, яд элкъвер чка, гургур. 2. дерин чка, дерин (вацIун, гьуьлуьн дерин легъв авай чка).

ОМШАНИК хъуьтIуьз чIижерин куьнуьяр хуьдай чими чка.

ОМЫВАТЬ несов. 1. чуьхуьн. 2. кьун; къерехрив гваз хьун; Африку омывают два океана Африкадин къерехар кьве океанди кьунва (къерехрив кьве океан гва).

ОМЫТЬ чуьхуьн.

ОН ам; он ушёл ам хъфена; он читает ада кIелзава.

ОНА ам (см. он).

ОНЕМЕЛЫЙ 1. лал хьайи, мез кьур. 2. пер. гацум хьайи; кIарас хьиз хьайи; чIагай; юзуриз тежезмай.

ОНЕМЕТЬ 1. лал хьун, мез кьун, чIал кьун; рахаз тежез амукьун. 2. пер. гацум хьун, кIарас хьиз хьун; юзуриз (юзаз) тежез чIагай хьиз хьун; кьурай хьиз хьун (гъил, кIвач).

ОНИ абур; абру; они ушли абур хъфена; они кушают абру незва.

ОНО ср ам; ада.

ОНУЧА шал, дулах (чекмедин къеняй кIвачел арушдай ва я шаламрихъ галаз кIвачиз ядай шал).

ОНЫЙ уст. гьа; гьам. ♦ во время оно фад заманда, са заманда фад, вилик заманда.

ОПАДАТЬ несов., см. опасть.

ОПАЗДЫВАТЬ несов., см. опоздать.

ОПАЛ мин. опал (экв акъатдай шуьше хьиз аквадай са къван, адан бязи жуьреяр багьа къашар яз гьисабда).

ОПАЛА 1. ист. пачагьдин гъазаб, ажугъ. 2. пер. виляй аватун, такIан хьун; пис рафтарвал; он в опале ам виляй аватнава, такIан хьанва.

ОПАЛИВАТЬ несов., см. опалить.

ОПАЛИТЬ цIал алугрун; ккун (ракъини, винел патай цIу).

ОПАЛИТЬСЯ алугун; ккун.

ОПАЛОВЫЙ 1. опалдин; опалдикай авур. 2. опал хьтин, опалдин рангунин (см. опал).

ОПАЛЬНЫЙ пачагьдин гъазабдик (ажугъдик) акатнавай (см. опала).

ОПАМЯТОВАТЬСЯ уст. жув-жувал (вич-вичел) хтун.

ОПАРА хемир; атай тини.

ОПАРШИВЕТЬ разг. 1. хъутурди кьун. 2. гачал хьун; гачалри кьун.

ОПАСАТЬСЯ несов. игьтият хьун, игьтият авун, кичIе хьун, кин кваз хьун.

ОПАСЕНИЕ игьтиятвал; кичIевал; кин квайвал.

ОПАСКА разг. игьтият; кин; кичIевал; глядеть по сторонам с опаской пата-къерехдиз (инихъ анихъ) кин кваз килигун.

ОПАСЛИВЫЙ разг. игьтиятвал ийидай, игьтиятлу; кин квай.

ОПАСНОСТЬ ж хата, хатавал; къурхувал.

ОПАСНЫЙ хаталу; къурхулу; хата авай; къурху авай, хатакар.

ОПАСТЬ 1. авахьун, кIвахьун (пешер). 2. пешер авахьна кьецIил хьун. 3. элекьун (дакIур чка, буьвел). 4. яхун хьун; агатун.

ОПАХАЛО ччиниз гар ядайди; ччинилай тIветI ядайди (цIакулрикай расай са кьил гьяркьуь табагъ хьтинди).

ОПАХАТЬ элкъвена къерехар цун (куьтендалди).

ОПАХИВАТЬ несов., см. опахать.

ОПЕКА мн. нет 1. къаюмвал. 2. къаюмар.

ОПЕКАТЬ несов. 1. къаюмвал авун. 2. гъил алаз, рехъ къалуриз хуьн.

ОПЕКУН къаюм.

ОПЁНОК недай къарникъузрин са жуьре.

ОПЕРА опера (1. къугъвазвай артистри чпин рахунар музыкадихъ галаз манийралди лугьудай драмадин произведение, театрдин тамаша. 2. операдин театр). ♦ это из другой оперы ва я не из этой оперы ам маса макьам я, ам гьич иниз талукь туш.

