МЧС России 39 страница

ОБЪЯТЬ 1. кьун; басмишун (мес. цIу, фикирри). 2. пер. кьатIун, гьатун; мой ум не может объять этого зи акьулдивай им кьатIуз жезвач, зи кьиле им гьатзавач.

ОБЫВАТЕЛЬ м 1. уст. са чкадин эгьли, са чкада гьамиша яшамиш жезвайди. 2. пер. см. мещанин 2-манада.

ОБЫВАТЕЛЬЩИНА мн. нет см. мещанство 2-манада.

ОБЫГРАТЬ къугъвана тухун (къумарал садавай пул тухун ва я маса къугъунал сад тухун).

ОБЫГРЫВАТЬ несов., см. обыграть.

ОБЫДЕННЫЙ гьамишан; адет хьанвай.

ОБЫДЁНЩИНА мн. нет гьамиша (гьар йкъуз) адет хьанвай гьал.

ОБЫКНОВЕНИЕ адет; вердишвал; гьамиша адет хьанвай къайда; по обыкновению адет тирвал, адет хьанвайвал.

ОБЫКНОВЕННО нареч. адет яз; адетдалди; гьамиша.

ОБЫКНОВЕННЫЙ адетдин; адет хьанвай; адет тир.

ОБЫСК обыск, къекъуьн (садан кIвале, жибинра са тахсиркарвал субутдай шейэр жутъурун мураддалди); произвести обыск в квартире кIвале къекъуьн (обыск авун).

ОБЫСКАТЬ къекъуьн (са затIунихъ).

ОБЫСКИВАТЬ несов., см. обыскать.

ОБЫЧАЙ адет.

ОБЫЧНО нареч., см. обыкновенно.

ОБЫЧНЫЙ адет тир, адет хьанвай; гьамиша адет хьанвай.

ОБЯЗАННОСТЬ ж буржи; везифа; это лежит на его обязанности им адан хиве авай буржи я, им адан хиве ава.

ОБЯЗАННЫЙ буржлу тир (са кар авуниз); мажбур тир.

ОБЯЗАТЕЛЬНО нареч. 1. чарасуз; гьар гьикI хьайитIани. 2. в знач. сказ. чарасуз я; мажбури я.

ОБЯЗАТЕЛЬНЫЙ 1. мажбури тир. 2. чарасуз герек тир; гьар гьикI хьайитIани авуна кIандай. 3. уст. хатур ийидай, гьамиша хатур ийиз гьазур тир.

ОБЯЗАТЕЛЬСТВО 1. мажбурвал; хиве кьур буржи; хиве кьур мажбурвал. 2. мажбурвилин чар, мажбурнама.

ОБЯЗАТЬ 1. мажбур авун; хиве ттун; хиве эцигун. 2. хатурдик кутун.

ОБЯЗАТЬСЯ мажбурвал хиве кьун; хиве кьун.

ОБЯЗЫВАТЬ несов., см. обязать.

ОБЯЗЫВАТЬСЯ несов., см. 1) обязаться; 2) обязать.

ОВАЛ яргъивал алаз элкъвей шикил (какадин шикал авай); яргъивал алай элкъвей (цIар, фигура).

ОВАЛЬНЫЙ яргъивал алай элкъвей шикилдин.

ОВАЦИЯ овация, тебрикдин ва разивилин гурлу лишанар (ккапар ягъун, гьурраяр, гьараюн).

ОВДОВЕТЬ хендеда хьун (паб); паб кьена амукьун (итим).

ОВЕВАТЬ несов., см. овеять.

ОВЕС мн. нет гергер.

ОВЕЧИЙ хпен; хперин.

ОВЕЧКА 1. хеб. 2. пер. умун. хатасуз кас.

ОВИН овин (техилдин цуьлер гатадалди вилик кьурурдай тевле).

ОВЛАДЕВАТЬ несов., см. овладеть.

ОВЛАДЕТЬ 1. къачун; кьун; овладеть крепостью къеле къачун. 2. кьун; жуваз муьтIуьгърун; кьуна хуьн; овладеть собой жува жув кьуна хуьн. 3. иеси хьун, иесивал авун; жуваз чирун; овладеть техникой техникадиз иесивал авун, жуваз техника чирун.

ОВОД бувун (малар кIасдай еке тIветI).

ОВОЩЕХРАНИЛИЩЕ салан мейваяр хуьдай чка.

ОВОЩИ мн. овощар, салан мейваяр.

ОВРАГ кIам; яргъи чухур.

ОВСЮТ бот. чIуру гергер (гергердиз ухшар тум жедай чIуру хъач).

ОВСЯНКА¹ мн. нет 1. гергерин чIахар. 2. гергарин чIахардикай авур хапIа.

ОВСЯНКА² зоол. (нуькIверин са жуьре).

ОВЦЕВОД хпехъан.

ОВЦЕВОДСТВО мн. нет хпехъанвал, лапагар хуьн.

ОВЦЕВОДЧЕСКИЙ хпехъанвилин.

ОВЦЕСОВХОЗ хперин (хпехъанвилин) совхоз.

