БРОНХТАР 4 страница

Сыртқы ұйқы артериясы, бас пен мойынның сыртқы боліктері қанмен қамтамасыз етіледі.Сыртқы уйқы артериясы басталган жерінен жогары котеріліп m.digastrcus-тің артқы қарыншасы мен m3 stylohyoideus-тің артқы болігіннің ішкі жагынан құлақ асты безін тесіп отіп, томенгі жақ өсіндісінің мойында озінің ақыргы тармақтарына болінеді.Олар алдыңғы,ортангығ артқы топ болып болінеді.

1)Алдынгы топқа жатаын артериялар,қаматмасыз ететін ағзалардың дамуы жане орналасуына байланысты, желбезек догалардың туындылары болып табылады.Атап айтканда: қалқанша без бен комей дікі -a thyroidea superior, тілдікі- a lingualis, беттікі- a facialis

2)Артқы топ –ossipitalis-шүйде артериясы, processus mostaideus-тегі жүлге арқылы отіп, желке аимагындағы тері астына келіп тобеге деиін тармақталады. Оз жолында a occipitlis бірқатар қоршаган булшықеттерге, құлақ қалқандарына,артқы бассуйек шуңқыры аймагындагы мидың қатты қабыгына кішкене тармақтар береді.

Ортангы топ-арт-я қалдықтарынан турады.

Ішкі ұйқы арт-сы –жалпы ұйқы арт-нан басталып, бассуйек негізіне котеріліп, самай суйектегі-canalis caroticus-ке енеді. Мойын аймагында тармақталмаиды.Басталатын жерінде дорсалды қолқаның латералды орналасқан сабауынан дамуына сайкесті сыртқы уйкы артериясынан сыртқа қараи жатады.алайда коп узамаи оның медиалды бетіне ығыса бастаиды.

100) Жогаргы Жақсуек арт-сы, топографиясы. тармақтары,қанмен қамтамасыз ету аймақтары.

Жоғарғы жақ сүйек арт-ы a maxillaris сыртқы ұйқы арт-нан томенгі жақсүйектің буындық өсіндісі мойыны деңгеінде тік бұрыш жасап тармақталады.Арт-ң бастапқы бөлімі шықшыт безбен.кейін тамырмен, иреленіп горизантальді алдынан томенгі жақсүйектің бұтагымен lig sphenomandibulare арсына багытталады. Кейін артерия m pterygoideus lateralis пен m temporalis арасында жатып, канаттап –тандай шұңқырына жетеді де, сонгы тармақтарына болінеді.Жогаргы жаксуек арт-ң тармақтары топаграфиясына бай-ты 3 топка жіктеледі.

1-і топөа жогаргы жаксуйек арт-ң томенгі жақсүйек мойны маңындагы тармақтары жатады.

2-і топқа a maxillaris – тің pterygoideus lateralis пен m temporalis арсында жатқан болігінен тармақталатын тармақтар жатады.

3-і торқа ж, жақсүйек арт-ң қанат-таңдай шұңқырында орналасқан тармақтары жатады.

Томенгі жақсүйек болігі тармақтары.1-Терең құлақ арт-сы негізгі сабаудың бастапқы болігінен тармақталатын кішкене тармагы.Жогары багытталып,шықшыт буынның буын қапшыгын, сыртқы есту отісінің томенгі қабыргасын,дабыл жарғағын қанмен қамтамасыз етеді.Алдынгы дабыл арт-сы ол жиі терең құлақ арт-ң тармагы болып табылады. Дабыл қуысына fissure petrotympanica арқылы кіріп,оның шырышты қабыгынана қамтамасыз етеді.3- Томенгі ұяшықтар арт-сы- ірі тамыр томен багытталып, томенгі жақсүйек өзегіне аттас венамен нервпен бірге томенгі жақсүйек тесігі арқылы кіреді.

101)Ішкі ұйқы арт-сы, оның топаграфиясы,трмақтары.

