МЧС России 93 страница

УБЕРЕЧЬ хуьн; уберечь ребёнка от простуды аял мекьивиликай хуьн.

УБЕРЕЧЬСЯ жув (вич) хуьн.

УБИВАТЬ несов., см. убить.

УБИВАТЬСЯ несов. шел-хвал ийиз вичи вич кьин, гзаф дерт чIугун, гзаф хажалат чIугун, хажалат чIугваз вичи вич кьин.

УБИЙСТВЕННЫЙ рекьидай хьтин; ччан акъуддай; акьалтIай пис.

УБИЙСТВО кьиникь, итим кьиникь (яна, баймишна, эхирки гужуналди масад кьиникь).

УБИЙЦА м и ж 1. итим кьейи кас; яна кьейи кас (вичи масад); я видел убийцу его отца заз адан буба (яна ва я маса жуьредалди) кьейиди акуна. 2. инсанар ягъиз рекьидайди, инсанар ягъиз рекьидай кас.

УБИРАТЬ несов., см. убрать.

УБИРАТЬСЯ несов., см. 1) убраться; 2) убрать. ♦ убирайся! (убирайтесь!) алат инлай! квахь инай! ахлад!

УБИТЫЙ 1. кьейиди; яна кьейиди; спит, как убитый кьейиди хьиз (мейит хьиз, ччан алачирди хьиз) ксанва. 2. гъамуни (хажалатди) басмишнавай, гьелекнавай; убитый горем хажалатди (гъамуни) гьелекнавай, гзаф гъам чIугвазвай, гъамуникди кьенвай.

УБИТЬ 1. кьиникь, яна кьин (эхирки гуж авуна масад кьин). 2. пер. терг авун; пучун. 3. пер. гзаф эсер авун; гзаф еке хажалат гун; хажалатдик кьин. 4. пер. серф авун, харж авун. 5. пер. серф авун, пучун, акъудун, ракъурун, кьин; убить время вахт ракъурун (пучун); убить день югъ кьин. ♦ хоть убей кьейитIани; хоть убей не могу кьейитIани завай жедач.

УБИТЬСЯ разг. тIар хьун, тIарвал хьун; набут хьун; хер-кьацI хьун (галукьна, аватна); кьин; упав с лошади, убился насмерть балкIандилай аватна кьена (рекьидайвал тIарвал хьана).

УБЛАЖАТЬ несов. см. ублажить.

УБЛАЖИТЬ хуьлуьхуьлуь авун, (садан) кефиниз кIандайвал авун, (садахъ) наздалди гелкъуьн.

УБЛЮДОК 1. талиш (ччара-ччара жинсерал зркекни диши гьайванар акахьна арадал атай гьайван). 2. пер. туьрема (бегьемсуз, усал, алчах инсан).

УБОГИЙ 1. кесиб; юхсул; фагъир. 2. зайиф, набут. 3. пер. усал, зайиф, кесиб (манадин, идеядин жигьетдай; винел патан акунрин, алукIунин жигьетдай).

УБОЖЕСТВО 1. уст. бедендин нукьсанвал, зайифвал, набутвал. 2. пер. бегьемсузвал, усалвал, кесибвал (мес. фикирдин, идеядин; винел патан акунрин).

УБОЙ мн. нет тукIун; убой скота малар тукIун; кормить, как на убой тукIваз хуьзвайдаз хьиз тIуьн гун.

УБОЙНЫЙ: убойный скот тукIвадай малар; убойный вес тукIурла къведай заланвал.

УБОР алукIдай затIар; либас; либасар; головной убор кьилел алукIдай затI (бармак, шапка, шаль, фите ва мсб).

УБОРИСТЫЙ сигъ, сад-сада акIай (мес. кхьинар, басма).

УБОРКА 1. къахчун; кIватI хъувун; уборка хлебов техилар кIватI хъувун. 2. къакъажун, къакъажна туькIуьрун, къакъажна михьивун; уборка комнаты кIвал къакъажун.

УБОРНАЯ 1. гьажетхана, регьятхана. 2. парталар алукIдай кIвал (театрда артистри чеб туькIуьрдай, парталар алукIдай кIвал).

УБОРОЧНЫЙ техилар (магъсулар) кIватI хъийидай, магьсулар кIватI хъувунин.

УБОРЩИЦА уборщица (кIвалер къакъаждай, михьдай, чуьхуьдай къуллугъчи дишегьли, мес. школада).

УБРАНСТВО безег; безетмишнавай затIар; туькIуьрнавай затIар; убранство комнаты кIвал безетмишнавай затIар (ппек-лек ва мсб).