ОВЧАР чубан, хперин чубан.

ОВЧАРКА хпер хуьдай кицI, суьруьдин кицI.

ОВЧАРНЯ хперин ятах; куз; бере; хпер ядай чка.

ОВЧИНА (тIушунай) хъицикь.

ОВЧИНКА гъвечIи хъицикь. ♦ овчинка выделки не стоит пер. хъицикь тIушуникни квайди туш (яни са кар вичел чIугвадай жафадилай гзаф багьаз акъваздайди я); ему небо с овчинку показалось адаз фир-тефир чка сал хьана (жгъанач), адаз кьифрен тIеквен миналтун хьана (кичIевиляй).

ОВЧИННЫЙ хпен хъицикьрикай авур.

ОГАРОК шеминин кана амай кьатI.

ОГИБАТЬ несов., см. обогнуть.

ОГЛАВЛЕНИЕ кьилер (ктабда, журналда авай макъалайрин, гьикаяйрин кьилерин список).

ОГЛАСИТЬ 1. ван акъудна кIелун. 2. малумрун; хабар гун; ашкара авун. 3. ацIурун (ванцив).

ОГЛАСКА мн, нет халкьдин арада чукIун; чукIурун (са ван, хабар); ашкара хьун.

ОГЛАШАТЬ несов. см. огласить.

ОГЛАШЕННЫЙ: как оглашенный разг. жинерар (джинерар, ччинерар) квай хьтин, жинжикай катдай хьтин.

ОГЛОБЛЯ оглобля (арабадин, файтондин юкьва балкIан кутIундай кьве цIуьнуьд хилекай сад).

ОГЛОХНУТЬ биши хьун.

ОГЛУШАТЬ несов., см. оглушить.

ОГЛУШИТЕЛЬНЫЙ япар биши ийидай хьтин гзаф кIевиз вандай, гзаф зурба ван галай.

ОГЛУШИТЬ 1. биши авун; биши хьайиди хьиз авун. 2. гижи авун; кьил гижи авун; вич вичелай ракъурун.

ОГЛЯДЕТЬ килигун, вириниз килигун, вил вигьин.

ОГЛЯДЕТЬСЯ 1. килигун; элкъвена килигун; элкъвена вири патарихъ килигун. 2. пер. (элкъвена къваларив гвай гьаларив) вердиш хьун.

ОГЛЯДКА мн. нет игьтиятвал; кьулухъ вил ягъун; с оглядкой игьтиятдалди; кьулухъ-вилик килигиз; кьулухъ вил ягъиз; без оглядки игьтиятвал тийиз, игьтиятсузвилелди; кьулухъ-вилик килигун авачиз; бежать без оглядки кьулухъ килиг тийиз катун.

ОГЛЯДЫВАТЬСЯ несов., см. оглядеться и оглянуться.

ОГЛЯНУТЬ килигун.

ОГЛЯНУТЬСЯ элкъвена кьулухъ килигун. ♦ и оглянуться не успел вил акьална ахъайдалди, вил акьална ахъайдай вахтни хьанач, гьич элкъвена килигдай кьван вахтни хьанач.

ОГНЕВОЙ 1. цIун; цIалди ийидай. 2. огневая точка цIай ядай точка, ядай яракьар (тупар, пулемётар) алай чка; огневая завеса цIун далда (тупунин ва маса яракьрин цIалди ийидай далда); огневые средства цIун алатар, аскердин ягъунин алатар.

ОГНЕДЫШАЩИЙ: огнедышащая гора уст., см. вулкан.

ОГНЕМЁТ цIай гадардай алат (душмандал цIай квай жими затI ахъайдай аппарат).

ОГНЕННЫЙ 1. цIун; цIай хьтин, къизмиш, туьнт. 2. цIай хътин яру, туьнт яру.

ОГНЕОПАСНЫЙ цIай кьунин хатавал авай (мес. нафт, бензин хьтин).

ОГНЕПОКЛОННИК аташперес (цIуз аллагь лугьудай, ибадат ийидай кас).

ОГНЕПОКЛОНИЧЕСТВО мн. нет аташпересвал, цIайпересвал.

ОГНЕПРИПАСЫ ед. нет яракь ягъунин суьрсетар.

ОГНЕСТОЙКИЙ цIун хура дурум гудай, цIуз дурум гудай (мес. къван, бетон ва мсб).

ОГНЕСТРЕЛЬНЫЙ: огнестрельное оружие цIалди ядай яракь, гуьлле ядай яракь (мес. тфенг); огнестрельная рана цIун яракьдин хер, гуьлледин хер.

ОГНЕТУШИТЕЛЬ ж огнетушитель, цIай хкадардай аппарат (къене химический шейэр авай, гьабралди цIай хкадардай аппарат).

ОГНЕУПОРНЫЙ цIувай кар ийиз тажер, цIуз дурум гудай, кун тийир ва цIран тийир (мес. кирпич).

ОГНИВО чахмах, цIай ядайди.

ОГОВАРИВАТЬ несов., см. оговорить.

ОГОВАРИВАТЬСЯ несов., см. оговориться.