Көз арт-сы тармақтары Ішкі ұйқы арт-сы –жалпы ұйқы арт-нан басталып, бассуйек негізіне котеріліп, самай суйектегі-canalis caroticus-ке енеді. Мойын аймагында тармақталмаиды.Басталатын жерінде дорсалды қолқаның латералды орналасқан сабауынан дамуына сайкесті сыртқы уйкы артериясынан сыртқа қараи жатады.алайда коп узамаи оның медиалды бетіне ығыса бастаиды.Ішкі ұйқы арт-сы canalis caroticus -тің иілгендігіне қараи онда алдымен тік жүріп, содан кейін алдыңгы медиальді багытта иіліп самаи сүйектің ұшында, foramen lacerum жанында бассүйек қуысына енеді; жогары каиырылып, сынатарізді сүйек арқылы түрік ершігінің түбі деңгейінде қайтадан алга бурылып,кеуекті қойнау қабаты арқылы отип,canalis opticus қасында сонгы рет жогары жане сал артқа қараи иілім жасап, бірінші тармақты a.ophthalmica –бередіде, содан кейін қатты жане торлы қабықты тесіп, ақырын өзінің сонгы тармақтарына болінеді.Ішкі ұйқы арт-сының тармақтары.1-Дабылқуысынан отетін-rr caroticatympanici

2-A ofthalmica -коз артериясы,canalis opticus арқылы n opticus пен бірге козұясы қуысына отип, сол жердегі озініің соңгы тармақтарына болінеді.

102)МИдың қанмен қамтамсыз етілуі Виллизи жан Захарченко арт-қ шеңберлері, олардың практикалық маңызы

Алдыңгы ми арт-сы a.cerebri anterior –ішкі ұйқы арт-ң сонгы тармақтаргы болінетін жерінен басталатын ірі тамыр. Алга жане медиальді жүріп, кору нервінің үстінде жатады.Кейін ол ми жарты шарынның медиальді бетіне жогары бұрылып, үлкен мидың бойлық саңылауында, fissura longitudinalis cerebri орналасады.Бұл жерде сүйелде дене тізесін, genu corporis collosi, айналып, оның жогаргы бетімен артқа багытталып, шүйде үлесінің басталуына жетеді.

Артерия оз жолындагы тесіктелген зат арқылы үлкен ми жарты шарларының базыльді ядроларына баратын бірнеше ұсақ тармақтар береді.

Алдыңғы ми артериясы кору қиылысы деңгеейінде алдыңгы данекер артерия, a communicans anterior, комегімен қарама-қарсы жақтагы аттас артериямен анастомоз түзеді. a.cerebri anterior оз жолында қыртыс тармақтарын,

Rr corticales, олардан коз уялық тармақтар, rr orbitals маңдайлық тармақтар, rr frontales, тобелік тармақтар, rr parietals, сонымен қатар орталық тармақтар rr centrales береді. Аталган тармақтар сүйелді денені, иіс сезу жолын жане маңдай мен тобе үлестерінің медиальді бетінін қыртысын қанмен қамтамасыз етеді.

2) Ортангы ми арт-сы a cerebri media - ішкі ұйқы арт-ның ең ірі тармагы жане оның жалгасы. Артерия ұлкен мидың бүйір жүлгесінің тереңіне кіріп, алгашында сыртымен, кейін жогары жане кішкене артқа жүріп, улкен ми жарты шарының жогаргы – бүйір бетіне шыгады.

103) Бұганаасты арт-сы топ-сы қанмен қамт-сыз етілу аймақтары.

Бұганаасты арт-сы- қолқа догасынан тікелей шыгатын тармақтаррға жатады,ал оң жақ буғанаасты арт-сы trun brachiocephalicus –тің тармагы болып табылады.Артерия окпеқап кумбезін орап отетін жогары қараи доңес доға түзеді.Ол арт-я aperture superior арқылы кеуде қуысынан шыгып, бұгананың астына жүріп,1-і қабырганың аттас саласына жатады.Бұл жерде бұганаасты арт-нан қан кетуді тоқтату үшін tuberculum m scalene anterioris-тің артында 1-і қабыргага қысуға болады.Одан әрі артерия қолтықасты шұңқырына созылып, сол жерде 1-қабырганың сыртөы жиегінен бастап a axillaris деп аталады.Бұғаасты арт-сы оз жолында иық орімімен бірге spatium intercalenum арқылы отеді, сондықтан онда 3 болімді ажыратады:1-і басталган жерден spatium intercalennum -ге кіргенге дейін,2-і болім spatium intercalennum ішінде жане 3-і болім одан шыгып a axillaries-ке ауысқанға дейін.