УБРАТЬ 1. къахчун, къахчуна эцигун. 2. кIватI хъувун (мес магьсулар, техил). 3. къакъажун, къакъажна михьивун (мес. кIвал). 4. безетмишун, чIагурун; убрать зал цветами зал цуькверивди безетмишун. 5. акъудун, алудун (къуллугъдилай). 6. къахчун; къакъудун; квадрун (санлай са затI, са кас).

УБРАТЬСЯ разг. 1. хъфин. 2. къакъажун. 3. уст. жув (вич) безетмишун; безетмиш хьун.

УБЫВАТЬ несов., см. убыть.

УБЫЛЬ ж мн. нет 1. тIимил хъайиди; кими хьайиди. 2. тIимии хьун; кими хьун; агъуз хьун; вода идёт на убыль яд тIимил жезва (агъуз жезва).

УБЫТОК зарар, зиян; нести ва я терпеть убытки зарарар (зиянар) хьун.

УБЫТОЧНЫЙ зарар авай, зарар гудай (хийир тагур, хийир авачир); убыточное дело зарар гудай кар.

УБЫТЬ 1. тIимил хьун; агъуз хьун; кими хьун; вода в реке убыла вацIа яд тIимил хьана. 2. хъфин; акъатун; хкатун (саниз хъфена ва я хер хьана, кьена, мес. са дестедикай, са чкада авай ксарикай, аскеррикай). ♦ тебя не убудет от этого разг. идалди вакай кими жедай кар авач хьи, вун агъуз жедач, ваз жедай са эксиквал авач хьи.

УВАЖАЕМЫЙ 1. вичиз гьуьрмет ийизвай, вичиз гьуьрмет авай; уважаемый всеми человек вирида вичиз гьуьрмет ийизвай (виридан патай вичиз гьуьрмет авай) кас. 2. гьуьрметлу; уважаемый товарищ! гьуьрметлу юлдаш!

УВАЖАТЬ несов. гьуьрмет авун, гьуьрмет хуьн.

УВАЖЕНИЕ мн. нет гьуьрмет; оказывать уважение гьуьрмет авун.

УВАЖИТЕЛЬНЫЙ уьзуьрлу, уьзуьрлу гьисабиз жедай, кьабулиз жедай; уважительная причина кьабулиз жедай себеб, уьзуьрлу себеб.

УВАЖИТЬ 1. кьабулун (мес. тIалаб, тавакъу). 2. хатур авун; гьуьрметун.

УВАЛЕНЬ м заландиз юзадай кагьул кас.

УВАРИТЬСЯ разг. ргана гьял хьун, бегьем ругун (мес. як, хапIа).

УВЕДОМИТЬ хабар гун, хабарун, малумрун.

УВЕДОМЛЕНИЕ 1. хабар гун, хабарун, малумрун. 2. хабар гузвай чар, малумарзавай чар.

УВЕДОМЛЯТЬ несов., см. уведомить.

УВЕЗТИ хутахун; тухун (акьахдай затIуна аваз).

УВЕКОВЕЧЕНИЕ мн. нет. см. увековечить.

УВЕКОВЕЧИВАТЬ несов., см. увековечить.

УВЕКОВЕЧИТЬ гьамиша (эбедилиг) рикIера амукьдайвал авун; увековечить память героев игитар эбедилиг рикIера амукьдайвал авун.

УВЕКОВЕЧИТЬСЯ гьамиша (эбедилиг) рикIера амукьун; эбедилиг рикIера амукьдайвал хьун.

УВЕЛИЧЕНИЕ мн. нет, см. 1) увеличиться; 2) увеличить.

УВЕЛИЧИВАТЬ несов., см. увеличить.

УВЕЛИЧИВАТЬСЯ несов., см. 1) увеличиться; 2) увеличить.

УВЕЛИЧИТЕЛЬНЫЙ чIехи ийидай, чIехиз къалурдай; увеличительное стекло затIар чIехиз къалурдай шуьше.

УВЕЛИЧИТЬ 1. артухрун; гзафрун. 2. чIехи авун. 3. чIехиз къалурун (мес. микроскопди).

УВЕЛИЧИТЬСЯ 1. артух хьун; гзаф хьун. 2. чIехи хьун; чIехиз акун.

УВЕНЧАТЬ 1. кьилел алукIун, таж алукIун (пачагьдал). 2. пер. тамамрун, кьилиз акъудун; нетижаламишун.

УВЕНЧАТЬСЯ эхирдиз акъатун, кьилиз акъатун, куьтягь хьун, бегьем хьун.

УВЕРЕНИЕ инандирмишун; инандирмишдай гаф.

УВЕРЕННО нареч. 1. инанмишвилелди. 2. вич-вичихъ агъунваз; мягькемдиз; кьве-рикIин тушиз.