ОГО! межд. огьо! (са тажуб жедай, гуьзлемиш тийизвай кар хьайила лугьудай гаф я).

ОГОВОРИТЬ 1. буьгьтен вигьин. 2. виликамаз рахун, виликамаз рахана икьрар авун, шартI эцигун. 3. къейд авун, дуьзар хъувун.

ОГОВОРИТЬСЯ 1. виликамаз гъавурда ттун; шартI авун; виликамаз къейд авун. 2. хатадай са гъалатI авун, ягъалмиш хьана акъатун (рахунра са гъалатI, чIуру гаф).

ОГОВОРКА 1. къейд; шартI; рахун; без всяких оговорок гьич са рахунни галачиз гьич са шартIни алачиз; с оговоркой шартI алаз. 2. ягъалмиш хьана акъатай гаф, хатадай (алатна) акъатай гаф.

ОГОЛЕНИЕ мн. нет. см. оголить и оголиться.

ОГОЛЕТЬ кьецIил хьун, чуплах хьун.

ОГОЛИТЬ 1. кьецIилрун; чуплахрун. 2. воен. чуплахрун, бушрун (фронтдин са чкадилай кьушунар къакъудна, а чка бушрун).

ОГОЛИТЬСЯ кьецIил хьун, чуплах хьун.

ОГОЛТЕЛЫЙ акьалтIай пис; къудур хьанвай; къизмиш.

ОГОЛЯТЬ несов., см. оголить.

ОГОНЁК 1 цIай; гъвечIи цIай. 2. экв; гъвечIи экв. 3. пер. гьевес; зиреквал. ♦ блуждающий огонёк см. блуждающий.

ОГОНЬ м мн. нет цIай. 2. экв; работать при огне экуьнал (экв куькIуьрна) кIвалахун. 3. ягъун (тфенгдин, пулеметдин ва я тупунин) цIай. 4. пер. гьевес; къизмишвал. ♦ антонов огонь уст., см. гангрена; между двух огней кьве цIун арада, (яни кьве патахъайни хата авай чIуру гьал); из огня да в полымя марфадикай хкатна селдик акатун (яни са баладикай хкатна мадни писдак акатун); пройти огонь и воду цIаярайни вацIарайни акъатун, кьилел татай кар амукь тавун.

ОГОРАЖИВАТЬ несов., см. огородить.

ОГОРОД сал, бустан.

ОГОРОДИТЬ элкъуьрун, элкъвена чIугун (жугъундал), жугъун элкъуьрна кIевирун.

ОГОРОДНИК саларбан, бустанчи.

ОГОРОДНИЧЕСТВО мн. нет салар (бустанар) цунин кар; саларбанвал, бустанчивал.

ОГОРОДНЫЙ салан, бустандин.

ОГОРОШИТЬ разг. мягьтелрун, тажублу авун.

ОГОРЧАТЬ несов., см. огорчить.

ОГОРЧЕНИЕ пашманвал, хажалат; рикIин тIарвал.

ОГОРЧИТЬ пашманрун; хажалат гун; рикI тIарун.

ОГРАБИТЬ къакъудун; тарашун; таламишун.

ОГРАБЛЕНИЕ къакъудун; тарашун, таламишун.

ОГРАДА пару; цал; жугъун; чах-чахар (эхирки са чкадилай элкъуьрнавай цал ва я ракьун тIваларин жугъун).

ОГРАДИТЬ 1. пару (цал, жугъун) чIугун. 2. пер. хуьн.

ОГРАЖДАТЬ несов., см. оградить.

ОГРАНИЧЕННЫЙ 1. сергьятламишнавай; сергьят эцигнавай. 2. элкъуьрна юкьва ттунвай, элкъуьрна кьунвай. 3. бесарнавай. 4. пер. кьадар эцигнавай; тIимил тир. ♦ ограниченный человек фикир дар, акьул тIимил авай кас.

ОГРАНИЧИВАТЬ несов., см. ограничить.

ОГРАНИЧИВАТЬСЯ несов., см. 1) ограничиться; 2) ограничить.

ОГРАНИЧИТЕЛЬНЫЙ сергьят эцигдай, сергьятламишдай.

ОГРАНИЧИТЬ сергьят эцигун; кьадар эцигун.

ОГРАНИЧИТЬСЯ 1. бесрун; бесарна акъвазун; рази хьана акъвазун; эцигнавай сергьятрай экъечI тавун; ограничиться краткой речью са речдалди бесарна. 2. куьтягь хьун, алатна фин; всё ограничилось выговором вири кар выговардалди (выговор гуналди) куьтягь хьана.

ОГРЕТЬ разг. чIугун, вигьин (мес. са къамчи, тIвал, лапIаш), ягъун, ккун (яна).

ОГРЕХ с.-х. лакIлакI (никIин куьтен галукь тавуна, я тум вигьин тавуна ва я яд галукь тавуна чIуруз амукьай. кIус).

ОГРОМНЫЙ зурба, гзаф чIехи.

ОГРУБЕЛЫЙ векъи хьанвай.