1)Омыртқа арт-сы m.scalenus anterior мен m longus colii аралыгында орналасып,жоғары қараи шыгатын 1-і тармақ, ол мойын омыртқаларындагы колденең осіндісі тесіктері арқылы membrane atlantoocsipitalis posterior –га дейін жоғары котеріліп, оны тесіп отіп,, шуйде суйектің foramen magnum –ы арқылы бассуйек қуысына енеді.

2)Қалқан мойын сабауы-бұгаасты арт-нан m scalenus anterior-дың медиальді жиегі тұсында жогары қараи шыгады, ұзындыгы 4см, мынадай тармақтарга бол-ді: a)a Thyroidea inferior –қалқанша бездің артқы бетіне қараи жүреді де, комейдің бұлшықеттерімен шырышты қабыгында тармақталады

b)a cervicalis ascendens m scalenus anterior-бойымен жогары котеріліп, мойынның терең бұлшықеттрін қанмен қамтамасыз етеді.

c)a.Suprascapullaris –сабаудан incisura scapulae –ге қаорай томен жане латералды жүріп, lig transversum scapulae арқылы иіліп, жауырынның дорсалды бұлшықеттерінде тармақталады;a.citcumflexia scapula –мен жалгасады.

3)A.thorasica interna-ішкі кеуде арт-сы a vertebralis-тің бастамасына қарсы жерден бұғанаасты арт-нан шыгады, өкпеқапқа жанаса томен ж/е медиальді жүреді:1-і қабырға шеміршегінен бастап тос жиегінен 12см –дей қашықтықта тік томен орналасады.

4)Қабырға мойын сабауы spatium intercalennum –де шыгады,одан 1-і қабырга мойынына қараи артқа ж/е жогары қараи жүріп, сол жерде 2 тармаққа болінеді,1-і арт-дан тармақтар мойынның артқы бұлшықеттеріне еніп, canalis vertebralis арқылы жулынга барады, ал 2-і артерия 1-і, 2-і қабырғааралыққа тармақтар береді.

5)Мойынның колденең арт-сы- plexus brachialis –ті тесіп отіп,копшілес бұлшықеттерді қанмен қамтамсыз етеді де, жауырынның медиальді жиегі бойымен оның томенгі бұрышына дейін томен түседі.

104) Омыртқалық Артерия оның болімдірі тармақтары,Негізгі артерия тармақтары,Ішкі кеуде артерия, оның топографиясы,тармақтары қанмен қамтамасыз ету аймақтары

Омыртқа жотасының веналары оның сыртқы жане ішкі беттерінде өрімдір түзеді.4Веналық омыртқалық орім бар.Ішкі орімдер –plexus venosi vertebralis interni anterior et posterior –омыртқа озегінде орналасқан жане әр омыртқаға біреуден келетін бірнеше вена шеңберінен құралган.Ішкі омыртқалық өрімдеоге жұлын веналары, сондай ақ омыртқа денелерінің артқы бетінен шыгатын жане омыртқалардың кеуекті затынан қанды акелетин v.basivertebralis құйылады.Сыртқы омыртқалық орімдер - plexus venosi vertebralis externi оз кезегінде екіге болінеді: алдынғы орім-омыртқа дененсінің алдыңгы бетінде жатады.Негізінен мойын жане сегізкоз аймақтарында дамыған жане артқы орім – омыртқалар догаларында жатады жане терең арқа жане мойын бұлшықеттерімен жабылган.Қан омыртқалық орімдерден тұлга аймагында. vv Vertebralis арқылы vv intercostales posterior жане v lumbalis терге келеді.Мойын аймагында vv vertebralis a. Vertebralis пен бірге жүре, оздігінен немессе алдын ала v.cervicales profunda мен бірге косылып, v brachiocephalica ға құйылады.