УВЕРЕННОСТЬ ж мн. нет 1. инанмишвал. 2. мягькемвал; вич-вичихъ агъурвал; кьве- рикIин туширвал.

УВЕРЕННЫЙ 1. инанмиш тир. 2. мягькем; кIеви; кIевиз вердиш тир; вич-вичихъ агъур.

УВЕРИТЬ инандирмишун, чIалахърун,

УВЕРИТЬСЯ инанмиш хьун, чIалахъ хьун, якъин хьун.

УВЕРНУТЬСЯ 1. алчуд хьун, алчуд хьана хурукай хкечIун, къерехдиз хьана хурукай хкечIун. 2. пер. кьил къакъажун, кьил къакъудун; увернуться от прямого ответа ачух жаваб гуникай кьил къакъажун.

УВЕРОВАТЬ кIеви инанмишвал авун, инанмиш хьун.

УВЕРТКА кьуьруьк, уюн, гьилле; говорить прямо, без увёрток кьуьруькар акъуд тавуна, ачухдиз лугьун.

УВЕРТЛИВЫЙ 1. алчуд жез вич гъиле вугун тийир, хурукай хкечIдай, зиринг. 2. пер. амалдар, вичин кьил къакъаждай.

УВЕРТЫВАТЬСЯ несов., см. увернуться.

УВЕРТЮРА увертюра (опера, оперетта, балет башламишдайла сифте кьиляй ядай музыкадин макьам).

УВЕРЯТЬ несов., см. уверить; он уверял меня ада зун инандирмишзавай (инандирмишиз хьана, инандирмишиз алахъна).

УВЕСЕЛЕНИЕ 1. см. увеселять. 2. тамаша; шадвилер; кеф; кефинин межлис.

УВЕСЕЛИТЕЛЬНЫЙ рикI аладардай; шадвал гудай (тамаша, къекъуьн).

УВЕСЕЛЯТЬ несов. рикI аладрун, кефи шад авун, машгъулрун.

УВЕСИСТЫЙ 1. залан; бегьем ппар квай. 2. пер. бегьем кIеви; бегьем гужлу (ягъун, гъуд); увесистая пощёчина бегьем гужлу са силле (хъвехъ ягъун).

УВЕСТИ 1. хутахун; тухун. 2. тухун, чинеба тухун, чуьнуьхна тухун.

УВЕЧИТЬ несов. набут авун, шкеста авун, чIурун (мес. гъил, кIвач).

УВЕЧЬЕ набутвал, шкеста, бедендин айиб, нукьсанвал (ягъуникди, хирекди хьайи).

УВЕШАТЬ кьиляй-кьилиз михьиз куьрсарун (мес. хурал медалар); ягъун (мес. цлаз суьретар).

УВЕШИВАТЬ несов., см. увешать.

УВЕЩАНИЕ 1. несигьат гун, акьул гун. 2. несигьат.

УВЕЩЕВАТЬ несов. несигьаттун; акьул гун.

УВИВАТЬ несов., см. увить.

УВИВАТЬСЯ несов. разг. къваларал алчуд хьун, къваларив элкъуьн, чархар ягъун (дишегьлидилай).

УВИДАТЬ см. увидеть.

УВИДАТЬСЯ см. увидеться.

УВИДЕТЬ акун.

УВИДЕТЬСЯ сад-садаз акун, гуьруьшмиш хьун.

УВИЛИВАТЬ несов., см. увильнуть.

УВИЛЬНУТЬ 1. зирингдиз алчуд хьана катун, кьил къутармишун, хурукай хкечIун. 2. пер. кьил къакъажун, кьил къакъудун; увильнуть от прямого ответа ачух жавабдикай кьил къакъудун.

УВИТЬ 1. алчукун, арушун. 2. алчук хьун, аруш хьун.

УВЛАЖНЕНИЕ мн. нет 1. ламу авун; кьеж чIугваз тун. 2. ламу хьун; кьеж чIугун.

УВЛАЖНИТЬ ламу авун; кьеж чIугваз тун.

УВЛАЖНИТЬСЯ ламу хьун; кьеж чIугун.

УВЛАЖНЯТЬ несов., см. увлажнить.

УВЛАЖНЯТЬСЯ несов., см. 1) увлажнитьея; 2) увлажнить.

УВЛЕКАТЕЛЬНЫЙ рикI аладардай; машгъулардай (мес. гьикая, эхтилат).

УВЛЕКАТЬ несов., см. увлечь.

УВЛЕКАТЬСЯ несов., см. 1) увлечься; 2) увлечь.

УВЛЕКАЮЩИЙСЯ фад гьевеслу жедай, фад ашукь жедай (мес. са кардал).