ОГРУБЕТЬ векъи хьун.

ОГРЫЗАТЬСЯ несов., см. огрызнуться.

ОГРЫЗНУТЬСЯ 1. гъугъ авун, хъел кваз сарар зкъисун (кицIи). 2. пер. векъи жаваб гун, хъел кваз жаваб гун, хъел кваз жаваб гана векъивал авун.

ОГРЫЗОК 1. саралай авуна (ва я сараралди хана) амай кIус (мес. шекердин). 2. амай усал куьруь кьатI (мес. карандашдин).

ОГУЗОК 1. ютурдин як, уьлжедин як (гьайвандин кьулухъ галай кьатIарин як). 2. хамунин кьулухъ кьатI.

ОГУЛОМ нареч. вири санлай; вири кIеретI санлай..

ОГУЛЬНО нареч. вири санлай; хъсан-пис талгьана вири санлай; квайдини квачирдини вири санлай.

ОГУРЕЦ афни.

ОГУРЕЧНЫЙ афнидин; афнийрин.

ОДА ода (литературада са шад вакъиадин ва я са касдин кIвалахин тариф авун патал шиирдин са жуьре).

ОДАЛИСКА къаравуш (хандин ва я пачагьдии кIвалин къаравуш, лукI дишегьли).

ОДАРЁННЫЙ зирек, зигьин авай, талант авай.

ОДАРИТЬ 1. савкьатар гун; багъишун; гун. 2. гун.

ОДЕВАТЬ несов., см. одеть.

ОДЕВАТЬСЯ несов. (жувал, вичел) алукIун.

ОДЕЖДА мн. нет партал; парталар.

ОДЕЖКА разг. партал, парталар. ♦ по одёжке протягивай ножку яргъандиз килигна кIвач яргъи ая (яни жуван такьатдиз килигна яшамиш хьухь.

ОДЕКОЛОН одеколон, атир.

ОДЕЛИТЬ гун, паюн, пайна гун.

ОДЕЛЯТЬ несов., см. оделить.

ОДЁРГИВАТЬ несов., см. одёрнуть.

ОДЕРЖИВАТЬ несов., см. одержать.

ОДЕРЖАТЬ: одержать победу гъалибвал къазанмишун, гъалибвал къачун, винел пад къачун.

ОДЕРЖИМЫЙ 1. квай, акатнавай (вичик са хесет), кьунвай (вич са карди, хесетди); одержимый страхом кичIевал акатнавай. 2. жинерар квай, дили; жинерар квай хьтин.

ОДЁРНУТЬ 1. ялун; ялна дуьзрун (мес. парталдин цен); хъуткьунрун. 2. пер. кьен хъуткьунрун; тIампIна гаф атIун, кисарун; эцягъун.

ОДЕТЫЙ 1. алукIнавай, алай; парталар алай. 2. пер. кьунвай (мес. муркIади вацI), кIевнавай.

ОДЕТЬ 1. алукIун. 2. пер. кIевун; кьун; кьаз тун (мес. муркIадив вацI, живедив чуьл).

ОДЕТЬСЯ 1. алукIун (жувал), парталар алукIун. 2. жув кIевун; кIев хьун.

ОДЕЯЛО яргъан; адеял.

ОДЕЯНИЕ уст. либасар (парталар).

ОДИН 1. сад; са. 2. кьилди, ялгъуз, саддиз. 3. тек са. ♦ один и тот же гьа-гьам вич, гьа сад; один одинёшенек яп-ялгъуз, лап кьилди; один единственный авай-авачир сад, тек сад.

ОДИНАКОВО нареч. сад хьиз.

ОДИНАКОВЫЙ сад хьтин; са жуьредин.

ОДИННАДЦАТЬ цIусад.

ОДИНОКИЙ ялгъуз тир, кьилди тир; маса касни авачир; сад тир.

ОДИНОЧЕСТВО мн. нет ялгъузвал, кьилдивал.

ОДИНОЧКА м и ж 1. ялгъуз кас, кьилди кас; текди; стоять одиночкой текдиз акъвазун, текдиз алаз (аваз) хьун. 2. разг. одиночка, кьилди са.

ОДИНОЧНЫЙ 1. кьилди тир, ялгъуз тир, тек тир; кьилди сада ийидай (кар). 2. кьилди садаз тайинарнавай, кьилди сад ацукьардай (камера).

ОДИОЗНЫЙ нагьакьан; хуш тушир; шулугъ квай; тIвар русвагьдай; вич беябуруниз лайих тир.

ОДИЧАЛЫЙ 1. вагьши хьанвай. 2. чIурудаз элкъвенвай; чIурухдиз элкъвенвай.

ОДИЧАНИЕ мн. нет 1. вагьши хьун; вагьшивал (гьайван, инсан). 2. чIуру хьун, чIуру ттараз элкъуьн; чIурухдиз элкъуьн (мес. багъ).

ОДИЧАТЬ 1. вагьши хьун. 2. чIурухдиз элкъуьн, чIуру ттарар авай чкадиз элкъуьн; чIуру ттарариз элкъуьн.