. Кеуде қолқа-aorta thoracica- артықы көкірек аралықта орналасып, омыртқа жотасында жатады.Кқ –өзінің жоғарғы болімінде омыртқа жотасының сол жағында, ол томен бағытталып кәшкене оңға жылжиды.Іш қуысына откенде орталық сызықтан солырақ орналасады.Кеуделік қолқаға оңынан кеуде түтігі ductus thoracicus жане сыңар вена,v.azigos, солынан –жартылай сыңар,v hemiazigos, алдынан сол бронхы жанасады.Өңештің жоғарғы 3/1 болігі қолқалан оң, ортанғы болігі –алдында, ал томенгі болігі – сол ораналасады.Қабырғалық тармақтары

1)Жоғары кокет артериялары кеуделік қолқаның томенгі болігінің алдынғы қабырғасынанн екеу есебінде басталып, кокеттің бел бболігінің жоғарғы бетіне бағытталады.

2)Артқы қабырғалық артериялар aa intercostales posteriors- айырықша ірі тамырлар, саны 10жұп, барлық деңгейде кеуделік қолқаның артқы бетінен басталады.Олардың 9-ы үшінші мен он бірінші қабырға арлық кеңістікте жатады.Ал томенгілері 12 –і қабырғаның астында жүреді, сондықтан олар қабырғаасты артериялары деп аталады

105)Қолтық арт-сы, оның топ-сы, тарм-ы, қанмен қамтамасыз етілуі,Иық буыны тұсындагы артериялық анастомоздар,олардың практикалық маңызы

Бұганаасты арт-ның тікелей жалгасы қолтық арт-сы, болып табылады, ол өз кезегінде иық арт-на айнала созылады.Қолтық ар-ң проксималды шекарасы -1-і қаб-ң сыртқы жиегі, дисталды шекарасы-m teres major-ң томенгі жиегі. Қолтық арт-сы cavitas axillaris -те иық буыны мен тоқпақ жіліктен медиальді жатады. Алдынан ж/е одан медиалдылау -v axillaris ж/е ұш жагынан иық орімінің нерв сабаулары орналасады.Бұл тамыр –нерв будасы томеннен терңмен,шандырмен ж/е лимфа түйіндері бар шел майымен жабылган

Trigonum clavipectorale - дегі axillaris тармақтары:

1)A.thoracica superior-Жогаргы кеуде арт-сы m.subclavius-те,2 кеуде бұлшықеттерінде, m serratus anterior –да ең жақын қабырғааралық бұлшықеттерде тармақталады

2) A.thoracica thoracoacromialis - кеуде –акрамион арт-сы, иық буынын,m deltoideus-ті жане 2кеуде бұлшықеттерін қанмен қамтамасыз етуге қатысады.

3)A.subcapullaris-латералды кеуде арт-сы кеуде торының бүйір қабырғасымен томен тусип, сут безі мен озінің айналасындағы бұлшықеттерге тармақтар шыгарады.

Иық артериясы –қолтық арт-ң тікелей жалгасы болып табылады.Ол m ters mojor –дың томенгі жиегінен басталып,sulcus bicipitalis –те шынтақ богелісіне дейін созылып, сол жерде кәрі жілік мойыны деңгейінде соңгы тармақтарына- карі жілік ж/е шынтақ арт-на бөлінеді.Sulcus bicipitalis maedialis –ке отетін жолында оган екі иық венасы мен нервтер қосарланады.Сүйек пен бұлшықеттерге баратын кішкене тармақтардан басқа иық арт-сы мынадай тармақтарга береді:

1)A.profunda brachii -терең иықтық арт-сы,a brachialis-тең, оның басталган жерінен кейін іле шала шыгадв, ірі тармақ- n radialis-пен бірге cаnalis humeromuscularis –ке отеді, жолында тоқпан жілікті қоректендіретін артерия шыгарып m triceps қабатынa отетін жане а interosea reccurens-пен анастомоз құрайтын, a collateralis media –га жане a collateralis radialis-ке ыдыраиды; соңгы арт-я иық бұлшықет озегінің томенгі тесігі арқылы сыртқа шыгып, epicondylus lateralis-тен алга қарай жүріп, a reccurens radialis –пен қосылып,анастомоз құрайды.Терең иық арт-сы кобінесе иық немесе қолтық арт-ның басқа тармақтарымен бірге шыгады немесе болмаиды.