УВЛЕЧЕНИЕ 1. гьевес; ашкъи. 2. гьевеслу хьун, ашкъидалди (гьевесдалди) машгъул хьун. 3. ашукь хьанвай затI, ашкъидалди машгъул хьанвай затI.

УВЛЕЧЬ 1. тухун, гваз фин, къачуна гваз фин, тухвана акъудун; увлечь за собой вичин гуьгъуьна аваз тухун, вичихъ галаз тухун. 2. пер. гьевеслу авун, ашкъилу авун.

УВЛЕЧЬСЯ 1. гьевеслу хьун, ашкъилу хьун, ашкъидалди (гьевесдалди) машгъул хьун. 2. ашукь хьун.

УВОД мн. нет. см. увести.

УВОДИТЬ несов., см. увести.

УВОЗИТЬ несов., см. увезти.

УВОЛИТЬ 1. алудун, акъудун (къуллугъдай). 2. ахъаюн (отпускдиз, рухсатдиз). ♦ увольте меня зун тур, зун аник кутамир, зун азад ая.

УВОЛИТЬСЯ экъечIун, элячIун (къуллугъдилай).

УВОЛЬНЕНИЕ 1. алудун, акъудун (къуллугъдай). 2. ахъаюн (отпускдиз, рухсатдиз).

УВОЛЬНИТЕЛЬНЫЙ рухсатдин, рухсат гузвай, ахьайзавай; увольнительное свидетельство рухсатдин (рухсат ганва лагьай, ахъайнава лагьай) шагьадатнама.

УВОЛЬНЯТЬ несов., см. уволить.

УВОЛЬНЯТЬСЯ, несов., см. 1) уволиться ¹; 2) уволить.

УВЫ межд. гьайиф, уф, ухь; увы, он уехал! гьайиф, ам хъфена!

УВЯДАТЬ несов., см. увянуть.

УВЯЗАТЬ¹ 1. кутIунун. 2. пер. алакъалу авун, сад-садахъ галкIурун, алакъада ттун; сад-садав кьадайвал авун.

УВЯЗАТЬ² несов., см. увязнуть.

УВЯЗКА мн. нет 1. кутIунун. 2. пер. алакъалу авун, алакъада ттун, арада алакъа ттун, сад-садав кьадайвал авун. 3. алакъа; сад-садав кьун.

УВЯЗНУТЬ акIун.

УВЯЗЫВАТЬ несов., см. увязать ¹.

УВЯНУТЬ шуьткьуьн; цветы увяли цуьквер шуткьвена.

УГАДАТЬ фагьумна чирхьун, фагьумна жугъурун, кьатIун.

УГАДЫВАТЬ несов., см. угадать.

УГАР 1. угар, бегьем ккун тавур жуьгьенрин ял (пичина цIун цкIламар, жуьгьенар бегьем ккун тавунамаз, тIимил гум, ял кумаз пич агалайла кIвале гьатдай ял); головная боль от угара пичинин ялци кьуна хьайи кьилин тIал; смерть от угара пичини кьил кьуникди кьиникь. 2. пер. къизмишвал.

УГАРНЫЙ 1. угардин. 2. угар авай; в комнате угарно кIвале угар ава, бегьем ккун тавур жуьгьенрин ял ава.

УГАСАТЬ несов., см. угаснуть.

УГАСНУТЬ хкахьун, хъуьткъуьнун, элуьхъун.

УГЛЕВОД хим. углевод (углероддикайни, кислороддикайни водороддикай ибарат тир органический газ).

УГЛЕВОДОРОД мн. нет, хим. углеводород (углероддикайни водороддикай химический рекьелди садхьанвайди).

УГЛЕДОБЫЧА мн. нет къванцин цIивинар акъудун (хкудун).

УГЛЕКИСЛОТА мн. нет, хим. углекислотадин (углекислый) газ.

УГЛЕКИСЛЫЙ углекислый, углекислотадин; углекислый газ углекислота, углекислый газ.

УГЛЕКОП цIивин хкуддайди (рабочий).

УГЛЕРОД хим. углерод (тIебиатда вири органический затIарик квай еке метлеб авай химический элемент).

УГЛОВАТЫЙ пер. зирингсуз, зирингвал авачир, кубут, келекуьтуьр; угловатые движения зирингвал авачир кубут юзунар.

УГЛОВОЙ 1. пипIен; пIипI тир; угловой выступ пипIен экъиснавай чка, пIипI яз экъиснавай чка. 2. пипIел алай; угловой дом пипIел алай кIвалер.

УГЛОМЕР пипIер алцумдайди (алат).

УГЛУБИТЬ деринрун, деринда ттун.