ОДНА см. один.

ОДНАЖДЫ нареч. садра, са сеферда.

ОДНАКО союз амма; анжах; бес.

ОДНО 1. см. один. 2. са кар; са агьвалат; са гьал; одно только меня беспокоит анжах са карди зи рикI секинсуз ийизва.

ОДНОАКТНЫЙ са актунин, са пердедин, са акт авай, са перде авай (пьеса).

ОДНОБОКИЙ 1. са къвал авай. 2. пер. анжах са терефдихъ эдкъуьрнавай, са терефдиз фикир гудай (мес. са месэладиз килигунин къене).

ОДНОБОРТНЫЙ са патай дуьгмеяр твадай (мес. пенжек).

ОДНОВРЕМЕННЫЙ гьа са вахтунин жезвай; (са масадахъ галаз) са вахтунда жезвай (хьайи); одновременно с этим идахъ галаз са вахтунда, идахъ галаз санлай.

ОДНОГЛАЗЫЙ са вил авай.

ОДНОГОРБЫЙ са мандав авай; одногорбый верблюд са мандав авай деве, нар деве.

ОДНОДНЕВНЫЙ са йкъан.

ОДНОЗВУЧНЫЙ са ван ийидай, сад хьтин вандай (мес. зенг).

ОДНОЗНАЧНЫЙ 1. са манадин, сад хьтин мана авай (гафар). 2. мат. са знакдин, са лишандин, са цифрадин.

ОДНОИМЁННЫЙ са (сад хьтин) тIвар алай, тIварар сад тир.

ОДНОКАЛИБЕРНЫЙ са калибрдин, калибрияр сад тир.

ОДНОКАШНИК уст. санал кIелиз (тербияламиш жез) чIехи хьайи юлдаш.

ОДНОКЛЕТОЧНЫЕ мн. са клеткадинбур, са клеткадикай ибаратбур (организмар).

ОДНОКОЛЕЙНЫЙ: одноколейная дорога тек рехъ, са хилен рехъ (анжах са вахтунда са машин фидай, къвалав маса рехъ гвачир ракьун рехъ).

ОДНОКОЛКА кьве чарх квай кьезил балкIанд араба.

ОДНОКОННЫЙ са балкIандин, са балкIан кутIундай.

ОДНОКОПЫТНЫЕ мн. са кек авай гьайванар (мес. балкIан).

ОДНОКРАТНЫЙ са сефердин; садра хьайи. ♦ однократный вид глагола глаголдин кар садра хьун къалурдай, жуьре.

ОДНОЛЕТКИ мн. таяр, са яшдинбур, са йисуз хайибур.

ОДНОЛЕТНИЙ са йисан (са йисуз хьана бегьем жедай).

ОДНОМЕСТНЫЙ са чка авай, са касдин чка авай.

ОДНОНОГИЙ са кIвач квай.

ОДНООБРАЗИЕ мн. нет са жуьре, са къайда, са тегьер.

ОДНООБРАЗНЫЙ са жуьредин, са къайдадин, са тегьердин, гьамиша сад хьтин.

ОДНОПАЛЫЙ са тIуб авай, са тIуб алай.

ОДНОПЛЕМЕННЫЙ са тайифадин, са тайифадикай тир.

ОДНОПОЛЫЙ са жинс авай (чпиз анжах я тычинка ва я пестик авай набататар).

ОДНОРОГИЙ са карч алай.

ОДНОРОДНОСТЬ ж мн. нет са жуьревал, сад хьтинвал, са жуьрединбур хьунухь.

ОДНОРОДНЫЙ са жуьредин; са жинсинин; сад хьтин.

ОДНОРУКИЙ са гъил квай.

ОДНОСЕЛЬЧАНЕ мн. са хуьруьнбур, са хуьряй тирбур.

ОДНОСЛОЖНЫЙ 1. са слогдин, са слог авай. 2. куьруь (жаваб).

ОДНОСТВОЛКА са луьле авай (садра акъатдай) тфенг.

ОДНОСТВОРЧАТЫЙ са хилен (мес. рак); са хилен рак квай.

ОДНОСТОРОННИЙ 1. са ччин пад авай (ччин падни астIар пад ччара тир парча). 2. са патан. 3. пер. багьемсуз; дар; анжах кардин са терефдиз фикир гудай.

ОДНОТИПНЫЙ са типдин, са жуьредин.

ОДНОТОМНИК са том яз акъуднавайди, са томдикай ибарат ктаб (мес. садан шииррин кIватIал).

ОДНОФАМИЛЕЦ са фамилия алайди (масадахъ галаз) фамилияр сад тир кас.

ОДНОЦВЕТНЫЙ са рангунин.

ОДНОЭТАЖНЫЙ са мертебадин, са гьавадин, секуьл (кIвалер).

ОДОБРЕНИЕ 1. бегенмиш хьун; кьабул хьун; кьабулун; хъсан яз гьисабун. 2. тариф; разивал, бегенмишвал.

ОДОБРИТЕЛЬНЫЙ кьабул тир; бегенмиш тир; хъсан яз гьисабзавай; кьабулзавай; кьабул тирди къалурзавай.