106)Иық артериясы, оның топ-сы, тар-ы, қанмен қамтамасыз етілуі

Иық артериясы –қолтық арт-ң тікелей жалгасы болып табылады.Ол m ters mojor –дың томенгі жиегінен басталып,sulcus bicipitalis –те шынтақ богелісіне дейін созылып, сол жерде кәрі жілік мойыны деңгейінде соңгы тармақтарына- карі жілік ж/е шынтақ арт-на бөлінеді.Sulcus bicipitalis maedialis –ке отетін жолында оган екі иық венасы мен нервтер қосарланады.Сүйек пен бұлшықеттерге баратын кішкене тармақтардан басқа иық арт-сы мынадай тармақтарга береді:

1)A.profunda brachii -терең иықтық арт-сы,a brachialis-тең, оның басталган жерінен кейін іле шала шыгадв, ірі тармақ- n radialis-пен бірге cаnalis humeromuscularis –ке отеді, жолында тоқпан жілікті қоректендіретін артерия шыгарып m triceps қабатынa отетін жане а interosea reccurens-пен анастомоз құрайтын, a collateralis media –га жане a collateralis radialis-ке ыдыраиды; соңгы арт-я иық бұлшықет озегінің томенгі тесігі арқылы сыртқа шыгып, epicondylus lateralis-тен алга қарай жүріп, a reccurens radialis –пен қосылып,анастомоз құрайды.Терең иық арт-сы кобінесе иық немесе қолтық арт-ның басқа тармақтарымен бірге шыгады немесе болмаиды.

2)A.collateralis ulnaris superior-шынтақтың жоғарғы жанама арт-сы,иықтың орта тұсында иық арт-нан шыгып, epicondylus medialis-тің артындагы жүлгеге түсіп, сол жерде, a reccurens ulnaris posterior-мен жалгасады,

3)A.collateralis ulnaris inferior –шынтақтың томенгі жанама арт-сы, иық арт-нан шамаммен оның аяқталар жерінен 5см жогарылау жерден шыгып, epicondylus medialis-тен алга қараи a reccurens radialis ulnaris anterior-мен жалгасады

107)Кәріжілік, шынтақ арт-ы, олардың топ-сы,тар-ы, қ.қ етілуі

Кәріжілік арт-сы –a radialis –багыты жагынан иық арт-ның жалгасы болып табылады. ОЛ алғашқы кезде оны жауып туратын m brachioradialis-тен медиальді отип, одан арі sulcus radialis-ке барады;білек бұлшықеттерінің сіңірге ауысатын томенгі 3/1де кәрі жілік арт-сы бет жагынан тек шандыр жане терімен гана жабылған, сондықтан оңай білетіндіктен тамырдың согуын анықтау үшін паидаланады.Кәрі жіліктің біртәрізді өсіндісінің ұшына жетіп, a radialis білезіктің латералді жиегін орап жане шашқа деп аталатын құрылым арқылы отіп,сыртқы жагына ауысады.Одан кейін 1жане2 алақан сүйектердің негіздірі арасындагы бірінші сүйекаралық кеңістікте алақанга шыгады. Кәрі жәләк арт-ы алақанда- a ulnaris –тің терең тармагымен бірге - arcus palmaris frofundus-терең алақан догасын түзеді.

Кәрі жіліктің арт-ң тар-ы-1)A reccurens radialis кәрі жіліктің қайырылма арт-сы,шынтақ шұңқырында басталып,латералды айдаршықтың алдыңғы бетіне проксималды багытта жүріп,,сол жерде жогарыда корсетілгендей а collateralis пен жалгасады.

2)Rami musculares-Айнала қоршаган бұлшықеттерге барады.

3)Rami carpeus palmaris-алақан білезік тармагы, білектің томенгі болігінде басталып, a ulnaris-тен шыгатын сондай тармаққа қарсы шынтақ сүйекке қарай жүреді.