ОПЕРАТИВНЫЙ 1. мед. операциядин; операция авунин; удалить шишку оперативным путём дакIуна хьайи матI операциядин рекьелди (операция авуна, атIана) алудун. 2. воен. дяведин операциядин; дяведин операция кьиле тухунин, дяведин операцийрин (дяведин гьерекатрин); оперативный приказ дяведин операция (гьерекат, кар) кьиле тухунин приказ; оперативная сводка операцийрин (дяведин гьерекатрин) малуматрин кIватIал. 3. оперативный, кар фад кьиле тухудай; кар кьиле тухуниз талукь тир; кар вахтунда, фад ва дуьз кьиле тухуниз куьмекдай.

ОПЕРАТОР оператор (1. мед. операция ийидай духтир. 2. режиссёрди къалурайвал кинодин суьретар чIугвадай кас).

ОПЕРАЦИОННАЯ операцияр ийидай кIвал (азарханада).

ОПЕРАЦИОННЫЙ мед. операцийрин, операцияр ийидай (стол, кIвал, отделение).

ОПЕРАЦИЯ операция (1. бедендин тIазвай ва я хер алай са чка къазунун, атIун. 2. дяведин са везифа кьилиз акъудун патал гьерекат, тухудай кар, дяве. 3. гун-къачунин, пуларин гьисабрин къене тухудай са кар; эхирки са мурад патал ийизвай са кар).

ОПЕРЕДИТЬ алудун; алатун; вилик фин; вилик акатун; он опередил меня ада залай алудна (са кардал).

ОПЕРЕЖАТЬ несов., см. опередить.

ОПЕРЕНИЕ мн. нет цIакулар (къушарин).

ОПЕРЕТКА см. оперетта.

ОПЕРЕТОЧНЫЙ 1. опереттадин (опереттада къугъвадай, мес. артист). 2. пер. халкьар вичел хъуьредай хьтин, къугъун патал раснавай хьтин, аял къугъвадай нини хьтин.

ОПЕРЕТТА оперетта (зарафат ва я ягьанат квай, гагь рахунралди, гагь манийралди къугъвадай кьезил, шад хъуьруьнар квай гъвечIи опера).

ОПЕРЕТЬСЯ см. опираться.

ОПЕРИРОВАТЬ сов. и несов. 1. мед. операция авун (азарлудан са чка, хер атIун, къазунун). 2. воен. операция (операцияр) кьиле тухун, дяведин гьерекатар (дявеяр) тухун. 3. ишлемишун, менфят къачун (мес. малуматрикай, фактарикай).

ОПЕРИТЬСЯ 1. цIакулар экъечIун, цIакулар акьалтун, лувар экъечIун (къушарал). 2. пер. кIвачел акьалтун; кIвачи ччил кьун (яни инсан чIехи хьана ва я вичин кардин устIар хьана бегьем хьун).

ОПЕРЯТЬСЯ несов., см. опериться.

ОПЕЧАЛИТЬ хажалат гун, пашмашрун, гъамлу авун.

ОПЕЧАЛИТЬСЯ хажалат хьун, гъамлу хьун, пашман хьун.

ОПЕЧАТАТЬ печать ягъун (мес. туьквендин ракIариз, я кьейидалай амукьай кIвализ, затIариз печать яна кIевун).

ОПЕЧАТКА опечатка (басма ийидайла хьайи ва такуна амукьай гъалатI).

ОПЕЧАТЫВАТЬ несов., см. опечатать.

ОПЕШИТЬ разг. серсер хьун; перт хьун; мягьтел хьун; къах хьун (кичIевиляй ва я мягьтелвиляй).

ОПИВКИ ед. нет, разг. хъвайила кIанера амайбур (мес. стакандин кIане амай чай ва мсб).

ОПИЙ см. опиум.

ОПИЛКИ ед. нет 1. мишердикай хкатай хъуьруьшар, кIарасдин гъуьр. 2. йигедикай хкатай ракьун хъуьруьшар, гъуьр хьтинди.