УГЛУБИТЬСЯ 1. дерин хьун. 2. дериндиз фин, дериндиз гьахьун, къене патаз-яргъаз фин (мес. тамун). 3. пер. дерин фикирдиз (хиялдиз) батмиш хьун; углубиться в воспоминания фад алатай крар рикIел хкун, алатай крар рикIел хкиз деринриз гьахьун.

УГЛУБЛЕНИЕ 1. см. углубить и углубиться. 2. легъв; чухур.

УГЛУБЛЕННЫЙ 1. деринарнавай. 2. дерин; дериндай; углубленное изучение дериндай чирун. ♦ углублённый в себя дерин фикирриз фенвай, фикиррин деринра гьахьнавай.

УГЛУБЛЯТЬ несов., см. углубить.

УГЛУБЛЯТЬСЯ несов., см. 1) углубиться; 2) углубить.

УГНАТЬ 1. гьалун, гьална тухун; угнать стадо в поле нехир чуьлдиз (чIураз) гьалун. 2. чуьнуьхна тухун, гваз катун (малар, машин). 3. ракъурун, гьалун (гужалди ансанар).

УГНАТЬСЯ агакьрун, агакьриз хьун (галтугна агакьрун ва я са кардал барабар хьун).

УГНЕЗДИТЬСЯ разг. муг авуна ацукьун; муг кьун, чка кьуна секин хьун.

УГНЕТАТЕЛЬ м залум, зулумкар; зулум ийизвайди, гуж ийизвайди.

УГНЕТАТЬ несов. 1. зулум авун, гуж авун; бас-хас авун. 2. азаб гун, азият гун, чуькьуьн.

УГНЕТЕНИЕ мн. нет 1. зулум авун, гуж авун; бас-хас авун. 2. зулум, гуж. 3. пер. къасаватди (гъамуни) кьур хьтин гьал, рикI чIулав хьун; рикIи -рикI незвай гьал.

УГНЕТЕННЫЙ 1. зулумдик кутунвай; зулумдик квай; угнетённые народы колоний зулумдик квай (кутунвай) колонийрин халкьар. 2. къасаватди кьунвай, рикIи-рикI незвай.

УГОВАРИВАТЬ несов., см. уговорить; он уговаривал меня ада зун рекьив гъиз хьана, ам зун рекьив гъиз алахъна хьана.

УГОВАРИВАТЬСЯ несов., см. уговориться.

УГОВОР 1. лугьун, рекьив гъиз алахъун; он не поддаётся никаким уговорам ам гьич са жуьрединни лугьунриз килигзавач (гьич са жуьредани рекьив гъиз алахъунриз килигзавач, яб гузвач, рекьив къвезвач. 2. икьрар; шартI; уговор дороже денег икьрар пулунилай багьа я; с таким уговором ахьтин икьрардалди (шартIуналди).

УГОВОРИТЬ рекьив гъун, лагьана рази авун (са кардал).

УГОВОРИТЬСЯ икьрар хьун, рахун, рахана икьрар хьун.

УГОДА: в угоду кому-нибудь нин ятIани садан кефиниз кIандайвал, кефиниз кIанда лугьуз.

УГОДИТЬ 1. рази авун, рази жедайвал авун, кIандайвал авун; на всех не угодишь вири рази жедайвал ийиз жедач, виридаз кIандайвал ийиз жедач. 2. аватун; гьатун; галукьун; акьун; угодить в лужу яд авай лекъвез (кIвачер) аватун; угодить в тюрьму дустагъда гьатун. 3. галукьрун; акьурун.

УГОДЛИВЫЙ ялтах, ялтахвалдай (агъузвализ, гардан кIириз, садан къуллугъ бегьемардай, гьадан кефиниз кIандайвал ийидай).

УГОДНИЧАТЬ несов. ялтахвал авун ( см. угодливый).

УГОДНО в знач. сказ. кIанда; кIанзава; что вам угодно? квез вуч кIанзава (куь метлеб вуч я?); как вам будет угодно квез гьикI кIан хьайитIа гьакIа, квез кIандайвал; если угодно, пойдём кIандатIа, фин; какой угодно гьихьтинди (гьим) кIандатIани; где угодно гьина кIандатIани; сколько угодно гьикьван кIандатIани, кIамай кьван; сколько душе угодно ви рикIиз кIамай кьван; не угодно ли вам? 1) квез кIанзавачни?; 2) буюр.

УГОДНЫЙ кIандай, герек тир.

УГОДЬЕ мулк; менфят къведай чка; лесные угодья тамун мулкар (чкаяр); земельные угодья менфят къведай ччилер, мулкар; сенокосные угодья векьин чкаяр.

УГОЖДАТЬ несов., см. угодить.