108)Шынтақ буынның арт-қ торы, оның практикалық маңызы.

Шынтақ арт-сы –иыө арт-ң 2 сонгы тармақтарының бірі болып табылады.Ол шынтақ шұңқырында басталган жерінен m.pronotor teres астына келіп, білектің ортангы 3/1 дейін шынтақ жагына қисая жүреді.Томенгі 3/2 болікте ол алдымен m flexor digitorum superfacialis жане m flexor carpi ulnaris арлыгында шынтақ жілікке паралель жүріп, ал томенгі 3/1 болігінде бұлшықеттрдің сіңірілуге ауысуына бай-ты білектің сыртқы бетіне жақындай түседі. Бұршақ тарізді сүйектің кәрі жіліктік жагында шынтақ арт-сы canalis carpi ulnaris –ке отіп, алақанга ауйсып,palmaris superfacialis құрамына енеді.

1)A reccurens ulnaris rami anterior et posterior aa collateralis ulneres superior et posterior a profunda brachii a radialis rete articulare cubiti

2) A interossea: comminus –жалпы сүйекаралық артерия сүйекаралық жарғаққа қараи жүріп, оның проксималды жиегіне 2 тармаққа болінеді: a interossea anterior -сүйек арлаық жарғақтың алгы бетімен m pronator quadratus-қа жетіп, жаргақты тесіп отіп, сыртқы жагына шыгып, сол жерде rete carpi dorsale де аяқталады.

3)Ramus carpeus palmaris-білезіктің алақандық тармагы кари жілік арт-ң аттас тармагына қарсы жүріп онымен жалгасады.

109)Қолбасының қанмен қамтамасық етілуі, беткей жане терең алақан догаларының қалыптасуы.Кәріжілік білезік буын-ң қ.қ етілуі.

Қол ұшы догалары мен арт-ры.Білезік аймагында 2 топ бар:біреуі алақан торы- rete carpi palmare, екіншісі қол сырты торы- rete carpi dorsale

Rete carpi palmare-кәрі жілік жане шынтақ арт-ң алақан білезік арт-ң алақан білезік тармақтары мен алгы сүйекаралық арт-нан түзіледі.Білезіктің алақандық торы оның бүккіш бұлшықеттердің сіңірлері астында орналасады. Оның тармақтары байламдар мен - articulation mediocarpales et radiocarpea қоректенеді.

Rete carpi dorsale-кәрі жілік шынтақ арт-ң сыртқы білезік тармақтары мен сүйек аралық артерия тармақшаларынан құралады;жазгыш бұлшықеттер сіңірлері астында орналасқан жане мынадай тармақтар береді.а) ен жақын буындарга в) екінші, үшінші,тортінші сүйекаралықтарга,олардың арқайсысы саусақтарга баратын тармақтарга болінеді.Алақанда 2 терең беткей жане терең бұлшықеттер бар

Arcus palmaris superfacialis ---беткей алақан догасы, apaneurosus palmaris астында орналасады.Шынтақ арт-ң жалгасы сияқты болгандақтан, карі жілік жагына қараи беткей доганың колемі кішірейе береді де, кәрә жілік арт-ң беткей алақан тармагымен қосылады.

Arcus palmaris profundus – терең алақан догасы, бүккіш бұлшықеттердің сіңірлері астында алақан сүйектерінің түбінде, беткей догадан проксимальді орналасады. Терең алақан догасы негізінен кәрі жілік арт-нан түзілетіндіктен,беткей артериядай емес, қол ұшының шынтақ жагы багытында калибрін кішірейтеді. Сол жерде ол шынтақ арт-ң біршама терең алақан тармагымен қлсылады.

Беткей жане терең артерия догалары маңызды функционалдық бейімделу болып табылады: қолдың қызметіне байланысты қол ұшының тамырлары жиі қосылады. Беткей алақан догасында қан агымы бузылганда қол ұшын қанмен жабдықтау кемімейді,ойткені мұндай жагдайларда терең дога артерияларымен қан жеткізіледі.Буын торлары да осындай фунционалдық бейімделу болып табылады, солардың комегімен қимыл қозгалыстар кезінде тамырлардың қысылып жане созылуына қарамастан қан кезінде тамырлардың қысылып жане созылуына қарамастан қан буындарга еркін келіп турады.Қол аймагында жанама қан айналымының дамуына мол мумкиндиктер бар.