ОДОБРИТЬ бегенмиш хьун, кьабулун, кьабул хьун, хъсан яз гьисабун, бегенмиш яз гьисабун.

ОДОБРЯТЬ несов., см. одобрить.

ОДОЛЕВАТЬ несов., см. одолеть.

ОДОЛЕТЬ 1. кIаник кутун. винел пад къачун, гъалибвал къачун. 2. аман атIун. 3. михьиз жуваз табийрун, муьтIуьгърун.

ОДОЛЖАТЬ несов., см. одолжить.

ОДОЛЖАТЬСЯ несов. хатурдик акатун; хатурдик экечIун; минетдик экечIун. ♦ одолжитесь буюр, къачу.

ОДОЛЖЕНИЕ хатур. ♦ сделайте одолжение буюр, зи хатурдай къачу; тавакъу ийида.

ОДОЛЖИТЬ 1. бурж вугун. 2. хатур авун; хатурдик кутун.

ОДОМАШНИВАТЬ несов., см. одомашнить.

ОДОМАШНИТЬ гъилив вердишрун (вагьши гьайван кIвалин гьайвандиз элкъуьрун).

ОДОНТОЛОГИЯ мн. нет одонтология (сарарин ва абур сагърунин гьакъиндай илим).

ОДР уст. мес; на смертном одре рекьидай месел.

ОДРЯХЛЕТЬ лап кьуьзуь хьун; куьгьне хьун.

ОДУВАНЧИК бот. некIед хъач.

ОДУМАТЬСЯ акьул кьилиз хкун; авунвай фикирдилай элкъуьн, пашман хьун, пашман хьана кьулухъ чIугун.

ОДУРАЧИВАТЬ несов., см. одурачить.

ОДУРАЧИТЬ разг. кIамаш хьиз алдатмишун, алдатмишна халкь хъуьредай гьалда ттун.

ОДУРЕЛЫЙ разг. акьул кьиляй фенвай, кьил гижи хьанвай, семе хьанвай, кьили затI кьатIун тийизмай (галатуникди ва я са маса кардин эсердикди).

ОДУРЕНИЕ мн. нет, разг. кьиляй акьул фин, кьил гижи хьун, кьиливай затI кьатIуз таххьун, дили хьайи хьиз хьун; до одурения кьиляй акьул фидалди, кьиливай затI кьатIуз техжедай гьалдиз къведалди.

ОДУРЕТЬ разг. кьиляй акьул фин, кьили затI кьатIун тахвун, дили хьайи хьиз хьун, семе хьун.

ОДУРМАНИВАТЬ несов., см. одурманить.

ОДУРМАНИВАТЬСЯ несов., см. 1) одурманиться; 2) одурманить.

ОДУРМАНИТЬ бейгьуш авун; кьил кьилелай ракъурун.

ОДУРМАНИТЬСЯ бейгьуш хьун; кьил кьилелай фин.

ОДУРЬ ж мн. нет, разг., см. одурение.

ОДУРЯТЬ несов. бейгьушрун, кьил-кьилелай ракъурун.

ОДУРЯЮЩИЙ бейгьуш ийидай, кьил кьилелай ракъурдай.

ОДУТЛОВАТЫЙ ял китканвай; дакIур хьтин (мес. ччин).

ОДУХОТВОРИТЬ ччанда руьгь ттун, руьгь кутун; руьгьламишун, ашкъилу авун, шавкьина ттун.

ОДУХОТВОРЯТЬ несов., см. одухотворить.

ОДУШЕВИТЬ руьгь кутун, ччан гъун, руьгьламишун, руьгь хкажун, ашкъилу авун.

ОДУШЕВИТЬСЯ руьгь акатун, руьгьламиш хьун, ашкъилу хьун.

ОДУШЕВЛЯТЬ несов., см. одушевить.

ОДУШЕВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) одушевиться; 2) одушевить.

ОДЫШКА мн. нет нефес дар хьун, нефес къачуз четинвал (рикIин ва я жигеррин азардикди).

ОЖЕРЕБИТЬСЯ хун (хвара), ттай хун.

ОЖЕРЕЛЬЕ гарданлух, яха, гарданда твадай къашар (кагьрабаяр, инжияр, жевгьерар ва мсб).

ОЖЕСТОЧАТЬ несов., см. ожесточить.

ОЖЕСТОЧАТЬСЯ несов., см. ожесточиться.

ОЖЕСТОЧЕНИЕ мн. нет инсафсузвал; рикIин пехъивал; къизмишвал; къативал; кIевивал; драться с ожесточением къативилелди (кIевиз, къизмишдаказ) дяве авун (кукIун).

ОЖЕСТОЧЕННО нареч. инсафсуздаказ; къатидаказ; кIевиз; пис ажугълудаказ; къизмишдаказ.

ОЖЕСТОЧЕННЫЙ пис ажугълу; инсафсуз; къати; кIеви; къизмиш.

ОЖЕСТОЧИТЬ инсафсуз авун; пис ажугълу авун; рикI къван хьиз кIеви авун; къати авун.