УГОЛ 1. пIип1, 2. кIвале са къаткидай чка, пIипI (иесияр чебни авай кIвале маса касдив кирида вугудай са пIипI, са чка). 3. пер. пIипI, ужагъ, кIвал; он имеет свой угол адаз вичин ужагъ (вичин кIвал) ава. 4. пер. чка. ♦ загнать в угол ва я прижать к углу кIеве ттун; действовать из-за угла чинеба, кIаникай кар авун; угол зрения см. з рение, точка зрения.

УГОЛЕК цIивин, цIивиндин кIус.

УГОЛОВНИК разг. уголовник, уголовный тахсиркар.

УГОЛОВНЫЙ уголовный (политический тахсиркарвал тушир угъривал, итим ягъун, растрата авун ва ихьтин маса тахсиркарвилериз талукь, тир); уголовный кодекс уголовный тахсиркарвилерин гьакъиндай законрин кIватIал; уголовный преступник уголовный тахсиркар.

УГОЛОВЩИНА мн. нет, разг. уголовный тахсир; уголовный тахсиркарвал.

УГОЛОК см. угол 1. 3. 4-манайра; красный уголок яру пIипI (са идарада, школада общественный, политический кIвалах ва я са кьилдин кIвалах тухун патал раснавай кIвал ва я пIипI).

УГОЛЬ м 1. цIивин; цIивинар; древесный уголь кIарасдин цIивинар; каменный уголь къванци цIивин. 2. жуьгьен, цикIлам; выгрести горящие угли из печи пичинай кузвай жуьгьенар (цикIламар) акъудун. ♦ белый уголь цин къуват (са кардиз юзурдай къуват яз ишлемишзавай); голубой уголь гарун къуват; сидеть ва я быть как на угольях (ва я на углях) цацарал алай хьиз хьун (рикIик тади кваз, рикI секин тушиз).

УГОЛЬНИК угольник, пипIер алцумдайди (алат).

УГОЛЬНЫЙ 1. къванци цIивинрин; угольная промышленность къванци цIивинрин промышленность. 2. цIивиндин; цIивинрин.

УГОЛЬНЫЙ разг. пипIел алай; угольный дом пипIел алай кIвалер.

УГОМОНИТЬ разг. секинрун.

УГОМОНИТЬСЯ разг. секин хьун; динж акъвазун.

УГОН см. угнать.

УГОНЯТЬ несов., см. угнать.

УГОРАЗДИТЬ разг.: как тебя угораздило попасть в грязь? вун палчухдиз аватун гьикI хьанай мегер? угораздило же меня выйти в такую погоду из дома! де ихьтин гьава авайла кIваляй экъечIун зи рикIел гьикI атанатIа (ва я ни гъанатIа) аку!

УГОРАТЬ несов., см. угореть.

УГОРЕЛЫЙ: как угорелый разг. цIай галайди хьиз, делиди хьиз, жинерар квайди хьиз (гзаф тади кваз чукурун, гьарнихъ фин, къекъуьн).

УГОРЕТЬ пичинин ялци (гумади) кьил кьун, кьил кьуникди тIа хьун. ♦ ты что, угорел? пер. разг. вун дили хьанвани, вуч я?

УГОРЬ¹ м зоол. илан балугъ (гъуьлягъдин хьтин жендек авай еке са балугъ).

УГОРЬ² ччиниз экъечIдай твар (якIун цацар хьтинбур).

УГОСТИТЬ къунагъламишун.

УГОЩАТЬ несов., см. угостить.

УГОСТИТЬСЯ разг. къунагъламиш хьун, тIуьн (ва я са затI хъун).

УГОЩАТЬСЯ несов., см. 1) угоститься; 2) угостить.

УГОЩЕНИЕ 1. къунагъламишун. 2. къунагьлух; къунагъламишзавай затI; недай-хъвадай.

УГРЕВАТЫЙ куьлуь тварар экъечIнавай, тварар квай (нер, ччин).

УГРОБИТЬ кар батмишрун, михьиз чIурун, кьин, терг авун.

УГРОЖАТЬ несов. 1. кичIерар гун, къурху гун, гьелегь кьун. 2. хатавал аваз хьун, къурху аваз хьун; ему угрожает смерть адаз кьиникьин хатавал ава.

УГРОЖАЮЩИЙ 1. къурху гудай), кичIерар гудай. 2. хаталу, хатавал авай, къурхулу.

УГРОЗА 1. къурху гун, кичIерар гун. 2. хата, хатавал, къурху.

УГРОЗЫСК (уголовный розыск) угрозыск, угро (уголовный таксиркарвилер ахтармишдай идара).