110)Құрсақтық қолқа, оның жұп висцералды жане тар-ы қ.қ. етілуі

Құрсақтық қолқа –кеуделік қолқаның жалгасы. Ол 12-і кеуде омыртқасы тусында басталып, 4-5 –і бел омыртқаларының тұсында 2 жалпы мықын арт-на, aa iliacae communes, болінеді. Қолқаның болінген жерінен томен багытта, назік тармақ –орталық сегізкоз арт-сы, a sacralis mediana тармақталады.Құрсақтық қолқадан 2 тармақ:париеталды жане висцералды тармақ бар. Құрсақтық қолқа ішастар артында орналасады.Оның жогаргы болігінің бетінде, оны қиып отип, уйқы бездің денесімен 2 вена v lienalis жане бездің артында – сол буйрек венасы,v renalis sinstra жатады. Қолқаның алдында ұйқы без денесінен томен 12 елі ішектің томенгі болігі, одан томен – жіңішке ішіек тубірінің бастауы орналасқан. Қолқадан оң томенгі қуыс вена v cava inferior құрсақтық қолқаның бастапқы болімінің артында кеуде тутігінің қойнауы cisterna chuli кеуде тутігінің бастапқы болігі ductus thoracicus жатады.

Қабыргалық тармақтар 1) Томенгі кокет арт-сы 1-і ерекше ірі жұп артерия, құрсақтық қолқаның бастапқы болігінң алдынгы бетінен,12 –і кеуде омыртқа тусында басталып, кокеттің сіңірлі болігінің томенгі бетіне багытталды.

2) Бел арт-ы

1-4 беломыртқа денелері тусында құрсақтық қолқаның артқы қабыргасынан басталатын 4 жуп артерия.

Висцералды тармақтар- Құрсақтық сабау узындыгы -1-2 см қысқа тармақ, құрсақтық қолқаның алдынгы бетінен 12 кеуде омыртқа тусында, 1 бел омыртқаның жогаргы жиегінде немесе 12 кеуде омыртқасы денесінің томенгі жиегінде басталады. Артерия алга багытталып 3 тармаққа болінеді: сол асқазан арт-сы, жалпы бауыр арт-сы, кокбауыр арт-сы

136-148 сурактар:

1. Адам денесінің клеткаларының арасында сұйықтықпен толып тұратын өте кішкене кеңістіктер болады. Осы клетка аралық жолдардан тұйық капиллярлар торы түрінде лимфа тамырларының жүйесі басталады. Бұл лимфа капиллярлары олардан ірірек лимфа жолдарына жалғасады; кейінгілер дененің әр түрлі мушелерінде / қолтықта, мойында, шапта/ лимфа түйіндеріне келеді де, онда өте майда тамырларға тарамдалады. Лимфа түйіндерінен шыға берісте олар қайта бірігіп, үлкен сосуда құрайды. Бүкіл денедегі лимфа көкірек лимфа жолы және мойын лимфа ьтамыры арқылы оң және сол бұғана асты веналарына құяды.

Лимфаны құрамы. Қан ешуақытта денедегі клеткаларымен тікелей жанаспайды. Қанмен келетін қоректік заттар, оттегі және тағы басқалар, клеткалар араларын толтырып жатқан мөлдір я сорғыштау сұйық зат- ткань сұйықтығы арқылы беріледі. Әртүрлі органдардан ағатын лимфаның өзіндік ерекшіліктері болады, себебі, әрбір органда жүретін алмасу процесінің өзіндік өзгешіліктері бар. Мысалы, ішектен ағатын лимфаны сүт сөлі деп атайды. Оның себебі,ішектен лимфаға ас қорыту кезінде өте майда май түйіршіктері өтедіде, ол лимфаның түрін ағартады. Көкірек ағысы арқылы тәулігіне 1-3л. Лимфа қанға құйылады.

Дата добавления: 2014-11-20