ОПИРАТЬСЯ несов. 1. агалтун; гьалтун; опираться на стену цлахъ агалтун; опираться на трость лашунал гьалтна акъвазун. 2. кутун; акIурун (гъил, кIвач); вигьин (хур); опираться рукой о стену цла гъил акIурун. 3. пер. далу агалдун; куьмек кьун; бинеламиш хьун; опираться на народные массы халкьдин массайрихъ далу агалдун.

ОПИСАНИЕ 1. см. описать. 2. описание (са шейинин, са кардин) кхьей шикил, гьал, лагьай шикил; шикил кхьин, шикил лугьун.

ОПИСАТЬ 1. кхьин; лугьун. 2. лишанар, тегъерар кхьин (ва я лугьун); шикил кхьин; шикил лугьун. 3. сиягьдиз къачун, сиягь авун, кхьин (шейэр, мал-мулк).

ОПИСКА фикир тагана авур гъалатI, сегьви (кхьинра, ягъалмиш яз).

ОПИСЫВАТЬ несов., см. описать.

ОПИСЬ ж сиягь; сделать опись имущества эменни (мал) сиягь авун; принять по описи сиягьдалди кьабулун.

ОПИУМ 1. терьяк. 2. пер. зегьер (инсандиз зарар гудай, фикир чIурдай са кар, мес. дин).

ОПЛАКАТЬ 1. шехьун; кьейидахъ шехьун. 2. гьайиф чIугун, хажалат чIугун.

ОПЛАЧИВАТЬ несов., см. оплакать.

ОПЛАТА мн. нет 1. къимет гун, гьакъи гун; гун (пул, харжияр). 2. къимет.

ОПЛАТИТЬ гун; къимет гун; гьакъи гун.

ОПЛАЧИВАТЬ несов., см. оплатить.

ОПЛЕВАТЬ разг. 1. тфу (тфуяр) гун. 2. пер. нагьакь русвагьун, беябурун, тIвар кьацIурун.

ОПЛЁВЫВАТЬ несов., см. оплевать.

ОПЛЕУХА разг. хъвехъ ягъун; хъуькъвез вегьей лапIаш; силле; дать оплеуху хъвехъ лапIашдив ягъун.

ОПЛЕШИВЕТЬ кичегьдилай (кьилелай) чIар фин.

ОПЛОДОТВОРЕНИЕ. мн. нет см. оплодотворить.

ОПЛОДОТВОРИТЬ 1. маяламишун, бала (дана, кIел ва мсб) кьаз тун. 2. пер. бегьерлу авун.

ОПЛОДОТВОРЯТЬ несов., см. оплодотворить.

ОПЛОДОТВОРИТЬСЯ маяламиш хьун, бала (кIел, дана ва мсб) кьун.

ОПЛОТ мн. нет даях, далу агалддай мягькем чка (жув хуьдай, умуд кутаз жедай куьмек).

ОПЛОШАТЬ разг. ягъалмиш хьун (ягъалмиш хьана, къайгъусузвал авуна са гъалатI кар авун).

ОПЛОШНОСТЬ ж ягъалмишвал, гъалатI.

ОПЛЫВАТЬ несов., см. оплыть.

ОПЛЫТЬ¹ 1. элкъвена сирнав авун; сирнавна цIар элкъуьрун. 2. гимида (луьткведа ва мсб аваз) элкъвена къекъуьн.

ОПЛЫТЬ² 1. дакIун; ял акатун (мес. куьк хьайи ва я гзаф хъвайи касдин ччин). 2. цIрана авахьун (шем); цIрана авахьай хъуцIурди кьун (шем). 3. уцIуьн, авахьун (мес. вацIун къерех).

ОПОВЕСТИТЬ хабар авун, хабар гун.

ОПОВЕЩАТЬ несов., см. оповестить.

ОПОЕК мн. нет табагъ авур данад ли.

ОПОЗДАНИЕ геж авун; он пришёл без опоздания ам геж тавуна (вахтунда) атана.

ОПОЗДАТЬ геж авун; геж хьун.

ОПОЗНАВАТЬ несов., см. опознать.

ОПОЗНАТЬ чирхьун.

ОПОЗОРИТЬ тIвар кьацIурун, беябурун, русвагьун, айиб гъун.

ОПОЗОРИТЬСЯ русвагь хьун, беябур хьун, жувал айиб гъун.

ОПОИТЬ 1. пис жедайвал гзаф хъваз тун. 2. гьекь алай балкIандиз гзаф яд гана зарар гун. 3. агъу квай яд гун; зегьерламишун.