ОЖЕСТОЧИТЬСЯ инсафсуз хьун, пис ажугълу хьун, рикI къван хьиз хьун, къати хьун, къизмиш хьун.

ОЖЕЧЬСЯ см. обжечься.

ОЖИВАТЬ несов., см. ожить.

ОЖИВИТЬ 1. ччан гъун, ччан хкун, дири хъувун. 2. пер. ччан хкун, дири хъувун, цицIи авун, руьгь кутун, диривал кутун.

ОЖИВИТЬСЯ ччан акьалтун, дири хьун, диривал акатун; цицIи хьун, зирингвал акатун.

ОЖИВЛЕНИЕ мн. нет 1. см. оживить и оживиться. 2. диривал; цицIивал. 3. юзун, гьерекат.

ОЖИВЛЕННЫЙ 1. ччан акатнавай, руьгь акатнавай, диривал акатнавай. 2. къизгъин; дири, диривал квай.

ОЖИВЛЯТЬ несов., см. оживить.

ОЖИВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) оживиться; 2) оживить.

ОЖИДАНИЕ 1. гуьзлемишун; вил алаз хьун. 2. умуд, вил алай кар.

ОЖИДАТЬ несов., см. ждать.

ОЖИРЕНИЕ мн. нет куьк хьун; пи акьалтун.

ОЖИРЕТЬ куьк хьун; пи акьалтун.

ОЖИТЬ 1. ччан акьалт хъувун, ччан хтун, дири хъхьун. 2. пер. цIийи хъхьун. 3. пер. дири хъхьун, диривал акат хъувун.

ОЖОГ кайи чка; ккуникди хьайи хер.

ОЗАБОТИТЬ къайгъудик кутун; фикирдик кутун; фикир чIугваз тун.

ОЗАБОТИТЬСЯ къайгъу чIугун, къайгъу авун.

ОЗАБОЧЕННЫЙ къайгъудик акатнавай, къайгъу чIугвазвай; фикир чIугвазвай, фикирдик акатнавай.

ОЗАГЛАВИТЬ тIвар гун, тIвар эцигун, кьил эцигун (са ктабдиз, макъаладиз).

ОЗАГЛАВЛИВАТЬ, несов., см. озаглавить.

ОЗАДАЧЕННЫЙ 1. четинвиле ттур, кIеве ттур; мягьтелрай. 2. кIеве гьатай, четинвиле гьатай; мягьтел хьайи; вуч ийидатIа тийижиз амукьай.

ОЗАДАЧИВАТЬ несов., см. озадачить.

ОЗАДАЧИТЬ кIеве ттун, четинвиле ттун, вуч ийидатIа тийижиз тун.

ОЗАРИТЬ 1. ишигьлу авун, экуь авун; экв ягъун; нур ягъун. 2. пер. нур чукIурун, нур ттун (ччина), шад авун. 3. пер. ачухун, кьилиз фикир гъун, фикирдиз гъун (хкун).

ОЗАРИТЬСЯ 1. ишигьлу хьун; ишигълаван хьун; ишигъ чукIун, экуь хьун. 2. пер. нур гьатун (ччина); ачух хьун.

ОЗАРЯТЬ несов., см. озарить.

ОЗАРЯТЬСЯ несов., см. 1) озариться; 2) озарить.

ОЗВЕРЕЛЫЙ вагьши хьанвай, пехъи хьанвай.

ОЗВЕРЕТЬ вагьши хьун, пехъи хьун, жанавур хьиз хьун.

ОЗДОРОВИТЬ 1. сагърун, сагьвал мягькемрун. 2. пер. хъсанрун, къайдада ттун, гуьнгуьна ттун, дуьзрун.

ОЗДОРОВЛЯТЬ несов., см. оздоровить.

ОЗЕМЬ нареч. разг. ччилел; он грохнулся оземь ам ччилел ярх хьана, алукьна.

ОЗЁРНЫЙ 1. вирин; вирерин. 2. вирер авай.

ОЗЕРО вир (вири патарихъай кIеви, акъвазай яд авай зурба чка; гагь-гагь ам гъвечIи гьуьл кьван екеди жеда).

ОЗИМЫЙ зулун, зулуз цадай, зулуз цайи; озимые зулун къацар, зулуз цайи къацар.

ОЗИМЬ ж зулун кьаз (къацар), зулуз цайи къаз (къацар).

ОЗИРАТЬ несов. тамашун; килигун. озираться несов. элкъвена килигун; элкъвена гьарнихъ килигун, кьуд патахъ килигун.

ОЗЛИТЬСЯ см. обозлиться.

ОЗЛОБИТЬ хъел гъун, хъел кутун.

ОЗЛОБИТЬСЯ хъел атун, хъел акатун.

ОЗЛОБЛЕНИЕ мн. нет 1. хъел акатун, хъел атун; хъел гъун, хъел кутун. 2. хъел, ажугъ.

ОЗЛОБЛЕННЫЙ хъел кутур, хъел гъайи; хъел атай, хъел акатай.