УГРЫЗЕНИЕ: угрызение совести рикIиз намусдин азаб (вичи авур ва я ийизвай пис кардикай вичиз регъуьз, вичиз такIан къвез намус жез, рикIиз жедай азаб).

УГРЮМЫЙ 1. ччин чIуру, атIугъай, ччин ачух тушир. 2. пер. къасаватди кьур хьтин, шадвал авачир, рикI чIулавардай (чка).

УДА уст., см. удочка.

УДАВ удав _(чими уьлквейра жедай гзаф чIехи са гъуьлягъ).

УДАВАТЬСЯ несов., см. удаться.

УДАВИТЬ баймишарна (бугъмишарна) кьин.

УДАВИТЬСЯ баймиш хьана кьин; вичи-вич баймишарна кьин.

УДАВЛЕННИК разг. баймишарна кьейиди; вичи вич асмишна (куьрсна) кьейиди.

УДАЛЕНИЕ мн. нет 1. яргъа хьун, яргъаз къакъатун; по мере удаления от города шегьердивай яргъаз къакъатунивай. 2. акъудун; удаление зуба сас (сахв) акъудун.

УДАЛЁННЫЙ 1. акъудай; акъудна гадрай. 2. яргьаз къакъудай. 3. яргъа авай; яргъал алай.

УДАЛЕЦ къучагъ, викIегь кас.

УДАЛИТЬ 1. яргъаз къакъудун. 2. акъудун; удалить зуб сас (сахв) акъудун; удалить из комнаты кIваляй акъудун. 3. алудун,; къерех авун (мес. кIвалахдивай).

УДАЛИТЬСЯ 1. яргъа хьун; яргъаз къакъатун; яргъаз къекъечIун; яргъаз акъатун. 2. хъфин.

УДАЛОЙ и УДАЛЫЙ къучагь, викIегь.

УДАЛЬ ж мн. нет къучагъвал, викIегьвал.

УДАЛЬСТВО см. удаль.

УДАЛЯТЬ несов., см. удалить.

УДАЛЯТЬСЯ несов., см. 1) удаляться; 2) удалить.

УДАР 1. ягъун; удар молота кIашунин (кIутадин) ягъун; удар кулаком гъуталди ягъун. 2. ван; ягъай (ядай); раздавались удары топора якIун (якIв ядай) ванер акъатзавай (къвезвай). 3. пер. бедбахтвал; бала; рикIин тIарвал; дерт (кьилел атай, садлагьана галукьай ва я галукьрай). 4. пер. гьужум, ягъун; ответим двойным ударом на удар поджигателей войны дяведин цIай куькIуьрзавайбрун гьужумдиз (ягъуниз) кьве къат гужлу гьужумдалди (ягъуналди) жаваб гуда чна. 5. мед. иви кьилиз ягъун (акъатун); фалужди ягъун; солнечный удар ракъини ягъун, кьилелай рагъ элкъуьн (ракъини кьилин мефтIедиз тади гун). ♦ быть в ударе гьевесда аваз хьун, гьавада аваз хьун.

УДАРЕНИЕ ударение (1. гафуна са слог эцяна, амайбрулай жизви кIевиз лугьун. 2. гьа слогдин ачух сесинал эцигдай ишара).

УДАРИТЬ 1. ягъун. 2. гьалчун (мес. столдал гъуд). 3. гьужум авун; вигьин; ударить на врага душмандал гьужум авун (вигьин). 4. галукьун, акьун; пуля ударила в стену гуьлле цлахъ галукъна (цла акьуна). 5 (зенг ва мсб яна) хабар гун, чирун; ударить тревогу вичел къвезвай хатадикай хабар гун, гьарай ттун. 6. иердиз галукьрун; арадай терг авун; ударить по лентяям тенпелрихъ иердиз галукьрун, 7. гваз эгечIун (са кардив, са кар ийиз). 8. эсер авун, кар авун, хабар гун; акъатун; вино ударило в голову чехирди кьилиз кар авуна (хабар гана, акъатна). 9. галукьрун, зарар гун (садан жибиндиз). ♦ лиц ом в грязь не ударить см. лицо; палец о палец не ударить см. палец; ударить по рукам икьрардал атана гъил-гъилиз ягъун, рахана рекьив атун, туькIуьн (мес. са савдадал).

УДАРИТЬСЯ 1. галукьун; акьун. 2. пер. эгечIун, башламишун; удариться бежать катиз башламишун.

УДАРНИК,¹ мил; кIвач (тфенгдин ва я тупунин пистон хъиткьинардайди ).

УДАРНИК^2. ударник (зарбачи).

УДАРНИЧЕСТВО мн. нет ударниквал.