ОПОЙКОВЫЙ табагъ авур данад хамунин, данад хамуникай расай.

ОПОЛАСКИВАТЬ несов., см ополоснуть.

ОПОЛЗАТЬ¹ несов., см. оползти ¹.

ОПОЛЗАТЬ² несов., см. оползти ².

ОПОЛЗЕНЬ м ацукьун; уьцIуьн; ацукьай чка; уьцIей чка (ччилин).

ОПОЛЗТИ¹ ацукьун; уьцIуьн (ччил, гуьне квай чка).

ОПОЛЗТИ² элкъвена фин, элкъуьн (мес. пепе, цегв са затIунлай); элкъвена хурухъди-хурухъди (капаралди-капаралди) фин.

ОПОЛОСНУТЬ яд (ва я маса жими затI) галтадун; яд галтадна михьун.

ОПОЛЧАТЬСЯ несов., см. ополчиться.

ОПОЛЧЕНЕЦ ополченец (ополчениедик квай кас).

ОПОЛЧЕНИЕ ополчение (1. гьакъикъи аскервилин къуллугъдал алачир ва я яшариз килигна ахъайнавай, амма яракь гваз дяведиз экъечIиз жедай ксарикай ибарат аскеррин резерв. 2. регулярный, низамдин кьушундиз куьмек яз гзафни-гзаф гуьгьуьллувилелди кIватIай кьушун).

ОПОЛЧИТЬ пер. ччина акъвазрун; гьалдрун; винел къарагърун.

ОПОЛЧИТЬСЯ 1. яракь гваз винел къарагъун. 2. пер. аксиниз экъечIун, винел къарагъун.

ОПОМНИТЬСЯ 1. вич-вичел (жув-жувал) хтун. 2. акьул кьилиз гъун; акьул кьилиз атун.

ОПОР: во весь опор жезмай кьван зарбдиз.

ОПОРА 1. агалтдай чка (затI); кьуна акъваздай чка; кIвач кикIидай чка. 2. пер. даях; арха; куьмек.

ОПОРАЖНИВАТЬ несов., см. опорожнить.

ОПОРНЫЙ агалтдай; далу агалддай; даях тир; даяхдин.

ОПОРОЖНИТЬ ичIи авун.

ОПОРОЖНИТЬСЯ ичIи хьун.

ОПОРОС цIуьрнуьгъар хун.

ОПОРОСИТЬСЯ цIуьрнуьгъар хун.

ОПОРОЧИВАТЬ несов., см. опорочить.

ОПОРОЧИТЬ айиблу авун, айиб кутун; тIвар кьацIурун, тIвар беябурун.

ОПОСТЫЛЕТЬ разг. гзаф такIан хьун, икрагь хьун, бизар хьун.

ОПОХМЕЛИТЬСЯ похмел авун (пиянвал алахьайдалай кьулухъ кьил туькIуьр хъийиз са тIимил хъун).

ОПОХМЕЛЯТЬСЯ несов., см. опохмелиться.

ОПОШЛИТЬ 1. шит жедайвал авун. 2. мана агъуз вигьин, усалрун, чIурун.

ОПОШЛЯТЬ несов., см. опошлить.

ОПОЯСАТЬ 1. юкьва кутIунун (чIул, кьуршах, гапур). 2. пер. элкъуьрна кьун; элкъуьрна юкьва ттун.

ОПОЯСАТЬСЯ жуван юкьва кутIунун.

ОПОЯСЫВАТЬ несов., см. опоясать.

ПОЯСЫВАТЬСЯ несов., см. 1) опоясаться; 2) опоясать.

ОППОЗИЦИОНЕР оппозиционер (оппозициядин терефдар, оппозициядик квай кас).

ОППОЗИЦИОННЫЙ оппозициядин; оппозициядиз талукь тир; оппозициядикай тир.

ОППОЗИЦИЯ мн. нет оппозиция (1. акси экъечIун, акси гьерекат; са партияда, организацияда гзаф паюни кьабулнавай фикирдин ва я политикадин, къайдадин аксиниз экъечIун. 2. гьакI аксиниз экъечIдай партия ва я ксар).