ОЗЛОБЛЯТЬ несов., см. озлобить.

ОЗЛОБЛЯТЬСЯ несов., см. озлобиться.

ОЗНАКОМИТЬ таниш авун (са касдихъ галаз); чирун.

ОЗНАКОМИТЬСЯ таниш хьун (са кардихъ галаз), жуваз чирун.

ОЗНАКОМЛЯТЬ несов., см. ознакомить.

ОЗНАКОМЛЯТЬСЯ несов., см. ознакомиться.

ОЗНАМЕНОВАНИЕ мн. нет. см. ознаменовать.

ОЗНАМЕНОВАТЬ лишанламишун, лишанлу авун (са вакъиа, са кар маса са кардалди, собраниедалди, сувар авувалди къейд авун, рикIел гъун).

ОЗНАМЕНОВАТЬСЯ лишанламиш хьун, лишанлу хьун.

ОЗНАЧАТЬ несов. лагьай чIал хьун; къалурун; манада хьун; что это означает? им вуч лагьай чIал я? (идан мана вуч я? ида вуч къалурзава?).

ОЗНАЧЕННЫЙ винихъ къалурай; винихъ лагьай; тIвар кьур.

ОЗНОБ мн. нет мекьи фул; зурзун.

ОЗОЛОТИТЬ разг. къизилрив кьун, къизилар гун; девлетлу авун; хоть ты меня озолоти, я этого не сделаю вуна зун къизилрив кьуртIани (вуна заз къизилар гайитIани), за а кар ийидач.

ОЗОН мн. нет озон (тIурфандин чIавуз гьавада арадал къведай са газ).

ОЗОРНИК женжел; надинж; шулугъчи.

ОЗОРНИЧАТЬ сов. и несов. женжелвал авун; надинжвал авун.

ОЗОРНОЙ женжел; надинж; женжелвилин; надинжвилин.

ОЗЯБНУТЬ мекьи хьун; къаю кьун (беден).

ОЙ! ОЙ-ОЙ-ОЙ! межд. агь, уф, ой (кичIе хьайила, тIар хьайила акъатдай гьарай).

ОКАЗАНИЕ мн. нет авун; оказание помощи куьмек авун.

ОКАЗАТЬ авун; оказать помощь куьмек авун; оказать доверие ихтибар авун; оказать радушный приём хушвилелди кьабулун.

ОКАЗАТЬСЯ 1. яз хьун; он оказался хорошим мастером ам хъсан устIар яз хьана. 2. аваз (гваз, алаз, кваз) хьун; он оказался дома ам кIвале аваз хьана; у него не оказалось денег адав пул гвачиз хьана. 3. атана тун; фена тун; аватун; гьатун; он оказался в плохом положении ам пис гьалда гьатна; он оказался на улице ам куьчедиз акъатна.

ОКАЗИЯ хъсан фурсат (фирсет), дуьшуьш; дуьшуьш хьайи чIав.

ОКАЗЫВАТЬ несов., см. оказать.

ОКАЗЫВАТЬСЯ несов. 1. см. оказаться и оказать. 2. в знач. ввод. сл. кьван; он, оказывается, уехал ам хъфена кьван.

ОКАЙМИТЬ 1. кайма гутун; куьбе гутун; сижиф гутун. 2. куьбе гутур хьиз элкъуьрна кьун, элкъуьрна юкьва ттун.

ОКАЙМЛЯТЬ несов., см., окаймить.

ОКАМЕНЕЛЫЙ 1. къванциз дуьнмиш хьанвай; къван хьиз хьанвай. 2. пер. юзан тийир, ччан алачир хьтин; диривилин эсер квачир хьтин.

ОКАМЕНЕТЬ къванциз дуьнмиш хьун; къван хьун; къван хьиз хьун.

ОКАНТОВАТЬ элкъвена къерехривай куьбе гутун; сижиф гун.

ОКАНЧИВАТЬ несов., см. окончить.

ОКАНЧИВАТЬСЯ несов., см. окончиться.

ОКАНЬЕ мн. нет «о» -далди рахун (урус чIалан нугъатрикай кефер патан нугъатра).

ОКАПЫВАТЬ несов., см. окопать.

ОКАПЫВАТЬСЯ несов., см. 1) окопаться; 2) окапать.

ОКАТИТЬ иличун; ягъун (мес. яд ва мсб).

ОКАЧИВАТЬ несов., см. окатить.

ОКАШИВАТЬ несов., см. окосить.

ОКАЯННЫЙ уст. лянетламишнавайди; лянет хьайиди; мелъуьн.

ОКЕАН 1. геогр. океан (ччилин шардин материкрин, яни чIехи кьураматрин арада авай лап зурба гьуьл). 2. пер. гьуьл.

ОКЕАНОГРАФИЯ мн. нет океанография (вацIар, вирер, гьуьлер, океанар ахтармишна чирдай ва абрун тегьерар кхьидай, геофизикадин ва географиядин са хел).

ОКЕАНСКИЙ океандин.

ОКИДЫВАТЬ несов., см. окинуть.

Дата добавления: 2014-01-11