УДАРНЫЙ 1. ударный, ядай, асул кар алай чка ядай, асул кар алай чкадал, гьужумдай (мес. кьушундин частар). 2. фад (тадиз, зарбуналди) авуна кIандай (мес. кIвалах). 3. ударникдин, ударникар тир, ударниквилелди кар ийидай; ударная бригада ударниквилелди (зарбуналди) кIалахдай бригада. 4. кIараралди ва я тупIаралди гатадай (музыкадин алат, мес. далдам, тафт).

УДАРЯТЬ несов., см. ударить.

УДАРЯТЬСЯ несов., см. удариться.

УДАТЬСЯ 1. кьиле фин; хьун, мумкин хьун. 2. хъсандиз хьун, хъсанз акъатун.

УДАЧА агалкьун; кар туькIуьн.

УДАЧЛИВЫЙ бахтлу, гьамиша бахтуни гъизвай, гьамиша вичин кар туькIуьдай.

УДАЧНЫЙ хъсандиз кьиле фейи; хъсан; туькIвей; кутугай.

УДВАИВАТЬ несов., см. удвоить.

УДВАИВАТЬСЯ несов., см. 1) удвоиться; 2) удвоить.

УДВОЕНИЕ мн. нет 1. кьве къат (кьведра) артухрун. 2. кьве къат (кьведра) артух хьун.

УДВОЕННЫЙ кьве къат (кьведра) артух; кьведра артухрай.

УДВОИТЬ кьве къат (кьведра) артухрун.

УДВОИТЬСЯ кьве къат (кьведра) артух хьун.

УДЕЛ 1. ист. удел (князлух, куьгьне заманда княздин гъилик квай вилаят, мулк, чка). 2. ист. удел, мулк (революциядилай вилик Россияда пачагьдин хзандин мулк). 3. пер. къимет, пай.

УДЕЛИТЬ 1. гун, ччара авун, хкудун, хкудна (ччара авуна) гун; уделить часть денег пулунин са пай ччара авуна гун. 2. гун; уделить внимание дикъет (фикир) гун.

УДЕЛЬНЫЙ¹ уделдин; удельный князь уделдин князь; удельные земли уделдин ччилер ( см. удел 2-манада).

УДЕЛЬНЫЙ² физ. удельный, гекъигай; удельный вес удельный заланвал (са телодин объёмдин кьадарда объём авай цин заланвилив гакъигайла гьа телодин вичин хсуси заланвал). ♦ удельный вес пер. кьунвай чка, гекъигайла кьадар; удельный вес промышленности в народном хозяйстве халкьдин хозяйствода промышленностди кьунвай чка.

УДЕЛЯТЬ несов., см. уделить.

УДЕРЖ: без удержу акъваз тийиз, акъвазун тийижиз; он не знает удержу адаз акъвазун чидай затI туш, ам акъвазриз жезмайди туш, ам мад акъвазизмайди туш (мес. са кар башламишайла).

УДЕРЖАНИЕ 1. см. удержать. 2. кьурди, кьур пул.

УДЕРЖАТЬ 1. кьуна акъвазрун; кьуна хуьн. 2. акъвазрун; не удержал лошадей балкIанар кьуна акъвазриз хьанач. 3. хуьн; удержать первенство сад лагъай чка хуьн (мес. футболда). 4. кьун (мес. дуллухдикай пул).

УДЕРЖАТЬСЯ 1. акъвазун; акъвазиз хьун. 2. кьуна акъвазун, ахъай тавуна акъвазун; удержаться на прежних позициях виликан (гвазвай) позицияр (чкаяр) кьуна (ахъай тавуна) акъвазун. 3. жува-жув кьуна акъвазрун, жува жув кьуна хуьн; кьуна акъвазрун; удержаться от смеха хъуьруьн кьуна акъвазрун, хъуьруьн тавуна акъвазун.

УДЕРЖИВАТЬ несов., см. удержать.

УДЕРЖИВАТЬСЯ несов., см. 1) удержаться; 2) удержать.

УДЕСЯТЕРИТЬ цIуд къат (цIудра) артухрун.

УДЕСЯТЕРИТЬСЯ цIуд къат (цIудра) артух хьун.

УДЕШЕВИТЬ ужузрун._:

УДЕШЕВИТЬСЯ ужуз хьун.

УДЕШЕВЛЕНИЕ мн. нет 1. ужузрун. 2. ужуз хьун.

УДЕШЕВЛЯТЬ несов., см. удешевить.

УДЕШЕВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) удешевиться; 2) удешевить¹.

УДИВИТЕЛЬНО нареч. 1. ажайиб, мягьтел жедай тегьерда, тажуб жедай тегьерда. 2. в знач. сказ. ажайиб кар я, тажуб я, мягьтел кар я.

Дата добавления: 2014-01-11