ОППОНЕНТ оппонент (1. са месэладин гьакъиндай физвай диспутда, яни гьуьжетдин рахунра асул докладчидин къаншардиз, аксиниз экъечIдай кас. 2. илимдин дережа, тIвар къачун патал диссертация кхьей касдин къаншардиз экъечIна тайинарнавай кас).

ОППОНИРОВАТЬ несов. оппонентвал авун, оппонент яз экъечIун.

ОППОРТУНИЗМ оппортунизм (1. пролетариатдин женгинин классовый менфятар, интересар буржуазиядин менфятриз табий авунин, пролетариатдин менфятрин, интересрин аксиниз экъечIунин политика. 2. женгина принципсузвал, душмандихъ галаз меслятчивал).

ОППОРТУНИСТ оппортунист, (оппортунизмдин терефдар, оппортунизм кьиле тухудай кас).

ОППОРТУНИСТИЧЕСКИЙ оппортунизмдин; оппортуниствилин.

ОПРАВА оправа (суьрет твадай рамка, чешмегрин шуьшеяр галачиз амай пай, яни гьабур ттунвай элкъвей рамка хьтинбур, эхирки са затI элкъвена къерехривай кьунвай рамка хьтинди, къакъар).

ОПРАВДАНИЕ 1. см. оправдать. 2. делил; гьахълу ийидай делил; дуьзвал тестикь ийидай делил.

ОПРАВДАТЕЛЬНЫЙ 1. гьахълу ийидай, михьи тирди тестикь ийидай (мес. суддик акатнавай кас михьи тирди тестикь ийидай къарар). 2. дуьз тирди тестикь ийидай (мес. саниз авур харжи ва мсб дуьз тирди тестикь ийидай документ).

ОПРАВДАТЬ 1. гьахълу авун; дуьз яз гьисабун; михьи авун. 2. гьахълу тирди къалурун; дуьз тирди къалурун; кьилиз акъудун (мес. жуваз авур ихтибарвал). 3. чIугур зегьметдин (харжидин) эвез хгун, менфят хгун; чIугур зегьмет дуьз тирди субутун (гьа карда, гьа затIуни менфят хгуналди).

ОПРАВДАТЬСЯ 1. михьи хьун (суддин вилик). 2. дуьз (дуьз яз) акъатун; мои надежды оправдались зи умудар дуьз акъатна.

ОПРАВДЫВАТЬ несов., см. оправдать.

ОПРАВДЫВАТЬСЯ несов. 1. см. оправдаться и оправдать. 2. жув гьахълу ийиз алахъун, жув гьахълу тирди, дуьз тирди субут ийиз алахъун.

ОПРАВИТЬ 1. дуьзрун, туькIуьрун, къайдадиз гъун (мес. партал). 2. рамкада ттун; элкъвена сижифдив кьун; оправада ттун (мес. чешмегрин шуьшеяр ттун).

ОПРАВИТЬСЯ 1. сагъ хъхьун. 2. дуьз хъхьун; вич-вичел хтун. 3. жуван (вичин) алай парталар, кьилин чIарар дуьзрун, къайдадиз хкун.

ОПРАВЛЯТЬ несов., см. оправить.

ОПРАВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) оправиться; 2) оправить.

ОПРАШИВАТЬ несов., см. опросить.

ОПРЕДЕЛЕНИЕ 1. см. определить. 2. тариф, определение (яни са затI, кар гьихьтинди ятIа адан лишанар лугьун). 3. грам. определение. 4. къарар (суддин).

ОПРЕДЕЛЕННЫЙ 1. тайин тир; тайин. 2. ачух; шаксуз; якъин. 3. бязи.

ОПРЕДЕЛИТЬ 1. тайин авун. 2. чирун. 3. тариф гун, определение гун (гьихьтинди ятIа лишанар, тегьерар лугьун).

ОПРЕДЕЛИТЬСЯ 1. тайин хьун; ачух хьун. 2. жув алай (авай) чка тайинрун (чирун). 3. акъвазун (къуллугъдал).

ОПРЕДЕЛЯТЬ несов., см. определить.

ОПРЕДЕЛЯТЬСЯ несов., см. 1) определиться; 2) определить.

ОПРЕСНИТЬ уьцIуьвал хкудна хъваз жедай гьалдиз гъун (мес. гьуьлуьн яд), уьцIуьвал хкудун.

ОПРЕСНИТЬСЯ уьцIуьвал хкатун (мес. цин).

Дата добавления: 2014-01-11